Sezer, Mahalli İdare Birlikleri Kanunu'nu onayladı
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Mahalli İdare Birlikleri Kanunu'nu onayladı.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, Sezer, 55 sayılı
Mahalli İdare Birlikleri Kanunu'nu yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in onayladığı "Mahalli İdare Birlikleri
Kanunu", mahalli idare birliklerinin hukuki statüsünü, kuruluşunu, organlarını,
yönetimini, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenliyor.
Yasaya göre, birden fazla mahalli idare, yürütmekle görevli olduğu hizmetlerden
bazılarını birlikte görmek üzere kendi aralarında, kamu tüzel kişiliği niteliğinde
mahalli idare birliği kurabilecek.
Birlik, tüzüğünün kesinleşmesinden sonra Bakanlar Kurulu'nun izni ile kurulacak
ve tüzel kişilik kazanacak. Kurulmuş bir birliğe üyelik, üye olmak isteyen mahalli
idare meclisinin kararı ve buna dayalı başvuru üzerine, birlik meclisinin kabulü
ile olacak. Bu durumda Bakanlar Kurulu'nun izni aranmayacak. Ayrılmada da ilgili
mahalli idare meclisinin kararı yeterli olacak.
Su, atık su, katı atık ve benzeri altyapı hizmetleri ile çevre ve ekolojik
dengenin korunmasına ilişkin projelerin zorunlu kılması durumunda Bakanlar Kurulu,
ilgili mahalli idarelerin bu amaçla kurulmuş birliğe katılmasına karar verebilecek.
Bu şekilde katılınan birlikten ayrılması da Bakanlar Kurulu'nun iznine bağlı
tutulacak.
Mahalli idarelerin bütün görevlerini kapsayacak şekilde genel amaçlı veya amacı
açıkça belirlenmemiş birlik kurulamayacak.
Birlik tüzüğü, birlik kuracak mahalli idarelerin meclislerinde üye tam sayısının
üçte iki çoğunluğuyla kabul edildikten sonra valinin, birlik; birden fazla ildeki
mahalli idarelerin katılımı ile kuruluyorsa İçişleri Bakanı'nın onayı ile kesinleşecek.
Mahalli idare birlikleri, tüzükte birliğe devredilmesi öngörülen mahalli müşterek
nitelikli hizmetlere ilişkin olarak üye mahalli idarelerin hak ve yetkilerine
sahip olacak.
Mahalli idare birliği, "birlik meclisi", "birlik encümeni"
ve "birlik başkanı"ndan oluşacak.
Birlik meclisi, birliğin karar organı olacak ve birlik üyesi mahalli idarelerin
meclislerinin kendi üyeleri veya belediye meclis üyeliğine seçilmeye haiz kişiler
arasından, birlik tüzüğünde belirlenen sayıda ve gizli oyla seçecekleri üyelerden
oluşacak. Asıl üye sayısının yarısı kadar yedek üye seçilecek.
Birliğin üyesi olan il özel idaresi için vali, belediye için belediye başkanı
ve köy için muhtar, birlik meclisinin doğal üyesi olacak. Birlik meclisinde
bunların dışında doğal üye bulunmayacak.
Vali ve büyükşehir belediye başkanı birlik meclisinde kendisini temsil etmek
üzere meclis üyelerinden birine yetki verebilecek.
Birlik meclisi, birliğin kuruluşundan mahalli idare genel seçim sonuçlarının
Yüksek Seçim Kurulu'nca ilanından itibaren 30 gün içinde birlik merkezinin bulunduğu
mahallin mülki idare amiri tarafından toplantıya çağrılacak. Meclis en yaşlı
üyenin başkanlığında toplanarak, ilk 2 yıl için görev yapmak üzere üyeleri arasından
gizli oyla birlik başkanını, meclis birinci ve ikinci başkan vekili ile katip
üyeleri seçecek. İlk iki yıldan sonra seçilecek başkanlık divanı üyeleri, yapılacak
ilk mahalli idareler seçimine kadar görev yapacak.
Üyelerinin tamamı il özel idaresinden oluşan birliklerde birlik başkanı, birlik
merkezinin bulunduğu ilin valisi olacak.
Birlik encümeni, birlik başkanı ile birlik meclisinin dönem başı toplantısında
kendi üyeleri arasından bir yıllığına görev yapmak üzere gizli oyla seçeceği
4 üyeden oluşacak. Encümen 15 günde bir toplanacak. Birlik başkanı encümenin
de başkanı olacak.
Başkanlık divanında boşalma durumunda, kalan süreyi tamamlamak üzere yeni üye
seçilecek.
KÖY HİZMET BİRLİKLERİ
İlçelerde; köylere ait hizmetlerin yürütülmesine yardımcı olmak, tarım ürünlerinin
üretim ve pazarlanması hariç, gerektiğinde bu hizmetleri bizzat yapmak ve kırsal
kalkınmayı sağlamak üzere tüm köylerin iştiraki ile o ilçenin adını taşıyan
köy hizmet birlikleri kurulabilecek. Birlik başkanı merkez ilçede vali yardımcısı,
diğer ilçelerde ise kaymakam olacak.
Köy hizmet birliğinin meclisi, kaymakam, birliğe üye köy muhtarları ve o ilçeden
seçilen il genel meclisi üyelerinden oluşacak.
Köy hizmet birliğinin 4 kişilik encümeninde, il genel meclisi üyelerinden biri
mutlaka bulunacak.
İl özel idareleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşları, köye yönelik hizmetlere
ilişkin olarak yapım, bakım ve onarım işlerini, aralarında yapacakları anlaşmaya
göre köy hizmet birlikleri aracılığıyla gerçekleştirebilecek. Bunun için gerekli
kaynak bu birliklere aktarılacak ve söz konusu iş, birliğin tabi olduğu esas
ve usullere göre sonuçlanacak.
İl özel idaresi gelirlerinin yüzde 10'una kadar olan kısmı köy hizmet birliklerine
aktarılacak.
ÜLKE DÜZEYİNDE BİRLİK KURULMASI
Mahalli idarelerin menfaatlerinin korunması, gelişmelerine yardımcı olunması,
personelinin eğitilmesi ve mahalli idarelerle ilgili kanun hazırlıklarında görüş
bildirilmesi amacıyla il özel idareleri ve belediyeleri temsil etmek üzere ülke
düzeyinde sadece birer birlik kurabilecek.
Bu durum, ülke düzeyinde olmaksızın bu amaçlarla başka mahalli idare birliği
kurulmasına engel olmayacak. İl özel idareleri ve belediyeler, ülke düzeyinde
kurulan birliklerden kendilerine ait olanların doğal üyesi sayılacak.
MEVCUT BİRLİKLERİN DURUMU
Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kurulmuş olan mahalli idare birlikleri,
durumlarını en geç 6 ay içinde bu kanun hükümlerine uygun hale getirecek. Bu
süre içinde durumlarını kanuna uygun hale getirmeyen birliklere, İçişleri Bakanlığı
tarafından 2 ay ek süre verilecek. Bu süre içinde de gerekli değişiklikleri
yapmayan birlikler kendiliğinden dağılmış sayılacak ve tüzüklerindeki hükümlere
göre tasfiye edilecek.
Uluslararası nitelikteki birlikler bu sınırlamanın dışında tutulacak.