Aylıksız İzin Talebine Dönüş Yapılmadan Ayrılan Memur Müstafi Sayılabilir Mi?

İlk derece: Dilekçe verip hemen ayrılamaz

01/09/2015 tarihinde doğan çocuğundan dolayı 15/05/2017 - 31/08/2017 tarihleri arasında ücretsiz izin kullanmak istemiyle başvuruda bulunduğu, akabinde 15-16-17-18- 22-23-24-25-26 ve 29 Mayıs 2017 tarihlerinde mesaiye gelmediğinin tutanak altına alındığı, davacının ücretsiz izin talebinin, makul süre içerisinde davalı idareye iletilerek bu başvurunun değerlendirme süreci neticesinde verilecek kararın beklenilmesi gerektiğinden, davacının ücretsiz izin istemiyle yaptığı başvurusuyla ilgili olarak idarece henüz bir karar verilmeden, mazeretsiz olarak 10 (on) gün süreyle görevine gelmediğinin sabit olduğu anlaşıldığından, görevden çekilmiş sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunma

Başvurucunun dilekçesine gerekçeli cevap verilmesi gerekirdi

Davacının, eşinin doğum yapmış olması nedeniyle bu Kanun hükmü kapsamında yasal hakkı olan aylıksız izin talebinde bulunduğu dikkate alınarak, davalı idarece anılan başvurunun gerekçeli reddi ya da kabulüne dair kararın davacıya tebliğ edilmesi; ret kararının tebliğ tarihinden itibaren göreve gelmeme halinde ise, yukarıda anılan 94. madde kapsamında bir işlem tesis edilmesi gerekirken, bu hususlar göz ardı edilmek suretiyle davacının görevden çekilmiş sayılması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

T.C.

DANIŞTAY

ONİKİNCİ DAİRE

Esas No: 2019/7405

Karar No: 2023/3621

İSTEMİN KONUSU:

Ankara Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin 26/09/2019 tarih ve E:2019/987, K:2019/1967 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava Konusu İstem: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunda bilişim uzman yardımcısı olarak görev yapan davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 94, 96 ve 97. maddeleri uyarınca görevden çekilmiş sayılmasına ilişkin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun 30/05/2017 tarih ve E:34006 sayılı işleminin iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı mali ve sosyal haklarının ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Ankara 14. İdare Mahkemesinin 23/01/2019 tarih ve E:2017/3569, K:2019/145 sayılı kararıyla; davacının, 02/05/2017 - 12/05/2017 tarihleri arasında yıllık izin kullandığı, kargo yoluyla gönderilen ve 12/05/2017 tarihinde idarenin kayıtlarına giren dilekçeyle 657 sayılı Kanun'un 108/B maddesi uyarınca, 01/09/2015 tarihinde doğan çocuğundan dolayı 15/05/2017 - 31/08/2017 tarihleri arasında ücretsiz izin kullanmak istemiyle başvuruda bulunduğu, akabinde 15-16-17-18- 22-23-24-25-26 ve 29 Mayıs 2017 tarihlerinde mesaiye gelmediğinin tutanak altına alındığı, davacının ücretsiz izin talebinin, makul süre içerisinde davalı idareye iletilerek bu başvurunun değerlendirme süreci neticesinde verilecek kararın beklenilmesi gerektiğinden, davacının ücretsiz izin istemiyle yaptığı başvurusuyla ilgili olarak idarece henüz bir karar verilmeden, mazeretsiz olarak 10 (on) gün süreyle görevine gelmediğinin sabit olduğu anlaşıldığından, görevden çekilmiş sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: Ankara Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği gerekçesiyle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

İdarenin, eşi doğum yapan erkek memura verilecek izin hususunda bağlı yetki içerisinde bulunduğu, mesaiye gelmemesinin keyfi bir tutum olmadığı, 701 sayılı KHK ile ihraç edilmiş olmasının dava konusu işlemle hiçbir bağının bulunmadığı belirtilerek, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Davacının aylıksız izin talebine yönelik dilekçenin 12/05/2017 Cuma günü saat 13.30'da kurum kayıtlarına girdiği, o tarihte yıllık izinde olduğu için 15/05/2017 tarihi itibarıyla işe başlaması gerektiği halde başlamadığı, anılan izin talebinin Kurum tarafından değerlendirilmesi ve onaylanması sürecinin olduğu, iznin onaylanma sürecinde görevine devam etme yükümlülüğünün bulunduğu, 701 sayılı KHK kapsamında kamu görevinden çıkarıldığı, Rus Büyükelçinin öldürülmesi olayıyla ilgili yargılandığı belirtilerek, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 108. maddesinin (B) fıkrasındaki "eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir." hükmü emredici nitelikte bir hüküm olduğundan, bağlı yetki içerisindeki idarenin, davacının bu talebini reddetme konusunda takdir yetkisi bulunmadığı, davacının gelmediği günlerde İstanbul'da geçirdiği yıllık iznini müteakip, yasal hakkı olan ücretsiz izin talebi bulunduğu, bu talebin kabul edilmesi hususunda bağlı yetki içerisinde bulunan idarenin tesis ettiği görevden çekilmiş sayılma işlemi hukuka ve mevzuata aykırı olduğundan, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:

