Maliye: Harcıraha İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı Geriye Yürümez
Maliye Bakanlığının, 2002 yılından bu yana, harcırah verilmemesine yönelik yaptırdığı tüm yasal düzenlemeler, iptal edildi. Son olarak 5335 sayılı Kanunla yapılan düzenlemede, iptal edilecektir. Diğer taraftan, Danıştay 2. Dairesinin Aralık 2005 tarihli kararına uygun olarak, çoğu idare ve bölge idare mahkemeleri, 2002 yılı ve sonrasındaki döneme ait harcırah talepli davaların 5 yıllık zamanaşımı içinde istenebileceğine yönelik kararlar vermeye başlamıştır. Devamı için tıklayın.
Harcırahlara ilişkin olarak son beş yıl içinde bugüne kadar 4 yasal düzenleme yapıldı. 2002 ve 2003 yılı bütçe kanunları ile 4969 sayılı Kanunla yapılan yasal düzenlemeler Anayasa mahkemesince iptal edilmiştir. Şuan için iptal edilmeyen sadece 5335 sayılı Kanunla yapılan düzenlemedir. Bu düzenlemede Anayasa Mahkemesine gitmiş olup, benzer hükümler içerdiği için iptal edileceğini bekliyoruz.
Diğer taraftan Anayasa Mahkemesinin iptal kararından sonra Danıştay 2. Dairesinin, Aralık 2005 tarihli bir kararı yayımlanmıştır. Bu kararda Danıştay, harcırahların 5 yıllık zamanaşımı içerisinde istenebileceğini belirtmiştir. Ancak Danıştay 2. Dairesinin kararı, nihai ve uyulması zorunlu bir karar değildir. Bu nedenle kimi idare mahkemeleri hala davacı aleyhine kararlar vermeye devam etmektedir.
Gerek Danıştay kararı sonrasında gerekse de öncesinde idare mahkemelerinde açılan davalara ilişkin kararları ise sitemizin Mahkeme kararları bölümünde yayımlamaya başladık. Bu kararların bir kısmı Bölge İdare mahkemesi kararlarıdır ve önemlidir. Bu kararlarda davacı lehine hem olumlu hem de olumsuz kararlar vardır. Ancak olumlu karar sayısı artmıştır. Artık mahkeme hakimleri de harcırahların 5 yıllık bir zaman aşımı içerisinde açılabileceğini kabul etmeye başlamıştır.
Diğer taraftan hakkında en çok dava açılan kurum Milli Eğitim Bakanlığıdır. Bakanlık çok sayıda talep nedeniyle Maliye Bakanlığına Anayasa Mahkemesinin iptal kararları sonrasında harcırah ödenip ödenmeyeceğini sormuştur. Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığına verdiği cevapta Anayasa mahkemesi kararlarının geriye yürümeyeceğini ve geriye dönük harcırah ödenmesinin yapılmayacağını belirtmiştir.
Konuya ilişkin haber metni şu şekildedir:
Alınan bilgiye göre, öğretmenlerden e-mail ve diğer yollarla gelen şikayetler üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Maliye Bakanlığı'na, "Anayasa Mahkemesi'nin 26 Kasım 2005 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan kararı karşısında sürekli görev yolluğu konusunda nasıl bir işlem uygulanacağı konusunda tereddüt edildiği" yönünde yazı yazarak, sürekli görev yolluğu ödemelerinin kimlere yapılacağı konusunda görüş istedi.
Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdür Yardımcısı Hayati Gökçe imzasıyla MEB'e gönderilen yazıda, 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 4969 sayılı kanun ile değişik 10. maddesinin (1) numaralı bendinde, "kendi yazılı talepleri üzerine gönderilenler hariç olmak üzere, yurtiçinde veya yurtdışındaki daimi bir vazifeye naklen tayin olunanlara yol gideri, gündelik, aile gideri ve yer değiştirme giderinin birlikte verileceği"nin hükme bağlandığı kaydedildi.
Bu hükmün yer aldığı kanunun 22 Temmuz 2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdiği belirtilen yazıda, "10. maddenin (1) numaralı bendine göre, naklen ataması yapılanlardan sadece ilgili kurumca resen ataması yapılanlara yani kişinin isteğine bağlı olmaksızın kurumlarca doğrudan ataması yapılanlara harcırah ödeneceği, bunun dışındaki ilgililerin yazılı talepleri üzerine gerçekleştirilen atamalar için ise harcırah ödenmeyeceği" vurgulandı. Yazıda, 6245 sayılı Kanun'un 4969 sayılı Kanun ile değişik 10. maddesinin (1) numaralı bendindeki "Kendi yazılı talepleri üzerine gönderilenler hariç olmak üzere" ibaresinin, 27 Nisan 2005 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 4. maddesinin (a) bendiyle "zorunlu yer değiştirme, sınav, sağlık sebepleri ve eş durumu (bu madde uyarınca sürekli görev yolluğu almaya hak kazananların eşlerinin atamaları) dışında kendi yazılı talepleri üzerine gönderilenler hariç olmak üzere" şeklinde değiştirildiği ifade edildi.
"İPTAL KARARI GERİYE YÜRÜMEZ"
Anayasa'nın 1. maddesinde, Anayasa Mahkemesi kararlarının Resmi Gazete'de hemen yayımlanacağı ve bu kararların yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlayacağı ve iptal kararlarının geriye yürümeyeceğinin hüküm altına alındığı belirtilen yazıda, Anayasa Mahkemesi'nin 26 Kasım 2005 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 6245 sayılı Harcırah Kanunu'nun 10. maddesinin (1) numaralı bendinin başına 4969 sayılı Kanun ile eklenen "Kendi yazılı talepleri üzerine gönderilenler hariç olmak üzere" ibaresinin iptaline ilişkin kararının, yayımlandığı tarihten geriye yürümesinin hukuken mümkün olmadığı kaydedildi. Açıklamada şöyle denildi: "Dolayısıyla, 4969 sayılı Kanun ile değişik Harcırah Kanunu'nun 10. maddesinin (1) numaralı bendinin yürürlükte bulunduğu 22 Temmuz 2003 tarihinden 27 Nisan 2005 tarihine kadar kendi yazılı talebi üzerine ataması yapılanlara sürekli görev yolluğu ödenmesine imkan bulunmamaktadır. Ancak 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 4. maddesinin (a) bendinin yürürlük tarihi olan 27 Nisan 2005 tarihinden itibaren de sadece zorunlu yer değiştirme, sınav, sağlık sebepleri ve eş durumu (bu madde uyarınca sürekli görev yolluğu almaya hak kazananların eşlerinin atamaları) nedeniyle yapılan atamalar için sürekli görev yolluğu ödemesi yapılabilecektir."