TSK'da Hava Trafik Kontrol Hizmetleri Yönetmeliği
30 Ocak 2013 ÇARŞAMBA
Resmî Gazete
Sayı : 28544
YÖNETMELİK
Milli Savunma Bakanlığından:
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ
PERSONELİ LİSANS VE DERECELENDİRME
YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –(1) Bu Yönetmeliğin amacı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin sorumluluğunda olan hava sahası ve askeri meydanlar ile iniş-kalkış alanlarını kullanan sivil ve askeri hava trafiğinin emniyetli, düzenli ve hızlı akışını temel alan hava trafik kontrol hizmetlerinin etkinliğinin sağlanmasını temin etmek için, hava üs komutanlıkları, hava meydan/alay komutanlıklarında çalışmakta olan askeri hava trafik kontrol hizmetleri personelinin (subay/astsubay) Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki ve EUROCONTROL Teşkilatı tarafından yayımlanan ESARR-5 Hava Trafik Kontrolörleri Avrupa Lisanslandırma Düzenlemesi paralelinde sahip olması gereken sağlık, eğitim ve uzmanlık şartlarının belirlenmesine, lisans, sertifika ve derecelerinin verilmesine, muhafaza edilmesine, yenilenmesine, süreli olarak askıya alınmasına veya süresiz olarak iptal edilmesine ilişkin esasların düzenlenmesi ve emniyet standartlarının muhafaza edilerek geliştirilmesidir.
Kapsam
MADDE 2 –(1) Bu Yönetmelik, düzenleyici makam olarak Genelkurmay Başkanlığını, hizmet sağlayıcı olarak kuvvet komutanlıklarını ve üs, meydan veya alay komutanlıklarında hava trafik hizmeti vermekle görevli Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu askeri hava trafik kontrolörü subay ve astsubaylar ile hava trafik kontrol hizmetlerinde görevli personeli ve bu Yönetmeliği uygulamakla görevli kişi, makam ve kuruluşları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik,
a) 5/6/1945 tarihli ve 4749 sayılı Kanunla onaylanmış bulunan Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Ekine dayanılarak,
b) EUROCONTROL Teşkilatı tarafından yayımlanan ESARR-5 Hava Trafik Kontrolörleri Avrupa Lisanslandırma Düzenlemesine paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aday askeri hava trafik kontrolörü: Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından verilen eğitimi veya eğitim programları kapsam ve niteliği Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından belirlenmiş ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından denkliği kabul edilmiş, hava trafik kontrol temel eğitimi veren kurum, kuruluş veya yüksek öğretim kurumlarının hava trafik temel eğitimini başarıyla tamamlayan ve gerçek trafik ortamında görev başı eğitimine katılmaya hazır kişiyi,
b) Aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikası: Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından verilen eğitimi veya eğitim programları kapsam ve niteliği Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından belirlenmiş ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından denkliği kabul edilmiş, hava trafik kontrol temel eğitimi veren kurum, kuruluş veya yüksek öğretim kurumlarının hava trafik temel eğitimini başarıyla tamamlayan kişilere gerçek trafik ortamında hava trafik kontrol ünite eğitimine katılabilmek için verilen sertifikayı,
c) Aletli meydan kontrol derecesi: Aletli yaklaşma ve kalkış usulleri bulunan ve yaklaşma kontrol hizmetinin bir yaklaşma kontrol ünitesi veya bir saha kontrol merkezi tarafından verildiği hava meydanlarında çalışan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken dereceyi,
ç) Asistan askeri hava trafik kontrolörü: Geçerli bir lisansa sahip olan, çalıştığı hava trafik kontrol ünitesinde derecesi bulunmayan ve askeri hava trafik kontrolörü nezaretinde hava trafik kontrol hizmetlerinin yürütülmesine yardımcı olan personeli,
d) Askeri hava trafik kontrolörü: Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansına sahip ve çalıştıkları ünite, sektör veya pozisyon için geçerli derece/dereceler dahilinde hava trafiğine hava trafik kontrol hizmeti vermeye yetkili askeri personeli,
e) Askeri hava trafik kontrol öğretmeni: Kuvvet komutanlıkları tarafından en az 5 yıl hava trafik kontrolörü olarak çalışmış, teknik öğretmen kursu veya eğitimi görmüş, görev başı eğitimi eğiticisi sertifikasına sahip, teorik ve uygulamalı eğitimler için görevlendirilen personeli,
f) Değerlendirme: Hava trafik kontrolörlerinin veya eğitim sürecinde bir öğrencinin göstermiş olduğu teorik ve uygulama niteliklerini ölçme yöntemini,
g) Derece: Aşağıda belirtilen, lisansa bağlı belgelere işlenen ve lisansa özel koşulları, ayrıcalıkları belirten yetkilendirmeyi,
1) Görerek meydan kontrol derecesini,
2) Aletli meydan kontrol derecesini,
3) Yöntemsel yaklaşma kontrol derecesini,
4) Radarlı yaklaşma kontrol derecesini,
5) Yöntemsel saha kontrol derecesini,
6) Radarlı saha kontrol derecesini,
7) Hassas yaklaşma veya gözetimli radar yaklaşma derecesini,
ğ) Eğitim: Hava trafik kontrol hizmetlerinin emniyetli ve uluslararası standartlara uygun olarak sağlanması için gerekli bilgi ve becerileri kazandırabilmek amacıyla verilen teorik, uygulamalı ve ünite eğitimlerinin bütününü,
h) ESARR-5 (EUROCONTROL SafetyRegulatory Requirement Air Traffic Management Services Personel): Hava Trafik Kontrolörleri Avrupa Lisanslandırma Düzenlemesini,
ı) EUROCONTROL (European Organization For The Safety of Air Navigation): Avrupa Hava Seyrüseferi Güvenlik Teşkilatını,
i) Görerek meydan kontrol derecesi: Aletli iniş, kalkış usulleri bulunmayan ve yaklaşma kontrol hizmetinin verilmediği ya da bir başka hava trafik kontrol ünitesi tarafından bu hizmetin sağlanmadığı, sadece görerek şartlardaki trafiklere hizmet veren hava meydanlarında çalışan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken dereceyi,
j) Görev başı eğitimi: Gerçek hava trafik ortamında, yeterli şartlara haiz görev başı eğitimi eğiticisi nezaretinde önceden belirlenmiş program dahilinde yürütülen eğitimi,
