Bütçe imkanları veya dış burslarla veya kendi imkanlarıyla yurt dışına gönderilme, yurt dışına gönderilen devlet memurlarının aylıkları ve özlük hakları ve 399 sayılı KHK'ya tabi olanların yurt dışına gidebilme hususuna ilişkin bilgiler bu bölümde bulunmaktadır.

---

Devlet memurlarının niteliklerini arttırmak ve yeni nitelikler kazandırmak için, yurtdışına gönderilmesi mümkün bulunmaktadır. Burada bu hususlarla ilgili olan bütün hususlar ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.

Devlet memurları aşağıda sayılan amaçlarla yurtdışına gönderilmektedirler.

1-Mesleklerine ait hizmetlerde yetistirilmek,

2-Eğitilmek,

3-Bilgileri artırılmak,

4-Staj yaptırılmak,

5-Öğrenim veya ihtisas yaptırılmak üzere yurt dışına gönderilebileceklerdir.

Bu amaçları gerçekleştirmek için Devlet memurları yabancı ülkelerin;

1- Hizmetle ilgili kurum veya kuruluşlarına,

2- Yetiştirme eğitim merkezlerine; araştırma enstitüsü veya kuruluşlarına,

3- Üniversite, yüksek okul, enstitü ve diğer öğretim kuruluşlarına,

4- Milli ve Milletlerarası resmi ve özel kuruluşlarına gönderilebilirler.

Devlet memurlarının yabancı ülkelerde bulunan hangi kurum ve kuruluşa gönderilebileceğini belirttikten sonra bu sürecin nasıl gerçekleştiğini açıklayalım. Yukarıda belirtilen amaçları gerçekleştirmek için Devlet memurları genel olarak iki şekilde gönderilmektedir.

1. Bütçe İmkanlarıyla Devlet Memurlarının Yurtdışına Gönderilmeleri

Kamu kurumları bütçe imkanlarıyla gelecek mali yıl içerisinde yurtdışına göndermek istedikleri Devlet memurlarının;

a) Sayısını,

b) Hangi sınıfta bulunduğunu,

c) Yaptırılacak eğitim veya öğretimin konusu ve süresini,

d) Gönderilecek ülkenin eğitim veya öğretim kuruluşunun adını,

En geç Haziran ayının sonmuna kadar Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığına bildirmek zorundadırlar.

Kurumlar Devlet Personel Başkanlığına gönderdikleri talep yazılarına Kalkınma Planı hedeflerine uygun olarak kurumlarınIn fonksiyonlarını, insangücü gereksinmelerini belirleyen planlarını, dış kaynaklı burslardan yararlanma durumlarını ve benzeri diger hususları belirten bilgileri de eklemek suretiyle Devlet Personel Başkanlığına gönderirler. Ancak uygulamada belirttiğimiz hususlara dikkat edildiği söylenemez. Zaten istisnaları olmakla birlikte kurumlarda insan gücü planlaması da yapılmamaktadır.

Kurumların yurtdışı kontenjan talepleri Devlet Personel Başkanlığınca incelenerek karara bağlanmaktadır. Bu şekilde uygun görülen yurtdışı kontenjan talepleri Bakanlar Kurulunun onayına sunulmak üzere Devlet Personel Başkanlığının bağlı olduğu bakanlıkça Başbakanlığa gönderilmektedir. Bakanlar Kurulunun onayı ile Kurumlara kontenjan tahsisi gerçekleştirilmektedir.

Kurumlar kendilerine tahsis edilen kontenjanları gerekli bilgilerle birlikte istemde bulunulan yılın Ağustos ayında kurumlarında bulunan memurlara Genelgelerle duyururlar. Bu duyuru üzerine; bütçe imkanlarıyla tahsis edilen kontenjanlardan yararlanmak isteyenler Eylül ayının ilk yarısında bağlı bulundukları birim yöneticilerine dilekçe ile başvururlar. Yöneticiler bunları bütçe imkanlarından tahsis edilen kontenjanlar için en geç Eylül ayı sonunda çalıştıkları kurumun yetkili makamlarına ulaştırırlar.

