Aday memurlara pratik bilgiler

Aday memurlara pratik bilgiler (1)

1- Adaylık döneminde yıllık izin kullanılır mı?

657 sayılı Kanun'un 102'nci maddesinde ?Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti bir yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür? hükmü yer almaktadır. 154 seri nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği'nde; artık sadece kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri değil, kamu kurum ve kuruluşlarında geçmese dahi devlet memurunun kazanılmış hak aylığında değerlendirilen süreler de yıllık izin sürelerinin tespitinde dikkate alınacaktır.

Bunu örneklendirmek gerekirse; Memuriyetten önce özel sektörde işçi olarak çalışan, sonra da Teknik Hizmetler sınıfında veya Sağlık Hizmetleri sınıfında (657 36/C hükmündeki şartlara uygun olarak) bir kadroya atanan memurun işçilikte geçen hizmet sürelerinin kazanılmış hak aylığında değerlendirilen süresi yıllık izin süresinin tespitinde değerlendirilecektir. Örneğin, kamu görevinden önce de 8 yıl özel sektörde çalışan bir memurun, özel sektörde geçen 8 yıllık hizmet süresinin 6 yılı kazanılmış hak aylığında değerlendirildiğinden (657/madde 36/C) bu 6 yıllık süre, yıllık izin süresinin tespitinde de değerlendirilecek, dolayısıyla ilgili kişiye 6 yıl hizmeti olduğundan 20 gün izin verilmesi gerekecektir. Yani bu kişinin bir yıllık hizmeti dolmadığı gerekçesiyle yıllık izin kullandırılmaması mümkün değildir. Hangi sürelerin kazanılmış hak aylığında değerlendirildiğine ilişkin detaylı açıklama için tıklayınız.

Ancak, bu vb. istisnalar dışında bir yıllık süre dolmadan yıllık izin kullanılamaz.

2- Aday memurlar harcırah alabilir mi?

6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri çerçevesinde ilk defa veya yeniden atanan memurlara harcırah ödenmemektedir. Ancak, başka kurumlarda memur olarak görev yapmakta iken KPSS sonuçlarına göre aday memur olarak naklen atananlar ikametgah mahalli dışına atanmışlarsa harcırah alabilirler.

3- Aday memurların göreve başlama derece ve kademesi

Liseyi bitirenlerin memuriyete başlangıç derece ve kademesi 13/ 3 dür. Lise dengi mesleki veya teknik öğrenimi bitirenlerin memuriyete başlangıç derece ve kademesi 12/ 2 dir. İki yıllık yüksek öğrenimi bitirenler 10/2, 4 yıllık yüksek öğrenimi bitirenler 9/ 1 den memuriyete başlarlar. Bu durumun istisnalarına ise 657 sayılı Kanun'un 36'ncı maddesinde yer verilmiştir.

4- Aday memurlardan yükseköğrenimde hazırlık görenler ek bir kademe alır mı?

Yükseköğrenimde hazırlık sınıfı okuyanlar için 1 kademe ilerlemesi verilmez. Bu açıklamamızın dayanağı 657 sayılı Kanun'un 36/A-6/b maddesinde yer alan ?Ortaokul ve dengi, lise ve dengi okulların, normal öğrenim süresinden fazla olması halinde, başarılı her öğrenim yılı için bir kademe ilerlemesi uygulanır? hükmüdür. Bu hükümde sadece ortaokul ve dengi ile lise ve dengi ifadelerine yer verilmiştir. Yükseköğrenim denmediği için yükseköğrenimde bir yıl hazırlık okuyanlara bir kademe verilmez. Ayrıca, ortaokul ve dengi ile lise ve dengi okulların normal öğrenim süresinden fazla olması nedeniyle alınan ilave kademeler aday veya asil memur ayrımı gözetilmeksizin verilir.

5- Aday memur, hangi halde naklen geçebilir?

Bir kamu kurumunda aday memur olarak çalışıyorum. Asaletim tasdik olmadan başka bir kamu kurumuna geçiş yapabilir miyim?

657 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinde; ?...Aday olarak atanmış devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz.? hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükme göre asaleti tasdik olmayan memurların başka kurumlara nakli mümkün değildir.

Ancak, uygulamaya esas görüşler veren Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı bu hükmü yumuşatmıştır. Başkanlık verdiği görüşte; özel yarışma sınavları ile girilmesi şart olan mesleklere ait giriş sınavını kazanan aday memurun bu madde hükmü kapsamına girmediğini belirtmiştir. Buna göre bir aday memur eğer başka bir kamu kurumundaki müfettiş, uzman, denetmen kontrolör yardımcılığı gibi bir kadroya atanmaya hak kazanması halinde naklen geçebilir. Ayrıca, KPSS sonuçlarına göre yerleştirmeyi de bu kapsamda değerlendirmektedir.

6- Aday memur 399'a tabi KİT'lere geçebilir mi?

