Posta Hizmetleri Kanunu Tasarısı yasalaştı

Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş'nin kuruluş, yapılanma ve faaliyet konularını düzenleyen tasarı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek, yasalaşan Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş'nin kuruluşu, yapılanması ve faaliyet konularına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Posta Hizmetleri Kanunu Tasarısı, ülke genelinde posta hizmetlerinin kaliteli, sürekli, tüm kullanıcılar için karşılanabilir bir ücretle, etkin, rekabete dayalı esaslar çerçevesinde sunulmasını sağlamak üzere posta sektörünün serbestleştirilerek mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir sektör oluşturulması, bu sektörde düzenleme ve denetimin gerçekleştirilmesini amaçlıyor.

Kanunla, Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi'nin kuruluşu, yapılanması, faaliyet konuları ve hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar düzenleniyor.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, posta sektörüne ilişkin olarak; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nca belirlenecek politika ve stratejilere uygun olarak kullanıcılara, güvenilir, kesintisiz, karşılanabilir bir ücretle posta hizmetleri verilmesi için gerekli düzenlemeleri yapacak.

Posta gönderilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimini kapsayan posta hizmetleri, hizmet sağlayıcılarınca yerine getirilecek.

Barışta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin posta hizmetleri, evrensel posta hizmet yükümlüsünün tekelinde olacak.

Hizmet sağlayıcıları ile posta hizmetlerinde çalışanlar veya herhangi bir şekilde posta hizmetleriyle ilgili bilgiye sahip olanlar; bu bilgileri ve posta hizmetleri ile ilgili ilişkileri açığa vuramayacak, gönderileri açamayacak, içlerinde ne olduğunu araştıramayacak, üçüncü kişilere bilgi veremeyecek, gönderileri zapt veya yok edemeyecek.

Posta gönderileri, kanunla yetkili kılınan merciler dışındaki kişilerce alıkonulamayacak, açılamayacak ve içeriği araştırılamayacak.

Yetkilendirilmiş olmak gerekecek

Posta hizmeti verilebilmesi veya bunun için gerekli altyapının kurulup, işletilebilmesi için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nca yetkilendirilmiş olmak gerekecek. Yetkilendirme, yetki belgesi verilmesiyle olacak. PTT, bu düzenleme çerçevesinde yurt içi ve yurt dışında posta hizmetlerini yürütecek, gerekli altyapıyı kuracak.

Görme özürlüler için düzenleme

Posta hizmetlerinin sunulmasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle herhangi bir ayrım yapılmaması, evrensel posta hizmetinin gerçekleştirilmesi amacıyla yapılan düzenlemelerde ilke olarak göz önüne alınacak.

Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü yerine kurulacak PTT A.Ş, her türlü taşımacılık hizmetlerini de içerecek şekilde posta, koli, kargo ve lojistik hizmetleri, pul basımı ve satımı, bankalara destek hizmeti, parasal posta hizmeti, ödeme hizmeti sunma, adres bilgi kayıt sistemi ve elektronik sertifika hizmet sağlayıcılığı, tebligat ve telgraf hizmeti yürütecek.

TBMM Genel Kurulu'nda, kabul edilen Posta Hizmetleri Kanunu'na göre, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Rekabetin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, posta sektöründe rekabete aykırı davranış ve uygulamaları, resen veya şikayet üzerine incelemeye, soruşturmaya, rekabetin tesisine yönelik gerekli gördüğü önlemleri almaya yetkili olacak.

Rekabet Kurulu, birleşme ve devralmalar dahil olmak üzere posta sektörüne ilişkin vereceği kararlarda, BTK'nın görüşünü ve düzenleyici işlemlerini dikkate alacak.

BTK, mevzuata ve yetkilendirme şartlarına aykırılık halinde hizmet sağlayıcılarına, bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde 3'üne kadar idari para cezası uygulamaya, milli güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi ve kanunlarla getirilen hükümlerin uygulanması amacıyla gerekli tedbirleri almaya, 3 aydan az olmamak üzere 6 aya kadar posta hizmeti faaliyetini durdurmaya veya yetkilendirmeyi iptal etmeye yetkili olacak.

Kurum, mevzuata ve yetkilendirme şartlarına aykırı davranan hizmet sağlayıcısının faaliyete yeni başlamış olması halinde, bin liradan bir milyon liraya kadar idari para cezası ile düzenlemedeki diğer idari yaptırımları uygulayabilecek.

Kabulü yasak olan maddeleri postayla gönderenler, posta hizmetlerinin gizliliği ve güvenliği hükümlerine aykırı hareket edenlere, gönderi ücretinin 500 katı tutarında idari para cezası uygulanacak.

Türk Ceza Kanunu'ndaki ''haberleşmenin engellenmesi'' ve ''haberleşmenin gizliliğini ihlal'' kapsamına giren suçların hizmet sağlayıcılarının çalışanlarınca işlenmesi halinde verilecek cezalar, 2 katına kadar arttırılacak.

