Merkez Bankası uzman yardımcılığı sınavında elenen aday, davayı kazandı

T.C.
DANıŞTAY
ONiKiNCi DAiRE

Karşı Taraf: : T.C. Merkez: Bankası -Ulus/ ANKARA
Vekili: Av. Sinem Artık Kil (aynı adreste)
İsteğin Özeti: Davacı, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uzmanlık Yönetmeliğinin 6. maddesindeki "Komisyon görüşünü "Olumlu" ya da "Olumsuz" olarak belirtir. Olumlu bulunan adaylar; meslek sınavındaki başarı sıralamalarına göre uzman yardımcısı olarak atanmaya hak kazanırlar." ifadesinin, Merkez Bankasınca 25-28 Ağustos 2009 tarihleri arasında yapılan uzman yardımcılığı mülakat sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemin, mülakat sınavının ve mülakat sınavı sonucunda yapılan ve yapılacak atama işlemlerinin iptalini ve yürütülmesinin durdurulmasını istemektedir.

Danıştay Tetkik Hakimi: Deniz Levent
Düşüncesi :Yürütmenin durdurulması isteminin kabulü gerektiği düşünülmüştür

Danıştay Savcısı : Esma Nur Necef
Düşüncesi : Yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinde öngörülen koşulların gerçekleştiği anlaşıldığından, yürütmenin durdurulması isteminin kabulü gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince davalı idarenin birinci savunmasının ve ara kararı cevabının geldiği görülerek işin gereği düşünüldü:

Davacı, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uzmanlık Yönetmeliğinin 6. maddesindeki "Komisyon görüşünü "Olumlu" ya da "Olumsuz" olarak belirtir. Olumlu bulunan adaylar; meslek sınavındaki başarı sıralamalarına göre uzman yardımcısı olarak atanmaya hak kazanırlar." ifadesinin, Merkez Bankasınca 25-28 Ağustos 2009 tarihi arasında yapılan uzman yardımcılığı sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemin, yapılan sözlü ve mülakat sınavı sonucunda yapılan ve yapılacak atama işlemlerinin iptalini ve yürütülmesinin durdurulmasını istemektedir..

T.C. Anayasasının 2. maddesinde belirtilen Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel ortaklarından olan "Hukuk Devleti" ilkesi, vatandaşlarına hukuk güvenliğini sağlayan, idarenin hukuka bağlılığını amaç edinen, buna karşılık kamu gücünün sınırsız, ölçüsüz ve keyfi kullanılmasını önleyen en önemli unsurlardan biridir. Nitekim hukuk devleti ilkesinin yaşama geçirilmesini sağlayacak araçlar arasında, Anayasanın 8. maddesinde, yürütme yetkisi ve görevinin, Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı ve yerine getirileceği; Anayasanın 125.maddesindede, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu hükmüne yer verilmiştir verilmiştir.

Hukuk devleti ilkesi karşısında, idarenin yargısal denetim yapılmasını ortadan kaldıracak ya da bu denetimin yapılmasını imkansız kılacak işlem ve eylemlerde bulunması mümkün değildir.

Bilindiği üzere kariyer meslekler, yarışma sınavı ile mesleğe yardımcı olarak girilen ve belli bir yetişme dönemi sonunda yapılan mesleki yeterlilik sınavında elde edilen başarı: ile mesleğe atanılan görevlerdir.. Mesleğe girişte yapılacak yarışma sınavına katılan adaylara salt yazılı sınav yapılabileceği gibi, yazılı sınav yanında, meslek bilgisi ile beraber mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının tespiti! açısından tamamlayıcı nitelikte sözlü sınav yapılması da mümkündür.

Sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin, diğer tüm idari işlemlerin yargısal denetiminde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat olmak üzere işlemin tüm unsurları yönünden yargısal denetiminin yapılması esas olmalıdır.

İdari işlemin yetki, şekil gibi salt usule ilişkin unsurlarıı ile sınırlı olmak üzere yapılan bir yargısal denetimin, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyeceği açıktır.. Nitekim 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinin (1/a) bendi gereğince iptal davalarında, idari işlemlerin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurları yönünden yargısal denetime tabi tutulması zorunlu bulunmaktadır. Dolayısıyla sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin yargısal denetimini sağlayacak altyapının tüm unsurlarıyla oluşturulmasını sağlamak hukuka bağlı idarenin görevidir.. Yukarıda da belirtildiği üzere hukuk devleti ilkesinin, lidarenin, yargısal denetim yapılmasını ortadan kaldıracak, imkansız kılacak ya da güçleştirecek şekilde bir idari işlem tesis etmesine izin vermesi ımümkün değildir..

