HSYK'dan, Hâkim ve Savcılara ilişkin 2 önemli ilke kararı
24 Şubat 2012 CUMAResmî GazeteSayı : 28214
İLKE KARARI
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanlığından:
HÂKİM VE SAVCILARIN DERECE YÜKSELMESİ ESASLARINA İLİŞKİN
HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU İLKE KARARI
Karar No: 282/1 Karar Tarihi: 30/9/2011
Amaç
MADDE 1 ? (1) Bu İlke Kararının amacı, hâkim ve savcıların iki yılda bir tâbi tutulacakları derece yükselmesi incelemesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 ? (1) Tespit edilen bu esaslar, derece yükselmesi yapacak adlî yargı hâkim ve Cumhuriyet savcıları ile idarî yargı hâkim ve savcıları hakkında uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 ? (1) Bu İlke Kararı 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 21 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 ? (1) Bu İlke Kararında geçen;
a) Kurul: Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunu,
b) Kanun: 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununu,
c) Hâkim, savcı: 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan hâkim ve savcıları ifade eder.
Yükselme koşulları
MADDE 5 ? (1) Hâkimlik ve savcılık mesleğinde bulunanların derece yükselmelerinin yapılabilmesi için;
a) Derecesi içinde iki yıl bulunmuş veya Kanuna göre bulunmuş sayılmaları,
b) Yükselmesine engel mahkeme hükmü veya disiplin cezalarının bulunmaması,
c) Bu İlke Kararında tespit olunan diğer koşulları taşımaları gerekir.
Bunun dışında meslekte iken meslekleri ile ilgili öğrenim dallarında doktora yapanlara bir derece yükselmesi uygulanır. Bu uygulamada alt derecede geçen süre üst derecede geçmiş sayılır. Bu halde, Hâkimler ve Savcılar Kanununun yükselme derecelerinin tayini ile ilgili 29 uncu maddesi uygulanmaz.
Yükselme esasları
MADDE 6 ? (1) Hâkim ve savcıların;
a) Ahlakî gidişleri,
b) Meslekî bilgi ve anlayışları,
c) Gayret ve çalışkanlıkları,
d) Gördükleri işlerin birikmesine sebep olup olmadıkları,
e) Çıkardıkları işlerin miktar ve mahiyetleri,
f) Göreve bağlılıkları ve devamları,
g) Üst merciler ve müfettişlerce haklarında düzenlenen performans değerlendirme ve geliştirme formları, hâl kâğıtları ve sicil fişleri,
h) Kanun yolu incelemesinden geçen işleri,
i) Örnek karar ve mütalaaları ve varsa meslekî eser ve yazıları ile genel sicil durumları göz önünde tutularak yükselmeye layık olup olmadıklarına karar verilir.
Yükselme dereceleri
MADDE 7 ? (1) Kurul yükselmeye layık gördüğü hâkim ve savcıları;
a) Yükselmeye layık,
b) Tercihli yükselmeye layık,
c) Mümtazen yükselmeye layık,
olmak üzere üç kısma ayırır ve birer deftere yazarak kendilerine tebliğ eder. Bu defter sicil numarasına göre sıralanarak Resmî Gazete'de yayımlanır.
(2) İnceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %60'ını çıkaramayan hâkim ve savcıların terfiden geri bırakılmalarına Kurulca karar verilebilir.
A defterinde yükselme
MADDE 8 ? (1) Adlî yargı hâkimleri:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının birinci, ikinci ve üçüncü bölgelerde %60'ını, dördüncü ve beşinci bölgelerde %50'sini karara bağlayan,
b) Kadastro davalarına bakan hâkimlerden, geçen yıllardan devren gelen işlerin % 30'unu dönem içinde gelen işlerin ise % 50'sini çıkardıkları takdirde,
c) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. Ağır ceza ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde 400,
2. Asliye hukuk ve aile mahkemelerinde 1000,
3. Asliye ceza ve çocuk mahkemelerinde 1000,
4. Fikrî ve sınaî haklar ceza mahkemelerinde 800,
5. Sulh hukuk ve sulh ceza mahkemelerinde 1200,
6. Ticaret mahkemelerinde 800,
7. Fikrî ve sınaî haklar hukuk mahkemelerinde 600,
8. Tüketici ve İş mahkemelerinde 1400,
9. Kadastro mahkemesinde 500,
10. İcra ceza işlerinde 3000,
11. İcra hukuk işlerinde 1600,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayanların ?A? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
(2) Adlî yargı Cumhuriyet savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının birinci, ikinci ve üçüncü bölgelerde %60'ını dördüncü ve beşinci bölgelerde %50'sini karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki Cumhuriyet savcılıklarına geçen yıllardan devreden ve gelen işlerden 1600 soruşturma, 6000 ilâmat evrakını sonuçlandıranların ?A? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
(3) İdarî yargı hâkim ve savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının % 60'ını karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. İdare mahkemelerinde 800,
2. Vergi mahkemelerinde 1000,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayanların ?A? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
