Hükümet adli kolluktan vazgeçiyor

Emniyet'in itirazı üzerine hükümet, CMUK tasarısına eklenen adli kolluk düzenlemesinden vazgeçiyor. Adalet Komisyonu Başkanı Toptan: Adli kolluk AB'de de yok. Tasarıdan çıkabilir

Hükümet içinde yaşanan sıkıntı ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün itiraz etmesi üzerine, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (CMUK) tasarısına konulmak istenen 'adli kolluk' düzenlemesinden vazgeçilebileceği belirtildi. Emniyet Genel Müdürlüğü adli kolluk düzenlemesine, 'Polis devleti uygulamalarına neden olur' savunmasıyla karşı çıktı.

Adalet Alt Komisyonu CMUK tasarısı üzerindeki çalışmalarını önceki gece tamamladı. Komisyon, bayram sonrası tasarının bütün maddelerini bir kez daha gözden geçirerek raporunu hazırlayacak. Tasarı Adalet Komisyonu'nda görüşüldükten sonra, aralık başında da Genel Kurul'da ele alınacak.

Geniş katılımlı toplantı
Alt komisyonda, bayram sonrası önce adli kollukla ilgili düzenlemeler ele alınacak. Geçen çarşamba yapılan toplantıda, Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilileri adli kolluk düzenlemelerinin tasarıdan çıkarılmasını istemişti.

Emniyet yetkilileri ayrıca, 9 Kasım'da Adalet ve İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma ve Sahil Güvenlik temsilcilerinin katılımıyla, 26 Ekim' de de bakanlık temsilcilerinin yanı sıra AB uzmanlarının da katılımıyla yapılan, adli kollukla ilgili iki toplantıdan çıkan kararları bilgi notu şeklinde komisyona iletti.

'AB'nin telkini değil'
AB uzmanlarının bu toplantılarda Adli Kolluk Yasası'nın çıkarılması konusunda bir telkinde bulunmadığı savunulan yazıda, konunun Adalet Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı'nda mevcut bazı bürokratlarca sübjektif bir bakış açısıyla savunulduğu ileri sürüldü.

'Hükümet tasarısında yer almamasına rağmen CMUK tasarısının bazı maddelerine sonradan eklenen ibarelerle CMUK'un yasalaşmasının akabinde, adli kolluk tasarısının da kanunlaşması adeta bir mecburiyet haline getirilmeye çalışılmakta' denilen bu yazıda, şu görüşlere yer verildi: "Adli kolluk birimlerinin, genel kolluk bünyesi içinden kopartılarak, özlük durumları itibarıyla savcı veya farklı mercilere bağlanması yolunda kanun taslakları hazırlanmasının veya CMUK tasarısına ilaveler yapmanın, AB standartlarına uyma, insan hakları ve demokrasinin gelişimi veya adli kolluk hizmetlerinde etkinliğin sağlanması bakımından olumlu hiçbir katkısı yoktur. Kolluk teşkilatının bölünme ve farklı mercilere bağlanma fikrinin, gerek ceza hukuku bilimi, Türkiye'nin gerçek ihtiyaçları, gerekse dünyadaki uygulamaları açısından geçerli bir temeli bulunmamaktadır."

Polis devleti uyarısı!
Emniyet, ayrıca adli kolluk düzenlemesinin 'polis devleti uygulamasını' getireceğini de savundu. Komisyona verilen yazıda, 'Her mıntıkada yetkili bir savcı ve mahiyetindeki silahlı kolluğun ölçüsüz hâkimiyeti söz konusu olacak. Bu durum da insan haklarına aykırı polis devleti uygulamalarına, antidemokratik yapılanmalara ya da menfaate dayalı örgütlenmelere zemin hazırlayabilecek' denildi.

CMUK tek başına
Alt komisyonun AKP'li üyeleri bu uyarılar üzerine dün Adalet ve İçişleri Bakanlığı yetkililerinin de katılımıyla özel bir toplantı yaptı. Toplantıda, gerekirse CMUK'taki adli kolluk düzenlemesinden vazgeçilmesi görüşü benimsendi.

Adalet Komisyonu Başkanı Köksal Toptan, AB üyesi ülkelerde de adli kolluk uygulaması olmadığını belirterek, bunun tasarıdan çıkarılabileceğini söyledi. Alt komisyon başkanı AKP'li Hakkı Köylü de, adli kolluk düzenlemesinin tasarıdan çıkarılması halinde, bir sorun olmayacağını açıkladı.

Tartışmalı düzenlemeler
AKP ile CHP arasında tartışılan ve yeniden ele alınması beklenen diğer düzenlemeler ise şöyle:

CHP'liler, askeri mahallelerin 'bir askeri yetkili bulunmadan sadece polis tarafından aranmasına', Türk Silahlı Kuvvetleri'n yıpratılacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor.

CHP, kadınların kadın doktorlarca muayenesini şart koşan düzenlemeye de itiraz ediyor.

CHP'li üyeler, Cumhurbaşkanı'nın tanık sıfatıyla dinlenmesini öngören düzenlemeden de, 'Bu makamın yıpratılacağı' gerekçesiyle vazgeçilmesini istiyor.

Tasarı, bilgi ve belgelerin devlet sırrı gerekçesiyle mahkemelere sunulması engelini de kaldırıyor. CHP: Devlet sırrının kaldırılması yerine sınırlama getirilsin.

CHP, savcılara, vali ve kaymakamlarla Emniyet müdür ve amirleri hakkında soruşturma açma yetkisi tanıyan maddenin, 'Devletin kamu görevlileri arasında çatışma doğurur, polisin gücünü zayıflatır' gerekçesiyle tasarı metninden çıkarılmasını istiyor.

AKP ile CHP arasında uzlaşma sağlanamadığı için görüşmeleri ertelenen 'savcılara alt sınırı üç ay üst sınırı da bir yıla kadar olan suçlar için kamu davası açmayı erteleme hakkı' veren madde ile ilgili nihai karar verilecek.

AKP'liler, üst sınırı iki yıla kadar olan suçlarda, 'hükmün açıklanmasının ertelenmesi ve denetimli serbestlik' getirilmesini öngören düzenlemenin yeniden metne eklenmesinden yana.

radikal