Her mali yıl için Bakanlar Kurulu kararı ile tahsis olunan kontenjanların ait olduğu mali yıl itibariyle kullanılması gerekmektedir. Yani 2001 yılı için tahsis edilen bir kontenjan 2002 mali yılında kullanılamaz.

2. Dış Kaynaklı Burslarla Devlet Memurlarının Yurtdışına Gönderilmeleri

Devlet memurlarının dış kaynaklı burslara dayanılarak yurt dışına gönderilmeleri, bütçe imkanlarıyla yurtdışına gönderilmelerinden farklı olarak gerçekleştirilmektedir. Bakanlar Kurulu Kararı ile kontenjan tahsis edilmesine gerek yoktur. Dış kaynaklı burslara dayanılarak memurların yurtdışına gönderilmesinde atamaya yetkili amirin onayı yeterli olmaktadır.

Dış kaynaklı bursların sektörel ve projelere göre dağılımı Devlet Planlama Teşkilatınca belirlenmekte olup, kurumlara tahsis işlemi ise Devlet Personel Başkanlığınca yapılmaktadır. Kurumlar dış kaynaklı bursların tahsisinden sonra, tahsisi yapılan bursları tahsisisin yapılmasını izleyen en kısa zamanda, Kurum birimlerindeki ilgili bütün memurlara Genelgelerle duyururlar.

Düzenlemeler, mevzuatta bu şekilde yapılmasına rağmen, uygulamada buna riayet edilmemektedir. Uygulamada yabancı kuruluşlar bursu ilgili Kuruma tahsis etmekte, ilgili kurumda atamaya yetkili amirin onayı ile (DPT ve DPB'nin onayı olmaksızın) personelini yurt dışına göndermektedir.

3.Yabancı Memleketlere Gönderilecek Devlet Memurlarında Aranacak Şartlar

Yabancı memleketlere gönderileceklerde aşağıdaki şartlar aranmaktadır;

1-Kontenjanlarda belirtilen meslek dallarında öğrenimini bitirmiş ve bu meslekte adaylıktan sonra en az 2 yıl çalışmış olmak gerekmektedir. Adaylık süresi 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 54. Maddesinde belirtilmiştir. Buna göre aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz.

2- Son iki sicil döneminde olumlu sicil almış olmak gerekmektedir.

3- Askerlikle ilişkisi bulunmamak.

4- Öğrenim ve ihtisas yapacak Devlet memurları için 40, diğer Devlet memurları için 50 yaşını tamamlamamış olmak.

5-Daha önce ayni seviyede eğitim ve öğrenim görmüş olmamak, gerekmektedir. Yani daha önce aynı seviyede fakat farklı konularda eğitim görmüş olanlarda yurtdışına gönderilemezler. Ancak, ilgili personelin daha önce gördüğü eğitim ve öğretim düzeyinin üzerinde eğitim ve öğretim görmek için yurtdışına gönderilmesi mümkündür. Şunu da belirtmek gerekir ki bütçe imkanlarına veya dış kaynaklı burslara dayanarak yurtdışına gidenlerin şahsen özel burs sağlaması halinde ve kurumunca da bu burstan yararlanması için kendisine izin verilmesi halinde aynı eğitim ve öğretim seviyesinde ikinci defa yurtdışına gönderilmesi mümkündür. Çünkü mevzuat bütçe imkanlarıyla ve dış kaynaklı burslarla gidilmesi halini düzenlemiş olup, bu şekilde gidenler için bir kısıtlama getirmiştir. Bu şekilde özel burs sağlayanların kurumlarınca kendilerine aylıksız izin verilmesi halinde yurtdışına gönderilmesi mümkün bulunmaktadır.

6- Dış kaynaklı burslarla gönderilecekler için bursu veren memleket veya kuruluşun aradığı şartlara sahip bulunmak gerekmektedir.

