Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendi Kapsamında Çalışan Sigortalıların Prime Esas Kazancının Tespitine İlişkin Tebliğ

9 Ekim 2008 PERŞEMBEResmî GazeteSayı : 27019

TEBLİĞ

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından:

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNUN

4. MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (c) BENDİ KAPSAMINDA

ÇALIŞAN SİGORTALILARIN PRİME ESAS KAZANCININ

TESPİTİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

Amaç

MADDE l ? (1) Bu Tebliğin amacı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunan sigortalıların, aynı Kanunun 80 inci maddesi gereğince prime esas tutulacak kazançlarının hesabında dikkate alınacak kazançlarını belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 ? (1) Bu Tebliğ, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 80 inci maddesi gereğince prime esas kazançların aylık tutarının tespitinde dikkate alınacak kazançların belirlenmesi ve hesaplanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 ? (1) Bu Tebliğ, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 ? (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

b) Kanun: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,

c) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığını,

ç) Aylık/Maaş: Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutarı,

d) Sigortalı: Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunan sigortalıları,

e) Prim: 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesine göre hesaplanan tutarı,

f) Ay: Ücretleri, kamu idarelerinde her ayın başında ödenen 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılardan, aylıklarını ayın 15'inde alanlar için 15'inden ertesi ayın 14'üne kadar geçen, aylıklarını ayın 1'inde alanlar için ayın 1'i ilâ sonu arasında geçen ve otuz gün olarak değerlendirilen süreyi,

g) Ünite: Merkezde daire başkanlıkları, taşrada sosyal güvenlik il müdürlükleri ile sosyal güvenlik merkezlerini

ifade eder.

Uygulama

MADDE 5 ? (1) 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların prime esas kazançlarının hesabında;

a) Aylıklarını personel kanunlarına göre alan sigortalılar için;

1) İlgili kanunları uyarınca aylık gösterge, ek gösterge, memuriyet taban aylık ve kıdem aylık üzerinden ödenen aylık tutarları,

2) Makam, temsil ve görev tazminatları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca ödenen tazminatlar, 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 17 nci maddesinin (A) bendinde yer alan cetvelde belirtilen oranlar üzerinden ödenen hizmet tazminatı (28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Kanun ile 17/11/1983 tarihli ve 2955 sayılı Kanuna göre tazminat veya üniversite ödeneği alanların sadece rütbelerinin karşılığı hizmet tazminatları), 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 12 nci maddesi uyarınca ödenen üniversite ödeneği, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödenen ek ödeme,

esas alınır. Ancak, ödenen tazminatlar ve diğer ödemelerde bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar hariç tutulacaktır.

b) Kadro karşılığı sözleşmeli olarak görev yapan sigortalılar için işgal ettikleri kadrolar esas alınmak suretiyle Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri sınıflardaki görevlerin aynı kadro, unvan ve derecesi için, (a) bendinde öngörülen unsurlar üzerinden hesaplanan tutarı,

c) Açıktan vekil olarak atanan sigortalılar için, (a) bendinde öngörülen unsurlardan ilgili mevzuatı uyarınca ödenen tutarı,

ç) Başka bir kadro ya da görevin ödeme unsurları esas alınmak ve kıyaslanmak suretiyle aylık veya ücret ödenen sigortalılar için; emsal alınan kadro veya görevin prime esas kazanç tutarını geçmemek üzere, bu kazancın aylık veya ücret ödenmesinde öngörülen oranında hesaplanacak tutarı,

d) Büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, (a) bendinde belirtilen ödemeye esas emsalinin derece ve kademe ve diğer unsurlar esas alınmak suretiyle Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfında görev yapanların (d) bendindeki prime esas kazançları,

