Kamuda Araştırmacı olmak
1960'lı yılların kalkınma dönemlerinde, özel sektör güçlü olmadığı için, bir çok alanda Devlet öncülük yaptı, yatırımları Devlet yaptı, bir çok KİT kuruldu. Ancak 1980'li yıllardan sonra bu KİT'ler siyasi iktidarlarca birer arpalık olarak kullanıldı. 1990'lı yıllarda ise özel sektörün güçlenmesi ve dünyadaki özelleştirme dalgasıyla birlikte, KİT'ler birer birer özelleştirilmeye çalışıldı. Ancak hızlı özelleştirme süreci beraberinde hem 4/C hem de Araştırmacı gibi iki büyük sorun oluşturdu. Bugünkü haberimizde, "Araştırmacı" arkadaşların sorunlarına yer veriyoruz.
S; Araştırmacı kavramını açıklarmısınız.?
C; 4046 sayılı Özelleştirme yasası gereği Müdür Yardımcısı ve Genel Müdür ünvanına kadar olan yöneticiler, Kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılırken Araştırmacı unvanı ile aktarıldılar.
Ayrıca ; 190 sayılı KHK kapsamındaki Kamu kurum ve kuruluşlardaki Unvanların sınıf bazında dağılımı ve devlet memurlarına ödenecek zam ve tazminatlara ilişkin Bakanlar Kurulu kararı ( karar sayısı 2006/10344) değerlendirildiğinde;
Unvan kodu
6360 Araştırmacılar ve
6361 Araştırmacı Özelleştirme,
olarak iki kısım araştırmacı belirtilmiştir.
Şimdi ise;
- Asli işi Enstitülerde, Üniversitelerde, Ar-Ge Birimlerinde, Strateji Birimlerinde araştırma ve inceleme faaliyetleri yapmak olan 6360 unvan kodlu Araştırmacı statüsüne ilaveten
- 4046 ile araştırmacı olan Araştırmacı ( Ö) ler
- 6111 sayılı kanunla değiştirilen 657 sayılı kanunun 91 maddesine göre atanan Araştırmacı lar
- 6191 Sayılı kanun ile Yaş kararları hükümleri gerekçe gösterilerek, Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiği kesilen subaylardan atanan Araştırmacılar olmak üzere şimdilik 4 kategoride Araştırmacı unvanlı personel oluşturulmuştur.
S; Araştırmacılar ne iş yaparlar ?
C; Yukarıda bahse konu 4 kategoride yer alan Araştırmacılardan, Özelleştirme neticesinde Araştırmacı(Ö) kadrosu ile ataması yapılanların ne iş yapacağı, 08.10.2003 Tarih ve 25253 sayılı resmi gazete yayınlanan 4046 sayılı kanun çerçevesinde nakledilecek Personel Hakkındaki tebliğin 7. maddesinde düzenlenmiştir.
Buna göre;
Araştırmacı unvanlı personelin görevleri; ?Kurumun veya görevli olduğu birimin görev ve hizmetleri ile ilgili konularda verilecek görevleri ifa etmek, kurumun veya görevli olduğu birimin görevleri hakkında araştırma, inceleme yapmak ve bu konuları değerlendirerek sorunlara çözüm yollarını belirlemek, rapor yazmak, koordinasyon ve danışmanlık yapmak, bu konularla ilgili toplantı ve etkinliklere katılmak, araştırma programlarını hazırlamak, Kalkınma Planları ve Yıllık Programlar ile kuruma verilen görevler hakkında araştırma yapmak ve verilecek diğer görevleri yerine getirmektir.? denilmektedir.
Burada ?verilecek diğer görevleri yerine getirmektir? cümlesi özellikle Bölge Müdürlüğü bulunan teşkilatlardaki Bölge Müdürlüklerinde yanlış müteala edilmek suretiyle, verilecek her türlü görevi yapar gibi değerlendirilerek Mobbing uygulamalarla karşılaşılmaktadır.
S; Atandığınız Kurumlarda daha önceki kurumlarda mahiyetinizde görev yapan personelle karşılaşmalarınız oluyor mu ?
C; olmaz mı?
Öyle bir Kadro Belirlenmiş ki, Müdür yrd dahil Müdür, Ünite Müdürü (İşletme,Fabrika vb. ) İl Müdürü ve Yardımcısı, Bölge Müdürü ve yardımcısı Daire Başkanı ve Yardımcısı Genel Müdür ve Yardımcısı aynı kadroya atanmakta ve hepsine birden Araştırmacı denilmektedir.
Bir zamanlar Genel Müdür mahiyetinde görev yapan Müfettişler ise Yine eski statülerini muhafaza etmek suratiyle Müfettiş olarak atamaları yapılmaktadır.
Sizce, bahse konu uygulama bir çelişki değimli?
Diğer yandan; hiyerarşik yapıda söz konusu unvanların altında yer alan iki sayılı cetvele tabi olanlar ise Uzman ve Şef olarak atandılar, nerdeyse kendinden çok alt kademe de olan Şef'in mahiyetinde verilmek suretiyle görev yaptırılmak istenen Araştırmacıların olduğu yönünde duyumlar almaktayız.