4. Devlet Memurlarının Kendi İmkanlarıyla Yurtdışına Gitmeleri

Burada Devlet memurlarının kendi imkanlarıyla yurtdışına gidip gidemeyeceklerinin açıklanması yerinde olacaktır. Devlet memurlarının yurtdışına kendi imkanlarıyla yapmak istedikleri eğitim hususuna 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun hiçbir maddesinde yer verilmemiştir.

Devlet memurlarının mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere dış memleketlere gönderilmesi hususunu düzenleyen 657 sayılı Kanunun 78 inci maddesinde ; Mesleklerine ait ögrenimini bitirerek Devlet memurluğuna alınmış ve asli memur olarak atanmış olanlardan mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere dış memleketlere:

1- Kurumlarınca açılacak seçme veya yarışma sınavlarında başarı gösterenlere,

2-Dış burslara dayanılarak gönderilenlere,

İki yıla kadar ayrılma müsaadesi verilebilir.

Gerekirse bu süre en çok bir kat uzatılabilir. Hükmüne yer verilmiş olup, 79 uncu maddesinde de; 78 inci maddede yazılı olanlar kadrolarında bırakılırlar. Kadro karşılığı sözleşme ile istihdam edilenlerin sözleşmeleri devam eder ve (Şahsen özel burs saglayan ve bu burstan istifade etmesi için kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenler hariç) aylık ve diğer her türlü ödemeleri ile sözleşme ücretlerinin Kanuni kesintilerinden sonra kalan net tutarının % 60' ını Kurumlarından alırlar.

Bunların kademe ilerlemesi; emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. İzin bitiminde yol süresi hariç 15 gün içinde görevlerine dönerler. Bunlardan kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenlerin bu süreleri keseneklerinin ve karşılıklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartıyla emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir.

Kurumlarınca gönderilenlere, gittikleri ülkelerde sürekli görevle bulunan ve dokuzuncu derecenin birinci kademesinden aylık alan meslek memurlarına ödenmekte olan yurtdışı aylığının 2/3'ü ödenir. Burslu gidenlerin aldıkları burs miktarları bu miktarın altinda ise aradaki fark kurumlarınca kendilerine ayrıca ödenir. Bu suretle yapılacak fark ödeme, her türlü vergiden müstesnadır.

Sürelerinin bitiminde görevlerine başlamıyanlar çekilmiş sayılırlar. Bu suretle çekilmiş sayılanlar aylık ve yol giderleri de dahil olmak üzere kendilerine kurumlarca yapılmış bulunan bütün masrafları iki kat olarak ödemeye mecburdurlar.

Görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden ayrılanlar veya bir ceza sebebi ile memurluktan çıkarılmış olanlar mecburi hizmetlerinin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarı iki kat olarak ödemek zorundadırlar. Hükümlerine yer verilmiştir.

Diğer yandan 657 sayılı kanunun 108 inci maddesinde; Yetistirilmek üzere (bursla gidenler dahil) yurt dışına Devlet tarafından gönderilen ögrenci ve memurlarla, yurt içine ve yurt dışına sürekli görevle atanan memurların eşlerine memuriyetleri süresince her defasında bir yıldan az olmamak üzere en çok dört yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Bunların dönüşlerinde, bu Kanunun 72 nci maddesi çerçevesinde, görev yerlerine bağlı olmaksızın atamaları yapılır.

Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazeretini gerektiren sebebin kalkması halinde, memur derhal görevine dönmek zorundadır. Mazeret sebebinin kalkması halinde veya aylıksız izin süresinin bitiminde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılırlar.

Yukarda yer verdiğimiz maddelerin tamamı değerlendirildiğinde, memurların kendi imkanlarıyla eğitim yapmak için yurtdışına gidebilmelerine imkan sağlayan herhangi bir hükümden bahsedilmemiştir. Bu nedenle Devlet memurlarının kendi imkanlarıyla yurdışına eğitim için gitmeleri mümkün değildir. Ayrıca bu şekilde gitmek isteyenler için 657 sayılı Kanunun 108 inci maddesi çerçevesinde aylıksız izin verilmeside mümkün değildir.