B defterinde (tercihli) yükselme
MADDE 9 ? (1) Adlî yargı hâkimleri:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının birinci, ikinci ve üçüncü bölgelerde %70'ini, dördüncü ve beşinci bölgelerde %60'ını karara bağlayan,
b) Kadastro davalarına bakan hâkimlerden, geçen yıllardan devren gelen işlerin %40'ını, dönem içinde gelen işlerin ise %60'ını çıkardıkları takdirde,
c) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. Ağır ceza ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde 500,
2. Asliye hukuk ve aile mahkemelerinde 1200,
3. Asliye ceza ve çocuk mahkemelerinde 1200,
4. Fikrî ve sınaî haklar ceza mahkemelerinde 900,
5. Sulh hukuk ve sulh ceza mahkemelerinde 1400,
6. Ticaret mahkemelerinde 900,
7. Fikrî ve sınaî haklar hukuk mahkemelerinde 700,
8. Tüketici ve İş mahkemelerinde 1600,
9. Kadastro mahkemesinde 600,
10. İcra ceza işlerinde 4000,
11. İcra hukuk işlerinde 1800,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayan ve yükselmek için gerekli olandan daha üstün bir liyakat gösterenlerin, ?B? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
(2) Adlî yargı Cumhuriyet savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının birinci, ikinci ve üçüncü bölgelerde %70'ini, dördüncü ve beşinci bölgelerde %60'ını karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki Cumhuriyet savcılıklarına geçen yıllardan devreden ve gelen işlerden 2000 soruşturma, 8000 ilâmat evrakını sonuçlandıran,
c) İş yoğunluğu gereği olarak münhasıran ceza infaz kurumları ile tutukevlerinde görevlendirilen Cumhuriyet savcılarının, bu görevlerde inceleme döneminin en az yarısı kadar çalışmaları hâlinde, ağır ceza Cumhuriyet başsavcıları tarafından haklarında doldurulan sicil fişleri, müfettiş hâl kâğıtları ile diğer bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilerek ?B? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
(3) İdarî yargı hâkim ve savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %80'ini karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. İdare mahkemelerinde 1000,
2. Vergi mahkemelerinde 1200,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayan ve yükselmek için gerekli olandan daha üstün bir liyakat gösterenlerin, ?B? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
C defterinde (mümtaz) yükselme
MADDE 10 ? (1) Adlî yargı hâkimleri:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %80'ini karara bağlayan,
b) Kadastro davalarına bakan hâkimlerden, geçen yıllardan devren gelen işlerin %50'sini, dönem içinde gelen işlerin ise %70'ini çıkardıkları takdirde,
c) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. Ağır ceza ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde 700,
2. Asliye hukuk ve aile mahkemelerinde 1400,
3. Asliye ceza ve çocuk mahkemelerinde 1400,
4. Fikrî ve sınaî haklar ceza mahkemelerinde 1000,
5. Sulh hukuk ve sulh ceza mahkemelerinde 1600,
6. Ticaret mahkemelerinde 1000,
7. Fikrî ve sınaî haklar hukuk mahkemelerinde 800,
8. Tüketici ve İş mahkemelerinde 1800,
9. Kadastro mahkemesinde 700,
10. İcra ceza işlerinde 5000,
11. İcra hukuk işlerinde 2000,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayan, Kanunda ve İlke Kararlarında belirlenen nitelikleri veya maddî eserleri ile yükselmek için gerekli olandan çok yüksek liyakat derecelerine ulaştıklarına kanaat getirilenlerin ?C? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
(2) Adlî yargı Cumhuriyet savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %80'ini karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki Cumhuriyet savcılıklarına geçen yıllardan devreden ve gelen işlerden 2400 soruşturma, 10.000 ilâmat evrakını sonuçlandıran,
c) İş yoğunluğu gereği olarak münhasıran ceza infaz kurumları ile tutukevlerinde görevlendirilen Cumhuriyet savcılarının, bu görevlerde yükselme süresinin en az yarısı kadar çalışmaları hâlinde, ağır ceza Cumhuriyet başsavcıları tarafından haklarında doldurulan sicil fişleri, müfettiş hâl kâğıtları ile diğer bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilerek ?C? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
(3) İdarî yargı hâkim ve savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %90'ını karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. İdare mahkemelerinde 1200,
2. Vergi mahkemelerinde 1400,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayan ve yükselmek için gerekli olandan daha üstün bir liyakat gösterenlerin, Kanunda ve İlke Kararlarında belirlenen nitelikleri veya maddî eserleri ile yükselmek için gerekli olandan çok yüksek liyakat derecelerine ulaştıklarına kanaat getirilenlerin ?C? defterinde yükseltilmelerine Kurulca karar verilebilir.