k) Görev başı eğitimi eğiticisi: Görev başı eğitimi vereceği derece ile ilgili olarak en az 2 yıllık, eğitimini vereceği sektör veya pozisyonda en az 6 aylık mesleki tecrübesi bulunan, kuvvet komutanlıkları tarafından seçilerek bir görev başı eğitimi kursunu başarı ile tamamlayarak gerçek trafikte görev başı eğitimi vermeye yetkili kişiyi,
l) Hassas yaklaşma veya gözetimli radar yaklaşma derecesi: Hassas yaklaşma radarı veya radar arama anteni bilgileri kullanılarak hassas yaklaşma veya hassas olmayan yaklaşma hizmeti vermek için sahip olunması gereken dereceyi,
m) Hava trafiği: Uçuşta veya bir meydanın manevra sahası üzerinde hareket eden hava araçlarını,
n) Hava trafik kontrol hizmeti: Hava araçlarının uçuşta veya bir meydanın manevra sahası üzerinde veya uçuşun herhangi bir safhasında birbirleriyle çarpışmalarını önlemek, hızlı ve düzenli hava trafik akışını sağlamak maksadıyla verilen hizmeti,
o) Hizmet sağlayıcı: Sorumluluğu kendisine bırakılmış hava sahası, üs, meydan ve alanlarda muharebe sahası iniş, kalkış alanı kontrol, meydan kontrol ve/veya yaklaşma kontrol hizmeti vermekle yetkilendirilmiş Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Özel Kuvvetler Komutanlığını,
ö) ICAO (International Civil Aviation Organization): Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatını,
p) ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki: Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı tarafından yayımlanan personel lisanslandırılması ile ilgili dokümanı,
r) Lisans: Bu Yönetmeliğe göre verilen ve onaylanan, içerisinde bulunan derece ve onaylara göre hava trafik kontrol hizmeti sağlama yetkisi veren belgeyi,
s) Mesleki yeterlilik konusunda kuşku: Bir hava aracının güvenliğini tehlikeye sokan bir olaya veya kazaya karışan, yeterlilik gözlem sürecinde, derece gereklilikleri ve mesleki açıdan yeterli bulunmayan veya ilgili ünitenin eğitim ve değerlendirme usullerine uymayan veya ilgili ünitenin eğitim ve değerlendirmeleri sonucunda başarılı olamayan personelin durumunu,
ş) Öğrenci hava trafik kontrolörü: İlgili kanun hükümlerince, Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından seçilmiş, uluslararası sertifikaya sahip bilgisayar destekli “kontrolör seçme programı” ile yapılacak değerlendirme ve mülakat sınavlarını başarı ile tamamlamış, hava trafik kontrol temel eğitimine başlayan personeli,
t) Psikoaktif maddeler: Tütün ve kahve hariç olmak üzere alkol, afyonlu maddeler, esrar türevleri, müsekkinler, uyku ilaçları, kokain, diğer ruhsal uyarıcılar, halüsinojenler, tiner ve benzeri maddeleri,
u) Radarlı saha kontrol derecesi: Sorumluluk sahibi olduğu hava sahasındaki uçaklara radarlı saha kontrol hizmeti sağlayan askeri hava trafik kontrolörünün sahip olması gereken dereceyi,
ü) Radarlı yaklaşma kontrol derecesi: Sorumluluk sahibi olduğu kontrollü hava sahası dahilindeki uçaklara radarlı yaklaşma kontrol hizmeti sağlayan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken dereceyi,
v) Sağlık kurulu raporu: ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3 sağlık şartlarını gösteren belgeyi,
y) Saha kontrol hizmeti: Kontrollü sahalarda, kontrollü uçuşlara sağlanan hava trafik kontrol hizmetini,
z) Sektör: Kontrol sahasının veya uçuş bilgi bölgesinin bir bölümünü,
aa) Sınav uzmanı: Askeri hava trafik kontrolörlerinin almış oldukları eğitim ve derece gereklilikleri doğrultusunda gösterdikleri performansla ilgili değerlendirmeler yapmak üzere, kuvvet komutanlıkları tarafından görevlendirilmiş en az beş yıl askeri hava trafik kontrolörü olarak çalışmış personeli,
bb) Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı: ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Ekinde belirtilen sağlık şartlarına haiz, kuvvet komutanlıklarının ünite eğitim ve değerlendirme çalışmalarını başarıyla tamamlayarak derece almaya hak kazanmış aday askeri hava trafik kontrolörlerine verilen belgeyi,
cc) Ünite eğitim ve değerlendirme planı: Kuvvet komutanlıkları tarafından hazırlanan, bir askeri hava trafik kontrolörünün düzenli olarak tamamlaması gereken, olağanüstü durumları da kapsayan teorik ve uygulamalı eğitim ve değerlendirme planını,
çç) Yaklaşma kontrol hizmeti: İniş, kalış ve transit kat eden kontrollü uçuşlara sağlanan hava trafik kontrol hizmetini,
dd) Yöntemsel saha kontrol derecesi: Sorumluluk sahibi olduğu kontrollü hava sahası dahilindeki uçaklara radarsız saha kontrol hizmeti sağlayan hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken dereceyi,
ee) Yöntemsel yaklaşma kontrol derecesi: Sorumluluk sahibi olduğu kontrol sahası dahilinde, inen ve kalkan uçaklar ile kontrol sahasını kullanan diğer uçaklara, radarsız yaklaşma kontrol hizmeti sağlayan hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken dereceyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Düzenleyici Komutanlık Görev ve Sorumlulukları
Düzenleyici komutanlık
MADDE 5 – (1) Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde verilen hava trafik kontrol hizmetleri konusunda düzenleyici makam Genelkurmay Başkanlığıdır.
Lisansların verilmesi
MADDE 6 –(1) Hava trafik kontrol ünite eğitimini başarıyla tamamlayan ve kuvvet komutanlıklarınca yetkilendirilmiş sınav uzmanlarınca oluşturulan sınav komisyonu tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda ilgili derece veya dereceleri almaya hak kazanan aday askeri hava trafik kontrolörlerine örneği EK-5’te yer alan Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı Genelkurmay Başkanlığı tarafından verilir.
(2) Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı, aday askeri hava trafik kontrolörünün;
a) En az bir ünite derece eğitimini tamamlamasını,
b) Ünite eğitimi ile ilgili yazılı, sözlü ve uygulamalı değerlendirmelerden başarılı olmasını,
c) Bu kapsamdaki belgelerin ilgili kuvvet komutanlıkları vasıtasıyla Genelkurmay Başkanlığına gönderilmesini,
takiben düzenlenir.