5. Yurtdışına Gönderilecek Devlet Memurlarının Seçilmeleri

Yurtdışına gönderilecek Devlet memurlarından gerekli koşulları taşıyan, bütçe olanakları veya dış burslarla yabancı ülkelere gönderilecek Devlet memurları, kurumlarınca teşkil edilecek sınav kurullarınca yarışma sınavı veya (ögrenim, hizmetteki durumu, hizmetle ilgili belge ve nitelikleri gözönünde bulundurularak yapılacak) seçme suretiyle saptanır.

Hangi hallerde sınav, hangi hallerde seçmeye başvurulacağı sınav kurulunca kararlaştırılır.

Bütçe olanaklarıyla yetiştirilmek, eğitilmek, bilgileri artırılmak, staj, öğrenim veya ihtisas yaptırılmak üzere yabancı ülkelere gönderilecekler, yapacakları eğitim çalışması için gerekli yabancı dilden Milli Eğitim Bakanlığının göstereceği yerde sınava tabi tutulurlar. Sınav başarı derecesinin, yapılacak eğitim çalışmasına yetecek ölçüde olması şarttır.

Ayrıca lisassüstü eğitim için yurtdışına gönderilecek personel için ilgili mevzuatları gereği aranan şartlara ilave olarak Bütçe uygulama talimatları ile getirilen esas ve usullere de uyulması gerekmektedir. Buna göre lisansüstü eğitim için yurtdışına gönderilecek personelin, ingizce ile öğretim yapan üniversitelere gidebilmesi için TOEFL(Test Of English As A Foreign Language) sınavından en az 520 puan, bilgisayar temelli yeni sınav sistemine göre en az 190 puan, 14.03.1998 tarihinden önce sınava girenlerin en az 500 puan almaları gerekmektedir. İngilterede bulunan üniversitelere gidebilmek için ELTS sınavından en az 5.5 puan almaları gerekmektedir.

Fransızca dili ile öğretim yapan üniversitelere gidebilmek için, izleyecekleri yüksek programlarını takip edebilecek düzeyde Fransızca bildiğine ilişkin DALF (Diplome Approfondi De Langue Française) diplaması veya Fransız Kültür Merkezince yapılacak sınav sonucunda belge almaları gerekmektedir.

Almanca dili ile öğretim yapan üniversitelere gidebilmek için, izleyecekleri yüksek programlarını takip edebilecek düzeyde Almanca bildiğine ilişkin ileri düzeyde Almanca sertifikası ZOP veya Alman Kültür Merkezince yapılacak sınav sonucunda başırılı olarak KDS (Kleines Deutsches Sprachdaliplom) Almanca diplomalarını almaları gerekmektedir.

Diğer yabancı diller için izleyecekleri yüksek lisans eğitim programlarını takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olduklarını belgelemeleri gerekmektedir.

Bilgilerini arttırmak, eğitim veya staj yapmak üzere yurtdışına gönderilecek personelin yabancı dil bilgi seviyesi tespit sınavının yapılması yönetmelik gereği Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılmak zorundadır. Ancak uygulama bu şekilde olmamaktadır. Uygulamada kurumlar seviye tespit sınavlarını ÖSYM ye, Devlet Memurları Yabancı Diller Eğitim Merkezi Müdürlüğüne, Hacettepe Yabancı Dil Okuluna ve TÖMER'e( Türkçe Öğretim Merkezi) yaptırmaktadırlar. Kurumların Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (KPDS) sonuçlarınıda esas aldıkları olmaktadır.

Yüksek lisans için yurtdışına göndermelerde yukarda belirttiğimiz sınavların geçerlilik süresi sınav tarihinden itibaren iki yıldır. Bu süre sonunda yeniden belgelendirme yapılması zorunludur.