e) 78 sayılı Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname eki cetvellerde yer alan yükseköğretim kurumlarına bağlı konservatuarlarda 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanununun 15 inci maddesi uyarınca sözleşme ile istihdam edilen öğretim elemanlarından sanatçı öğretim elemanı olarak istihdam edilenler için, anılan Kanunda öğretim görevlisi kadro unvanında istihdam edilenlerin tahsil ve derecelerine göre belirlenen prime esas kazanç tutarı; kamu idarelerinde sanatçı, sanatkar ve sanatçı öğretmen olarak sözleşme ile istihdam edilenler için, tahsil ve dereceleri itibarıyla 657 sayılı Kanuna tabi olarak teknik hizmetler sınıfında yer alan mühendislerin (a) bendindeki prime esas kazanç tutarı; yüksek öğretim kurumları ile diğer kamu idarelerinde sanat uygulatıcısı ve sahne uygulatıcısı olarak sözleşme ile istihdam edilenlerden en az ön lisans mezunu olanlar için tahsil ve dereceleri itibarıyla 657 sayılı Kanuna tabi olarak teknik hizmetler sınıfında yer alan teknikerlerin, diğerleri için ise teknisyenlerin (a) bendindeki prime esas kazanç tutarları,

f) İlgili kanunlarında emeklilik ya da ek gösterge açısından belirli bir kadro, unvan veya görevle bağlantı kurulanlar için, bağlantı kurulan kadro, unvan veya görevin (a) bendindeki prime esas kazanç tutarı,

g) Bu fıkranın (a) ilâ (f) bentleri kapsamı dışında kalan sigortalılar için atandıkları görev itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre girebilecekleri sınıflardaki benzer görevlerin aynı kadro, unvan, tahsil ve derecesi için belirlenen görevin (a) bendindeki prime esas kazanç tutarları,

esas alınır. Vekalet veya ikinci görev karşılığında ilgili mevzuatı uyarınca yapılacak ödemeler prime esas kazancın hesabında dikkate alınmayacaktır.

(2) Prime esas kazançların tespitine ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir.

a) Aylıklarını Personel Kanunlarına Göre Alan Sigortalıların Prime Esas Kazançlarına Esas Alınacak Unsurlar;

1 ? Gösterge Aylığı: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 43 üncü maddesi ile belirlenen bütün sınıflar itibariyle her derece ve kademenin aylıklarının hesaplanmasında esas teşkil eden aylık gösterge tablosunda memurun, aynı Kanunun 36 ncı maddesine göre belirlenecek kazanılmış hak aylığına esas derece ve kademesi karşılığı olan gösterge rakamı ile memur aylık katsayısının çarpımı sonucu bulunan tutardır.

2 ? Ek Gösterge Aylığı: Memurun hizmet sınıfları, kadro unvanları, öğrenim durumlarına göre 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi ile belirlenen kazanılmış hak aylığı veya aynı Kanunun 68/B fıkrası uyarınca aylık ödenen derecelerine ait 657 sayılı Kanuna ekli I ve II sayılı cetvellerdeki ek göstergenin rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı suretiyle bulunan tutardır. Diğer personel kanunları ile kurumların teşkilat kanunları ile getirilen ek göstergeler de dikkate alınacaktır.

3 ? Kıdem Aylığı: Memurun kazanılmış hak aylığında değerlendirilen (borçlanılsın veya borçlanılmasın değerlendirilecek süreler,) kıdem aylığı ödenmesine esas her bir hizmet yılı için en fazla 25 yıl olmak üzere 20 gösterge rakamı ile memur aylık katsayısının çarpımı sonucu bulunacak tutardır.

4 ? Taban Aylığı: 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin l inci maddesinde düzenlenen ve aylıklarını personel kanunlarına göre almakta olan personele ödenen taban aylığı, taban aylık göstergesi (1.000) ile taban aylık katsayısının çarpımı sonucu bulunacak tutardır.