Yetki belgesi almadan posta hizmeti verenlerin tesisleri, BTK'nın talebi üzerine mülki amir tarafından kapatılacak. Yetki belgesi almaksızın posta hizmeti verenler hakkında, bin günden 10 bin güne kadar adli para cezasına hükmolunacak.

-3 yıla kadar yetki belgesi verilmeyecek-

Kurum tarafından yetki belgesi iptal edilen hizmet sağlayıcıları ve bu hizmet sağlayıcılarının hisselerinin en az yüzde 5'ine sahip ortaklarıyla tüzel kişiliği idareye yetkili kişilere ve bunlar tarafından kurulmuş şirketlere, iptal sebepleri göz önünde bulundurularak 3 yıla kadar yeniden yetki belgesi verilmeyecek.

Kurum tarafından verilen idari para cezaları, hizmet sağlayıcısı tarafından hazırlanacak tarifelerde maliyet unsuru olarak yer alamayacak.

İdari para cezaları, tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içerisinde BTK'ya ödenecek. Bu süre içerisinde ödenmeyen idari para cezaları, BTK'nın bildirimi üzerine ilgili vergi dairesince tahsil edilecek. Tahsil edilen idari para cezalarının yüzde 20'si, bütçeye ''evrensel posta hizmeti gelirleri'' adı altında gelir kaydedildikten sonra, kalan kısmın yüzde 50'si BTK hesaplarına aktarılacak, yüzde 50'si ise genel bütçeye gelir kaydedilecek.

-Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.-

Kuruluş ve tescile ilişkin hükümleri hariç olmak üzere Türk Ticaret Kanunu ve özel hukuk hükümlerine tabi Posta ve Telgraf Teşkilatı (PTT) Anonim Şirketi kurulacak.

PTT'nin sermayesinin tamamı Hazine'ye ait olacak. Mülkiyet hakkı ile kar payı hakkı ve kamunun pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali hakları Hazine Müsteşarlığı'nda kalmak kaydıyla, müsteşarlığın PTT'deki pay sahipliğine dayanan oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından kullanılacak. Bu hak ve yetkilerin kullanımına ilişkin her türlü mali ve hukuki sorumluluk bakanlığa ait olacak.

PTT, Kalkınma Bakanlığı'nın görüşü ve Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın uygun görüşü alınarak hazırlanan esas sözleşmesinin Genel Kurul tarafından onaylanmasının ardından yapılacak tescil ve ilanla faaliyete geçecek. Esas sözleşmede yapılacak değişikliklerde Kalkınma Bakanlığı'nın görüşü ve Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın uygun görüşü aranacak.

Ulaştırma ve Haberleşme Hizmetlerinin Olağanüstü Hallerde ve Savaşta Ne Suretle Yürütüleceğine Dair Kanun ile milli güvenlik ve kamu düzeni gerekleri ve sıkıyönetim ve seferberlik hallerinde posta hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin özel kanunların hükümleri saklı olacak.

-PTT A.Ş.'nin yapacağı faaliyetler-

PTT; yurt içinde ve yurt dışında her türlü taşımacılık hizmetlerini de içerecek şekilde posta, koli, kargo ve lojistik hizmetleri, pul basımı ve satımı, denetlemeye ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla Bankacılık Kanunu'na tabi olmaksızın, kanun kapsamında belirtilen faaliyet konuları ile ilgili olarak bankalarla yapacağı sözleşmeler doğrultusunda bankalara destek hizmeti, parasal posta hizmeti, ödeme hizmeti sunma, adres bilgi kayıt sistemi ve elektronik sertifika hizmet sağlayıcılığı, elektronik ortam dahil her türlü tebligat ve telgraf hizmetine ilişkin faaliyetlerle esas sözleşmesinde belirlenen diğer faaliyetleri yürütecek.

PTT'nin yurt içinde ve yurt dışında şirket kurma veya kurulu bulunan şirketlere ortak olmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek.

PTT, uluslararası birlik ve kuruluşların çalışmalarında, işletmeci olarak posta sektörünü temsil etmeye ve protokol yapmaya yetkili olacak.

Şirketin Yönetim Kurulu, Genel Müdür dahil 5 üyeden oluşacak. 4 üye Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı'nın, bir üye Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın teklif ettiği adaylar arasından Genel Kurul tarafından atanacak. Yönetim Kurulu üyeliğine Devlet Memurları Kanunu'nda yer alan niteliklere sahip kişiler atanabilecek.

Yönetim Kurulu, faaliyet ve hizmet alanlarına ilişkin olarak gerçek ve tüzel kişilerle sözleşmeler imzalanması veya ortaklıklar kurulmasına, postaların ayrım ve dağıtım işleri için hizmet satın alınmasına karar verebilecek.

Yönetim Kurulu, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını Genel Müdür'e devredebilecek, ancak yetki devri Yönetim Kurulu'nun sorumluluğunu kaldırmayacak.

PTT Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyelerinin, görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanmaları, ilgili Bakanın iznine bağlı olacak.