Tabi bu duruma itiraz eden Araştırmacıları, Mevcut yöneticiler Efendim bunlar verdiğimiz işi yapmıyorlar yönünde mazeret beyan ederek, şikayet etme yoluna gitmektedirler.
Bu durum Mobbing değilse nedir?
Sizlere bu hususta, Memurlar net teki ?Araştırmacılar İtibarlarının iadesini istiyor" Forumundan örnek vereyim , Bir Arkadaşım diyor ki ?Ben ilk önce şef olarak atandım , daha sonra itirazım sonucu durumum düzeldi Şimdi Şefliği arar hale geldim diyor ?
Şimdi ben soruyorum bu duruma düşmek için Araştırmacı ( ö) ler Hangi suçu işlediler?
S. Araştırmacılarla, Mahiyetinde çalıştığı ve kamu kuruluşlarına Uzman veya şef olarak atan personelle arasın da ücret farkı var mı ?
C, size yine Forumlardan cevap vereyim Yine aynı kuruluşa atanan Müdür ,uzman ve şef için birer örnek
Araştırmacı arkadaşlarımızdan biri ?Bir gariptir şu bizim Türkiye'de memur olmak, bakın ben her üç banka (Emlak Halk ve Ziraat Bankalarında ) Müdürlük yaptım. Milli Eğitimde Araştırmacı olarak göreve başladım. Aynı kurumdaki şefim de, şef olarak atandı.
Milli Eğitimde Şef dahil Şef'in üstündeki tüm ünvanlara ek ders veriliyor dolayısıyla Şef ek ders ile maaşı Araştırmacıyı 250 tl geçti.Ben hiyerarşik yapıda Araştırmacının Şef'in üstünde bir ünvan olduğunu ne Milli Eğitim Bakanlığına ne de mahkemelere anlatamadım ve halen önceki kuruluşta mahiyetimde olan Şef arkadaşım benden 350 tl civrında fazla gelir elde ediyor." diyor,
Yine diğer başka bir Araştırmacı Arkadaşımız ise ?Araştırmacı ile Uzman arasında iki sayılı cetvele tabi uzman kadrosu ile ataması yapılanların eski kurumlarında % 75 olan ÖHT'larnın aynı kalması ve biz Araştırmacı kadrosunda atamaların ÖHT'ları % 60'a düşürüldüğü için bizler maalesef mahiyetimizde görev yapan Müdür Yardımcısına bağlı olan Uzman kadrosunda görev yapan arkadaşlarımızdan düşük ücret almaktayız.Benim görev yapmakta olduğum SGK'da da aynı uygulama yapıldığı için bende Uzman statüsünde görev yapan arkadaşımızdan 154;TL eksik ücret almaktayım.? demektedir.
Bu örnekler çoğaltılabilir.
S: Maaşlarınız Hiç Artmıyor mu?
C: Bu soru çok önemli buna iki kısımda cevap vermek gerekir
I) Kanun koyucu Personeli Mağdur etmemek adına bir düzenleme yaparak 4046 sayılı kanun gereği ?Özelleştirilen kuruluşlardaki çalışanlar, Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihteki kadro ve pozisyonlarına ilişkin olarak bildirim tarihi itibarıyla almakta oldukları maaşla Kamu kuruluşlarına aktarılsın demiş, nakledildiği kurum veya kuruluştaki kadro veya pozisyonlara ilişkin olarak yapılan net tutarından fazla olması halinde aradaki fark tutarı, herhangi bir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaksızın fark kapanıncaya kadar ayrıca tazminat olarak ödenir demiş?, yani Atanılan kuruluşlardaki aynı unvandaki personelin aldığı maaşla Özelleştirmeden gelen arasında fark varsa aradaki farkı? fark tazminatı" olarak alsın demiş..
Buraya kadar büyük bir problem gözükmüyor ancak bizim için böyle olmamıştır.
II) Bundan sonrası sıkıntılı çünkü Asıl Mağduriyet bundan sonra başlıyor. Araştırmacı(ö) Emsali yanlış belirlenmiştir.
Araştırmacı için kamuda gösterilen örnek kadronun maaşı 1600tl civarında buda düz memur maaşıyla eşit, Müdür ise 2500 tl civarında İşletme Müdürü, İlmüdür, Daire başkanı, Genel müdürün ki daha yüksek dolaysıyla
Kamuya Aktarılan Bir zamanlar mahiyetinizde çalışan Uzman ve Şef kendi kadrolarıyla aktarıldıklarından ve Kamuda emsalleri baz alınarak Maaşları ve fark tazminatları hesap edildiğinden bir zaman sonra bizim üstümüzde maaş almaya başlıyorlar,
Ve burada yapılması gereken aslında Personelin özelleştirmeden önceki kamuda ki unvanlarının emsal alınarak Maaş farklarının hesaplanmasıdır,bu mümkün olmasa bile enaz şube müdürü emsal alınmalıdır.