(3) Lisansa sahip olan personele örneği EK-4’te yer alan Askeri Hava Trafik Kontrolörü Brövesi verilir. Söz konusu bröveye ilişkin teknik detaylar yönergelerde belirtilir.
Denetim
MADDE 7 – (1) Genelkurmay Başkanlığı, askeri hava trafik kontrolörlerinin seçim, eğitim, lisans, derecelendirme ile bunlara ait kayıtların muhafazası işlemlerinin bu Yönetmelikte yer alan düzenlemelere uygunluğuna ilişkin denetimleri yapar veya Genelkurmay Başkanlığının görevlendireceği kuvvet komutanlığına yaptırtır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kuvvet Komutanlıkları Görev ve Sorumlulukları
Derece şartı
MADDE 8 – (1) Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları, bünyelerindeki askeri hava trafik kontrolörü personelinin hava trafik kontrol hizmetini yerine getirebilmeleri amacıyla çalıştıkları ünite, sektör veya pozisyon için geçerli derecelerden en az birine sahip olmalarını sağlamaktan Genelkurmay Başkanlığına veya Genelkurmay Başkanlığının görevlendireceği kuvvet komutanlığına karşı sorumludur.
Temel hava trafik kontrol eğitim müfredatı
MADDE 9 – (1) Türk Silahı Kuvvetleri bünyesinde temel hava trafik kontrol eğitimi vermeye yetkili komutanlık Hava Kuvvetleri Komutanlığıdır. Hava Kuvvetleri Komutanlığı hava trafik kontrol temel eğitim müfredatının sürekli yenilenmesi ve uluslararası standartlara uyumunun sağlanması amacıyla Türk Silahlı Kuvvetleri adına Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla gerekli koordineleri kurar. Hava Kuvvetleri Komutanlığı özellikle askeri harekat ve ihtiyaçlar doğrultusunda hava trafik kontrol eğitim müfredatına ek olarak ilave ayrı eğitimler öngörebilir.
(2) Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Eğitim Komutanlığı tarafından EK-1’de yer alan eğitimlere yönelik olarak hazırlanan temel hava trafik kontrol eğitim müfredatını Genelkurmay Başkanlığının onayına sunar.
Yeterliliğin muhafazası ve değerlendirmesi
MADDE 10 – (1) Kuvvet komutanlıkları, askeri hava trafik kontrolörlerinin mesleki yeterliliklerinin devamının sağlanması maksadıyla, bu kişilerin düzenli olarak değerlendirmelere ve sınavlara tabi tutulmalarını sağlar.
(2) Kuvvet komutanlıkları, askeri hava trafik kontrolörlerinin yeterlilik değerlendirmelerinin sonuçlarını, sağlık kurul raporları ile birlikte derecelerin yenilenmesi ve derecelerin geçerliliğinin muhafazası amacıyla kayıt altına alır, derecelerin askeri hava trafik kontrol lisansına işlenmesi için gerekli belgeleri Genelkurmay Başkanlığına veya Genelkurmay Başkanlığının görevlendireceği kuvvet komutanlığına gönderir.
(3) Bu maddede belirtilen hususlar ve tutulan kayıtlar Genelkurmay Başkanlığı denetlemelerinde aranır.
Sağlık şartı
MADDE 11 –(1) Kuvvet komutanlıkları doğrudan hava trafik kontrol hizmetlerine yönelik görevleri yerine getirebilmeleri için hava trafik kontrol ünitelerinde çalışan askeri hava trafik kontrolörü ve aday askeri hava trafik kontrolörü personelinin ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3 koşullarına uygun geçerli sağlık kurul raporlarına sahip olmalarının temini için tedbir alır ve buna yönelik uygulamaları denetler. Sağlık kurul raporları ile ilgili itiraz veya çekince ortaya çıkması durumunda, kuvvet komutanlıkları yürürlükteki mevzuata uygun olarak durumu değerlendirir.
Psikoaktif madde kullanımı
MADDE 12 – (1) Kuvvet komutanlıkları, hava trafik kontrol ünitelerinde görev yapan tüm askeri hava trafik kontrolörü personelinin alkol ve psikoaktif madde kullanımını takip için usuller geliştirilmesi, ilaç kullanımı konusunda gerekli tavsiyelerde bulunulması ve kullanılabilecek ilaçlar konusunda personelin bilgilendirilmesi konularında gerekli tedbirleri alır.
Aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikası
MADDE 13 –(1) Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından verilen hava trafik kontrol kursunu veya eğitimini bitiren ya da kapsam ve niteliği Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından belirlenmiş hava trafik kontrol eğitiminin verildiği yükseköğrenim kurumları ile diğer kurumlara ait diplomasını veya sertifikasını Hava Kuvvetleri Komutanlığına ibraz eden ve 21 inci maddede belirtilen ölçütleri karşılayan aday askeri hava trafik kontrolörlerine, örneği EK-3’te yer alan Aday Askeri Hava Trafik Kontrolörü Sertifikası Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından verilir.
(2) Aday askeri hava trafik kontrolörü, derece ve beraberinde Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı almak amacıyla bir görev başı eğitimi eğiticisi gözetiminde, gerçek trafik ortamında eğitim yapabilmek için, aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikasını ibraz etmesi zorunludur.
Hava trafik kontrol ünite eğitim ve değerlendirme planı
MADDE 14 –(1) Kuvvet komutanlıkları, uluslararası standartlara uygun olarak bu Yönetmelikte belirtilen ölçütler paralelinde bir askeri hava trafik kontrolörünün düzenli olarak takip etmesi gereken, olağanüstü durumları da içeren, temel eğitimde kazanılan bilgi ve becerinin mahalli usullere uygulanmasına ve derece almaya yönelik olan teorik ve pratik eğitimleri ve bunlara ilişkin değerlendirme planlarını hazırlar, günceller ve uygulanmasına yönelik kayıtların tutulmasını sağlar.
(2) Ünite eğitim ve değerlendirme planları uygunlukları onaylanmak üzere kuvvet komutanlıkları tarafından Genelkurmay Başkanlığına veya Genelkurmay Başkanlığının görevlendireceği kuvvet komutanlığına gönderilir.
