Skandalla çöken sistem: KPSS

SKANDALLA ÇÖKEN SİSTEM: KPSS

Devlette kadrolaşmanın önüne geçilmesi amacıyla uygulanan Kamu Personel Seçme Sınavı sistemindeki açık, kopya skandalıyla ortaya çıktı. Sınav sistemindeki şaibeler, ÖSYM'nin saygınlığını da gölgeledi Memurluk sınavı için ilk çalışmayı yaptıran Hikmet Sami Türk, ?ÖSYM'den soruların sızabileceği düşünülmemişti bile? dedi.

AYDIN HASAN - BAHAR ATAKAN Ankara

Türkiye'de yıllarca en önemli istihdam kapısını devlet oluşturdu. Birçok siyasi parti, iktidarları döneminde, yandaşlarını işe almakla eleştirildi. 1997 yılında Anasol-D hükümetinde, Devlet Personel Başkanlığı'nın bağlı olduğu dönemin Devlet Bakanı Hikmet Sami Türk bir çalışma başlattı.

Yandaşlar girmesin diye

Siyasi partilerin kamuya yandaşlarını yerleştirmelerinin yolunu büyük ölçüde tıkayan uygulamanın siyasi mimarı merhum Bülent Ecevit oldu. Ecevit hükümeti, 1999'da, kamu kurumlarına personel alımını merkezi sınavla yapma yönünde düzenleme yaptı. 2002'den itibaren de kamu kurum ve kuruluşlarına personel alımı, KPSS ile yapılmaya başlandı.

KPSS, uygulandığı her yıl yaklaşık 1 milyon kişiyi doğrudan etkiledi. Kitle bu kadar büyük olunca, KPSS de kendi sektörünü oluşturdu ve zaman içinde dershaneler ile yayınlar arttı. KPSS'deki kopya ve soru hırsızlığı iddialarının odağındaki ÖSYM de kurumdaki soru ve veri depolama sistemlerinin güvenliğini artıracak yeni araçlar almak üzere ihale açtı.

Memurluk sınavı için ilk çalışmayı yaptıran eski Devlet Bakanı Türk, ?Benim devlet bakanlığım döneminde, bu sistemin temel ilkeleri belirlendi. ÖSYM Türkiye'nin en güvenilir kurumlarından biriydi. ÖSYM'den soruların sızabileceği düşünülmemişti bile. Bu olay, bir kurumun saygınlığının yıkılması açısından çok kötü oldu. Bu nedenle bu yara kapatılmalıdır? diye konuştu.

Ücretli öğretmenlik

Kopya skandalının ortaya çıkmasıyla 30 bin kadroya yapılacak öğretmen atamasını erteleyen Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), atanmayı bekleyen öğretmen adaylarının ilgi odağı oldu. MEB'in İç Denetim Raporu'na göre 133 binden fazla öğretmen açığı olmasına karşın KPSS puanına göre 30 bin kadroya atama yapılacak olması eleştirildi. Öğretmen açığını KPSS'deki düğüm çözülünceye kadar ücretli öğretmenlikle kapatacak olan MEB'e, eğitim sendikaları tepkili.

?Eğitimin niteliği düştü'

Eğitim-Sen Genel Başkanı Zübeyde Kılıç, KPSS'nin öğretmen seçiminde yetersiz olduğunu belirterek, ?Sınavla ilgili şaibeler açıklığa kavuştuktan sonra MEB, 30 bin kadronun yanı sıra 102 bin kadroya daha atama yapmalı. Açık, ücretli öğretmenlikte kapatılırken eğitimin niteliği düşüyor? dedi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a atama bekleyen öğretmen adaylarıyla ilgili mektup gönderen Türk Eğitim Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk da ?Talebimiz, MEB'in kendisine tahsis edilen 70 bin öğretmen kadrosunu bir seferde kullanmasıdır. Şayet KPSS iptal edilirse, KPSS'den hakkıyla yüksek puan alan adaylar mağduriyet ve hayal kırıklığı yaşayacak. Bundan dolayı MEB, 70 bin öğretmen kadrosuna atama yapmalıdır? diye konuştu.

?MEB'e geçse 10 kat olur'

Eğitim-İş Genel Başkanı Yüksel Adıbelli ise şunları kaydetti: ?ÖSYM çok ciddi ve güvenilir bir kurum. Demek ki bu kadrolara da sızmışlar. KPSS, MEB'e devredilirse bu durumun 10 katı bakanlıkta yaşanır. İdeolojik kadrolaşma ve yandaş kadrolaşmaya kapı açılır.?

KPSS NEDİR?

KPSS tanımı

KPSS; kamu kurum ve kuruluşlarındaki memur kadroları ile işçi ve KİT'lerdeki sözleşmeli pozisyonlara atanmada kullanılan bir yarışma sınavı. KPSS, öğretmenlere yönelik KPSS-Öğretmenlik; müfettiş, uzman, denetmen ve kontrol yardımcılığı adaylarına yönelik KPSS-A ve diğer tüm memurlara yönelik KPSS-B olmak üzere üç sınavdan oluşuyor.