Bilgilerini arttırmak ve staj yapmak için yurtdışına gidenlerin yabancı dil sınavından aldığı puanların geçerlilik süresi ise bir yıldır. Yani sınavdan başarı olan, ancak o yılın kontenjanlarından faydalanamayanların tekrar eden başvurularında yeniden sınava tabi tutulmaları ve başarılı olmaları gerekmektedir.

6. Akseptansların Temin Edilmesi

Bütçe olanakları ile yabancı ülkelere gönderilmesi kararlaştırılmış olanlardan;

1- Yüksek öğrenim veya ihtisas yapmak üzere gönderileceklerin akseptanslarının sağlanması işlemi Milli Eğitim Bakanlığı ile ilgili kurum,

2- Öğrenim veya ihtisas dışında, yabancı ülkelerin hizmetle ilgili kurumlarına veya yetiştirme eğitim merkezlerine gönderileceklerin gerekli kabul işlemlerinin sağlanması memurun bağlı olduğu kurum ve Dışişleri Bakanlılğı, tarafından yürütülür.

3- Dış burslarla gönderileceklerin bursu veren ülke veya kuruluşca kabul işlemlerinin yapılması, bu ülke veya kuruluşun Türkiye'deki temsilciliği ve memurun bağlı olduğu kurum aracılığı ile yerine getirilir.

Eğitim göreceği yer kesinleşmeyen hiçbir Devlet memuru yurtdışına gönderilemez.

Akseptans temininde finansman mektubunun önemli bir yeri bulunmaktadır. Eğitimin yapılacağı kurumca bu finansman mektubu incelenmekte ve buna göre akseptans verilip verilmeyeceği kararlaştırılmaktadır. Yurtdışında eğitim görülecek üniversitelerden akseptans alınabilmesi için adayın eğitim masrafları, sağlık sigortası primleri ve maaşının Türk hükümeti tarafından karşılanacağının ve kurumun eğitim aşamasında üniversiteden beklediği yükümlülükleri yerine getireceğinin garanti edilmesi gerekmektedir.

7. Yurt Dışına Göndermede Süre

657 sayılı Kanunun 78'inci maddesine göre Devlet memurlarının ne kadar süre ile yukarda belirttiğimiz amaçlarla yurtdışına gönderileceği belirtilmiştir. Buna göre; "Mesleklerine ait öğrenimi bitirerek Devlet memurluğuna alınmış ve asli memur olarak atanmış olanlardan mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere dış memleketlere:

a)Kurumlarınca açılacak seçme veya yarışma sınavlarında başarı gösterenlere,

b)Dış burslara dayanılarak gönderilenlere,

İki yıla kadar ayrılma müsaadesi verilebilir. Gerekirse bu süre en çok bir kat uzatılabilir." hükmünü getirmiştir.

Anılan Kanunun değişik 80'inci maddesine göre hazırlanarak yürürlüğe konulan Yetiştirilmek Amacıyla Yurtdışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik'in 11'inci maddesinde, "Yetiştirilmek amacıyla dış memleketlere gönderilecek Devlet Memurlarına 2 yıla kadar ayrılma izni verilebilir. Her memur kendi programını zamanında tamamlamak zorundadır. Gerekirse bu süre en çok bir katına kadar uzatılabilir.

Süre uzatımı 1416 sayılı Kanunun belirttiği şartlara uyularak kurumlarınca yapılır." hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, 1416 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Türk öğrencilerin Yabancı Ülkelerde Öğrenimleri Hakkında Yönetmelik'in "Bir Üst Öğrenim İzni" başlıklı 30'uncu maddesi ise, "Resmi-burslu öğrencilerden yurtdışına gönderiliş amaçlarının üzerinde bir öğrenim yapmak isteyenlerden öğrenimleri sırasında süre uzatımı almamış olanlara, adına öğrenim yaptığı kurumun görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça izin verilebilir." hükmü yer almaktadır.