Yeterlilik planları
MADDE 15 – (1) Derecelerin alınabilmesi için yerine getirilmesi gereken şartları belirleyen derece gerekliliklerine ilişkin hususlar yönerge ile düzenlenir. Kuvvet komutanlıkları, hava trafik kontrol ünitelerinde doğrudan hava trafik kontrol hizmetlerine yönelik görev yapan askeri hava trafik kontrolörlerinin mesleki yeterliliklerinin ve tecrübelerinin muhafazası için;
a) Sahip oldukları derecelere ait ünite, sektör veya pozisyonlarda belli bir zaman diliminde sağlamak zorunda oldukları asgari çalışma saatlerini takip etmekten,
b) Derecelerin alınabilmesi için yerine getirilmesi gereken şartları belirleyen yönergelere uygun olarak, yeterlilik düzeylerinin muhafaza edildiğini belgelemek amacıyla teorik ve uygulamalı olarak değerlendirmeye tabi tutulmalarını sağlamaktan,
c) Belli aralıklarla bilgi tazeleme ve olağanüstü durumlarla ilgili eğitimleri almalarını sağlamaktan,
ç) Kesintisiz olarak 180 günden fazla doğrudan hava trafik kontrol hizmeti görevinden uzak kalan personelin mesleki yeterliliklerinin tekrar kazanılmasını sağlamak amacıyla gerekli eğitimlerin alınmasını sağlamaktan,
sorumludur.
Sınav uzmanı
MADDE 16 – (1) Görev başı eğitimi eğiticisi lisans onayına sahip, askeri hava trafik kontrolörü sınav uzmanı eğitimi almış askeri hava trafik kontrolörleri, kuvvet komutanlıkları tarafından derece sınavlarının yapılması ve ünite süreklilik eğitimlerinin değerlendirilmesi için hava trafik kontrol sınav uzmanı olarak görevlendirilir.
Fiziki yeterlilik
MADDE 17 – (1) Kuvvet komutanlıkları, hava trafik kontrol ünitelerinde ve doğrudan hava trafik kontrol hizmetine yönelik görev yürüten asistan ve aday dahil tüm askeri hava trafik kontrolörlerinin, ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3 gerekliliklerini karşılayan zihinsel, ruhsal ve fiziki yeterliliklerinde azalma olması veya görevlerini emniyetli ve tam olarak yapmalarını engelleyici alkol ve psikoaktif maddelerin etkisi altında olduklarının rapor edilmesi veya tespit edilmesi durumunda veya bayan personelin sorunlu hamilelik yaşaması hallerinde, bu kişilerin doğrudan hava trafik kontrol hizmetlerine yönelik görevlere devamını engelleyici tedbirleri alır.
Süreli veya süresiz görevden el çektirme
MADDE 18 – (1) Kuvvet komutanlıkları, hava trafik kontrol ünitelerinde görev yapan ve doğrudan hava trafik kontrol hizmetlerine yönelik olan görevlerde çalışan asistan ve aday dahil tüm hava trafik kontrolörlerinin;
a) ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3 gerekliliklerini karşılayan zihinsel, ruhsal ve fiziki yeterliliklerinde azalma olması,
b) Ünite eğitim planlarına riayet etmemesi, çalışma ortamını bozacak ve iş akışını engelleyecek davranışlarda bulunması,
c) Görevini emniyetli ve tam olarak yapmasını engelleyici alkol ve psikoaktif madde kullanım alışkanlığının belgelenmesi,
ç) Mesleki yetersizliğinin tespit edilmesi veya çok ciddi hava olayına veya kazaya sebebiyet vermesi durumunda,
kişinin hizmete devam ettirilmemesi yönünde derecesini veya derecelerini en az 1 ay, en fazla 6 ay olmak koşuluyla süreli olarak askıya alır veya süresiz olarak iptal eder. Bu kişi söz konusu derecede asistan hava trafik kontrolörü olarak görevlendirilmeye devam edilebileceği gibi devam ettirdiği diğer dereceler itibarıyla hava trafik hizmetlerindeki görevlere devam edebilir.
(2) Birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde sayılan durumların devamlılık göstermesi veya büyük bir ihmal ya da görevi kötüye kullanma durumunun tespiti hallerinde personelin, Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı veya aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikasının en az 1 ay, en fazla 6 ay olmak koşuluyla süreli olarak askıya alınması veya süresiz olarak iptal edilmesi için görevden el çektirilen personele ait belgeler Genelkurmay Başkanlığına gönderilir.
(3) Kuvvet komutanlıkları, hava trafik kontrol hizmetleri personelinin, hava trafik ünitelerinin etkinlikle hizmet etmesine ve hava trafik emniyetinin muhafazasına yönelik olarak belirlenen idari kurallarına ve görev disiplinine uymaması, sertifika, lisans ve derece almaktan kaçınması durumlarında bu madde çerçevesinde gerekli mesleki ve idari tedbirleri alır.
(4) Lisansı iptal edilen personele yönelik yapılacak olan idari işlemler yürürlükteki personel yönetimi ile ilgili diğer mevzuata uygun olarak yapılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Askeri Hava Trafik Kontrol Personelinin Görev ve Sorumlulukları
Aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikası sahibi personel
MADDE 19 – (1) Aday askeri hava trafik kontrolörü;
a) Geçerli bir aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikasına ve ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3’e uygun geçerli bir sağlık kurulu raporuna sahip olmaktan,
b) Kuvvet komutanlıkları tarafından belirlenen usuller çerçevesinde, görev başı eğitimine başlayacak yeterliliğe sahip olmaktan, ünite yeterlilik değerlendirme usullerine uymaktan,
c) Görev başı eğitimi almaya engel olabilecek her türlü sağlık yetersizliğini birinci sicil amirine ve görev başı eğitimi eğiticisine bildirmekten,
ç) Alkol ve psikoaktif maddelerin etkisinde ise veya herhangi bir ilaç alıyorsa ve bu ilaçların görev başı eğitimi üzerinde etkisi varsa, bu durumları birinci sicil amirine ve görev başı eğitimi eğiticisine bildirmekten,
d) Emniyetli ve düzenli çalışmasını engelleyen fiziki şartlarında azalma olduğunda bu durumu birinci sicil amirine ve görev başı eğitimi eğiticisine bildirmekten,
e) Bayan personel görev başı eğitimini etkileyecek sorunlu bir hamilelik geçiriyorsa bu durumu birinci sicil amirine ve görev başı eğitimi eğiticisine bildirmekten,
sorumludur.