5 ? Tazminatlar:

a) Makam, Temsil Görev Tazminatları,

b) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 152 nci maddesi uyarınca 2006/10344 sayılı Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yayınlanan II ve III sayılı Cetvellere göre ödenecek tazminatlar,

c) 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 17 nci maddesinin (A) bendinde yer alan cetvelde belirtilen oranlar üzerinden ödenen hizmet tazminatı ,

d) 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Kanun ile 17/11/1983 tarihli ve 2955 sayılı Kanuna göre tazminat veya üniversite ödeneği alanların sadece rütbelerinin karşılığı hizmet tazminatları,

e) 11/10/1983 tarihli ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 12 nci maddesi uyarınca ödenen üniversite ödeneği,

f) 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödenen ek ödeme tutarları,

esas alınır. Ancak, ödenen tazminatlar ve diğer ödemlerde bölge, kurum, birim, çalışma mahalli, görevin niteliği ve benzeri kriterlere dayalı olarak asıl tazminatlara ilave, ek veya ayrıca ödenen tazminatlar hariç tutulacaktır.

b) Kadro karşılığı sözleşmeli olarak görev yapan memurlar için işgal ettikleri kadrolar esas alınmak suretiyle Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri sınıflardaki görevlerin aynı kadro, unvan ve derecesi için, Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde öngörülen unsurlar üzerinden hesaplanan prime esas kazanç tutarı esas alınacaktır.

Bu durumda olan sigortalıların prime esas kazançlarına esas olacak gösterge, ek gösterge ve kıdem aylığı ile makam, temsil veya görev tazminatları ile 657 sayılı Kanunun 152 nci maddesinde belirtilen tazminat tutarlarının tespitinde işgal ettikleri kadrolar esas alınacaktır.

Örneğin, Türkiye İstatistik Kurumunda kadro karşılık gösterilmek suretiyle başkan, başkan yardımcısı, I. hukuk müşaviri, daire başkanı, istatistik müşaviri, hukuk müşaviri, bölge müdürü, Türkiye İstatistik Kurumu uzmanı, Türkiye İstatistik Kurumu uzman yardımcısı, istatistikçi, matematikçi, mühendis ile dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olmak kaydıyla programcı kadrolarına sözleşmeli personel olarak atananlar, işgal ettikleri kadrolar ile nazari olarak belirlenecek kazanılmış hak aylığına esas derece ve kademeleri dikkate alınmak suretiyle prime esas kazançları tespit edilir.

c) Açıktan vekil olarak atanan sigortalılar için, (a) bendinde öngörülen unsurlardan ilgili mevzuatı uyarınca ödenen tutarı esas alınacaktır.

Vekalet veya ikinci görev karşılığında ilgili mevzuatı uyarınca yapılacak ödemeler prime esas kazancın hesabında dikkate alınmaz.

ç) Başka bir kadro ya da görevin ödeme unsurları esas alınmak ve kıyaslanmak suretiyle aylık veya ücret ödenen sigortalılar için; emsal alınan kadro veya görevin prime esas kazanç tutarını geçmemek üzere, bu kazancın aylık veya ücret ödenmesinde öngörülen oranında hesaplanacak tutardır.

Örneğin, 28/10/1990 tarih ve 3671 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Ödenek, Yolluk ve Emekliliklerine Dair Kanun'a göre ödenen milletvekili maaş ve ödenekleri 29/6/2006 tarih ve 5536 sayılı Kanunla değişik 2802 sayılı Hakim ve Savcılar Kanununa göre ödenen Hakim ve Savcılara ödenen maaşlar vb,

d) Büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, (a) bendinde belirtilen ödemeye esas emsalinin derece ve kademe ve diğer unsurlar esas alınmak suretiyle Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfında görev yapanların (a) bendindeki prime esas kazançları esas alınacaktır.

e) 78 sayılı Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname eki cetvellerde yer alan yükseköğretim kurumlarına bağlı konservatuarlarda 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanununun 15 inci maddesi uyarınca sözleşme ile istihdam edilen öğretim elemanlarından;