Bütçe olanakları ve dış kaynaklı burslarla yurt dışına gönderilenlerin gönderildikleri programın kurumlarınca kabul edilmesi ve çeşitli nedenlerle zamanında bitirilememesi halinde süre uzatımı mümkün bulunmakta olup, bu çerçevede kurumlara tahsis edilen kontenjanlarında önemi bulunmaktadır. Kanun ve yönetmeliklerde yer verilen hükümler çerçevesinde programın bitirilmesi amacıyla süre uzatımının mümkün bulunmaktadır.

8. Yurtdışına Gönderilen Devlet Memurlarının Hak, Yükümlülük Ve Aylıkları

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 79 uncu maddesinde yetiştirimek amacıyla yurt dışına gönderilen devlet memurlarının kadrolarında bırakılacağı belirtilmiştir.

Yetiştirilmek amacıyla yurt dışına gönderilen devlet memurlarına iki başlık altında ödeme yapılır.

1)Kadro karşılığı sözleşme ile istihdam edilenlerin sözleşmeleri devam eder ve (Şahsen özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenler hariç) aylık ve diğer her türlü ödemeleri ile sözleşme ücretlerinin Kanuni kesintilerinden sonra kalan net tutarının % 60' ını Kurumlarından alırlar. Bu husus kadro maaşı alan memurlar içinde geçerlidir. Örneğin net olarak 500 milyon lira maaş alan bir memur yetiştirilmek amacıyla kurumlarınca yurt dışına gönderildiğinde 300 milyon lira aylık almaya devam eder.

Bunların kademe ilerlemesi; emeklilik ve diğer bütün hakları ve yükümlülükleri devam eder. İzin bitiminde yol süresi hariç 15 gün içinde görevlerine dönerler. Bunlardan kurumlarınca kendilerine maaşsız izin verilmesi uygun görülenlerin bu süreleri keseneklerinin ve karşılıklarının kendileri tarafından her ay T.C. Emekli Sandığına gönderilmesini kabul etmeleri şartıyla emeklilik yönünden eski derecelerinde değerlendirilir.

2)Kurumlarınca yetiştirilmek amacıyla yurt dışına gönderilenlere 1. Başlık altında belirtilen ödemenin yanında, gittikleri ülkelerde sürekli görevle bulunan ve dokuzuncu derecenin birinci kademesinden aylık alan meslek memurlarına ödenmekte olan yurtdışı aylığının 2/3'ü ödenir. Aşağıda yetiştirilmek amacıyla yurt dışına gönderilenlere ülkelere göre verilecek ücretlere yer verilmiştir.

ABD 2.351 ABD Doları

İngiltere 1.669 İngiliz Sterlini

Almanya(Berlin) 4.001 Alman Markı

Almanya(Berlin Dışı) 3.812 Alman Markı

Fransa(Paris) 13.948 Fransız Frangı

Fransa(Paris dışı) 12.785 Fransız Frangı

İtalya 3.773.577 İtalyan Lireti

Kanada 3.144 Kanada Doları

Japonya 472.913 Japon Yeni

Avusturya(Viyana) 31.910 Avusturya Şilini

Avusturya(Viyana dışı) 30.580 Avusturya Şilini

Avustralya 3.229 Avustralya Doları

Hollanda 4.294 Hollanda Florini

Meksika 1.975 ABD Doları

İspanya 334.962 İspanyol Pesatası

Suriye 1.975 ABD Doları

Fas 1.975 ABD Doları

İsrail 2.276 ABD Doları

Çin(Hong Kong) 2.521 ABD Doları

Çin(Sanghai) 2.276 ABD Doları

Çin(Pekin) 2.050 ABD Doları

Norveç 18.325 Norveç Kronu

Burslu gidenlerin aldıkları burs miktarları bu miktarın altinda ise aradaki fark kurumlarınca kendilerine ayrıca ödenir. Bu suretle yapılacak fark ödeme, her türlü vergiden müstesnadır.

