18 milyon abonenin cep kabusu başlıyor!
1 MİLYON CİHAZ GÖRÜŞMEYE KAPATILACAK!
Altyapısı hazırlanmadığı için bir ay sonra tam bir kaos yaşanacak. 18 milyon
abone kuyruklarda perişan olurken, l milyon cihaz kapatılacak. 600 bin abone
ise 5 milyon ödeyerek kurtulacak
Hükümet duruma el koymazsa, çok değil bir ay sonra milyonlarca kişinin cep
telefonu kullanılamaz hale gelecek. Telekomünikasyon Kurumu (TK) gerekli altyapı
hazırlıklarını tamamlayamadığı için yaklaşık 18 milyon abone, kayıtdışı telefonlarını
kayıt altına almak için kuyruklarda perişan olacak. 600 bine yakın abone ise,
cihazlarını, yeni kimlik numarası verilsin diye yetkili servislere teslim edecek
ve günlerce telefonsuz kalacak Ve daha da önemlisi, Türkiye'de sıradışı bir
cep telefonu talebi gerçekleşecek, milyonlarca yeni cep telefonu ithal edilecek.
2 Temmuz 2005 tarihinde kabul edilen, 5392 sayılı Telsiz Kanunu'nda Değişiklik Yapan Kanun'un resmen devreye girmesine bir ay kaldı. Ancak gerekli teknik altyapı oluşturulamadığı için cep telefonu operatörlerini endişelendiren ve milyonlarca aboneyi doğrudan etkileyecek kaos tehlikesi belirdi.
Kanun Türkiye'de satılan tüm cep telefon cihazlarının merkezi kayıt alüna alınmasını öngörüyor. Kanuna göre, 6 ay içinde kayıtdışı telefon kullananlara bir mesajla durum bildirilecek, 13 Aralık 2005 tarihinden itibaren de kayıtdışı telefonlar kilitlenecek, isterseniz, soru-yanıt şeklinde devam edelim:
Elektronik kimlik bilgisi, ingilizce IMEI (International Mobile Equipment
Identity) nedir?
Telsiz cihazlarına üretim aşamasında tek ve benzersiz olarak tahsis edilmiş
kimlik bilgisine DVIEI adı veriliyor. Kanuna göre bundan böyle
Türkiye'de satılan her cihazın kimlik bilgisi Telekomünikasyon Kurumu'na bildirilmek
zorunda. Böylece TK'ran elinde bir 'beyaz liste' oluşacak. Başka bir anlatımla
TK'ran yasal telefon cihazlarını gösteren bir veri tabam olacak. Ve 13 Aralık
2005 tarihinden itibaren bu veri tabanında yer almayan cihazlar, operatörler
tarafından görüşmeye kapatılacak ve bu cihazları kullananlar, yasal işlem yapılması
için TK'ya bildirilecek.
Operatörler, 'elektronik kimlik bilgisi'ne nasıl ulaşıyor?
Herhangi bir telefon cihazını, SİM kartınızı takarak aktif hale getirdiğinizde,
bağlı bulunduğunuz operatörün veri tabanında, cihazınızın kimlik bilgisi de
görülüyor. Dolayısıyla operatörlerin kendilerine ait bir veri tabanı var. Bu
veri tabanına şu an için " gri liste " deniliyor. Operatörler, TK'ran
kendilerine verdiği beyaz liste ile kendi gri listesini karşılaştıracak ve 'beyaz
liste'de olmayan cihazları abonelerine bildirecek. Aboneler de 5 milyon lira
ödeyerek, başvuru noktalarına giderek telefonlarını 13 Aralık'a kadar 'beyaz
liste'ye aldıracak.
Telefonunun kayıtlı olup olmadığını başka nasıl anlarız?
Telefonumuzda *#06# tuşladığımızda 15 karakterli IMEI numarası çıkacak. Bunu
http://imei.tkgov.tr adresine girip, kontrol edebilirsiniz.
Ne kadar kayıtdışı telefon var?
