Cezaevi müdürünün kararına sadece öğretmen şerh yazdı
?Gramsci üzerine bir çalışma yapmayı düşünüyordum. İtalyan komünistlerinin yayınlarını temel alıp Türkiye'deki bir zamanların meşhur ?sivil toplumculuk' tartışmalarına konuyu bağlamaktı niyetim. Ne var ki hiç hesapta olmayan bir sorun çıktı. Hapishane müdürümüz değişti ve yeni gelen müdür (ismini yazamıyorum çünkü o zaman ?hedef' göstermiş oluyormuşum) yabancı dildeki yayınların içeriye alınmaması işlemini başlattı. Eski müdür zamanında aynı kanun yürürlükteydi ve hiçbir sorun yaşamamıştık...?
Kocaeli 2 Nolu F Tipi Cezaevinde yatan çevirmen Tonguç Ok'un bu satırları yazmasının nedeni, çeviri çalışmalarında kullanması için kendisine postayla gönderilen Octubre (Ekim) isimli İspanyolca derginin ?Türkçe dışında farklı bir dilde? olduğu gerekçe gösterilerek içeri verilmemesiydi. Kocaeli 2 Nolu F Tipi Cezaevi Eğitim Kurulu, teslim edilmeyen yayınla ilgili aldığı 3 Temmuz 2009 tarihli kararını Tonguç Ok'a tebliğ etti. Aynı günlerde cezaevinde kalan başka tutuklulara gelen ?Tiroj?, ?Nubihar', ?Hinker ve Senem Xanim', ?Kelha Amed', ?Birina Reş', ?Mêrê Avis' ve ?Jar Lê Sermest' adlı Kürtçe ve ?Mini International' adlı İngilizce yayınları da kapsayan karara göre, yayınların teslim edilmemesinin nedeni ?tercüme ettirilmemiş' olmalarıydı. Kararda şöyle denildi:
?Söz konusu yayınların Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi İle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanunun 62. Maddesi'nin 3. bendinde geçen ?Kurum güvenliğini tehlikeye düşüren veya müstehcen haber, yazı, fotoğraf ve yorumları kapsayan hiçbir yayın hükümlüye verilmez.' hükümleri kapsamında değerlendirilmeye alınması gerekliği halde hükümlü tutukluların yayınları tercüme ettirmemeleri sebebiyle yayınların incelenmesi tamamlanamamış; bu itibarla yayınların hükümlü tutuklulara verilmemesine.?
Öğretmen karara karşı çıktı
Cezaevi müdürü, cezaevi ikinci müdürü, öğretmen, psikolog, pedagog, sosyal çalışmacı ve idare memurunun katılımıyla oluşan Eğitim Kurulu'nun kararına sadece cezaevi öğretmeni karşı çıktı.
Öğretmen şerh yazısında, ?Karara bahis olan söz konusu süreli süresiz yayınlardan, Kültür Bakanlığı'nın usulüne göre bandrol almaya, hak kazanmış Türkçe dışında farklı dillerde yazılan ve bağımsız mahkemelerce yasaklanmamış olan yayınların 5275 sayılı kanunun süreli süresiz yayınlardan yararlanma hakkı başlıklı 62, maddesinin 1. bendi ?hükümlü, mahkemelerce yasaklanmamış olması koşuluyla süreli ve süresiz yayınlardan bedelini ödeyerek yararlanma hakkına sahip' hükümleri gereğince hükümlü tutukluların oda ve koğuşlarına serbestçe alabilmelerinin gerektiği kanaatimi bildiririm? dedi.
Yayınevi kınadı
Tonguç Ok tarafından çevirisi yapılan J.D. Bernal'ın ?Tarihte Bilim', ?Marksizm ve Bilim' ile Maurice Cornforth'un ?Pozitivizme ve Pragmatizme Karşı Felsefeyi Savunmak' adlı eserleriyle ?Müzik Üzerine Tartışmalar' adlı derleme kitabını yayımlayan Evrensel Basım Yayın'ın Genel Yayın Yönetmeni Cavit Nacitarhan getirilen yasağa tepki gösterdi.
Cavit Nacitarhan, ?Yasakların kalktığı, yeni açılımların propagandasının yapıldığı bir zamanda, yasakçı zihniyetin ürünü olan bu uygulamanın kişinin okuma, öğrenme ve üretme çabasına konulmuş bir ambargo olduğu net bir biçimde görülmektedir. Uzun yıllardır, birçok dilde (İngilizce, İtalyanca, İspanyolca, Kürtçe) yayınevimize çeviri yaparak önemli eserleri Türkçeye kazandıran ve çeşitli bilim, felsefe ve politika dergilerine çeviriler yapan Tonguç Ok'un, üretme özgürlüğüne ve ?dile' konulmaya çalışılan bu ambargoyu kınıyorum? dedi.
Yasak konuluncaya kadar üretti
?Bilim ve Düşünce' ile ?Özgürlük Dünyası' adlı dergilere cezaevinde getirilen son yasağa kadar çevirileriyle katkıda bulunan Tonguç Ok'un matbaada basılmayı bekleyen üç kitap çevirisi daha var. Bu kitaplar da şöyle: Bilimin Toplumsal İşlevi: J.D. Bernal (İngilizce), Marx Keynes'e Karşı: John Eaton (İngilizce), Ülkem Toprağım ve Halkım: Pablo Miranda (İspanyolca)
Bir yasak da ?Komün'e
F tipi cezaevlerindeki yasaklamalar sadece yabancı dilde yazılmış ya da yasaklanmış yayınlarla ilgili değil. Cezaevinde tutukluların kendi düşün ürünlerini posta yoluyla dışarı çıkartmaları da yasaklanmış durumda. Kocaeli 1 Nolu F tipi Cezaevi disiplin kurulu, Bület Özdemir adlı tutuklunun gazeteci Ertuğrul Mavioğlu'na gönderdiği ?Komün' adlı dergiye, 19 Haziran 2009 tarihli kararıyla el koydu. Cezaevi disiplin Kurulu'nun el koyma kararında gerekçe, ?Örgüt üyeleri arasında haberleşmeyi engellemek? şeklinde ifade edildi. Gönderdiği dergi F tipi kurulun engeline takılan Bülent Özdemir ise verilen bu yasağı mektubunda şu cümleyle değerlendiriyor:
?Hapishane idaresi hâlâ yargılanmakta olan bizleri peşin hükümle suçlu ilan ederek kendisini hakim yerine koymaktadır.?