Lisans sahibi askeri hava trafik kontrolörlerinin sorumlulukları
MADDE 20 – (1) Lisans sahibi askeri hava trafik kontrolörü;
a) Lisansına işlenmiş derece veya derecelerin ve ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3 gerekliliklerine uygun sağlık kurul raporlarının geçerlilik süresinin dolmamış olmasından,
b) Ünitenin yeterlilik denetleme usullerine uymaktan ve lisansına işlenmiş derece veya derecelerin verdiği yetkilere uygun hizmetleri yerine getirecek yeterlilikte olmaktan,
c) Mesleki yeterliliği konusunda kuşku oluşması durumunda, bağlı bulunduğu hizmet sağlayıcı komutanlık tarafından kendisine bildirilen usullere uymaktan,
ç) Bayan personel sorunlu bir hamilelik geçiriyorsa durumunu birinci sicil amirine bildirmekten,
d) Alkol ve psikoaktif maddelerin etkisinde ise veya herhangi bir ilaç kullanıyorsa ve bu ilaçların yaptığı görev üzerinde etkisi varsa, bu durumu birinci sicil amirine bildirmekten,
e) Hizmet teknik altyapısına ait her türlü teknik aksaklık ve hava olayını uygun formlar vasıtasıyla rapor etmekten,
sorumludur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Nitelikler, Sınavlar ve Sağlık Şartları
Kuvvet komutanlıkları tarafından askeri hava trafik kontrolörü adaylarının seçiminde esas alınacak ölçütler
MADDE 21 – (1) Hava trafik kontrol temel eğitimlerini veren Hava Kuvvetleri Komutanlığı, öğrenci seçimlerinde ICAO veya EUROCONTROL kaynaklı testleri kullanarak yeterlilik değerlendirmesi yapabilir. Bu değerlendirmelerde başarılı sayılmak için 100 üzerinden en az 70 puan alınması zorunludur.
(2) Hava trafik kontrol temel eğitimine başlayacak adayların subay ve astsubay olma niteliklerine ek olarak aşağıdaki niteliklere de sahip olması zorunludur.
a) Genel yetenek testleri ve kişilik değerlendirme sınavlarında başarılı olmak.
b) Hava/yer ve yer/yer sesli iletişiminde Türkçe ve İngilizce dillerinde, yanlış anlamalara ve aksamalara yol açabilecek belirgin bir aksan veya lehçe, dilde pelteklik, gizli kekemelik ve aşırı heyecan sahibi olmamak.
c) ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3’e uygun geçerli bir sağlık kurulu raporuna sahip olmak.
ç) İngilizce dilinde Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde ya da Yüksek Öğretim Kurumu tarafından eşdeğer olarak kabul edilen dil sınavlarından veya kuvvet komutanlıkları tarafından lisan yeterlilik seviyesini ölçebilen dil sınavlarından 100 puan üzerinden asgari 70 puan almış olmak.
Aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikasına ilişkin eğitim ve sağlık şartları
MADDE 22 – (1) Aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikası verilecek askeri personelin;
a) Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından verilen eğitimi veya kapsamı ve niteliği Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından belirlenmiş hava trafik kontrol temel eğitimi veren kurum, kuruluş veya yüksek öğrenim kurumlarının hava trafik temel eğitimini başarıyla tamamlamış olması,
b) ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3’e uygun geçerli bir sağlık kurulu raporuna sahip olması,
zorunludur.
Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansına ilişkin eğitim ve sağlık şartları
MADDE 23 – (1) 21 inci maddede belirtilen ölçütlere uygun olarak aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikası verilmiş personele Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı verilebilmesi için ilgili personelin;
a) ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3’e uygun geçerli bir sağlık kurulu raporuna sahip olması,
b) Çalışacağı ünite derecesi ile ilgili, emniyet, güvenlik ve kriz yönetimi konularını da içeren ünite derece eğitimini ve ilgili değerlendirmelerini başarı ile tamamlamış olması,
c) Personele ilk derecesini ve beraberinde Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı kazandırmaya yönelik yapılan teorik ve uygulamalı sınavların her birinden 100 puan üzerinden asgari 70 puan alarak başarılı olması,
zorunludur.
Askeri hava trafik kontrolörü derecesine ilişkin eğitim ve sağlık şartları
MADDE 24 – (1) Askeri hava trafik kontrolörü lisansına sahip askeri hava trafik kontrolörü personele yeni derece verilebilmesi veya derecelerinin yenilenebilmesi için ilgili personelin;
a) ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3’e uygun geçerli bir sağlık kurulu raporuna sahip olması,
b) Geçerli bir askeri hava trafik kontrolörü lisansına sahip olması,
c) Askeri hava trafik kontrolörünün çalışacağı veya kazanacağı yeni ünite derecesi ile ilgili ünite eğitimini ve değerlendirmeleri başarı ile tamamlamış olması,
ç) Teori ve uygulamalı olarak iki aşamalı yapılan derece yenileme sınavlarının her birinden 100 puan üzerinden en az 70 puan alarak her iki sınavda da başarılı olması,
zorunludur.
Görev başı eğitimi eğiticisine ilişkin eğitim ve sağlık şartları
MADDE 25 – (1) Bir askeri hava trafik kontrolörünün kuvvet komutanlıkları tarafından görev başı eğitimi eğiticisi olarak yetkilendirilebilmesi ve görev başı eğitimi eğiticisi lisans onayı alabilmesi için kişinin;
a) ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3’e uygun geçerli bir sağlık kurulu raporuna sahip olması,
b) Görev başı eğitimi vereceği derece ile ilgili olarak en az 2 yıllık mesleki tecrübesinin bulunması,
c) Eğitimini vereceği ünitede ise en az 6 aylık geçerli derecesi olması,
ç) Ulusal ya da uluslararası kurumlardan görev başı eğitimi eğiticisi kursu, temel öğretmen kursu veya temel öğretmen eğitimi sertifikası almış olması,
zorunludur.
(2) Kuvvet komutanlıkları, görev başı eğitimi eğiticisi olarak teklif ettikleri personelin lisansını ilgili belgelerle beraber Genelkurmay Başkanlığına göndererek görev başı eğitimi eğiticisi lisans onayının lisansa işlenmesini sağlarlar.
Askeri hava trafik kontrol öğretmenliği şartları
MADDE 26 – (1) En az 5 yıl askeri hava trafik kontrolörü olarak çalışmış, temel öğretmen kursu veya temel öğretmen eğitimi görmüş, görev başı eğitimi eğiticisi sertifikasına sahip bir askeri hava trafik kontrolörü, Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından teorik ve uygulamalı eğitimler için askeri hava trafik kontrol öğretmeni olarak görevlendirilebilir.
