5 bin lira maaşı reddeden işçiler, 4/C'yi tercih ediyor

Elektrik dağıtım özelleştirmesini alan şirketleri 4/C korkusu sardı. Özelleştirme sonrası 5 bin lira maaşı reddeden işçiler 4/C statüsüne koşunca, sektörde kalifiye eleman sıkıntısı doğdu.

Hüseyin Özay

TEKEL işçilerinin geçtiğimiz yıl Ankara'da düzenlediği protesto eylemleriyle gündeme gelen 4/C statüsünde çalışmak için adeta kuyruk oluştu. Devir teslimi yapılan enerji dağıtım şirketlerindeki işçiler, işverenin yüksek zam ve prim teklifine rağmen, 4/C statüsünde çalışmak için dilekçe verdi. İşçilerin 3-5 bin liralık ücreti ret ederek, bin liralık 4/C ücretine razı olmalarında, ?devlet işi garantidir' düşüncesinin etkili olduğu belirtildi. 2008'de 352, 2009'da 972 kişi 4/C'ye geçmek için dilekçe verirken bu sayı 2010 yılında 9 bin 879'a ulaştı. 2011 yılının sadece iki buçuk aylık döneminde de yani 17 Mart'a kadar olan sürede 309 işçinin 4/C statüsünde çalışmak için başvurması, özelleştirilen işyerlerinde ?kalifiye eleman' sıkıntısının yaşanmasına yol açtı. Özelleştirilen kuruluşlardan, 4/C statüsünde çalışmak için Devlet Personel Başkanlığı'na başvuruda bulunan işçiler, değişik kamu kurumlarında hizmetli olarak görevlendiriliyor. Söz konusu işçilerin, tüm tazminatları ödendikten sonra, yaklaşık 900 lira ile bin lira arasında maaş bağlanıyor. Özelleştirilen kuruluşlarda çalışan işçilerin ise ortalama olarak ek ödemelerle birlikte 2-3 bin lira arasında maaş aldığı bildirildi. Kuruluşları devralan yeni patronların, kalifiyeli elemanlarını kaybetmemek için işçilere prim ve zam önerdikleri, yeni artışlarla birlikte bazı şirketlerdeki işçi maaşının 5 bin liraya kadar yükseldiği kaydedildi. Buna rağmen, işçilerin ?devlet işi garanti olur' diyerek, 4/C statüsünde çalışmayı tercih ettiği kaydedildi. Bu durum, özelleştirilen kuruluşlarda yetişmiş personel sıkıntısı yaşanmasına yol açtı. 2011 yılında devir teslimi yapılması planlanan Boğaziçi, Gediz, Anadolu Yakası, Trakya gibi şirketlerle birlikte, 4/C statasünde çalışmak için başvuruda bulunan işçilerin sayısının daha da artması bekleniyor. TEDAŞ'ın özelleştirilen şirketlerinde toplam 22 bin 554 kişinin çalıştığı belirtilirken, bu işçilerin en az yarısının, 4/C başvurusunda bulunacağı tahmin ediliyor.

4/C STATÜSÜNDE ÇALIŞMA NEDİR?

Özelleştirme sonrası mağduriyeti önlüyor

TEKEL işçilerinin eylemleri ile gündeme gelen 4/C statüsü, 2004 yılında özelleştirme mağduru işçilerin, ?emekliliklerine kadar' çalışmalarına olanak sağlayacak model olarak uygulamaya konuldu. Uygulamadan, 2004 yılından önce yapılan özelleştirmelerden işsiz kalan işçiler de yararlandı. 4/C statüsünde çalışan işçilere, 800 lira ile bin lira arasında ücret ödeniyor. 11 ay çalışma imkanı ve her ay için iki gün izin kullanma hakkı getiriliyor. Ayrıca, sosyal güvenlik kurumları çatısı altına alınıyor, tüm sağlık giderleri karşılanıyor