Kaymakamlık Sınavı Kanunla Düzenleniyor
Son kaymakamlık sınavı, Danıştay'ın verdiği yürürlüğü durdurma kararları nedeniyle tamamlanamamıştır. İçişleri Bakanlığı, yönetmelik hükümlerinin iptal edilmesi üzerine yönetmelikteki hükümleri kanuni hüküm olarak yeniden düzenlemektedir. 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununun 2. maddesine ek yapılarak, kaymakamlık sınavının yazılı ve sözlü bölümleri yeniden düzenlenmektedir. Sınava giriş için gerekli olan "giriş sınavının yapıldığı yılın Ocak ayının birinci günü itibariyle 30 yaşını bitirmemiş olmak" şartında ise değişilik yapılmamaktadır. İşte 22 Nisan 2009 tarihinde Meclise sevk edilen kanun tasarısı ve gerekçesi...
22 NİSAN TARİHİNDE MECLİSE SEVK EDİLEN KANUN TASARISI METNİ
BÜTÇE KANUNLARINDA YER ALAN BAZI HÜKÜMLERİN İLGİLİ KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERE EKLENMESİ İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN TASARISI
MADDE 1- 9/6/1930 tarihli ve 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununun 2 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 2/A maddesi eklenmiştir.
"Kaymakam adaylığı yazılı sınavı, mülakatı ve atama
MADDE 2/A- Yazılı sınav; Bakanlıkça bu sınavı yapabilen kamu kurum ve
kuruluşlarına düzenlenecek protokole göre yaptırılan yarışma sınavıdır. Atama
yapılacak boş kadro sayısı, atanacaklarda aranacak şartlar ile başvuruya ve
sınava ilişkin hususların yer aldığı duyuru, müracaat süresinin bitiminden en
az onbeş gün önce Türkiye genelinde günlük yayımlanan tirajı en yüksek beş gazetenin
birinde bir defa ilan olunur, ayrıca İçişleri Bakanlığı internet sitesinde duyurulur.
Yazılı sınav soruları idareciyi yakından ilgilendiren Atatürk İlkeleri ve
İnkılâp Tarihi, Türkçe, Anayasa Hukuku, İdare Hukuku, Türkiye'nin İdari Yapısı,
Türkiye'de Mahalli İdareler, Ekonomi, Türkiye'nin Ekonomik Yapısı ve Sorunları
ile Türkiye'de Demokratikleşme ve İnsan Hakları alanındaki düzenlemeler
konularından hazırlanır. Yazılı sınavda, yüz tam puan üzerinden yetmiş puanın
altına düşülmemek kaydıyla en yüksek puandan başlamak üzere, sınav ilanında
belirtilen kadronun dört katı aday mülakata çağrılır. Mülakata çağrılan
en son adayla aynı puanı almış bulunan diğer adaylar da, kontenjan gözetilmeksizin
mülakata çağrılır.
Mülakat, adayın;
a) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücünün,
b) Temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu, liyakati ile
genel ve fiziki görünümünün,
c) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığının,
d) Genel yetenek ve genel kültürünün,
e) Çağdaş, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığının,
puan vermek suretiyle değerlendirilmesi yöntemidir.
Mülakat komisyonu; Personel Genel Müdürünün başkanlığında İçişleri Bakanının,
Bakanlık Müdürler Encümeninin Mülki İdare Amiri sınıfından olan üyeleri arasından
görevlendireceği iki üyeden oluşur.
Adaylar, komisyon başkan ve üyeleri tarafından ikinci fıkranın (a) ila (e)
bentlerinde yazılı özelliklerin her biri için yirmişer puan üzerinden değerlendirilir,
verilen puanlar ayrı ayrı tutanağa geçirilir. Bunun dışında mülakat ile ilgili
herhangi bir belge ve kayıt tutulmaz. Başarılı sayılmak için, komisyon başkan
ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının
en az yetmiş olması şarttır. Mülakat sonucu; en yüksek puan alan adaydan başlamak
üzere sıralama yapılarak mülakat başarı listesi hazırlanır ve bu liste mülakat
komisyonu tarafından imzalanır.
Nihai başarı listesi, yazılı sınav puanı ile mülakat puanının aritmetik ortalaması
tespit edilerek en yüksek puan alandan başlamak üzere hazırlanır. Bu sıralamaya
tabi tutulanların nihai puanlarının eşit olması halinde, yazılı sınavda alınan
puana öncelik tanınır. Yazılı sınav puanlarının da eşit olması halinde lisans
diploması not ortalaması yüksek olan esas alınarak sıra belirlenir.
Nihai başarı listesindeki sıralama doğrultusunda sınav ilanında belirtilen kadro
sayısı kadar adayın atama işlemleri yapılır.
Gerçeğe aykırı beyanda bulunanların sınavları geçersiz sayılarak atamaları yapılmaz,
yapılmış ise iptal edilir. Bu kişiler hiçbir hak talebinde bulunamazlar."