1) Sanatçı öğretim elemanı olarak istihdam edilenler için, anılan Kanunda öğretim görevlisi kadro unvanında istihdam edilenlerin tahsil ve derecelerine göre belirlenen prime esas kazanç tutarı,

2) Kamu idarelerinde sanatçı, sanatkar ve sanatçı öğretmen olarak sözleşme ile istihdam edilenler için, tahsil ve dereceleri itibarıyla 657 sayılı Kanuna tabi olarak teknik hizmetler sınıfında yer alan mühendislerin (a) bendindeki prime esas kazanç tutarı,

3) Yüksek öğretim kurumları ile diğer kamu idarelerinde sanat uygulatıcısı ve sahne uygulatıcısı olarak sözleşme ile istihdam edilenlerden en az ön lisans mezunu olanlar için tahsil ve dereceleri itibarıyla 657 sayılı Kanuna tabi olarak teknik hizmetler sınıfında yer alan teknikerlerin,

4) Diğerleri için ise teknisyenlerin,

nazari olarak belirlenecek kazanılmış aylığına esas derece ve kademe ve diğer unsurlar dikkate alınmak suretiyle tespit edilecek prime esas kazanç tutarları esas alınacaktır.

f) İlgili kanunlarında emeklilik ya da ek gösterge açısından belirli bir kadro, unvan veya görevle bağlantı kurulanlar için, bağlantı kurulan kadro, unvan veya görevin prime esas kazanç tutarı,

Bu durumda olanların prime esas kazancında dikkate alınacak ek gösterge ile makam, temsil, görev ve 657 sayılı Kanunun 152 nci maddesine göre tespit edilecek tazminat tutarları tespitinde bağlantı kurulan kadro unvan veya görev esas alınacaktır.

Örneğin, 20/2/2007 tarih ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile "emeklilik konusunda, Kurul Başkanının Bakanlık Müsteşarına, Kurul Üyelerinin ise Bakanlık Müsteşar Yardımcısına denk statülerinin olduğu kabul edilir." hükmü getirildiğinden Kurul Başkanı için Bakanlık Müsteşarı, Kurul Üyeleri için ise Bakanlık Müsteşar Yardımcısının Prime Esas Kazanç tutarları esas alınacaktır.

g) 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (a) ilâ (f) bentleri dışında kalan sigortalılar için atandıkları görev itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre girebilecekleri sınıflardaki benzer görevlerin aynı kadro, unvan, tahsil ve derecesi için belirlenen prime esas kazanç tutarları, esas alınacaktır.

(3) Kanunları gereğince görevden uzaklaştırılanlar, tutuklananlar veya görevine son verilenler ile bazı kamu görevlilerine ait prime esas kazançlarında dikkate alınacak hususlar aşağıda belirtilmiştir.

Kanunun 45 inci maddesine göre, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olan sigortalılardan;

1) Görevden uzaklaştırılan, görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan, kanunları gereğince eksik aylığa müstahak bulunanların prime esas kazançlarının yarısı; kanunlarına göre bu müddetler için sonradan görevlerine iade edilerek tam aylığa hak kazananların ise prime esas kazançlarının tamamı üzerinden prim alınacaktır.

Prime esas kazançların yarısı üzerinden prim alınanların prim ödeme gün sayısı bu sürelerin yarısı olarak hesap edilecektir.

2) Görevine son verilenlerden yargı kararı ile görevlerine iade edilenlerin primleri, göreve son verildiği tarihten görevine başladığı tarihe kadar kendi kadrosunun veya emsali kadronun prime esas kazancına göre hesaplanacaktır. Bu durumdakilerin primlerine ait sigortalı ve işveren hisselerinin gecikme cezası ve gecikme zamları kurumlarınca ödenir ve bu süreler sigortalılık süresinden sayılacaktır.

(4) Harp okulu öğrencileri, astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adaylar ve polis akademisi öğrencilerin prime esas kazançlarında dikkate alınacak hususlar aşağıda belirtilmiştir.

1) Harp Okulları öğrencilerinin,

2) Fakülte ve Yüksek okullarda silâhlı kuvvetler hesabına okuyanların,

3) Astsubay meslek yüksek okulu öğrencilerinin,

4) Astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adayların,

öğrenci harçlıkları ile ilgisine göre en az aylık alan teğmen veya astsubay çavuşun prime esas kazançları arasındaki farkın primi;

5) Polis akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan öğrencilerin öğrenci harçlıkları ile ilgisine göre en az aylık alan komiser yardımcısı veya polis memurunun prime esas kazançları arasındaki farkın primi,

öğrenciler adına kurumlarınca ödenir.

(5) Talim ve manevra için rütbe ile silah altına alınanların prime esas kazançlarında dikkate alınacak hususlar aşağıda belirtilmiştir.

Talim ve manevra için rütbe ile silâh altına alınan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olan sigortalılardan rütbelerinin prime esas kazançları, vazifelerinin prime esas kazancından fazla olanların prime esas kazanç farklarına ait primleri vazife gördükleri kurumlarınca; seferberlik ve harp için silâh altına alınanlardan vazifelerinin prime esas kazançları, rütbelerinin prime esas kazancından fazla olanların prime esas kazançları arasındaki farkın primleri de, rütbelerinin prime esas kazancını ödeyen kamu idaresince kesilerek Kuruma ödenir.

(6) Yurtdışına geçici ya da sürekli görevle gönderilenlerin prime esas kazançlarında dikkate alınacak hususlar aşağıda belirtilmiştir.

Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına giren sigortalılardan, aylıksız izinli sayılmaksızın ve tabi olduğu personel kanunu ile ilgisi devam edecek şekilde yurt dışına geçici ya da sürekli görevle gönderilenlerin prime esas kazancının hesabında;

a) Geçici görevle gönderilenlerin bulundukları kadroya ilişkin prime esas kazancı, yurt dışı kadrolarına atananların ise yurt dışına atanma tarihi itibarıyla, atandıkları kadro ile atanmadan önceki yurt içi kadrosuna ilişkin prime esas kazançtan yüksek olanı esas alınacaktır.

b) Sürekli görevle atananların yurt dışı kadrolarına ilişkin prime esas kazancın hesabında dikkate alınacak ödeme unsurlarından, ilgili mevzuatı uyarınca söz konusu kadroya bağlı olarak belirleme yapılmamış ödeme unsur ve tutarlarını, kadrosunun bulunduğu kurum personelinin yararlanmakta olduğu ödeme unsurlarıyla sınırlı olmak ve aynı veya benzer nitelikteki kadroya ilişkin prime esas kazanca tabi ödemeleri göz önünde bulundurmak suretiyle belirlemeye ilgili kamu idaresinin görüşü üzerine Kurum ve Maliye Bakanlığı müştereken yetkilidir.

(7) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına giren sigortalıların prime esas kazançlarının tespitinde 82 nci maddede belirtilen üst sınır aranmaz.

(8) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi olup, Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar hakkında Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca, sigortalıların emekli keseneğine esas aylığının tespiti, emekli keseneklerinin tahakkuku, fiili hizmet süresi zammı ile itibari hizmet süresi karşılıkları, % 100 artış farklarına prim bordrolarının gönderilmesi ve ödenmesi ile ilgili işlemler; 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılmaya devam edilecektir.

Yürürlük

MADDE 6 ? (1) Bu Tebliğ, aylıklarını/maaşlarını her ayın 1'i ile ayın sonu arası için hak edenler bakımından 1/10/2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, ücretlerini/aylıklarını her ayın 15'i ile müteakip ayın 14'ü arası için hak edenler bakımından da 15/10/2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 7 ? (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı yürütür.