Düz memur ayarında maaş alan Araştırmacı kadrosu baz alındığı için Araştırmacı(Ö) lerin Maaş farkı uzun yıllar aynı şekilde devam etmekte dir.8-10yıldır aynı maaşı alan Arkadaşlarımız vardır.
S: Bu konuda Mağdur olarak Meşhur olmuş bir Araştırmacı varmı?
C: Var , Ankarada Bir kaçkere Gazete haberi olmuş Faruk Hatırnaz bey var kendisi, Üzüntüden Birkaç kez kalp spazmı geçirdi, açık kalp ameliyatı oldu damarları değişti,
Uzun yıllar haksızlıkları Dilekçe olarak yazdı . Şimdi emekli Şöyle bir cümlesi var .
?Bu işlerin düzeldiğini görmeden Ölmek istemiyorum?
S: Beklentileriniz nelerdir?
C; Uzun yıllar hizmet ettiğiniz bir kuruluştan kendi isteğiniz olmadan koparılmanız Sosyo psikolojik durumunuzu çok etkiliyor, çevrenize ailenize bu durumu izah edemiyorsunuz.
İçinde bulunduğumuz durum, sanki siz bir suç işlemişizde cezalandırılmışız şeklinde yanlış değerlendirmelere sebebiyet vermektedir.
Yukarda arz ettiğim yönetmenlikteki muğlâk ifadeler nedeniyle atandığınız kuruluşlardaki yöneticiler ise siz daha önce yöneticilik yapmamışınız gibi sizi düz, kalifiyesiz bir personel olarak görüyor ve yeni işe başlamış gibi değerlendirmek istiyorlar.
Bazı Arkadaşlarımıza iş dahi vermiyorlar, hatta bir Arkadaşım şöyle diyor ?Ben devlete göre namevcutum" yokum diyor.
Evet bizler önceki Kuruluşlarımızda gerçekten çok çalıştık ama Konjonktür gereği çalıştığımız kuruluşlar geçmiş hükümetler döneminde Özelleştirme kapsamına alındı ve personel alt yapısı hazırlanmadan Özelleştirilmeye tabi tutulduğu için İcranın başındaki hükümetimiz sorunu kucağında buldu.
Özelleştirme sonucunda atamaları kadro yetersizliği nedeniyle gerçekleştirilemeyen bir sayılı cetvele tabi yöneticilerin atamalarının kolaylıkla yapılmasının sağlanmasını teminen oluşturulan Araştırmacı kadrosu pratikte bir çözüm sağlamış gözükse de, uygulama böyle olmamış yapılan yasal düzenleme biz Araştırmacıların ÖHT'larının % 60' a düşürülmesi, Fark tazminatları hesabında ki kıstasın Eski kadrolarımız emsal alınarak hesaplanmaması, Emsal kadromuzun belirlenmemiş olması, nedeniyle bir zamanlar mahiyetimizde çalışan Uzman ve şeflerden bile düşük maaş alınmasına sebebiyet verilmiştir.
Mevcut Hükümetimiz özelleştirmelerin hızlı bir şekilde yapılması hususunda çaba sarf ediyor Ancak, bütün bunlar yapılırken uygulamada biz Yöneticiler mağdur edilmiştir. Bizler Araştırmacı (Ö) ler bu Mağduriyetin giderilerek Tıpkı Yaş kararlarıyla ordudan atılan subaylarda olduğu gibi, Tabir caizse İtibarlarımızın İadesini istiyoruz.
S; Neler Yapılabilir?
C;Araştırmacıların mevcut uygulama ile hizmetlerinden, bilgi birikimlerinden yararlanılamamaktadır. Bunca eğitimli yetişmiş işgücü heder edilmektedir. Bunun önlenmesi için bir Çalışmamız var Ama genel olarak,
- Araştırmacının emsal kadrosu belirlenmeli, Maaş hesaplanmasına hiç değilse enaz Şube Müdürü emsal alınmalıdır. Türk Silahlı Kuvvetlerinden atılan ve Araştırmacı olarak atanan subay kardeşlerimiz için kışladaki emsalleri esas alınır dendi.
- Basından öğrendiğimiz kadarıyla Hükümetimizin Kamu kuruluşlarında çeşitli uzmanlıklar Oluşturmak istemektedir, bu uzmanlıklara Araştırmacıların öncelikli olarak atanması sağlanmalıdır. TRT de Araştırmacılar Strateji Uzmanı olarak atanmışlar.
- Ayrıca İş kazalarının önlenmesi ve iş hayatının denetlenmesi için İş denetçisi, Kamu kurum ve kuruluşlarında Kalite Yönetim Sistemin kurulması için Kalite Yönetim Sistemi Uzmanı olarak, Kamu Hizmetlerini denetlenmesi için Kamu denetçisi olarak,
Piyasa denetçisi olarak yararlanılabilinir,
Sorunlarımıza sahip çıktığınız için Teşekkür ederiz.
Bu Yazı Aşağıdaki Forumlardan, bu guruplardaki Arkadaşların Fikirlerinden yararlanılarak hazırlanmıştır.