Rüşvetin mektubu, İhale Kurumu'nu mahkemelik etti
Başbakanlık ile Enerji ve Maliye bakanlıkları elden ele dolaşan bir ihbar mektubuyla çalkalanıyor.
Kamu İhale Kurumu'na (KİK) yönelik ?rüşvet iddiaları'nın sıralandığı mektubun konusu ise BOTAŞ'ın iki doğalgaz boru hattı ihalesi. Doğu Karadeniz'deki ihaleler, devletin yaklaşık 30 milyon dolar zarara uğradığı gerekçesiyle BOTAŞ tarafından iptal edildi. Ancak Kamu İhale Kurumu, ihaleleri iki defa üst üste geçerli saydı. Bunun üzerine BOTAŞ, KİK aleyhine açtığı davayı kazandı. Maliye Bakanlığı ve Başbakanlık'a ulaşan ihbar mektubunda ise söz konusu ısrarın altında ?rüşvet'in yattığı iddia ediliyor. Kimlerin ne kadar rüşvet aldığı isim isim sıralanırken, karara imza atan bürokratlardan birinin 500 bin dolarlık villa aldığı öne sürülüyor.
Mektubu bakanlığa ulaştıran kişi ise İhale Kurumu Başkanı Şener Akkaynak. İddiaları reddeden Akkaynak, ?Mektupta adı geçen arkadaşlar özellikle incelenmesini istedikleri için mektubu bakanlığa ulaştırdım.? dedi. Başbakanlık Teftiş Kurulu gelişmeler üzerine soruşturma başlatırken, bürokratlara rüşvet vermekle suçlanan firmalardan Peker, iddiaları kabul etmedi. BOTAŞ Genel Müdürlüğü, geçen yıl üç ili kapsayan doğalgaz boru hattı projesini ayrı ayrı ihaleye çıkarmıştı.
Ağustos 2004'te yapılan ihalelerde teklifler birer gün arayla alındı. Ancak her üç ihalede de tekliflerin muhammen bedellerin iki katı olduğu görüldü. Yaklaşık bedelleri 15 milyon dolar civarında olan üç ihaleye de en düşük teklif 30 milyon dolar oldu. Türkiye-Yunanistan doğalgaz boru hattı ile Adıyaman-Şanlıurfa-Elazığ-Diyarbakır ihalelerindeki fiyatlarla bu üç ihalede verilen fiyatları karşılaştıran BOTAŞ, rakamları ?fahiş' buldu. Bu ihalelerden birini kazanan Peker İnşaat, aynı dönemde yapılan Adıyaman-Şanlıurfa-Elazığ-Diyarbakır ihalesine de katılmıştı. Bu ihalenin Doğu Karadeniz'dekinden tek farkı boru temininin firmaya ait olmamasıydı. Peker, bu ihalede 10 milyon dolarlık teklifte bulunurken Doğu Karadeniz ihalesinde, boru temini hariç 19,5 milyon dolar vermişti. Bir bürokratın ifadesine göre, her üç ihalede verilen tüm fiyatların birbirine yakın olması kurumu şüphelendirdi.
Bunun üzerine ihaleler iptal edildi. İptalin ardından en düşük teklifleri verdiği için kazanmasına kesin gözüyle bakan firmalar harekete geçti. 2. faz ihalesine en düşük teklifi veren Ser-Hat ile 3. faz ihalesinde en düşük teklifi veren Peker firmaları karara itiraz etti. 1. faz ihalesini kazanan İndet ise itirazda bulunmadı. BOTAŞ, 1. Faz ihalesini yeniden yaptı. İndet ihaleye ikinci kez girdi. İlk ihaleye 28 milyon dolar teklif veren firma, bu kez tam 12 milyon dolar düşük teklif vererek 16 milyon dolara ihaleyi kazandı. Böylece devlet, dönemin rakamlarıyla 16 trilyonluk bir zarardan kurtuldu. 2. ve 3. faz ihalelerine yapılan itiraz ise reddedildi. Bunun üzerine iki firma İhale Kurumu'na başvurarak ihtilafın çözülmesini istedi. Aldığı kararlar kurumlar üzerinde bağlayıcı olan kurum, iki firmanın itirazını haklı bularak BOTAŞ'ın iptal kararını reddetti. Gerekçe olarak usul hatası gösterildi.
Usul eksikliklerini gidererek dosyayı yeniden gönderen BOTAŞ'ın iptal kararı bir kez daha reddedildi. İhale Kurumu bu kez gerekçesini "Her ne kadar bu sefer usul kurallarına uyulmuş olsa da birinci iptalin sebebi, idarenin (BOTAŞ'ın) gerçek maksadını yansıttığını göstermekte, bu ikinci iptal ise idarenin kanuna karşı hilesi anlamı taşımaktadır." ifadeleriyle ortaya koydu. Bunun üzerine Peker ve Ser-Hat firmalarıyla sözleşme imzalanmak zorunda kalındı. Ancak, paralar verilmeden BOTAŞ konuyu idare mahkemesine götürerek Kamu İhale Kurumu aleyhine dava açtı. Mahkeme, 14 Şubat 2005 tarihinde aldığı kararla BOTAŞ'ı haklı buldu. Mahkeme kararına rağmen sular durulmadı. Bu arada Kamu İhale Kurumu Başkanı Şener Akkaynak'ın Maliye Bakanlığı'na ulaştırdığı bir ihbar mektubu, enerji piyasasına bomba gibi düştü. Mektupta tek tek isim verilerek kurumda kimlerin rüşvet aldığı sıralanıyordu. Bir bürokratın ihaleden hemen sonra Angora Evleri'nden piyasa değeri 500 bin dolar olan bir ev aldığı iddia ediliyordu. Bakanlık, konuyu Başbakanlık'a intikal ettirirken, Başbakanlık müfettişleri de hemen soruşturma başlattı.
Zaman'ın sorularını cevaplayan KİK Başkanı Akkaynak, tüm yolsuzluk iddialarını reddetti. İhaleleri iptal gerekçelerinin tamamen yasal sebeplere dayandığını savunan Akkaynak, devletin zarara uğratıldığı yönündeki tespitler için de "İhale sonuçları iki buçuk ay sonra açıklandı. Bu süre zarfında Çin'in etkisiyle fiyatlar çok yükseldi. O halde neden iki buçuk ay beklendiğinin cevabının verilmesi lazım." diye konuştu. Peker İnşaat adına açıklama yapan şirketin avukatı Hasan Şahin, rüşvet iddialarını reddederek, "Bu çok çirkin bir iddiadır. Üzerinde konuşmaya bile gerek görmüyorum." karşılığını verdi. Şahin, teklif edilen fiyatların maliyetin iki katı olduğu iddiasına cevap olarak, "BOTAŞ'ın bu ihalelerdeki yaklaşık maliyet hesapları gerçekçi değildir." görüşünü savundu.
zaman