Sağlık İdaresi Yüksek Okulunu bitiren sağlık memurları hakkında Danıştay Kararı
Özeti: Sağlık Hizmetleri Sınıfında sağlık memuru olarak görev yapan davacının
H.Ü. Sağlık İdaresi Yüksek Okulundan mezun olması nedeniyle, "sağlık bilimi
lisansiyeri" kabul edilip, maaş ve özlük haklarının bitirdiği üst öğrenime
göre ödenmesi gerektiği hakkında.
DANIŞTAY Onbirinci Daire, Esas No : 2002/5061 Karar No : 2005/1546
Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı): Sağlık Bakanlığı - ANKARA
İsteğin Özeti : Antalya Devlet Hastanesinde Sağlık Hizmetleri Sınıfında sağlık
memuru olarak görev yapan davacının Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Yüksek
Okulundan mezun olması nedeniyle maaş ve özlük haklarının bitirdiği üst öğrenime
göre oelirlenmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali
ile maaş farklarının yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açtığı davada,
Antalya 2. İdare Mahkemesi 27.6.2002 günlü ve E:2001/267, K:2002/640 sayılı
kararıyla; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36/111. maddesinde hemşirelerin
ve sağlık idarecilerinin sağlık hizmetleri sınıfı içinde yer aldığının belirtildiği,
Zam ve Tazminatlar başlıklı ek maddesi uyarınca yürürlüğe konulan 92/3922 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan (I) ve (III) sayılı Cetvellerde sağlık
hizmetleri sınıfına dahil kadroda bulunanlardan mesleki yüksek öğrenim görmüş
olanlara hangi oranda zam ve tazminat verileceğinin düzenlendiği, aynı Bakanlar
Kurulu Kararının 3/C maddesinde ise, kurumların teknik ve sağlık hizmetleri
sınıfına ait kadrolarında görevli olup da bu görevleri ile ilgili olmayan bir
üst öğrenimi bitirenler için önceki öğrenim durumlarına ait özel hizmet tazminatı
oranının esas alınacağının kurala bağlandığı, dosyan ı incelenmesinden ise,
Antalya Devlet Hastanesinde sağlık memuru olarak görev yapar davacının, Hacettepe
Üniversitesi Sağlık İdaresi Yüksek Okulundan mezun olması üzerine 657 sayılı
Yasanın 36/A-5 ve 12/d maddeleri uyarınca intibakının yapıldığı ancak bitirmiş
olduğu okulun mesleğinin devamı niteliğinde olmadığı belirtilerek maaş ve özlük
haklarının lise düzeyine göre ödendiğinin anlaşıldığı, bu durumda davacının
bitirmiş olduğu üst öğrenim yaptığı görevle ilgili sayılarak intibakının yapılmış
olması ve sağlık idarecileri ile sağlık memurlarının aynı sınıf içinde yer almaları
karşısında davacıya yüksek öğrenim görmüş yardımcı sağlık personeline ödenen
miktar ve oranda ek ücret ödenmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık
bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, işlemden kaynaklanan
maddi zararın idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle
birlikte tazminine hükmetmiştir. Davalı idare tarafından, usule ilişkin olarak,
süresinde açılmayan davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği, esasa ilişkin
olarak da dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülerek mahkeme
kararının bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi: Fatma Özlü
Düşüncesi .-Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı
Kanunun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından,
temyiz isteminin reddi ile kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : Mehmet Ali Samur
Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek
bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin
birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden
hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının
onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü: 657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu'nun 36. maddesinin "Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı
Sağlık Hizmetleri Sınıfı" başlıklı (III). bendinde; bu sınıfın, sağlık
hizmetlerinde (hayvan sağlığı dahil) mesleki eğitim görerek yetişmiş olan tabip,
diş tabibi, eczacı, veteriner hekim gibi memurlar ile bu hizmet sahasında çalışan
yüksek öğrenim görmüş fizikoterapist, tıp teknoloğu, ebe, hemşire, sağlık memuru,
sosyal hizmetler mütehassısı, biyolog, psikolog, diyetçi, sağlık mühendisi,
sağlık fizikçisi, sağlık idarecisi ile ebe ve hemşire, hemşire yardımcısı (fiziktedavi),
laboratuvar, eczacı, diş anestezi, röntgen teknisyenleri ve yardımcıları, çevre
sağlığı ve toplum sağlığı teknisyeni dahil sağlık savaş memuru, hayvan sağlık
memuru ve benzeri sağlık personelini kapsayacağı hükme bağlanmıştır.
Görüleceği üzere "sağlık idarecisi", sağlık hizmetleri ve yardımcı
sağlık hizmetleri sınıfı personeli içinde yeralmıştır.
657 sayılı Kanunun 43/B maddesinde ise, bu Kanuna tabi kurumların kadrolarında
bulunan personelin aylıklarının, hizmet sınıfları görev türleri ve aylık alınari
dereceler dikkate alınarak bu Kanuna ekli (I) ve (II) sayılı Cetvellerde gösterilen
ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı belirtilmiş; Yasaya
ekli (I) sayılı Ek Gösterge Cetvelinin Sağlık Hizmetleri Sınıfı bölümünün (b)
bendinde, (a) bendinde sayılmayan diğer sağlık bilimleri lisansiyerlerine aylık
derecesine göre ödenecek ek gösterge rakamlarına yer verilmiştir.