ÖSYM'nin rolü

Sınav, ÖSYM tarafından ortaöğretim (lise ve dengi), önlisans ve lisans olmak üç düzeyde yapılıyor. Başvuruların alınması, sınavın uygulanması ve değerlendirilmesi gibi tüm işlemleri ÖSYM yapıyor. KPSS-Öğretmenlik ve KPSS-A sınavları her yıl, KPSS-B sınavları ise genelde iki yılda bir yapılıyor. Sınava girişte bir yaş şartı bulunmuyor. Yaş şartı, işe başlama aşamasında kişinin yerleşeceği kuruma göre değişebiliyor.

Yönetmelikte kadroların tanımı şöyle:

KPSS-A: Başbakanlık, bakanlıklar, bunların müsteşarlık, başkanlık ve bağımsız genel müdürlük düzeyindeki bağlı ve ilgili kuruluşları ile bağlı ortaklıklarındaki, özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle girilen ve belirli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutulan mesleklere ilişkin kadro ve görevler ile il özel idareleri ve belediyelerin teftiş kurullarına atanacaklar için yapılacak işlem ve sınavları kapsar.

KPSS-B: KPSS-A kadrolar dışında yer alan tüm kadrolara KPSS-B kadrolar deniyor. Kadroları 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki listelerde yer alan, genel ve katma bütçeli kurumlarla bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunlar ile kurulan fonlar ve kefalet sandıkları, il özel idareleri ve belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında yukarıda (a) bendinde belirtilmiş olan meslekler dışında, ilk defa kamu hizmeti ve görevlerine atama yapılacak kadro ve görevlere, atanacaklar için yapılacak işlem ve sınavları kapsar.

KPSS dışında kalanlar

Adalet Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ile İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarının Bakanlık Teftiş Kurulları, Jandarma Genel Komutanlığı, Askeri Adalet Teftiş Kurulları, Devlet Senfoni Orkestraları ve Devlet Klasik Türk Müziği Korosu Sanatçıları, hâkimler, savcılar, üniversitelerin ve akademilerin öğretim üyeleri, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri, Genelkurmay Mehtaran Bölüğü Sanatkârları, Devlet Tiyatrosu ile Devlet Opera va Balesi, Belediye Opera ve tiyatroları ile şehir ve belediye konservatuvar ve orkestralarının sanatkâr memurları, uzman memurları, uygulatıcı uzman memurları ve stajyerleri; Spor-Toto Teşkilatında çalışan personel; subay, astsubay, uzman çavuş ve uzman jandarmalar ile Emniyet Teşkilatı mensupları, KPSS yönetmeliğinin kapsamı dışında tutuluyor.

Puan hesaplama

Puan hesaplamaları şöyle sıralanıyor:

1- Önlisans mezunları: Önlisans düzeyinden sınava giren bir aday için sınav sonrasında KPSSP93 puanı hesaplanıyor.

2- Ortaöğretim mezunları: Sınava lise veya dengi okul mezunu olarak girenler için sınav sonrasında KPSSP94 puanı hesaplanıyor.

3- Lisans mezunlarının puanları: KPSS sınav sonuç kâğıdında birden fazla puanın yer alması lisans mezunu adaylar için söz konusu. Birden fazla puanın anlamı ise şöyle sıralanıyor:

a- Öğretmenlik başvuruları: MEB tarafından açıklanacak öğretmen kadrolarına başvurabilmek için gerekli olan puan türü KPSSP10. Bu puanın oluşabilmesi için adayın, Genel Kültür ve Genel Yetenek ile Eğitim Bilimleri testini alması gerekiyor.

b- KPSS-B kadroları başvuruları: KPSS-B kadrolarına başvurabilmek için gerekli puan türü, lisans mezunu adaylar için, KPSSP3. Bu puanın oluşabilmesi için adayın Genel Kültür ve Genel Yetenek testi sınavlarına katılması yeterli.

c- KPSS-A kadroları başvuruları: Lisans mezunu adayların sınav sonuç kâğıdında yer alan KPSSP3 ve KPSSP10 dışındaki diğer puanlar KPSS-A kadrolara başvurularda kullanılıyor. 2006 yılı KPSS/1 Sınav Kılavuzu'nda yer alan bazı kadrolar ve bu kadrolara başvuru için gerekli olan puanlar şu şekilde sıralandı:

- Başbakanlık Uzman Yardımcılığı: KPSSP95 ve KPSSP97

- Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Planlama Uzman Yardımcılığı: KPSSP4

- Gümrük Müsteşarlığı Gümrük Uzman Yardımcılığı: KPSSP44

- Hazine Müsteşarlığı Hazine Uzman Yardımcısı (Hukuk): KPSSP21

- Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Müfettiş Yardımcısı: KPSSP8

- Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Uzman Yardımcılığı: KPSSP115

- Dışişleri Bakanlığı Aday Meslek Memuru: KPSSP36

- İçişleri Bakanlığı Kaymakam Adaylığı: KPSSP37

- Kamu İhale Kurumu Kamu İhale Uzman Yardımcılığı: KPSSP5

- Maliye Bakanlığı Gelir Uzman Yardımcılığı: KPSSP49

- Maliye Bakanlığı Stajyer Gelirler Kontrolörlüğü: KPSSP57

- Maliye Bakanlığı Hesap Uzman Yardımcılığı: KPSSP54