Ortak hükümler
MADDE 11 ? (1) İş yüzdelerinin hesaplanması:
a) İnceleme dönemi içinde yetki değişikliği veya görev yeri değişikliği nedeniyle farklı mahkemelerde ya da yerlerde farklı sürelerde çalışılması hâlinde, bu mahkemelerin veya yerlerin bir kısmının iş yüzdesinin yetersiz olması durumunda iş yüzdesi ortalaması, iş yüzdeleri üzerinden değil dönem içinde bakılan ve çıkartılan toplam iş sayıları esas alınarak hesaplanır.
b) Altı ay veya daha kısa süreli olarak görev yapılan yer ve mahkemelerdeki iş yüzdeleri yükselme incelemeleri sırasında aleyhe değerlendirilmez. Altı aydan fazla, bir yıldan az çalışılan yer ve mahkemelerdeki iş yüzdeleri, yükselme derecelerine göre belirlenen iş yüzdelerinin 12'ye bölünmesi ile bulunacak aylık iş yüzdesinin çalışılan süreyle çarpılması sonucunda ortaya çıkan rakamlar esas alınarak hesaplanır.
c) Görev yapılan mahkemelerdeki veya yerlerdeki sürelerin bir yılın altına düşmesi hâlinde, her mahkemede ve yerde çalışılan sürenin karşılığı olan oranlarda iş çıkarmak gerekir. Aylık oranlamaya tâbi mahkemelerdeki veya yerlerdeki iş yüzdesi ortalamasının hesaplanmasında ise öncelikle, çalışılan yer ve mahkemelerin toplam süresinin, yer ve mahkeme sayısına bölünmesi suretiyle ortalama süre belirlenir. Daha sonra, inceleme döneminde bakılan ve çıkarılan toplam iş sayıları esas alınarak bulunacak iş yüzdesinin, yukarıdaki usule göre belirlenen ortalama sürenin karşılığı olan iş yüzdesine ulaşıp ulaşmadığına bakılır.
d) Soruşturma aşamasında uzlaşma işlemine başlanması durumunda, uzlaşma işlemi sonuçlanıncaya kadar bu işler bakılan toplam iş miktarından düşülür.
e) İlamat iş yüzdeleri bildirilirken hürriyeti bağlayıcı cezalara ait ilamların infazına başlanmış olması; para cezalarına ilişkin ilamların ise ilk taksitinin ödenmiş olması durumunda bu işler Cumhuriyet savcısının çıkardığı iş miktarına dâhil edilir.
f) Yakalama emri çıkarılmasından itibaren bir yıl geçen dosyalar ile daimî arama kararının verilmesinden itibaren bir yıl geçen veya üçer aylık zaman dilimleriyle üç kez aranmasına rağmen şüphelisi tespit edilemeyen dosyalar iş yüzdesi hesabında toplam bakılan işten düşülür.
g) İdari yargıda tekemmül eden dava dosyaları üyelere eşitlik esasına göre derhal havale edilir ve yasal zorunluluk olmadıkça ilk defa adına havale edilen üye tarafından sonuçlandırılır.
(2) Haklı nedenler:
Bir inceleme dönemi içinde uzun süreli sağlık raporu veya doğum nedeniyle ücretsiz izin alınması ya da görevli olarak yurt dışına gönderilmesi, görevden ayrılmak suretiyle yüksek lisans veya doktora öğrenimi yapılması, tayin ve yetki nedeniyle değişik mahkemelerde çalışılması, müstemir yetki dışında iş çıkarılması, gelen ve devralınan iş sayısının fazlalığı, yargılamanın ve soruşturmanın zorunlu kıldığı işlemlerin zamanında yapılmamasının haklı nedenlerden kaynaklanması gibi sebeplerle yukarıda 7, 8, 9 ve 10'uncu maddelerde belirtilen asgarî oranlardan az iş çıkarılması hâli Kurulca lehe değerlendirilebilir.
(3) Puan ilâvesi ve kesirler;
Kanun yolu incelemesinden geçen işleri, performans değerlendirme ve geliştirme formları ile müfettiş hâl kağıtları dikkate alınarak iş yüzdelerine Kurulca iki puan ilâve edilebilir. İş yüzdesi hesabında kesirler tam sayıya çıkartılır.
(4) İnceleme dönemine ait işler:
a) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun incelemelerine esas olan işler; 1 Nisan-31 Mart, 1 Ağustos-31 Temmuz, 1 Aralık-30 Kasım tarihleri arasında iki yıl içinde çıkarılan işlerdir.
Disiplin cezalarının yükselmeye etkisi
MADDE 12 ? (1) Kınama cezası gerektiren fiillerin niteliğine göre yükselmeye engel olup olmayacağı ve Hâkimler ve Savcılar Kanununun 29 uncu maddesi gereğince yükselme dereceleri belirlenirken hangi deftere geçirileceği Kurulca takdir edilir.