Yine 657 sayılı Yasanın mülga 213. maddesinden sonra gelen "Zam ve Tazminatlar"
başlıklı ek maddesinde de hangi işi yapanlara ve hangi görevlerde bulunanlara
ne miktarda hangi usul ve esaslara göre iş güçlüğü, iş riski ve temininde güçlük
zammı ile mali sorumluluk ve özel hizmet tazminatı ödeneceğinin Bakanlar Kurulu
Kararı ile belirleneceği hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Olay tarihinde yürürlükte olan 4.2.1998 gün ve 23248 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanan 98/10548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan (I) sayılı
Cetvelin (C) Sağlık Hizmetleri Sınıfı bölümünün 3. sırasında sağlık hizmetleri
sınıfına dahil kadrolarda bulunanlardan mesleki yüksek öğrenim görmüş olanlara
çalıştıkları yere göre ne miktarda iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük zammı
ödeneceği belirlenmiş, (II) sayılı Cetvelin (F) Sağlık Hizmetleri Sınıfı bölümünün
6/a sırasında da mesleki yüksek öğrenim görmüş sağlık personeline yaptıkları
öğrenimin 4 veya 4 yıldan az olması durumuna göre belirlenen oranlarda özel
hizmet tazminatı verileceği kabul edilmiştir. Aynı Bakanlar Kurulu Kararının
3. maddesinin (D) bendine ise, kurumların teknik ve sağlık hizmetleri sınıfına
ait kadrolarda görevli olup da, bu görevleriyle ilgili olmayan bir üst öğrenimi
bitirenler için önceki öğrenim durumlarına ait özel hizmet tazminatı oranının
esas alınacağı kuralı getirilmiştir.
Uyuşmazlık; sağlık hizmetleri sınıfına dahil sağlık memuru kadrosunda görev
yapan davacının bitirdiği Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Yüksek Okulunun
mesleği ile ilgili üst öğrenim, diğer bir deyişle davacının sağlık bilimi lisansiyeri
kabul edilip edilemeyeceğinden kaynaklanmıştır.
Dairemizde bulunan emsal davalarla ilgili dosyalarda mevcut yargı kararlarının
incelenmesinden, "Sağlık Bilimi"nin ilgili literatürde sağlığın geliştirilmesi
toplum veya halk sağlığı ile sağlık eğitimi ve sağlık idaresi, sağlık ve güvenlik
eğitimi, okul sağlığı eğitimini, mesleki sağlık ve güvenlik ve ilgili alanlarda
lisans ve yüksek lisans düzeyinde eğitim programlarını kapsayan bilim dalı olarak
tanımlandığı, bu programda genel bilgilerin yanında tıp, biyolojik bilimler,
halk sağlığı, psikoloji davranış bilimleri, eğitim ve sağlık hizmetlerinin sunumu
ve yönetimi ile ilgili konuların işlendiği, Sağlık idaresinin insan sağlığı
ve ilgili kaynakların tedavi süreç ve yöntemlerinin planlanmasını, organizasyonunu
yönetimini kontrolünü ve koordinasyonunu yaparak insanların sağlık, tıbbi tedavi
ve sağlıklı çevre gereksinimlerinin en ekonomik ve etkin bir düzeyde karşılanmasını
inceleyen bilim dalı olduğu; Sağlık İdaresi Yüksek Okulunun amacının sağlık
kurumlarına sağlık idaresi bilim dalının tanımına uygun nitelikleri haiz eleman
yetiştirmek olduğu ve Üniversitelerarası Kurulun 29.12.1982 tarihli toplantısında
aldığı bilim kollarını belirleyen kararda, Sağlık Kurumları Yönetiminin Tıp
Bilim Kolunun Halk Sağlığı Bilim Alanının 101.17.05 kodlu bilim dalı olarak
kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Sağlık idaresinin bilimsel açıdan sağlık bilimi kapsamında yer
aldığı ve Sağlık İdaresi Yüksek Okulu mezunlarının da sağlık bilimi lisansiyeri
olarak kabulü gerektiği, 657 sayılı Yasada sağlık idarecilerinin sağlık hizmetleri
sınıfında sayıldığı gözönünde bulundurulduğunda, sağlık hizmetleri sınıfında
sağlık memuru olarak görev yapan ve Sağlık İdaresi Yüksek Okulunu bitiren davacıya
bitirdiği okulun mesleğinin devamı olmadığı ileri sürülerek mesleği ile ilgili
yüksek öğrenimi bitiren sağlık personeli için belirlenen ek gösterge, özel hizmet
tazminatı ve yan ödeme rakamlarından yararlandırılma isteğinin reddi yolunda
tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin reddiyle Antalya 2. İdare Mahkemesinin 27.6.2002 günlü ve E:2001/267, K:2002/640 sayılı kararının yukarıda açıklanan gerekçeyle onanmasına 22.3.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi.