Geliştirme ödeneklerinde adaletsizlik var

Haberi Gönderen: Samsunlu

2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel kanununun 14.maddesinde ?Diğer yüksek öğretim kurumlarına göre sosyo-ekonomik açıdan daha az gelişmiş yerlerde öğretim yapan ve/veya yeterli sayıda öğretim elemanı sağlanamayan yüksek öğretim kurumları ile bunların bölümlerinde görevli öğretim elemanlarına ; almakta oldukları aylık gösterge ve ek gösterge toplamının aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın beş katına kadar geliştirme ödeneği ödenebilir? denmektedir.

Ancak uygulamada kanunun lafzına ve ruhuna uygun hareket edildiğini söylemek mümkün değildir. Şöyleki;

1- Söz konusu mevcut geliştirme ödenekleri oranları belirlenmesinde il bazında hareket edilmiştir. Oysa gelişmiş bir ilin çok gelişmemiş bir ilçesi olabilir ya da gelişmemiş bir ilin çok gelişmiş bir ilçesi (örneğin Zonguldak ilinin Ereğli ilçesi)olabilir. Mevcut uygulamada il sınırları içindeki tüm yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları aynı oran üzerinden geliştirme ödeneği almaktadır.

2- Kanunda yer alan ?.. yeterli sayıda öğretim elemanı sağlanamayan yüksek öğretim kurumlarının bölümlerinde?.geliştirme ödeneği ödenebilir? ilkesi hiç göz önüne alınmamaktadır. Mevcut uygulamada geliştirme ödeneği söz konusu ilin içindeki tüm yüksek öğretim programlarına aynı tutar üzerinden ödendiği görülmektedir. Halbuki bir fakültenin A bölümü gelişmiş yeterli sayıda öğretim elemanına sahip olabilir, aynı fakültenin B bölümünde ise yetersiz sayıda öğretim elemanı olabilir bu duruma uygun çok sayıda bölüm olduğu herkesin bildiği bir durumdur.

3- Geliştirme ödeneği ödenmesinde iki farklı uygulama söz konusudur.

Kanunun çıktığı tarihte (04.04.1998) söz konusu il kalkınmada öncelikli yöreler kapsamında ise Aylık gösterge+Ek gösterge+Tüm tazminatların toplamının (yani hemen hemen tüm maaşın) yüzdelik oranı alınmak suretiyle ödeme yapılmaktadır. Şayet il kalkınmada öncelikli yöreler kapsamı dışında ise geliştirme ödeneği Aylık gösterge+Ek gösterge toplamının(yani çıplak maaşın) yüzdelik oranı alınmak suretiyle ödenmektedir.

Kanunun çıktığı tarihten sonra kalkınmada öncelikli yöre kapsamına alınan illerde ise ( ayrıca bakanlar kurulu kararı çıkartılmadığından) yine eski usulde yani çıplak maaş üzerinden ödeme yapılmaktadır. Bu da büyük bir adaletsizliktir.

Aşağıdaki örnekler uygulamadaki çarpıklığı ortaya koymaktadır.

Örneğin Samsun daki Ondokuz Mayıs Üniversitesinin Sinop ve Amasya illerinde fakülteleri ve meslek yüksekokulları bulunmaktadır. Bunlardan

a-Amasya ve Sinop illerindeki birimlerde görev yapan öğretim elemanlarına tüm maaşlarının %40 oranında geliştirme ödeneği verilmektedir. Örneğin turistik bir il olan Sinop ilinin merkezi ile Sinop'a 3 saat mesafedeki ve son derece gelişmemiş Boyabat ilçesindeki öğretim elemanları aynı tutarda geliştirme ödeneği almaktadır.

b- Samsun'un merkez ve ilçelerinde akademik personele çıplak maaşın %20 si oranında geliştirme ödeneği verilmektedir. Örneğin Samsun iline bağlı ve 90km mesafedeki 20 bin nüfuslu Havza ilçesi çıplak maaşın %20 si oranında geliştirme ödeneği alırken,hemen yanıbaşındaki Amasya iline bağlı fakat 50 bin nüfuslu Merzifon ilçesinde ise tüm tüm maaşın %40 oranında geliştirme ödeneği verilmektedir. Bu şekilde örneğin Samsun merkez veya Havza ilçesindeki bir profesör 61 milyonTL geliştirme ödeneği alırken Merzifon ilçesindeki bir profesör yaklaşık 600 milyonTL geliştirme ödeneği almaktadır. Sanırım bu durum uygulamadaki çarpıklığı yeterince göstermektedir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle Geliştirme Ödeneklerinin belirlenmesi yeniden ele alınmalıdır. Geliştirme ödeneklerinin yeniden belirlenmesinde

1- Yüksek öğretim kurumunun bulunduğu ilçenin (ilin değil) sosyo ekonomik durumu ve gelişmişliği göz önüne alınmalıdır.

2- Aynı birim(fakülte veya meslek yüksekokulu) içindeki bölümlerin öğretim elemanı sayılarına göre düzenleme yapılmalıdır.

3- Kanunun çıktığı tarihten sonra kalkınmada öncelikli yöreler kapsamına dahil edilen illerde de geliştirme ödenekleri tüm maaş üzerinden ödenmelidir

Böylece kanunun ruhuna ve lafzına uygun hareket edilmiş olur ve adalet sağlanır.