(2) Yükseköğretim kurumlarının hava trafik kontrol bölümlerinde temel teori ve laboratuar derslerini yürüten öğretim görevlileri de teorik ve uygulamalı eğitimler için askeri hava trafik kontrol öğretmeni olarak görevlendirilebilir.
ALTINCI BÖLÜM
Komisyonlar ve Sınavlar
Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı komisyonu
MADDE 27 – (1) Askeri hava trafik kontrolörü lisans sınavını yapmak amacıyla Genelkurmay Başkanlığı veya Genelkurmay Başkanlığının görevlendireceği kuvvet komutanlığı tarafından biri başkan olmak üzere en çok beş üyeden oluşan lisans sınav komisyonu teşkil edilir.
(2) Komisyonda görev almak üzere, Genelkurmay Başkanlığı tarafından en çok iki sınav uzmanı, kuvvet komutanlıkları tarafından en çok iki sınav uzmanı ve hava trafik kontrol eğitimi verilen eğitim kurumundan bir eğitim görevlisi sınav komisyonu için görevlendirilir.
(3) Komisyon üye tam sayısı ile toplanır. Komisyonda oylama ile karar alınması gereken hallerde çekimser oy kullanılamaz, oyların eşit olması durumunda komisyon başkanının oy verdiği taraf çoğunluk sayılır.
Askeri hava trafik kontrolörü derece yenileme sınav komisyonu
MADDE 28 – (1) Kuvvet komutanlıkları tarafından mevcut askeri hava trafik kontrolörü sayısı on ve ondan fazla olan meydanlarda en az üç, mevcut askeri hava trafik kontrolörü sayısı ondan az olan meydanlarda ise en az bir sınav uzmanından oluşan askeri hava trafik kontrolörü derece yenileme komisyonu kurulur.
Lisans sınav hakkı
MADDE 29 – (1) Askeri hava trafik kontrolörü lisans sınavlarında başarısızlık halinde, ilgili personelin bir sonraki lisans sınavı en geç 4 ay içerisinde tekrar yapılır. Lisans sınavında toplam üç defa başarısız olanlar askeri hava trafik kontrolörü lisansı alma hakkını kaybederler. Askeri hava trafik kontrolörü lisansı alma hakkını kaybeden personele branşdeğişimi için kuvvet komutanlıkları tarafından yürürlükteki personel yönetimi ve ilgili mevzuata uygun idari işlemler uygulanır.
Hava trafik kontrol hizmetine ilişkin dereceler
MADDE 30 – (1) Türk Silahlı Kuvvetleri hava trafik ünitelerinde yerine getirilen hava trafik kontrol hizmetleri göz önüne alındığında askeri hava trafik kontrol personeline verilecek ve lisanslarına işlenecek olan dereceler aşağıdaki gibidir:
a) Görerek meydan kontrol derecesi: Aletli iniş, kalkış usulleri bulunmayan ve yaklaşma kontrol hizmetinin verilmediği ve bir başka hava trafik kontrol ünitesi tarafından da bu hizmetin sağlanmadığı, sadece görerek şartlardaki trafiklere hizmet veren hava meydanlarında çalışan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken derecedir. Bu derecenin alınabilmesi için ilgili ünitede en az 2 ay veya en az 150 saat çalışmanın tamamlanmış olması zorunludur.
b) Aletli meydan kontrol derecesi: Aletli yaklaşma ve kalkış usulleri bulunan ve yaklaşma kontrol hizmetinin bir yaklaşma kontrol ünitesi ya da bir saha kontrol merkezi tarafından verildiği hava meydanlarında çalışan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken derecedir. Bu derece sınavına alınacak askeri hava trafik kontrolörünün ilgili ünitede en az 3 ay veya en az 200 saat çalışmasının tamamlanmış olması zorunludur.
c) Yöntemsel yaklaşma kontrol derecesi: Sorumluluğu altındaki kontrol sahası dahilinde, inen ve kalkan uçaklar ile kontrol sahasını kullanan diğer uçaklara, yöntemsel yaklaşma kontrol hizmeti sağlayan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken derecedir. Bu derece sınavına alınacak askeri hava trafik kontrolörünün ilgili ünitede en az 6 ay veya en az 350 saat çalışmasının tamamlanmış olması zorunludur.
ç) Radarlı yaklaşma kontrol derecesi: Sorumluluğu altındaki kontrol sahası içerisinde, inen ve kalkan uçaklar ile kontrol sahasını kullanan diğer uçaklara radarla yaklaşma kontrol hizmeti sağlayan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken derecedir. Bu derece sınavına alınacak askeri hava trafik kontrolörünün ilgili ünitede en az 6 ay veya en az 450 saat çalışmasının tamamlanmış olması zorunludur.
d) Hassas yaklaşma veya gözetimli radar yaklaşma derecesi: Hassas yaklaşma radarı veya radar arama anteni bilgileri kullanılarak hassas yaklaşma veya hassas olmayan yaklaşma hizmeti vermek için sahip olunması gereken derecedir. Bu derece sınavına alınacak askeri hava trafik kontrolörünün ilgili ünitede en az 100 hassas yaklaşma ve 25 gözetimli radar yaklaşması çalışmasının tamamlanmış olması zorunludur.
(2) Türk Silahlı Kuvvetleri özellikle askeri harekat, hava savunma ve hava sahası yönetimi ihtiyaçları doğrultusunda hava trafik kontrol ünitelerinde görev yapmak üzere radarlı saha kontrol derecesi ve yöntemsel saha kontrol derecesi vermeyi öngörebilir. Bu kapsamdaki askeri hava trafik kontrol personeline verilecek ve lisanslarına işlenecek olan dereceler aşağıdaki gibidir:
a) Yöntemsel saha kontrol derecesi: Sorumluluk sahibi olduğu kontrollü hava sahası dahilindeki uçaklara radarsız saha kontrol hizmeti sağlayan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken derecedir. Bu derece sınavına alınacak askeri hava trafik kontrolörünün ilgili ünitede en az 6 ay veya en az 450 saat çalışmasının tamamlanmış olması zorunludur.
b) Radarlı saha kontrol derecesi: Sorumluluk sahibi olduğu kontrollü hava sahasındaki uçaklara radarlı saha kontrol hizmeti sağlayan askeri hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken derecedir. Bu derece sınavına alınacak askeri hava trafik kontrolörünün ilgili ünitede en az 7 ay veya en az 500 saat çalışmasının tamamlanmış olması zorunludur.