İki yıllık yükselme süresini doldurmadan derece yükselme incelemesine girenlerin durumu
MADDE 13 ? (1) Bir yıla kadarki hâkimlik ve Cumhuriyet savcılığı dışındaki bir hizmetin değerlendirilmesi nedeniyle en az bir yıllık hâkimlik hizmeti ile derece yükselmesi incelemesine giren hâkim ve savcılar bu İlke Kararında öngörülen diğer şartları taşımaları halinde tercihan veya mümtazen yükseltilebilirler.
Fişle yükseltilenler
MADDE 14 ? (1) Yargıtay ve Danıştay'dan iş geçirmeleri mümkün olmayan hâkim ve savcıların yükseltilmelerinde ilgilinin durumuna göre haklarında düzenlenen fişler ve müfettiş hal kâğıtlarındaki bilgiler esas tutularak girebilecekleri defter saptanır.
(2) Görev yeri itibariyle Yargıtay, Danıştay, Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinden iş geçirmeleri mümkün olmayan, haklarında sicil fişi düzenlenemeyen ve müfettiş hal kâğıdı veya performans değerlendirme ve geliştirme formu bulunmayan hâkim ve savcılar ?A? defterinde yükseltilirler.
Kademe ilerlemesi yapamayanların durumu
MADDE 15 ? (1) Bulunduğu derecenin birinci kademesinde bir yıl çalışıp veya çalışmış sayılıp da kademe ilerlemesine layık görülmeyenler bir yıl sonra yeniden kademe ilerlemesi için incelemeye tabi tutulurlar.
Listelerin yayımı ve listelere giremeyecek olanlar
MADDE 16 ? (1) Listelerin Yayımı:
a) Hâkimler ve savcılardan derece yükselme süresini bitiren, haklarında yükselmeye engel mahkeme hükmü veya yetkili mercice verilmiş disiplin kararı bulunmayanların adlarını gösteren listeler, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca hazırlanarak yılın Nisan, Ağustos ve Aralık ayları içerisinde Resmî Gazete'de yayımlanır.
b) Bu listede adları bulunmayanlar Hâkimler ve Savcılar Kanununun 22 nci maddesine göre, listelerin Resmî Gazete'de yayımı tarihinden itibaren 30 gün içinde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna başvurmak suretiyle durumlarının yeniden incelenmesini isteyebilirler. Yeniden inceleme talebinin Kurulca reddi halinde, bu karar aleyhine tebliğ tarihinden itibaren on gün içerisinde itiraz edebilirler.
(2) Listelere Giremeyecek Olanlar:
a) Derece yükselmesini durdurma cezası alanlar, cezanın kesinleşmesini izleyen derece yükselmesi incelemesi tarihinden itibaren iki yıl süre ile,
b) Yer değiştirme cezası almış olanlar cezanın kesinleşmesini izleyen derece yükselme incelemesi tarihinden itibaren iki yıl süre ile,
c) Meslekten çıkarmayı gerektirmeyecek şekilde kasti bir suç nedeniyle hapis veya göreviyle ilgili bir suçtan dolayı adlî para cezasına mahkum olanlar veya bir derecedeki iki veya bir sınıfta üç defa kınama cezasına uğrayanlar, cezanın kesinleşmesini izleyen derece yükselmesi incelemesi tarihinden itibaren bir yıl süre ile,
d) Kademe ilerlemesini durdurma cezası alanlar, cezanın kesinleşmesini izleyen derece yükselmesi incelemesi tarihinden itibaren bir yıl süre ile,
Derece incelemesi listesine dahil edilemezler. Yukarıda sayılan cezalar kademe ilerlemesi döneminde kesinleşmiş ve uygulanmış ise derece yükselmesi incelemesi sırasında bir daha dikkate alınmazlar.
(3) Yukarıda a, b, c ve d bentlerinde belirtilen cezalar, aynı sebepten dolayı alınsa bile ayrı ayrı uygulaması yapılır.
(4) a, b, c ve d bentlerinde belirtilen cezaların birinci derecenin kademelerinde alınması hâlinde cezanın kesinleşmesini izleyen kademe ilerlemesi incelemesi tarihinden itibaren öngörülen sürenin sonuna kadar incelemeye tâbi tutulmazlar.
İnceleme usulü ve zamanı
MADDE 17 ? (1) Derece yükselmesi 16 ncı madde gereğince düzenlenip Resmî Gazete'de yayımlanan listeye göre her yılın Nisan, Ağustos ve Aralık aylarının son günlerinden geçerli olmak üzere yapılır.