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uzmanlık Yönetmeliğinin, Uzman Yardımcılğı Sınavı başlıklı 6.maddesinin "Komisyon görüşünü "Olumlu yada "Olumsuz" olarak belirtir.Olumlu bulunan adaylar;: meslek sınavındaki başarıı sıralamalarına göre uzman yardımcısı olarak atanmaya hak kazanırlar." ibaresi yer almıştır. Sözlü sınav döneminde adaylara sorulacak soruların ve yanıtlarının sınav komisyonunca belirlenmesi, böylece sözlü sınav öncesinde adaylara yöneltilebilecek soruların ve yanıtlarının hazırlanmış olması gerekmektedir.Sınav sırasında adaylarca hazırlanmış olan bu sorulardan kura yöntemiyle belirlenenlerini sorulacağı tabidir.. Dava konusu Yönetmeliğin 6. maddesinde sözlü sınav konuları ve sınavda adayların hangi yönlerden değerlendirilmeye tabi tutulacağı hususları açıkça düzenlenmemiş olup, hukuk devleti, hukuka bağlı ve saygılı idare anlayışı ve bunların yanısıra sözlü sınavın niteliği gereği bir takım hususların tutanakla saptanması ve adayların başarısızlığına ya da yetersizliğine: ilişkin tespitlerin komisyon üyelerince açıkça ortaya konulması, yargı denetimi açısından zorunlu oldugundan sorulara verilen cevaplar ve belirtilen hususlar yönünden adaylara komisyon üyelerince takdir edilen, puanların ayrı ayrı gerekçeleriyle belirtilmesi gerekliliği karşısında, komisyon üyelerinin görevlerini olumlu veya olumsuz görüş vermekle sınırlayan dava konusu Yönetmeliğin bu kısmında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası uzman yardımcılığı sınavının üçüncü aşamasını oluşturan, dava konusu sözlü sınav, mülakatta başarısız sayılması işlemi incelendiğinde, bu işlemin hukuka uygunluk denetiminin Anayasa' nın 125 maddesinde ve 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinde belirlenen hukuki sınırlar içinde yapılabilmesi için davalı idarece nesnel değerlendirilmelere göre yapılan meslek sınavında başarılı olan davacının, sözlü sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden dosya içeriğinde bulunan belgelerin ve idarece ara kararına verilen cevabın incelenmesi sonucunda; uzman yardımcısı adaylarının mesleki ön bilgi, yabancı dil bilgisi ve işin gerektirdiği niteliklere sahip olup olmadıkları yönünden zeka, intikal sürati ile ifade ve temsil yeteneğinin belirlenmesine yönelik yapılan sözlü sınav öncesinde, adaylara yöneltilebilecek soruların ve yanıtlarının hazırlanmamış olduğu, sınav sırasında adaylara hazırlanmış olan bu sorulardan kura yöntemiyle belirlenen soruların sorulmadığı, sözlü sınav komisyon üyelerinin her biri tarafından değerlendirme yapılarak tutanağa bağlanmış soruların ve yanıtlarının neler olduğunun, bu yanıtlara komisyon üyelerince takdir edilen notun gerekçeleriyle ortaya konulmadığı anlaşılmış olup, ayrıca sözlü sınavda verilen yanıtların teknolojik imkanlardan yararlanılarak sesli ve görüntülü kayıt altına alınmaması nedeniyle sözlü sınavın hizmet gerekleri ve nesnel ölçütler esas alınarak yapılmadığı sonucuna varılmaktadır..

Bu durumda tüm unsurları itibariyle yargısal denetiminin yapılabilmesi ve hukuk devleti ilkelerinin temini açısından, sınavın yukarda belirtilen ölçütlere uygun olarak, sesli ve görüntülü kayıt yapılmak suretiyle gerçekleştirilmemesi nedeniyle yapılan sözlü sınavda ve davacının bu sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlemde ve sözlü sınav sonunda bu sınav esas alınarak yapılan atama işlemlerinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığın niteliğine ve davanın duruma göre 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun 27 nci maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmiş olması nedeniyle, davacının 25, 28 Ağustos 2009 tarihleri arasında yapılan sözlü sınavda ve mülakatta başarısız sayılmasına ilişkin işlemin ve sınav sonunda yapılan atamaların ve anılan işlemlerin dayanağı olan Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uzmanlık Yönetmeliğinin 6.
maddesindeki "Komisyon görüşünü "Olumlu" ya da "Olumsuz" olarak belirtir. Olumlu bulunan adaylar; meslek sınavındaki başarı sıralamasına göre uzman yardımcısı olarak atanmaya hak kazanırlar." ifadesinin yürütülmesinin durdurulmasına 3.3.2010 tarihinde davacının sözlü sınavda başarısız sayılma işlemi yönünden gerekçede oyçokluğu, diğer yönlerden oybirliği ile

(X) KARŞI OY
Dava konusu Yönetmelikte, sözlü sınav komisyonlarının ı ne şekilde oluşacağı ve sözlü sınavda adayların hangi esaslara ve ölçütlere göre değerlendirileceği hususu düzenlenmiştir. .

Anılan- Yönetmelikte, sözlü sınavın belirtilen ölçütlere; göre olumlu ya da olumsuz değerlendirilmek suretiyle sonuçlandırılacağı düzenlenmiş olup, idari işlemlerin hukuken geçerli bir sebebe dayandırılması ve sebebin açıkça belirtilmesi gerektiği ilkesi karşısında; bu yolla yapılan değerlendirmenin gerekçeleriyle birlikte ortaya konulması gerekmektedir.Bununla birlikte, sözlü sınavın, elektronik ortamda- görüntülü ve sesli kayıt gibi teknolojik araçlarla kayıt altına alınması konusunda işlem tarihinde- açık bir yasal düzenleme bulunmadığından, iidarenin yargı ı kararı ile bu hususta zorlanmasına imkan bulunmamaktadır.B.u nedenle, davacının sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden. ı yürütmenin , durdurulmasına. gerekçede karşıyım.