Fatih projesinde adrese teslim ihale...

Milli Eğitim Bakanlığı'nın tüm okullarda başlattığı FATİH Projesi büyük bir skandala sahne oldu. İhaleyi alan Vestel firması, henüz ihale şartnamesi açıklamadan önce bir akıllı tahta tasarlayarak patentini aldı. Patentin alınmasından 27 gün sonra da ihalenin ilanı yapıldı. Şartnameyi okuyan firmalar büyük bir şokla karşılaştı. Bakanlığın akıllı tahta için istediği şartlar Vestel'in tasarladığı akıllı tahtanın özellikleriyle aynıydı.

Milli Eğitim Bakanlığı'nın tüm okullarda başlattığı Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi'nin ilk ihalesi büyük bir skandala sahne oldu. Fatih Projesi kapsamında okullara akıllı tahta alınması için 23 Kasım 2011 tarihinde yapılan ilk ihalede en düşük teklifi, 84 bin 921 adet için 339.6 milyon lira ile Vestel vererek ihaleyi aldı. Ancak, ihale süreci ihaleye katılması engellenen firmalarca Kamu İhale Kurumu'na (KİK) şikâyet edilince henüz sonuçlandırılamadı.

MEB, 'Fatih projesinde adrese teslim ihale' iddiasını yalanladı

Bakanlık yetkilileri dünyayı gezdi

Fatih projesi açıklanmadan önce Milli Eğitim Bakanlığının teknik personelleri araştırma yapmak üzere dünyayı gezerek dünyadaki en iyi uygulamayı Türkiye' ye getirmeye çalıştı. İhaleden tam olarak 1 yıl önce Fatih Projesi kamuoyuna tanıtılarak her öğretmene notebook verileceği, her sınıfta ise akıllı tahta ve projeksiyon cihazının bulunacağı açıklandı. Alımla ilgili olarak Ulaştırma Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürlüğü tarafından bilişim sektöründeki firmalardan yaklaşık fiyat araştırmaları yapıldı. Ne olduysa ondan sonra oldu, yapılan araştırmaların hepsi çöpe atıldı. Ardından da dünyada örneği olmayan bir olay meydana geldi.

Vestel 1 Eylül 2011'de patent aldı

Skandallar, 84 bin 921 adet akıllı tahta ihaleye çıkarılmadan hemen önce başladı. Henüz ihale şartnamesi açıklamadan önce Vestel bir akıllı tahta tasarlayarak bunu 1 Temmuz 2011 tarihinde Türk Patent Enstitüsü'ne götürdü. Vestel'in akıllı tahtasına verilen patent 1 Eylül 2011 tarihli Türk Patent Enstitüsü bülteninde yayınlandı. Akıllı tahtanın tasarımcıları olarak da Vestel adına Tunay Alkan, Zafer Altınkaya, Emir Bacak ve Serdar Culfa gösterildi.

O tahta 27 Eylül 2011'de şartnameye girdi

27 Eylül 2011 günü akıllı tahta alımına ilişkin ihalenin ilanı yapıldı. Yani Vestel'in akıllı tahta patenti aldığı tarihten sadece 27 gün sonra ilan edilen ihale şartnamesini satın alan firmalar bir şokla karılaştı. Çünkü ihale şartnamesinde istenen "akıllı tahta", Vestel'in patentini almış olduğu akıllı tahtanın bire bir aynısıydı. Yani Türkiye'nin birçok bilişim devi, akıllı tahta ihalesine girse ve kazansa dahi ihale şartnamesindeki o akıllı tahtayı yapıp Milli Eğitim Bakanlığı'na teslim etmesi mümkün değildi.

Rakibi ihaleyi alsa bile vestel kazanacaktı

23 Kasım 2011 tarihinde yapılan ihaleyi Vestel dışında kazanacak olan bir firma ihale şartnamesinde istenen ve çizimi verilen akıllı tahtayı yapabilmek için Vestel'e tasarım patent ücreti ödemek zorunda kalacaktı. Çünkü istenilen akılla tahtanın patenti sadece Vestel'e aitti ve başka bir şirket bu tahtayı üretmek için Vestel'e telif ücreti ödemek zorunda kalacaktı. Telif ücretini de patenti elinde bulunduran Vestel belirleyecekti. Bu sebeple birçok bilişim devi ihaleye katılamadı.

Kamu ihale kanunu'na açıkça aykırı

KİK'e ulaştırılan şikâyet mektuplarında ihaledeki sakatlıklar tek tek anlatıldı. Kamu İhale Kanunu'nun "Şartnameler" başlıklı 12. maddesinde "Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak ve ürün belirtilemez ve belirli bir marka ve modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir" deniliyor. Ancak Akıllı tahta ihale şartnamesinde Vestel'in patentini almış olduğu akıllı tahta tüm teknik özellikleri ve çizimleriyle yer almıştı. Bu durumun Kamu İhale Kanunu'na açıkça aykırı olduğu belirtiliyor.

Vestel'in tasarımcısı meb bürokratı

"Vestel'e adres teslim ihale" dedirten gelişmeler sadece bununla da sınırlı kalmadı. Vestel'in Türk Patent Enstitüsü'nden patentini aldığı etkileşimli tahtanın 4 tasarımcısı var. Bu dört isimden en dikkat çekeni ise Tunay Alkan. Vestel adına tahta tasarlayan Alkan aynı zamanda Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapıyor. Yani Vestel'in patentini aldığı akıllı tahtayı, Vestel'in o tahtayı satacağı Milli Eğitim Bakanlığı'nın üst düzey bir bürokratı tasarlamış oluyor. Bir bürokratın tasarlayıp özel bir şirkete patentini aldırdığı akıllı tahta ise o bürokratın görev yaptığı kurum tarafından hazırlanan ihale şartnamesine tek çizim olarak aynen yer almış. Bu durumun hem Devlet Memurları Kanunu hem de KİK kanununa aykırı olduğu bildirildi.

Tüm gözler KİK'in vereceği kararda

Akıllı tahta ihalesi, Kamu İhale Kurumu'na şikâyet edildi. İhale şartnamesi açıklandıktan sonra idareye yöneltilen sorulardan ihalenin can alıcı noktalarıyla ilgili olanlara cevap alınamamış olması, ayrıca Vestel'in Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı Tunay Alkan'a tasarlattığı tahtanın patentini aldıktan 27 gün sonra o patenti alınan tahta için ihaleye çıkılmasının ve Vestel haricinde başka firmaların teklif vermesinin fiilen ve hukuken imkânsız olduğunu ve bunun Kamu İhale Kanunu'na aykırı olduğu vurguladı