Derece yükselmesi incelemesi sırasında;
a) İlgilinin açık ve gizli sicilleri,
b) Hâkim ve savcılar için Kanunun 23 üncü maddesine göre düzenlenen sicil fişleri,
c) O devre içinde teftiş görenlerin müfettiş hal kâğıtları, performans değerlendirme ve geliştirme formları, denetim raporları ve kanun yolu tespit formları,
d) Derece ilerlemesine ait devre içinde çıkarılan işler ile kanun yolu incelemesinden geçen işleri,
e) Varsa soruşturma ve kovuşturma dosyaları ile tüm bilgi ve belgeler,
Kurulun incelemesine sunulur.
Kaldırılan hükümler
MADDE 18 ? (1) 1/5/1983 tarihli ve 18034 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 07.04.1983 tarihli ve 2 sayılı Adlî Yargı Hâkim ve Cumhuriyet Savcıları ile İdarî Yargı Hâkim ve Savcıları Hakkında 2802 Sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 21 ve 118 inci maddeleri uyarınca tespit edilen Derece Yükselmesi Esaslarına İlişkin Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu İlke Kararı yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 ? (1) Bu ilke kararının 8, 9 ve 10 uncu maddeleri 2011 Ağustos terfi döneminden itibaren uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 2 ? (1) Bu ilke kararının 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında, 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen %60 ibaresi Resmî Gazete'de yayımı tarihinden itibaren 6 ay süre ile %50 olarak uygulanır.
Yürürlük
MADDE 19 ? (1) Bu ilke kararı Resmî Gazete'de yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
24 Şubat 2012 CUMAResmî GazeteSayı : 28214
İLKE KARARI
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanlığından:
BİRİNCİ SINIFA AYRILAN VE BİRİNCİ SINIF OLAN HÂKİM VE SAVCILARIN ÇALIŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ESASLARINA İLİŞKİN HÂKİMLER VE
SAVCILAR YÜKSEK KURULU İLKE KARARI
Karar No: 282/2 Karar Tarihi: 30/9/2011
Amaç
MADDE 1 ? (1) Bu İlke Kararının amacı, birinci sınıfa ayrılan ve birinci sınıf olan hâkim ve savcıların üç yılda bir tâbi tutulacakları incelemeye ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 ? (1) Tespit edilen bu esaslar, birinci sınıfa ayrılan ve birinci sınıf olan adlî yargı hâkim ve Cumhuriyet savcıları ile idarî yargı hâkim ve savcıları hakkında uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 ? (1) Bu İlke Kararı 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 5435 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile değişik 15 inci maddesinin ikinci fıkrası ve aynı Kanunun 16 ncı maddesiyle değişik 33 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 ? (1) Bu İlke Kararında geçen;
a) Kurul: Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunu,
b) Kanun: 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununu,
c) Hâkim, savcı: 24/2/1983 tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan hâkim ve savcıları ifade eder.
Genel kural
MADDE 5 ? (1) Birinci sınıfa ayrılan ve birinci sınıf olan hâkim ve savcıların çalışmaları, bu sınıfa ayrıldıkları tarihten itibaren üç yılda bir Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca değerlendirmeye tâbi tutulur.
Değerlendirmenin genel şartları
MADDE 6 ? (1) Hâkim ve savcıların üç yılda bir tâbi tutuldukları incelemeler sonucunda çalışmalarının başarılı sayılabilmesi için;
a) Bu İlke Kararında belirlenen koşulları gerçekleştirmiş,
b) Birinci sınıfa ayrılma niteliklerini yitirmemiş,
olmaları gerekir.
Hâkim ve savcıların çalışmalarının değerlendirilmesi esasları
MADDE 7 ? (1) Hâkim ve savcıların;
a) Ahlakî gidişleri,
b) Meslekî bilgi ve anlayışları,
c) Gayret ve çalışkanlıkları,
d) Gördükleri işlerin birikmesine sebep olup olmadıkları,
e) Çıkardıkları işlerin miktar ve mahiyetleri,
f) Göreve bağlılıkları ve devamları,
g) Üst merciler ve müfettişlerce haklarında düzenlenen performans değerlendirme ve geliştirme formları, hâl kâğıtları ve başarı bildirim formları,
h) Kanun yolu incelemesinden geçen işleri,
i) Varsa meslekî ve akademik konulardaki faaliyetlerine ilişkin diğer bilgi ve belgeler,
dikkate alınarak, üç yıllık çalışmalarının değerlendirilmesi sonucu başarı dereceleri tespit edilir.
Başarı dereceleri
MADDE 8 ? (1) Hâkim ve savcılar üç yılda bir tâbi tutulacakları incelemeler sonucunda, çalışmalarındaki başarı derecelerine göre;
a) A defterinde başarılı,
b) B defterinde başarılı,
c) C defterinde başarılı
şeklinde sınıflandırılır.
(2) İnceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %60'ını çıkaramayan hâkim ve savcıların terfiiden geri bırakılmalarına Kurulca karar verilebilir.