Diğer taraftan bu hüküm 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tâbi kadrolar arasındaki geçişler için söz konusudur. Farklı personel kanunlarına tâbi kadrolar arasında bu hükmün geçerliliği yoktur. Örneğin Bayındırlık Bakanlığı'nda aday memur olarak çalışan biri 399 sayılı KHK'ya tâbi bir KİT'teki sözleşmeli pozisyona istifa ederek geçebilir. Yine bu memur KPSS sonuçlarına göre Sağlık Bakanlığı'na yerleşmişse adaylık durumu nakline engel teşkil etmez.

7- Aday memurun askere gitmesi halinde memurluğu biter mi? )
(Bu sene KPSS'de bir kuruma atandım. 4 ay sonra askere gidiyorum. Asaleti almadan gittiğim için memurluğuma zararı olur mu?

Atamanızın yapılması ve işe başlamanız ile birlikte artık aday memur statüsüne girmiş olacaksınız. Bu aşamadan sonra askerlik konusunda, asil memurlar ne hakka sahip ise siz de o haklara sahip olacaksınız. Buna göre, teciliniz bittiğinde, adaylığı yarım bırakarak askerlik görevine başlayacak, askerlik görevi dönüşünde ise kaldığınız yerden memuriyete devam edeceksiniz. Askerliğin memuriyetinize hiçbir olumsuz etkisi yoktur. Dönüşünüzde de problem olmayacaktır.

8- Memur adayının, üç üst dereceye atanması mümkün müdür?

Devlet memuriyetine giriş derece ve kademeleri öğrenim durumuna göre tek belirlenmiştir. Örneğin liseyi bitirenler 13/3'ten başlamaktadır. Yine 2 yıl süreli yüksek öğrenim mezunları 10/2'den, 4 yıllık yüksek öğrenim mezunları ise 9/1'den başlamaktadır.

Bu giriş derece ve kademeleri, 657 sayılı Kanunun 36'ncı maddesinde biraz daha ayrıntılı bir şekilde belirlenmiştir. Dileyen okurlar, 36'ncı maddedeki tabloya bakabilir.

Giriş derecelerine eklenen unsurlar

Diğer taraftan, giriş derece ve kademelerine bazen ekleme yapılabilmektedir. Bunun dayanağı da yine 36'ncı maddedir. 36'ncı maddedeki eklemeler;

1- Mezun olunan bölüm/ fakülte,

2- Alınan sertifika ve belgeler,

3- Girilen kadro unvanı,

4- Mezuniyetin üstüne alınan öğrenimler,

5- Memuriyet öncesi hizmetler,

gibi unsurlara göre değişebilmektedir.

Uygun boş kadro olmaması

Memuriyete giren bir kişinin, kadro derecesine ilişkin olarak karşılaşacağı konulardan birisi uygun kadro derecesinin bulunmamasıdır. Kamu kurumlarında yer alan boş kadroların dereceleri, her yıl kamu kurumları tarafından ?boş kadro değişikliği? yoluyla yeniden belirlenebilmektedir. Ancak bu belirleme için Bakanlar Kurulu Kararı gerekmektedir.

Çok saçma gibi görünse de bir kamu kurumundaki örneğin mühendis kadrolarının derecelerinin değiştirilmesi için Bakanlar Kurulu Kararı olmaksızın derece değişikliği yapılamamaktadır.

Bu hususu şu nedenden dolayı açıklama gereği duyduk: Bazı ziyaretçilerimiz bir kamu kurumuna, lisans mezunu olduğu için 9'uncu dereceye atanması gerekirken 6'ncı derece ile atandığını belirterek bunun nedeni öğrenmek istemektedir.

Bu uygulamanın nedeni 657 sayılı Kanun'un 45'inci maddesidir. 45'inci madde, kamu kurumlarının, 36'ncı maddede belirtilen öğrenim durumları itibariyle tespit olunan yükselinebilecek dereceyi aşmamak ve karşılık gösterilecek kadro derecesi kazanılmış hak aylık derecelerinin üç üst derecesinden fazla olmamak kaydıyla, kişileri üç derece aşağı atayabileceğini hükme bağlamıştır.

Uygulama 5-15 dereceler için geçerlidir

Ancak bu uygulama 5-15 dereceler arası geçerlidir. Bir örnek verecek olursak kamu kurumu eğer 9'uncu dereceli boş kadroya sahip değilse 3 derece yüksek olan 6'ncı dereceye atama yapabilir. Ancak bir kamu kurumunun (68'inci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla) 6'daki bir kişiyi 4'e ataması mümkün değildir. Zira atamaların 5-15 arasında olması gerekmektedir.

Bu halde maaş nereden alınacaktır?

Burada belirtilmesi gereken bir diğer husus ise maaşın nereden ödeneceğidir. Bu konudaki hüküm ise 45'inci maddenin son fıkrasında yer almaktadır. Bu fıkrada yer alan hükme göre kişi üç üst derecedeki kadroya atanmış olsa da maaşını müktesebi olan derece ve kademeden alacaktır. Yani 4 yıllık fakülte mezunu bir memur 6 ncı dereceli bir kadroya atanabilir. Ancak, bunların müktesebi yine 9'- dur ve ödemeler buna göre yapılır.

