Eş Durumundan Nakilde Harcırah Alınabileceğine İlişkin Mahkeme Kararı

T.C.
ADANA
1.İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2003/1280
KARAR NO : 2004/343

DAVACI : ?????, Ziraat Mühendisi Seyhan İlçe Tarım Müdürlüğü ADANA

DAVALI : Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ANKARA

DAVANIN ÖZETİ : Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tekkeköy İlçe Tarım Müdürlüğünde mühendis olarak görev yapmakta iken eşinin tayini nedeniyle aynı ünvanla Adana Valiliği emrine naklen atanan davacıya harcırah verilmemesine ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı işleminin; Tekkeköy Cumhuriyet Savcısı olan eşinin Adana C.Savcılığına atanması nedeniyle zorunlu olarak eş durumundan tayin istemek mecburiyetinde kaldığı, re'sen ataması yapılan eşinin önceden gidip görevine başlamasına rağmen kendisinin daha sonra harcırahsız olarak ilişiğinin kesildiği, oysa kendisinin talebinin de aile birliği gereği zorunlu tayin kapsamında değerlendirilerek harcırah ödenmesi gerektiği, çalışmıyor olsaydı zaten eşinin kendisiyle ilgili harcırah alacağı, çalışıyor olmasından dolayı mağdur edilmesinin hakkaniyete uygun düşmeyeceği iddialarıyla işlemin iptali ile harcırahının dava tarihinden itibaren hesaplanarak yasal faiziyle birlikte tarafına ödenmesi istenilmektedir.

TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞININ
SAVUNMASININ ÖZETİ : Davacının tayininin vermiş olduğu dilekçeye istinaden yapıldığı, mevzuat gereği olarak da bu tür atamalara harcırah ödenemediği, hal böyle olunca da açılan davanın reddedilmesi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Adana 1.İdare Mahkemesi'nce işin gereği görüşüldü:

Dava: Samsun Tekkeköy İlçe Tarım Müdürlüğü'nde mühendis olarak görev yapmakta iken Adana iline ataması yapılan davacıya yolluk ödenmemesine ilişkin davalı idare işleminin iptali ile yolluğunun dava açma tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte tarafına ödenmesi istemiyle açılmıştır.

T.C. Anayasası'nın 41.maddesinde, ?Aile Türk toplumunun Temelidir. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretim ve uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar.? kuralına yer verilmiştir.

Bu Anayasal kurala paralel olarak 657 sayılı Devlet memurları Kanunu'nun 72.maddesinde de; Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birliğini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76.maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde İdarece yapılacağı? hükümlerine yer verilmiştir.

Öte yandan, 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 10.maddesinin 1.bendinde ise; Yurt içinde veya dışındaki daimi bir vazifeye yeniden veya naklen tayin olunanlarla yabancı memleketlerdeki memuriyet merkezi tebdil olunan veyahut bu yerlerden yurt içinde diğer bir daimi vazifeye tayin edilen memur ve hizmetlilere yeni vazife mahallerine kadar yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı verileceği belirtilmiş olup, Harcırah Kanunu'nun bu bendinin başına, 26.08.2003 tarih ve 222 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 4969 sayılı Kanunun 1.maddesinin (a) bendi ile ?kendi yazılı talepleri üzerine gönderilenler hariç olmak üzere? ibaresi eklenmiştir. Söz konusu 4969 sayılı Kanunun 16.maddesi ile de 1.maddenin 22.7.2003 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.

Bakılan davada; Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tekkeköy İlçe Tarım Müdürlüğü'nde mühendis olarak görev yapan davacının Cumhuriyet Savcısı olan eşinin Adana iline atamasının yapılarak göreve başlaması nedeniyle eş durumundan dolayı tayinini istediği, bu istem üzerine davalı idarece davacının 9.7.2003 tarihli onayla Adana Valiliği emrine yolluksuz personel nakil bildirimi de düzenlenerek atandığı, 29.9.2003 tarihinde Adana Seyhan İlçe Tarım müdürlüğünde göreve başladığı, bu davanın ise yolluk verilmemesine ilişkin işlemin iptaliyle açıldığı açık bulunmaktadır.

Yukarıda anılan yasa hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; 4969 sayılı Kanunun 1.maddesinin yürürlüğe girdiği 22.7.2003 tarihinden itibaren ilgilinin yazılı talebi üzerine yapılan isteğe bağlı naklen atamalarda harcırah ödenmeyeceği, harcırahın ancak re'sen yapılan atamalarda ödeneceği sonucuna varılmaktadır.

Ancak dava konusu olayda, davacının Cumhuriyet Savcısı olan ve Adana ilinde görev yapan eşinin yanına gelebilmek amacıyla tayinini talep ettiği sabit olup, Anayasa'nın aile bütünlüğü, huzur ve refahının korunması ile ilgili anılan hükmü ve diğer yasal düzenlemeler de göz önünde tutulduğunda davacının atama isteğinin zorunluluktan doğduğu tartışmasız olduğundan bu atamanın Harcırah Kanununun öngördüğü şekilde isteğe bağlı bir atama olarak nitelendirilmesinde ve bu nedenle davacıya harcırah ödenmemesinde hukuka uyarlık bulunmamıştır.

Açıklanan nedenlerle, DAVANIN KABULÜNE, davacıya yolluk ödenmemesi yolundaki dava konusu işlemin İPTALİNE, dava tarihi olan 14.11.2003 tarihinden itibaren söz konusu yolluk için yasal faiz ödenmesine, aşağıda dökümü yapılan 33.300.000.-lira yargılama giderlerinin davalı idarelerden alınarak davacıya ödenmesine, artan posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde yargı yolları açık olmak üzere 31.3.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.

Not: Bu karar www.adalet.org sitesinden alınmıştır.