MADDE 2- 1700 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (A) fıkrasında yer alan "kaymakamlık
vekaletinde ve buralardaki" ibaresinden sonra gelmek üzere "il özel
idareleri ile" ibaresi ve "6 ayı geçmemek üzere kısaltmaya" ibaresinden
sonra gelmek üzere "veya uzatmaya" ibaresi ve aynı fıkraya aşağıdaki
paragraf eklenmiştir.
"Bu Kanunun kaymakam adaylarının yetiştirilmesi ile ilgili hükümlerinin
uygulama usul ve esasları İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle
düzenlenir."
MADDE 3- 1700 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 3- 26 Ekim 2008 tarihinde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezine
yazılı aşaması yaptırılan ve sonucu ilan edilen sınavın mülakatı bu Kanun hükümlerine
göre tamamlanır.
Bu Kanunun 3 üncü maddesinde öngörülen yönetmelik en geç altı ay içerisinde
çıkarılır."
22 NİSAN TARİHİNDE MECLİSE SEVK EDİLEN KANUN TASARISININ GEREKÇESİ
MADDE 1- Bir kariyer mesleği olan kaymakamlık mesleğinin ilk adımı sayılan
kaymakam adaylığına girişle ilgili hususların yönetmelik yerine kanunla düzenlenmesi
ile objektiflik, yerindelik, hesap verilebilirlik ve liyakat ilkelerine uygun
seçimin yasal güvenceye kavuşturulması amaçlanmıştır. Madde ile, yazılı sınavı
yapabilecek kamu kuruluşları ile yapılacak protokol, sınav ve ilan şekli ile
ilanın içeriğine ilişkin hususlar düzenlenmiştir. Ayrıca maddede, kaymakam adaylığı
yazılı sınavının konuları tek tek sayılmış ve yazılı sınavda öncelikle yüz tam
puan üzerinden en az yetmiş puan alma zorunluluğu getirilmiş, bununla birlikte
yetmiş puanı geçen herkesin çağrılması yerine ilanda belirtilen kadro sayısının
dört katı fazlası mülakata çağrılarak yazılı sınavın yarışma sınavına dönüşmesi
sağlanmıştır. Diğer taraftan, mülakat komisyonunun kimlerden oluşacağı ve nitelikleri
belirtilerek, komisyon üyelerinin uzun yıllar ülkemizin değişik bölgelerinde
mülki idare amiri olarak kaymakamlık, vali yardımcılığı veya valilik görevlerinde
bulunmuş, birinci sınıf mülki idare amirliğine ayrılmış olması gibi şartlar
konularak komisyonun tecrübeli ve seçkin üyelerden oluşması sağlanmıştır.
Yazılı yarışma sınavında başarılı olanların tabi tutulacağı mülakat; adayın
bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü, temsil kabiliyeti,
davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu ve liyakati, genel ve fiziki görünümü,
özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı, genel yetenek ve genel kültürü,
çağdaş, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığının puan vermek suretiyle
değerlendirilmesi yöntemi olarak tanımlanmıştır. Ayrıca, yukarıda belirtilen
hususların yüz tam puan üzerinden yirmişer puan olarak, diğer bir anlatımla
eşit oranda değerlendirilmeye tabi tutulacağı, her bir aday için ayrı ayrı tutanak
tutulacağı ve mülakatta başarılı sayılmak için üyelerin her birinin verdikleri
puanların aritmetik ortalamasının, yüz puan üzerinden en az yetmiş olması gerektiği
belirtilerek, mülakattaki kriterlerin ağırlıkları ve değerlendirme esasları
nesnel olarak düzenlenmiştir.
Maddede, mülakatın yapılış şekli, düzenlenecek belge ve kayıtların açık olarak
belirlenmesi ile mülakatın nesnelliğinin sağlanması amaçlanmıştır.
MADDE 2- Madde ile, kaymakam adaylarının, modern kamu yönetiminin gereği olan
yerel yönetimlerin önemli birimlerinden il özel idarelerinde de staj yapmaları
sağlanarak yerel yönetim mevzuatı ve pratiği konusunda gelişmeleri amaçlanmıştır.
Ayrıca madde ile, zaman zaman boş ilçelerin sayısının artmasından dolayı hizmetin
aksamaması amacıyla kaymakamlık kursunun öne alınması amacıyla gerekli düzenleme
yapılmakta ve kaymakam adaylarının yetiştirilmeleriyle ilgili usul ve esasların
yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmektedir.
MADDE 3- 26 Ekim 2008 tarihinde gerçekleştirilen son kaymakamlık sınavının
yazılı sonucu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından ilan edilmiş ancak
bu sınavın mülakatı tamamlanmamıştır. Madde ile, uygulamada yeknesaklığı sağlamak
amacıyla söz konusu sınavın da 1700 sayılı Kanuna eklenmesi öngörülen 2/A maddesi
uyarınca gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Diğer taraftan, kaymakam adaylarının
yetiştirilmesi ile ilgili yönetmeliğin altı ay içinde çıkarılması öngörülmektedir.