Eğitim uçağı üretmek için izin isteyen havacı subaylara: Vazifeniz değil
ESKİŞEHİR'DE 1. Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı'na (HİBMK) bağlı bir grup havacı asker, tanesi 50 milyon dolar olan T-37 uçağını tanesini 10 milyon dolara üretmek için Hava Kuvvetleri Komutanlığı'ndan izin istedi. Birim Komutanı Hava Pilot Tümg. Çetin Dizdar liderliğindeki subaylar, F-16 pilotların eğitiminde kullanılan T-37 uçaklarının 2006'da emekliye ayrılacağını belirterek, yerine kendi yapacakları uçakların kullanılmasını istedi. Ancak Hava Kuvvetleri'nin verdiği ?vazifeniz değil' cevabı subayları şaşkına çevirdi.
Uzmanlar, Türkiye'nin önümüzdeki yıl en az elli eğitim uçağına ihtiyaç olacağına, bunun da en az 2.5 milyar dolar tutacağına dikkat çekerek havacıların çalışmasında ise toplam maliyetin sadece 500 milyon dolar olacağını belirtti.
Adı bile konuldu: Yunus
Pilot Tümg. Dizdar liderliğindeki askerler, yapacakları yerli uçağın adını bile düşünmüş, Eskişehir'in simgesi ve sevgi aşığı ?Yunus' demişti. Proje Pilot Tümg. Dizdar komutanlığı sırasında Yüksek Mühendis Albay Yüksel Koyuncu başkanlığındaki ekip tarafından tasarlandı. Askerler çalışmaları başlatabilmek için, Hava Kuvvetleri Komutanlığı ve Hava Lojistik Komutanlığı'na bir yazı göndererek, Jet Motorlu Başlangıç Eğitim Uçağının milli imkânlarla tasarım ve imalatının gerçekleştirilmesi için izin istedi.
Bir uçağın tasarımının ?Kavramsal Tasarım?, ?Ön Tasarım? ve ?Detay Tasarım? olarak üç aşamadan oluştuğu hatırlatılan yazıda, söz konusu jet eğitim uçaklarının rahatlıkla üretilebileceği kaydedildi. Yazıda, HİBMK'ında başlatılmış olan Jet Motorlu Başlangıç Eğitim Uçağı Kavramsal Tasarım Projesi'ne girdi sağlamak amacıyla HKK'nın uçağın kullanımı ve performansıyla ilgili istek ve beklentilerinin detaylı olarak belirlenmesi istendi.
Yetkiniz yok
Hava Kuvvetleri Komutanlığı Hava Lojistik Komutanlığı ise Birinci HİBMK'ya gönderdiği Hava Korg. Aydın Okan imzalı yazıda, ?Türkiye'de askeri ve sivil havacılıkta kullanılan her çeşit uçak, helikopter ve benzeri motorlu ve motorsuz vasıtaların üretim ve montaj sorumluluğunun yasalarla Türk Uçak Sanayii A.Ş.'ye (TUSAŞ) verilmiş olduğu? hatırlatılarak, ?1'inci HİBMK yerli uçak tasarımı için 82 ilave teknisyene ihtiyaç duyacaktır. Birinci HİBMK'nın TMK'da yazılı vazife ve görevleri arasından, uçak tasarım ve üretimine ilişkin bir iz çıkarılamamıştır? denildi.
Uluslararası izin gerekiyor
Uçak tasarım ve geliştirme faaliyetlerinde bulunulabilmesi için uluslar arası otoritelerce tanınan onaylı bir tasarım organizasyonunun oluşturulmasının gerektiği anlatılan cevap yazısında, anılan faaliyetlerin bir TUSAŞ girişimi olan TAİ ile duplikasyon (çift başlılık) yaratacağı vurgulandı.
H.O.Tercüman