Lisans, dereceler, lisan yeterlilikleri ve sağlık raporlarının geçerlilik süresi, yenilenmesi ve istisnaları
MADDE 31 – (1) Derecelerin süresi en çok 12 ay olup gerekli görülen hallerde bu süre kuvvet komutanlıkları tarafından en fazla 120 gün uzatılabilir.
(2) ICAO Şikago Sözleşmesinin 1 inci Eki Sınıf 3’e göre alınan sağlık kurulu raporları 50 yaşına kadar olan personel için 2 yıl geçerlidir. 50 yaşını dolduran personelin sağlık raporlarını her yıl yenilemesi zorunludur.
(3) Kuvvet komutanlıkları tarafından yapılan eğitim ve hava trafik hizmetleri ile ilgili diğer geçici görevlendirmeler dışında,
a) Kesintisiz olarak 180 günden fazla doğrudan hava trafik kontrol hizmetinden uzak kalan askeri hava trafik kontrolörlerinin dereceleri iptal edilir ve yeniden ünite eğitimine ve devamında da derece yenileme sınavına alınırlar.
b) Kesintisiz olarak 4 yıldan fazla hava trafik kontrol hizmetinden uzak kalan kişilerin ünite eğitimine ve devamında derece sınavına alınabilmesi için gerekli olan mesleki bilgi ve beceriye sahip olmaya devam edip etmedikleri tespit edilir.
(4) Derece yenilemeye yönelik olarak 30 uncu maddede belirtilen asgari çalışma süreleri personelin mesleki tecrübesi göz önüne alınarak azaltılabilir. Bu kapsamdaki ölçütler yönergelerde belirtilir.
(5) Askeri hava trafik kontrolörlerinin lisan yeterlilikleri aşağıdaki şekilde düzenli olarak değerlendirilir.
a) Örneği EK-2’de yer alan ICAO lisan yeterlilik çizelgesinin 4 üncü seviyesinde lisan yeterliliğinde olanlar için her 3 yılda bir olmak üzere.
b) 5 inci seviyesinde lisan yeterliliğinde olanlar her 6 yılda bir olmak üzere.
c) 6 ncı seviyede lisan yeterliliği olanlar değerlendirmelerden muaftırlar.
ç) Genelkurmay Başkanlığı tarafından askeri hava trafik kontrolörlerinin lisan yeterlilikleri ilişkili belgelerin kuvvet komutanlıkları tarafından gönderilmesini müteakip askeri hava trafik kontrolörü lisansına işlenir.
(6) Dereceler verildikleri ünitede, sektör veya pozisyonda geçerlidir. Başka bir hava trafik kontrol ünitesine atanan askeri hava trafik kontrolörünün dereceleri iptal edilir. Ancak kuvvet komutanlıkları tarafından Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ihtiyacı ve aynı zamanda bir kamu hizmeti olan hava trafik hizmetinin kesintisiz olarak sürdürülebilmesi için bir başka hava trafik kontrol ünitesine geçici görevlendirme yapılması gerektiğinde, görevlendirilecek personelden geçici görev mahalli için geçerli derece şartı aranmaz. Bununla birlikte geçici olarak görevlendirilecek personelin;
a) Meydan kontrol derecesi gereken ünitelerde meydan veya yaklaşma kontrol derecelerinden en az birine,
b) Yaklaşma kontrol derecesi gereken ünitelerde ise yaklaşma kontrol derecesine sahip olunması,
zorunludur.
(7) Askeri hava trafik kontrolörü lisansına sahip olup herhangi bir derecesi bulunmayan veya dereceleri geçerliliğini kaybeden veya geri alınan personel asistan askeri hava trafik kontrolörü olarak gözetim altında hava trafik kontrol hizmeti vermeye devam edebilir. Ancak mümkün olan en kısa sürede derece sınavlarına girmesi sağlanır.
(8) Görev başı eğitimi eğiticisi lisans onayının geçerlilik süresi en çok 36 aydır. Kuvvet komutanlıkları tarafından görev ve sorumluluğunu yerine getirmediği tespit edilen görev başı eğitimi eğiticisinin sahip olduğu eğitici ünvanı ilgili belgelerin gönderilmesini takiben 3 aydan az olmamak kaydıyla süreli veya süresiz olarak iptal edilir.
(9) Radarlı yaklaşma kontrol derecesine sahip olan personel aynı zamanda yöntemsel yaklaşma kontrol derecesine ait imtiyazlara da haiz olmakla birlikte, yapılacak derece ve derece yenileme sınavlarında yöntemsel yaklaşma kontrol teori ve uygulama değerlendirmelerinden başarılı olmak zorundadır. Radarlı hava trafik hizmeti veren hava trafik kontrol ünitelerinde, radarlı yaklaşma kontrol derecesine sahip personelin yöntemsel yaklaşma kontrol usullerini tekrarı ve yeterliliklerinin muhafazası için gerekli tedbirler alınır.
(10) Belgelenmiş veya hukuken kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın 3 defa derece sınavına girmeyen veya bu sınavlardan toplam 3 defa başarısız olanlar, askeri hava trafik kontrolörü lisansını alma hakkını süresiz olarak kaybeder ve ilgilinin aday askeri hava trafik kontrolörü sertifikası da iptal edilir. Aday askeri hava trafik kontrolörünün branş değişimi için kuvvet komutanlıkları tarafından yürürlükteki personel yönetimi ve ilgili mevzuata uygun idari işlemler uygulanır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sivil hava trafiğine verilecek hizmetler
MADDE 32 –(1) Türk Silahlı Kuvvetlerinin sorumluluğunda bulunan hava sahası ve askeri meydanlar ile iniş-kalkış alanlarını kullanan sivil hava trafiğine, bu Yönetmelik ile belirlenmiş esaslar çerçevesinde geçerli Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansına ve çalıştıkları ünite, sektör veya pozisyon için geçerli dereceye sahip olan askeri hava trafik kontrolörleri tarafından ESARR 5 Hava Trafik Kontrolörleri Avrupa Lisanslandırma Düzenlemesi kapsamında hava trafik kontrol hizmeti verilir.
Yönerge ile düzenlenecek hususlar
MADDE 33 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıkları sorumluluklarına verilen hususlar ile bu Yönetmelikte bulunmayan ve/veya istisnai durum arz eden teknik konular ilgili mevzuat çerçevesinde yönergeler ile düzenlenir.