(3) Birinci sınıf olan hâkim ve savcıların almakta oldukları aylık oranlarına, 2802 sayılı Kanunun 5536 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile değişik 103 üncü maddesi uyarınca, her üç yılda bir iki puan ilâve edilebilmesi için ?B? ya da ?C? defterinde başarılı sayılmaları gerekir.
(4) Görev yeri itibariyle Yargıtay, Danıştay, Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerinden iş geçirmeleri mümkün olmayan, haklarında sicil fişi düzenlenemeyen ve müfettiş hal kâğıdı bulunmayan hâkim ve savcılar ?A? defterinde başarılı sayılırlar.
A defterinde başarılı sayılma
MADDE 9 ? (1) Adlî yargı hâkimleri:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %60'ını karara bağlayan,
b) Kadastro davalarına bakan hâkimlerden, geçen yıllardan devren gelen işlerin % 30'unu dönem içinde gelen işlerin ise % 50'sini çıkardıkları takdirde,
c) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. Ağır ceza ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde 900,
2. Asliye hukuk ve aile mahkemelerinde 1500,
3. Asliye ceza ve çocuk mahkemelerinde 1500,
4. Fikrî ve sınaî haklar ceza mahkemelerinde 1200,
5. Sulh hukuk ve sulh ceza mahkemelerinde 1800,
6. Ticaret mahkemelerinde 1200,
7. Fikrî ve sınaî haklar hukuk mahkemelerinde 900,
8. Tüketici ve İş mahkemelerinde 2100,
9. Kadastro mahkemesinde 750,
10. İcra ceza işlerinde 4500,
11. İcra hukuk işlerinde 2400,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayanların ?A? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
(2) Adlî yargı Cumhuriyet savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %60'ını karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki Cumhuriyet savcılıklarına geçen yıllardan devreden ve gelen işlerden 2400 soruşturma, 9000 ilâmat evrakını sonuçlandıranların ?A? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
(3) İdarî yargı hâkim ve savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının % 60'ını karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. İdare mahkemelerinde 1200,
2. Vergi mahkemelerinde 1500,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayanların ?A? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
B defterinde başarılı sayılma
MADDE 10 ? (1) Adlî yargı hâkimleri:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %70'ini karara bağlayan,
b) Kadastro davalarına bakan hâkimlerden, geçen yıllardan devren gelen işlerin % 40'ını, dönem içinde gelen işlerin ise % 60'ını çıkardıkları takdirde,
c) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. Ağır ceza ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde 1050,
2. Asliye hukuk ve aile mahkemelerinde 1800,
3. Asliye ceza ve çocuk mahkemelerinde 1800,
4. Fikrî ve sınaî haklar ceza mahkemelerinde 1350,
5. Sulh hukuk ve sulh ceza mahkemelerinde 2100,
6. Ticaret mahkemelerinde 1350,
7. Fikrî ve sınaî haklar hukuk mahkemelerinde 1050,
8. Tüketici ve İş mahkemelerinde 2400,
9. Kadastro mahkemesinde 900,
10. İcra ceza işlerinde 6000,
11. İcra hukuk işlerinde 2700,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayan ve başarılı sayılmak için gerekli olandan daha üstün bir liyakat gösterenlerin, ?B? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
(2) Adlî yargı Cumhuriyet savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının %70'ini karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki Cumhuriyet savcılıklarına geçen yıllardan devreden ve gelen işlerden 3000 soruşturma, 12.000 ilâmat evrakını sonuçlandıran,
c) İş yoğunluğu gereği olarak münhasıran ceza infaz kurumları ile tutukevlerinde görevlendirilen Cumhuriyet savcılarının, bu görevlerde inceleme döneminin en az yarısı kadar çalışmaları hâlinde, ağır ceza Cumhuriyet başsavcıları tarafından haklarında doldurulan başarı bildirim formları, müfettiş hâl kâğıtları ile diğer bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilerek ?B? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
(3) İdarî yargı hâkim ve savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının % 80'ini karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. İdare mahkemelerinde 1500,
2. Vergi mahkemelerinde 1800,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayan ve başarılı sayılmak için gerekli olandan daha üstün bir liyakat gösterenlerin, ?B? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
C defterinde başarılı sayılma
MADDE 11 ? (1) Adlî yargı hâkimleri:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının % 80'ini karara bağlayan,
b) Kadastro davalarına bakan hâkimlerden, geçen yıllardan devren gelen işlerin % 50'sini, dönem içinde gelen işlerin ise % 70'ini çıkardıkları takdirde,
c) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. Ağır ceza ve çocuk ağır ceza mahkemelerinde 1200,
2. Asliye hukuk ve aile mahkemelerinde 2100,
3. Asliye ceza ve çocuk mahkemelerinde 2100,
4. Fikrî ve sınaî haklar ceza mahkemelerinde 1500,
5. Sulh Hukuk ve Sulh Ceza mahkemelerinde 2400,
6. Ticaret mahkemelerinde 1500,
7. Fikrî ve sınaî haklar hukuk mahkemelerinde 1200,
8. Tüketici ve İş mahkemelerinde 2700,
9. Kadastro mahkemesinde 1050,
10. İcra ceza işlerinde 7500,
11. İcra hukuk işlerinde 3000,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayan, Kanunda ve İlke Kararlarında belirlenen nitelikleri veya maddî eserleri ile başarılı sayılmak için gerekli olandan çok yüksek liyakat derecelerine ulaştıklarına kanaat getirilenlerin ?C? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
(2) Adlî yargı Cumhuriyet savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının % 80'ini karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki Cumhuriyet savcılıklarına geçen yıllardan devreden ve gelen işlerden 3600 soruşturma, 15.000 ilâmat evrakını sonuçlandıran,
c) İş yoğunluğu gereği olarak münhasıran ceza infaz kurumları ile tutukevlerinde görevlendirilen Cumhuriyet savcılarının, bu görevlerde yükselme süresinin en az yarısı kadar çalışmaları hâlinde, ağır ceza Cumhuriyet başsavcıları tarafından haklarında doldurulan başarı bildirim formları, müfettiş hâl kağıtları ile diğer bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilerek ?C? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
(3) İdarî yargı hâkim ve savcıları:
a) Bir inceleme dönemi içinde geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarının % 90'ını karara bağlayan,
b) Emsaline göre işi çok fazla olan merkezlerdeki mahkemelere geçen yıllardan devreden ve gelen toplam iş miktarından;
1. İdare mahkemelerinde 1800,
2. Vergi mahkemelerinde 2100,
dosyayı sonuçlandırıp karara bağlayan ve başarılı sayılmak için gerekli olandan daha üstün bir liyakat gösterenlerin, Kanunda ve İlke Kararlarında belirlenen nitelikleri veya maddî eserleri ile başarılı sayılmak için gerekli olandan çok yüksek liyakat derecelerine ulaştıklarına kanaat getirilenlerin ?C? defterinde başarılı olduklarına Kurulca karar verilebilir.
Ortak hükümler
MADDE 12 ? (1) İş yüzdelerinin hesaplanması:
a) İnceleme dönemi içinde yetki değişikliği veya görev yeri değişikliği nedeniyle farklı mahkemelerde ya da yerlerde farklı sürelerde çalışılması hâlinde, bu mahkemelerin veya yerlerin bir kısmının iş yüzdesinin yetersiz olması durumunda iş yüzdesi ortalaması, iş yüzdeleri üzerinden değil dönem içinde bakılan ve çıkartılan toplam iş sayıları esas alınarak hesaplanır.
b) Altı ay veya daha kısa süreli olarak görev yapılan yer ve mahkemelerdeki iş yüzdeleri başarı incelemeleri sırasında aleyhe değerlendirilemez. Altı aydan fazla, bir yıldan az çalışılan yer ve mahkemelerdeki iş yüzdeleri, başarı derecelerine göre belirlenen iş yüzdelerinin 12'ye bölünmesi ile bulunacak aylık iş yüzdesinin çalışılan süreyle çarpılması sonucunda ortaya çıkan rakamlar esas alınarak hesaplanır.
c) Görev yapılan mahkemelerdeki veya yerlerdeki sürelerin bir yılın altına düşmesi halinde, her mahkemede ve yerde çalışılan sürenin karşılığı olan oranlarda iş çıkarmak gerekir. Aylık oranlamaya tabi mahkemelerdeki veya yerlerdeki iş yüzdesi ortalamasının hesaplanmasında ise öncelikle, çalışılan yer ve mahkemelerin toplam süresinin, yer ve mahkeme sayısına bölünmesi suretiyle ortalama süre belirlenir. Daha sonra, inceleme döneminde bakılan ve çıkarılan toplam iş sayıları esas alınarak bulunacak iş yüzdesinin, yukarıdaki usule göre belirlenen ortalama sürenin karşılığı olan iş yüzdesine ulaşıp ulaşmadığına bakılır.
d) Soruşturma aşamasında uzlaşma işlemine başlanması durumunda, uzlaşma işlemi sonuçlanıncaya kadar bu işler bakılan toplam iş miktarından düşülür.
e) İlamat iş yüzdeleri bildirilirken hürriyeti bağlayıcı cezalara ait ilamların infazına başlanmış olması; para cezalarına ilişkin ilamların ise ilk taksitinin ödenmiş olması durumunda bu işler Cumhuriyet savcısının çıkardığı iş miktarına dahil edilir.
f) Yakalama emri çıkarılmasından itibaren bir yıl geçen dosyalar ile daimî arama kararının verilmesinden itibaren bir yıl geçen veya üçer aylık zaman dilimleriyle üç kez aranmasına rağmen şüphelisi tespit edilemeyen dosyalar iş yüzdesi hesabında toplam bakılan işten düşülür.
g) İdari yargıda tekemmül eden dava dosyaları üyelere eşitlik esasına göre derhal havale edilir ve yasal zorunluluk olmadıkça ilk defa adına havale edilen üye tarafından sonuçlandırılır.