TK tarafından hazırlanan ve bayramdan bir gün önce operatörlere gönderilen 'beyaz liste'de 31 milyon cihazın kimlik numarası yer alıyor. GSM operatörlerinin kayıtlarına göre, bu listeye girmemiş (dolayısıyla kayıtdışı kabul edilen) 18 milyon adet telefon cihazı aktif durumda ve bunların bir ay içinde kayıt altina alınması gerekiyor. Dün 3 GSM şirketiyle de konuştum. Bir ay içinde bu işlemi gerçekleştirmelerinin imkansız olduğunu ve TK'ran da gerekli altyapı hazırlığım henüz tamamlamadığını söylediler.
Konu önemli. Pek çok detay var. Yarın kaldığımız yerden devam ederiz. İşin özetinde GSM operatörlerini korkutan ve ciddi bir abone kaybına yol açacak bir süreç yaşanıyor. Eminim, cep telefon satıcıları da ellerini ovuşturarak, yeni sisteme geçilmesini bekliyor. Cep telefonlarının merkezi bir kayıt altına alınması doğru olmakla birlikte, altyapısı oluşturulmadan yeni sisteme geçişin kaos yaratacağı anlaşılıyor. Doğrusu hükümetin kanun hükmünde kararname çıkararak, geçiş süresini (belki bir yıl) uzatması ve 13 Temmuz 2005 sonrasında (bilinmeden) satın alınan kayıtdışı cihazları da (2006 başı milat yapılarak) 'beyaz liste'ye aldırması gerekiyor.
1 milyon cihaz 1 ay sonra haberleşmeye kapatılacak
Bir de kara liste olacakmış?
Evet. Kanunun yürürlüğe girdiği 13 Temmuz 2005 tarihinden sonra satin alman
ve TK'ya bildirilmemiş kimlik bilgisi içeren cihazlar otomatik olarak 'kara
liste'ye alınacak ve listeye giren cihazlara da hizmet verilmeyecek
13 Temmuz bir milat ise, telefonun bu tarihten önce alınıp alınmadığı nasıl
tespit ediliyor?
Bir muamma. Operatörler, 13 Temmuz sonrası ilk kez kendi kayıtlarında gözüken
'elektronik kimlik bilgisi'ni TK'ran 'beyaz liste'si ile karşılaştıracak ve
o listede yer almıyorsa, o cihazı 'kara liste'ye alacak Ancak bunun ciddi yazılım
gerektirdiğini ve hazırlığın olmadığını öğrendim.
Tahminlere göre 'kara liste'ye kaç adet telefon girecek?
Verilere göre, her ay 500 bin yeni telefon satılıyor. Türkiye'de satilan telefonların
yüzde 50'si kaçak, kayıtdışı veya klonlanmış. En iyimser tahminle, son alti
ayda, yaklaşık l milyon abonenin elinde l ay sonra haberleşmeye kapatılacak
cihaz var. Kanuna göre para ödeseler bile, hiçbiri kayıtlı hale getirilemeyecek
600 bin cihaz sahibi 5 milyon lira ve servis ücreti ödemek zorunda
Klonlanmış telefon ne demek?
Pek çok kaçak telefon, kendisine ait 15 haneden oluşan kimlik bilgisi silinerek,
yeni bir numara verilerek piyasaya sürülüyor. Yani nüfus kağıdı değiştiriliyor.
Bu ise ciddi bir güvenlik boşluğu yaratıyor. işin ilginç tarafı, şu anda aynı
kimlik numarasını kullanan (klonlanan) binlerce cihaz kullanılıyor. Bu cihazların
sayısının 600 bin adedi aştığı biliniyor.
Klonlanmış cihazlar da kayıt altina alınacak mı?
Evet. TK'nın 'beyaz listesi'nde klonlanmış cihazların da listesi var. Bu listede
yer alan cihaz kullanıcıları, cihazlarını (kayıt altına alınabilmesi için) operatörlere
veya TK'nın bildirdiği yerlere fiziken teslim edecek Operatörler de bu cihazlara,
(üretici firmaların desteğini alarak) yeni kimlik numarası oluşturacak Bunun
kaç gün süreceği ise tam bir bilmece. Klonlanmış 600 bin telefonun sahipleri
5 milyon liranın yara sıra bir de servis ücreti ödeyecek.
vatan