Muharebe sahası ihtiyaçları
MADDE 34 – (1) Kuvvet komutanlıklarının ihtiyacına istinaden, kontrollü hava sahası dışında ve harekât ortamında, bu Yönetmelikte yer alan eğitim, sağlık ve diğer ölçütleri kısmen karşılayan veya karşılamayan ancak askeri harekatın devamlılığı açısından zaruret arz eden konularda ilgili kuvvet komutanlıkları istisnai tedbir alabilirler. Ancak bu kapsamda yer alan personele hiç bir şartta Türk Silahlı Kuvvetleri Askeri Hava Trafik Kontrolörü Lisansı verilmez ve lisansın sağladığı ayrıcalıklardan yararlanamaz.
Geçiş eğitimi
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde hava trafik kontrol hizmetleri personeli için tarif edilen pozisyonlarda halen görevli çalışan personelin bu Yönetmelik hükümlerine uyumuna yönelik kuvvet komutanlıkları eğitim ve sağlık şartlarının sağlanması kapsamında gerekli tedbirleri alır. Eğitim ile ilgili ilave bir geçiş eğitimi Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafından bir plan dahilinde sağlanır.
Lisan yeterliliği
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren öncelikle sivil kullanıma açık meydanlarda hava trafik hizmeti yürüten askeri hava trafik kontrolörlerinin ICAO seviye 4 İngilizce lisan yeterliliğine ulaşmalarını teminen kuvvet komutanlıkları tarafından gerekli tedbir alınır.
Emeklilik veya istifa yolu ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan personelin belge talebi
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce emeklilik veya istifa yolu ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan askeri hava trafik kontrol personeline yönelik olarak, Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 6 ay içerisinde bireysel müracaatta bulunulması durumunda, söz konusu personele eğitimi ve çalıştığı hava trafik kontrol ünitelerine ilişkin belgeler kuvvet komutanlıkları tarafından verilir.
Yürürlük
MADDE 35 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 36 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Milli Savunma Bakanı yürütür.
EK-1
LİSANSA İLİŞKİN EĞİTİMLER
1. Başlangıç Eğitimi
Askeri hava trafik kontrolörleri için başlangıç eğitimi olan temel hava trafik kontrolör eğitimi EUROCONTROL Teşkilatının Hava Trafik Kontrolörleri İçin Başlangıç Eğitimi - CommonCore Content Rehber Dokümanı doğrultusunda hazırlanan eğitim müfredatına göre verilir. Eğitimin amacı, öğrenci hava trafik kontrolörlerine temel bilgi ve becerileri kazandırmak ve hava trafik kontrol ünitesindeki görev başı eğitimine hazırlamaktır. Eğitim teknik konuların verildiği teorik ve simülatör eğitimlerini de içeren uygulamalı derslerden oluşur. Eğitim süreleri onaylanmış temel eğitim planlarında belirlenir. Eğitimin konuları;
(1) Havacılık hukuku,
(2) Sivil/asker işbirliği usullerini de içeren hava trafik yönetimi,
(3) Meteoroloji,
(4) Seyrüsefer,
(5) Hava araçları ve uçuş prensipleri,
(6) İnsan faktörü,
(7) Teçhizat ve sistemler,
(8) Uçuş ve yer emniyeti,
(9) Olağanüstü durumlar,
(10) Radyo/telefon konuşma tekniklerini de içeren lisan bilgisi,
gibi ana başlıkları kapsar. Bununla birlikte gelişen şartlar, olabilecek harekat ihtiyaçları ve uluslararası standartlarda değişiklikler söz konusu konu kapsamlarının değiştirilmesini gerekli kılabilir.
Başlangıç eğitimi, uçuş emniyeti ile ilgili konular vurgulanarak, öğrencileri hava trafik hizmetlerinin farklı tiplerine hazırlamak için uygulanır. Öğrenciden, eğitimin sonunda kazandığı bilgi ve beceriler ile karmaşık ve yoğun hava trafiğini sevk ve idare edebilmek için gerekli yeterliliğe sahip olması beklenir. Başlangıç eğitiminden sonra veya eğitim süresince adayın yeterliliği uygun sınav ve değerlendirme sistemi ile değerlendirilir.
2. Hava Trafik Kontrol Ünite Eğitimi
Ünite eğitim planları bir görev başı eğitimi eğiticisi gözetiminde ünite hava trafik kontrol usullerinin mahalli alana uygulanması için gerekli yöntem ve zamanlamayı detaylandırır. Onaylanmış plan, çalışma düzenlemeleri ile ilerleme değerlendirmeleri ve sınavları da içeren yeterlilik değerlendirme sisteminin bütün elemanlarını ve ünite eğitiminin süresini belirler.
Değerlendirmeler, onaylanmış öğretmen ve sınav uzmanları tarafından tarafsız olarak, uygun sınavlar veya sürekli değerlendirme sistemi ile yapılır.
3. Süreklilik Eğitimi
Askeri hava trafik kontrolörlerinin bilgi düzeyini artırmak ve/veya personeli yeni teknolojilere hazırlamak amacıyla verilen bir eğitimdir. Süreklilik eğitimi; tazeleme, olağanüstü durumları da kapsayacak şekilde teorik ve varsa simülatör uygulamalarını da içeren uygulamalı derslerden oluşur. Bu amaçla, gerekli zamanlama, personel planlaması ve usulleri detaylandıran ünite yeterlilik planları oluşturulur ve bu planlar 3 yılda bir gözden geçirilerek onaylanır.
Süreklilik eğitiminin süresi, ünitede görev yapmakta olan askeri hava trafik kontrolörlerinin işlevsel ihtiyaçlarına uygun biçimde özellikle usuller, kurallar ve teçhizattaki değişiklikler çerçevesinde belirlenecektir. Askeri hava trafik kontrolörlerinin yeterliliği, her yıl yapılan sınavlarla değerlendirilir.
4. Mesleki Gelişim Kursları
Askeri hava trafik kontrolörleri arasından belirli niteliklere sahip personelin uzmanlaşmasına yönelik olarak verilen eğitimdir. Görev başı eğitimi eğiticisi kursu, hava sahası tasarımcısı kursu, değerlendirme uzmanı kursu, askeri hava trafik kontrol öğretmeni kursu, alet alçalma tırmanma planları hazırlama uzmanı kursu, hava trafik kontrol yönetiminde insan faktörü kursu, hava sahası hava trafik kontrol ve yönetimi kursu vb. eğitimler bu kapsamda değerlendirilir.