(2) Haklı nedenler:
Bir inceleme dönemi içinde uzun süreli sağlık raporu veya doğum nedeniyle ücretsiz izin alınması ya da görevli olarak yurt dışına gönderilmesi, görevden ayrılmak suretiyle yüksek lisans veya doktora öğrenimi yapılması, tayin ve yetki nedeniyle değişik mahkemelerde çalışılması, müstemir yetki dışında iş çıkarılması, gelen ve devralınan iş sayısının fazlalığı, yargılamanın ve soruşturmanın zorunlu kıldığı işlemlerin zamanında yapılmamasının haklı nedenlerden kaynaklanması gibi sebeplerle yukarıda 8, 9, 10 ve 11'inci maddelerde belirtilen asgarî oranlardan az iş çıkarılması hali Kurulca lehe değerlendirilebilir.
(3) Puan ilâvesi ve kesirler;
Kanun yolu incelemesinden geçen işleri, performans değerlendirme ve geliştirme formları ile müfettiş hâl kâğıtları dikkate alınarak iş yüzdelerine Kurulca iki puan ilâve edilebilir. İş yüzdesi hesabında kesirler tam sayıya çıkartılır.
(4) İnceleme dönemine ait işler:
a) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun incelemelerine esas olan işler; 1 Nisan-31 Mart, 1 Ağustos-31 Temmuz, 1 Aralık-30 Kasım tarihleri arasında üç yıl içinde çıkarılan işlerdir.
Birinci sınıfa ayrılma niteliklerinin yitirilmesi
MADDE 13 ? (1) Birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren niteliklerin yitirilip yitirilmediği, Kanunun ?Birinci sınıfa ayrılma koşulları? başlıklı 32 nci maddesine ve bu maddeye dayanılarak çıkarılan İlke Kararında tespit edilen esaslara göre belirlenir. Kanun ve İlke Kararına göre, aşağıdaki hallerden birinin gerçekleşmesi durumunda, birinci sınıfa ayrılma niteliklerinin yitirildiği sonucuna varılır.
(A) Hükümlülük ve kovuşturma bakımından:
a) Mesleğin vakar ve onuruna dokunan veya kişisel haysiyet ve itibarını kıran veya görevle ilgili herhangi bir suçtan affa uğramış olsa bile hüküm giymemiş olmak,
b) Meslekten çıkarmayı, yer değiştirmeyi veya yükselmeden geri bırakılmayı gerektiren bir eylem nedeniyle kovuşturma altında bulunmamak,
(B) Disiplin bakımından:
a) Kanunun 68 inci maddesine göre yer değiştirme cezası almamış olmak,
b) Kanunun 65, 66 ve 67 nci maddelerinde sayılan kınama, kademe ilerlemesinin durdurulması veya derece yükselmesinin durdurulması cezalarını aynı türden olmasa bile birden fazla almamış olmak,
c) Meslekten çıkarmayı, yer değiştirmeyi veya yükselmeden geri bırakılmayı gerektiren bir eylem nedeniyle disiplin yönünden soruşturma altında bulunmamak,
gerekir.
Yukarıda ?b? bendinde sayılan cezalardan sadece birinin alınması hâlinde bu cezaya neden olan fiilin niteliği göz önünde tutularak birinci sınıfa ayrılmanın yitirilip yitirilmediği Kurulca takdir edilir.
İnceleme usulü ve zamanı
MADDE 14 ? (1) Birinci sınıfa ayrılan ve birinci sınıf olan hâkim ve savcıların başarı durumlarının incelenmesi, Kanunun 18 inci maddesinde belirtilen dönemler esas alınarak, Nisan, Ağustos ve Aralık aylarının son günlerinden geçerli olmak üzere Kurulca yapılır.
Kaldırılan hükümler
MADDE 15 ? (1) 25/6/2009 tarihli ve 27269 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 26/2/2009 tarihli ve 189/2 sayılı Birinci Sınıf Olan Hâkim ve Savcıların Çalışmalarının Değerlendirilmesi Esaslarına İlişkin Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu İlke Kararı yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 ? Bu ilke kararının 9, 10 ve 11. maddeleri 2011 Ağustos terfi döneminden itibaren uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 2 ? Bu ilke kararının 8. maddesinin ikinci fıkrasında, 9. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen %60 ibaresi Resmî Gazete'de yayımı tarihinden itibaren 6 ay süre ile %50 olarak uygulanır.
Yürürlük
MADDE 16 ? Bu İlke Kararı Resmî Gazete'de yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.