Belediyeler, Memurlarına Ek Ödeme Veremeyecek
Başta İstanbul Büyükşehir belediyesi olmak üzere bazı belediyelerin, yetkili sendikalar ile yaptıkları görüşmeler sonucu memurlara ek ödeme verileceğine ilişkin sitemizde bir kaç haber yayımlanmıştı. Memurlar.net olarak, sendikalar ile yapılan sözleşmeler sonucunda belediye memurlarına ek ödeme yapılmasının mevzuat açısından mümkün olmadığına işaret etmiş ve yetkilileri uyarmıştık. Uyarılarımız nihayet yankı buldu. Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı konuya ilişkin ortak bir görüş oluşturmuş olup, bu görüş Maliye Bakanlığınca tüm il valiliklerine gönderilmiştir.
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü
Sayı : B.07.0.BMK.0.22-115908 06.01.05 * 158
Konu : Sosyal denge sözleşmesi
???????. BAKANLIĞINA
İlgi : ?./?./2004 tarihli ve ???? sayılı yazınız.
İlgi yazınızla, ?????.. Belediye Başkanlığı ile ???????. Sendikası arasında ?sosyal denge sözleşmesi? adı altında bir sözleşme yapılıp yapılamayacağı hususunda Bakanlığımız görüşü sorulmaktadır.
?????.. Belediye Başkanlığı dışındaki bazı belediyelerin de kamu görevlileri sendikalarıyla çeşitli adlar altında sözleşme imzalamaları hususunun basında da yer almasıyla, 22/12/2004 tarihinde Bakanlığımız, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinin katıldığı toplantıda konu ele alınmış ve üç kurumun ortak görüşü tutanak altına alınmıştır.
Bilindiği üzere, Anayasanın 51 inci maddesinde çalışanlar ve işverenlerin sendika kurma, sendikalara üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme hakkına sahip olduğu; 53 üncü maddesinde de işçiler ve işverenlerin toplu sözleşme hakkına sahip olduğu, 128 inci maddenin ilk fıkrası kapsamına giren kamu görevlilerinin ise toplu görüşme yapabilecekleri hüküm altına alınmıştır.
Anayasanın 128 inci maddesinin ikinci fıkrasında da, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin niteliklerinin, atanmalarının, görev ve yetkilerinin, hakları ve yükümlülüklerinin, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği ifade edilmiştir.
Diğer taraftan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunun, Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar hakkında uygulanacağı; 2 nci maddesinin birinci fıkrasında, Bu Kanunun, Devlet memurlarının hizmet şartlarını, niteliklerini, atanma ve yetiştirilmelerini, ilerleme ve yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve sorumluluklarını, aylıklarını ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini düzenlediği; 146 ncı maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunun birinci maddesinin birinci fıkrası kapsamına giren memurların aylık, ücret, ödenek, hizmetle ilgili her çeşit ödeme ve bunların şekil ve şartları bakımından bu Kanundaki hükümlere tabi olduğu; aynı maddenin ikinci fıkrasında, memurlara kanun, tüzük ve yönetmeliklerin ve amirlerin tayin ettiği görevler karşılığında bu Kanunla sağlanan haklar dışında ücret ödenemeyeceği, hiçbir yarar sağlanamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu, 12/7/2001 tarihli ve 24460 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 13/8/2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anılan Kanunun 2 nci maddesinde, bu Kanunun, Devletin veya diğer kamu tüzel kişilerinin yürütmekle görevli oldukları kamu hizmetlerinin görüldüğü genel, katma ve özel bütçeli idarelerde, il özel idareleri ve belediyeler ile bunlara bağlı kuruluşlarda kamu iktisadi teşebbüslerinde, özel kanunlarla veya özel kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan banka ve teşekküller ile bunlara bağlı kuruluşlarda ve diğer kamu kurum veya kuruluşlarında işçi statüsü dışında çalışan kamu görevlileri hakkında uygulanacağı; 28 inci maddesinde, toplu görüşmenin, kamu görevlileri için uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, fazla çalışma ücretleri, harcırah, ikramiye, lojman tazminatı, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, tedavi yardımı ve cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları ile bu mahiyette etkinlik ve verimlilik artırıcı diğer yardımlarını kapsadığı; 29 uncu maddesinin birinci fıkrasında da, toplu görüşmenin taraflarının, kamu işverenleri adına Kamu İşveren Kurulu, kamu görevlileri adına her hizmet kolunda kurulu yetkili kamu görevlileri sendikaları ile bunların bağlı bulundukları konfederasyonlar olduğu hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda belirtilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, il özel idareleri ve belediyelerde çalışan memurların 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununa tabi oldukları ve söz konusu memurlarla ilgili olarak, anılan Kanunlarla öngörülen düzenlemelerin dışına çıkılması ve ?sosyal denge sözleşmesi? veya başka adlar altında toplu iş sözleşmeleri akdetmek suretiyle ya da mevzuatta öngörülmeyen diğer yollarla herhangi bir hak veya menfaat sağlanması mümkün bulunmamaktadır.
Bu itibarla, mevzuatta yeni bir düzenleme yapılmadığı sürece il özel idareleri ve belediyelerin, memurlar için anayasada ve kanunlarda öngörülen hak ve statülerin dışına çıkılmasına yol açacak bir uygulamaya gitmelerinin önlenmesi amacıyla, konunun Bakanlığınızca İl Valiliklerine bildirilmesi hususunda gereğini arz ederim.
Hasan Basri AKTAN
Bakan a.
Müsteşar