Genel Kurul tarafından atanacak Genel Müdür, Yönetim Kurulu'nun devredilemeyeceğini belirterek verdiği yetkiler hariç, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla, yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilecek. Yetki devri Genel Müdür'ün sorumluluğunu kaldırmayacak.

PTT personeli, Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel hakkındaki hükümlerine tabi olmaksızın, idari hizmet sözleşmesiyle istihdam edilecek.

-Emekli olanlara fazla ikramiye-

Kanunla, Posta Kanunu yürürlükten kaldırılıyor.

PTT'nin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nu kapsamındaki mal ve hizmet alımlarında, yasanın 3. maddesinde belirlenen 2 milyon 300 bin liralık limit şartı geçerli olmayacak.

Evrensel posta hizmet yükümlülüğü, görev sözleşmesi imzalanıncaya kadar, PTT tarafından yürütülecek.

Mülkiyeti Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü'ne ait taşınır ve taşınmazlar, her türlü araç, gereç, malzeme, yazılım ve donanımlar, her türlü sözleşmeler ve kredi anlaşmaları, her türlü fikri ve sınai haklarla sair hak, alacak ve borçları ile personeli, tescil ve ilanı müteakip PTT'ye devredilmiş sayılacak.

Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü'nde 4-C'li olarak ve mevcut statülerinde PTT'de istihdamına devam olunan personelle işçi statüsünde istihdam edilen personel, istemesi halinde Yönetim Kurulu'nca belirlenen esaslar çerçevesinde yeni düzenleme kapsamında sözleşmeli personel statüsüne geçirilebilecek.

Emekliliğe hak kazanan, ancak yaş haddinden emekliliğine bir yıldan daha az süre kalanlar hariç, yaş haddinden emekliliğine en fazla 3 yıl kalanlar yüzde 25, 3 yıldan fazla 5 yıldan az kalanlar yüzde 30, 5 yıl ve daha fazla kalanlar emekli ikramiyelerini yüzde 40 fazlasıyla alacak.

Emekli aylığı bağlanması şartlarına 2013 yılı sonuna kadar sahip olacaklara, bu hakkı kazandıkları tarihten itibaren üç ay içinde emeklilik başvurusunda bulunmaları halinde emekli ikramiyeleri yüzde 40 fazlasıyla ödenecek.

Bakanlar Kurulu tarafından yurt içi ve yurt dışı haberleşme gönderileriyle ilgili ağırlık ve ücret belirleninceye kadar, önceki mevzuatın ilgili hükümleri uygulanmaya devam edilecek.

Kanunla, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nda 30'u bilişim uzman yardımcısı olmak üzere 40 kadro ihdas ediliyor.

-Görüşmeler-

Tasarının görüşmeleri sırasında söz alan CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, PTT'nin tartışmasız yeniden yapılanma ihtiyacı bulunduğunu ifade ederek, şunları söyledi:

''Bu kurum anonim şirket şeklinde de yapılanabilir. Hiçbir tereddüt yok. Ama bunları yaparken bizim anayasamızın koyduğu kurallara, ilkelere uymak gerekir. Anayasımız tekel mahiyetindeki hizmetlerin ancak kamu kurumları eliyle yürütülebileceğini söyler. Düzenleme, PTT A.Ş. adı altında 230 sayılı kanun hükmünde kararname hükümlerine tabii olmayan, özel hukuk hükümlerine tabi bir yapı oluşturulmak suretiyle Anayasa'nın koyduğu ilkenin dışına çıkmıştır. Burada çok temel bir problem vardır. Bu temel problemi burada gidermek mümkün olmadı. ''

MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay, düzenlemeyle 173 yıllık kurumun, kurumsal yapısının yok edilmekte olduğunu ve özelleştirmesinin önünün açıldığını iddia etti.

MHP Isparta Milletvekili Nevzat Korkmaz, düzenlemenin, kurumun özelleştirmesinin altyapısını oluşturmak için gündeme getirildiğini ileri sürerek, AK Parti'nin bu yalın gerçeği söylemek ve dürüstçe davranmak yerine milli iradeyi perdelediğini savundu. Korkmaz, ''Her yıl 200 milyon kar eden PTT'de birilerinin gözü var'' dedi.

''Kar ettiğini düşündüğünüz bir kurumu neden özelleştirmek istiyorsunuz'' diye soran Korkmaz, ''Bir kurumun özelleştirilmesinde dikkate aldığınız tek ölçüt kar ediyor olması mı- Stratejik olmasının hiçbir önemi yok mu- Bu tasarı bu kurumun satılmasının ilk adımı olacaktır'' ifadelerini kullandı.

MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, posta dağıtıcılarının da yılda 90 gün fiili hizmet zammından yararlanmasını isteyerek, böylece bir hakkın yerine getirilmiş olacağını söyledi.

Tasarının yasalaşmasının ardından, TBMM Başkanvekili Mehmet Sağlam, birleşimi 14 Mayıs Salı günü, saat 15.00'de toplanmak üzere kapattı.