8- Adaylık Süresi 24 Ay Olarak Belirlenebilir mi?

657'ye tabi aday memur olarak çalışmaktayım. Adaylık sürem 14 ayı geçmesine rağmen asaletim hala onaylanmamıştır. İdarenin keyfi bir tutum ile bu süreyi 24 aya uzatma hakkı var mıdır?

Devlet Memurları Kanununun 54'üncü maddesinde; "Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hükmü, 55'inci maddesinde ise; "Aday olarak atanan memurların önce bütün memurların ortak vasıfları ile ilgili temel eğitime, bilahare sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi tutulmaları ve Devlet memuru olarak atanabilmeleri için başarılı olmaları şarttır." hükmü yer almaktadır.

Bu hükümlere dikkatlice bakıldığında iki yıldan önce adaylığın kaldırılması yönünde idareyi zorlayıcı bir kuralın olmadığı görülmektedir. Ayrıca, birçok kurumda adaylık süresi iki yıl olarak uygulanmaktadır.

9- İstisnai Kadrodan Başka Bir Kadroya Atananların Adaylık Durumu

Memuriyete Bakanlık Müşaviri olarak başlayan ve halen bu görevde bulunan bir memurun daha sonra başka bir kadroya geçmesi halinde adaylık karşısındaki durumu nedir?

657 sayılı Kanunun İstisnai Memurluklardan Ayrılanların Durumunu düzenleyen 163'üncü maddesinde; Bu Kanuna tabi olmayan kurumlardan atananlar, bu Kanuna tabi kurumlarda bir göreve atanmayı istedikleri takdirde, istisnai memuriyette geçirilen süre (a) fıkrasındaki esaslara göre ve girilecek derecenin sınav veya seçmesini başarmak kaydiyle, derece ve kademe ilerlemesine sayılır.

Bu gibiler için adaylık hükümlerinin uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu konuyla ilgili olarak Danıştayın vermiş olduğu bir kararda özet olarak; İstisnai memuriyete atananlara 657 sayılı Yasanın aday memurlara ilişkin hükümlerinin uygulanamayacağına karar verilmiştir.(E.No:1995/8281, K.No:1998/348, T:16.2.1998, DD: S.97, s.737) Sonuç olarak istisnai kadrolardan adaylık süresi dolmadan ayrılanların başka bir kadroya atanması halinde adaylık hükümlerinin yani eğitimlerin uygulanması mümkün değildir. Dolaysısıyla bu kadrolarda bulunanlar başka kurumlara da bu süre içerisinde naklen atanabilirler.

10- Adaylık Süresinde İstifa Etmenin Negatif Yönü varmıdır?

Asaletim henüz tasdik olmadı. Asaletim tasdik olmadan ayrılmak istiyorum. Bunun negatif yönleri nelerdir?

657 sayılı Kanunun Adaylığa Kabul Edilmeyi düzenleyen 54'üncü maddesinde; "Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz." hükmü yer almaktadır.

Bu hükümler çerçevesinde, Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı adaylık döneminde istifa eden memurların ancak, kendi kurumlarına dönebileceği yönünde mütalaa vermiştir. Uygulamada Devlet Personel Başkanlığının bu görüşü uygulanmaktadır. Buna göre, adaylık dönemi sona ermeden istifa etmeniz halinde ancak, kendi kurumunuza dönebilirsiniz. Asalet tasdikinden sonra ise herhangi bir kurumdaki durumunuza uygun bir kadroya dönmeniz mümkündür. Ayrıca, istifa sonrası dönüşlerde kurumların geniş takdir hakları mevcuttur. Bunun dışında başka da bir olumsuz durum söz konusu değildir.

11- Aday Memurken İstifa Edenlerin Memuriyete Geri Dönüşü nasıldır?

Daha önce bir devlet kuruluşunda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tâbi olarak çalışırken asaletim onaylanmadan ayrılmak zorunda kaldım. Şimdi aynı kadroya başka bir devlet kuruluşunda, Devlet Personel Başkanlığı'ndan izin alarak, açıktan atanabilir miyim?

657 sayılı Kanun'un "Memurluktan Çekilenlerin Yeniden Atanmalarını" düzenleyen 92'nci maddesinde iki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerin veya 657 sayılı Kanun'a göre çekilmiş sayılanların (ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla) tekrar memuriyete dönebileceği belirtilmiştir. Bu hükmün yorumuna ilişkin olarak Devlet Personel Başkanlığı vermiş olduğu görüşlerde aday memurken istifa edenlerin sadece kendi kurumlarına dönebileceğini ifade etmiştir. Bu bağlamda, açıktan atama izni alarak sadece ayrıldığınız kuruma atanmanız mümkündür.