Sürelerinin bitiminde görevlerine başlamıyanlar çekilmiş sayılırlar. Bu suretle çekilmiş sayılanlar aylık ve yol giderleri de dahil olmak üzere kendilerine kurumlarca yapılmış bulunan bütün masrafları iki kat olarak ödemeye mecburdurlar.

Görevlerine başlayıp da yükümlü bulundukları mecburi hizmetini bitirmeden ayrılanlar veya bir ceza sebebi ile memurluktan çıkarılmış olanlar mecburi hizmetlerinin eksik kalan kısmı ile orantılı miktarı iki kat olarak ödemek zorundadırlar. Hükümlerine yer verilmiştir.

Diğer yandan 657 sayılı kanunun 108 inci maddesinde; Yetistirilmek üzere (bursla gidenler dahil) yurt dışına Devlet tarafından gönderilen ögrenci ve memurlarla, yurt içine ve yurt dışına sürekli görevle atanan memurların eşlerine memuriyetleri süresince her defasında bir yıldan az olmamak üzere en çok dört yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Bunların dönüşlerinde, bu Kanunun 72 nci maddesi çerçevesinde, görev yerlerine bağlı olmaksızın atamaları yapılır.

Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazeretini gerektiren sebebin kalkması halinde, memur derhal görevine dönmek zorundadır. Mazeret sebebinin kalkması halinde veya aylıksız izin süresinin bitiminde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılırlar.

9. 399 Sayılı KHK Hükümlerine Tabi Sözleşmeli Personelin Durumu

399 sayılı KHK hükümlerine tabi II sayılı cetvelde yer alan sözleşmeli personelin yetiştirilmek amacıyla yurtdışına gönderilmesi durumunun incelenmesinin yerinde olacağını düşünmekteyiz.

Bu konuyla ilgili olarak Devlet Personel Başkanlığının görüşüne aşağıda yer verilmiştir.

399 sayılı KHK nın 58 inci maddesinde ; Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet PersonelBaşkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

657 sayılı kanunun yukarda açıkladığımız 78-79 uncu maddelerinde Devlet memurlarının yurtdışına gönderilme şartları ve yapılacak ödemeler belirtilmiştir. Bu çerçevede 79 uncu madde de öngörülen ödemeler memurlar ile kadro karşılığı sözleşmeli statüde görev yapan personel için öngörülmüş olduğundan, kadro ile herhangi bir ilişkisi olmayan, Kamu İktisadi Teşebbüslerinde II sayılı cetvel kapsamında sözleşmeli çalışan personele bu madde uyarınca aylık ödenmesine kanunen imkan bulunmamakla birlikte, sözleşmeli personele yüksek lisans yapmak üzere 657 sayılı Kanunun 79 uncu maddesine göre herhangi bir ödeme yapılmamak kaydıyla, aynı kanunun 78 inci maddesine göre söz konusu program süresince ücretsiz izin verilebileceği yönündedir.

Biz bu görüşe katılmıyoruz. Çünkü, 399 sayılı KHK nın 58 inci maddesinde bu KHK da hüküm bulunmayan hallerde 657 sayılı Kanunun ilgili hükümlerinin sözleşmeli personele Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla uygulanacağı belirtilmiştir. 399 sayılı KHK nın hiçbir maddesinde yurtdışına eğitim amacıyla gönderilme düzenlenmemiştir. Bu nedenle 657 sayılı kanunun 78-79 uncu maddelerinin uygulanması doğaldır. Ancak Devlet Personel Başkanlığının 78 inci maddenin sözleşmeli personel hakkında uygulanmasını 79 uncu maddeninse uygulanmasının söz konusu olmayacağını belirtmesi bizce bir çelişkidir. Ancak, çelişkili olmasına rağmen resmi görüş budur ve buna göre işlem yapılması 399 sayılı KHK nın 58 inci maddesi gereğince zorunludur. Konunun yargıya intikal etmesi halinde, Devlet Personel Başkanlığının görüşünden farklı bir sonuç çıkabilir.