Eşi 01/09/2015 tarihinde doğum yapan davacının, 02/05/2017 - 12/05/2017 tarihleri arasında yıllık izin kullandığı, izin süresinin son günü olan 12/05/2017 tarihinde idare kayıtlarına giren dilekçesiyle, 657 sayılı Kanun'un 108/B maddesi uyarınca, 15/05/2017 - 31/08/2017 tarihleri arasında ücretsiz izin kullanmak istemiyle başvuruda bulunduğu, idarenin, davacının 15-16-17-18-22-23-24-25-26 ve 29 Mayıs 2017 tarihlerinde mesaiye gelmediğine dair tutanak düzenleyerek, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 94, 96 ve 97. maddeleri uyarınca görevden çekilmiş sayılmasına ilişkin 30/05/2017 tarih ve E:34006 sayılı işlemi tesis etmesi üzerine, temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Çekilme" başlıklı 94. maddesinde, "Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır..." hükmüne;

"Olağanüstü yönetim hallerinde çekilme usulü" başlıklı 96. maddesinde, "Olağanüstü hal, seferberlik ve savaş hallerinde veya genel hayata müessir afetlere uğrayan yerlerdeki Devlet memurları, çekilme istekleri kabul edilmedikçe veya yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar." hükmüne;

"Çekilen ve çekilmiş sayılanların yeniden atanmaları" başlıklı 97. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinde, "96'ncı maddeye aykırı hareket edenler hiçbir surette, Devlet memurluğuna alınamazlar." hükmüne;

"Mazeret izni" başlıklı 104. maddesinin (F) fıkrasında, "Doğum sonrası analık izni süresi sonunda kadın memur, isteği halinde çocuğun hayatta olması kaydıyla analık izni bitiminde başlamak üzere ayrıca süt izni verilmeksizin birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilir. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilir. Çocuğun engelli doğması veya doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hallerinde bu süreler on iki ay olarak uygulanır. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşleri de, istekleri üzerine (A) fıkrası uyarınca verilen sekiz haftalık iznin bitiminden itibaren bu haktan aynı esaslar çerçevesinde yararlanır. Memurun çalışacağı süreler ilgili kurum tarafından belirlenir. "hükmüne;

"Aylıksız izin" başlıklı 108. maddesinde ise " ... B) Doğum yapan memura, 104'üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin veya aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca verilen izin süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dosyanın incelenmesinden; eşi 01/09/2015 tarihinde doğum yapmış olan davacının, 02/05/2017 - 12/05/2017 tarihleri arasında yıllık izin kullandığı, izin süresinin son günü olan 12/05/2017 tarihinde, davalı idarenin kayıtlarına giren dilekçeyle, 657 sayılı Kanun'un 108/B maddesi uyarınca 15/05/2017- 31/08/2017 tarihleri arasında aylıksız izin kullanmak istemiyle başvuruda bulunduğu; davalı idarece, aylıksız izin talebi hakkında kabul ya da başvurusunun reddine dair bir işlem yapılmadan ve davacıya herhangi bir bildirimde de bulunulmadan 15/08/2017 - 29/05/2017 tarihlerini kapsar şekilde mesai günlerine gelmediğine ilişkin günlük tutanak tutulmak suretiyle görevden çekilmiş sayılmasına ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 108. maddesinin (B) fıkrasındaki "...eşi doğum yapan memura ise, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin verilir." hükmüne yer verilmiş olup; davacının, eşinin doğum yapmış olması nedeniyle bu Kanun hükmü kapsamında yasal hakkı olan aylıksız izin talebinde bulunduğu dikkate alınarak, davalı idarece anılan başvurunun gerekçeli reddi ya da kabulüne dair kararın davacıya tebliğ edilmesi; ret kararının tebliğ tarihinden itibaren göreve gelmeme halinde ise, yukarıda anılan 94. madde kapsamında bir işlem tesis edilmesi gerekirken, bu hususlar göz ardı edilmek suretiyle davacının görevden çekilmiş sayılması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,

2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Ankara Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin 26/09/2019 tarih ve E:2019/987, K:2019/1967 sayılı kararının

BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Ankara Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak, 20/06/2023 tarihinde, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY

Davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.