1 noter 59 lokantacıya bedel

2013 yılında ödenen vergilerin faaliyet gruplarına göre dağılımı belli oldu. Gelir vergisi mükelleflerinin çoğu asgari ücretli kadar kazanamamış. En az kazananlar, ayda 302 TL, günde 10 TL ile kürk imalatçıları. Onları lokantacılar izliyor. Maliye Bakanlığı verilerine göre, Türkiye genelinde 105 bin 890 lokanta olduğu gözüküyor.

Lokantacıların durumu yürekler acısı... Vergi ödedikten sonra, günde yaklaşık 10 TL kazanmışlar ve bu para ile evlerinin bütün giderlerini karşılamış, eş ve çocuklarına kıyafet almışlar ve çocuk okutmuşlar...

2013'te 1 milyon 813 bin gelir vergisi mükellefi tarafından beyan edilen kazançlara göz attığımızda, en çok kazanç bildirenlerin yıllık ortalama 273 bin TL ile noterler, en az kazanç bildirenlerin ise yıllık ortalama 4592 TL ile lokantalar olduğu göze çarpıyor. En çok kazanç gösteren ve vergi ödeyenlerden oluşan 5 faaliyet grubu ile en az kazanç gösteren ve ödeyenlerden oluşan 5 faaliyet grubu, Tablo-I ve II'de belirtilmiştir.

Aslında, bildirilen kazançlara bakınca diş hekimine, lokantacıya, konfeksiyoncuya ve mobilyacıya da kız vermeyin. Nedenine gelince, aylık gelirleri 'asgari ücretli' bir işçinin de altında

2013 yılında;

Kuyumcular, ödedikleri gelir vergisi düştükten sonra, ortalama 10 bin TL yıllık, 842 TL de aylık kazanç bildirmişler.

Oteller ve moteller, vergi sonrası ortalama 13 bin 820 TL yıllık, aylık olarak da 1.151 TL kazanç bildirmişler.

Diş hekimleri, vergi sonrası yıllık 11 bin 109 TL, aylık 926 TL,

Tabloya bakanlar, "Demek ki Türkiye'de en çok kazananlar noterlermiş" diye düşünebilir. Ancak bu düşünce doğru değil. Noterler, yaptıkları tüm işlemlere belge düzenledikleri ve gider gösterebilecek harcamaları da sınırlı olduğu için, kuruşuna kadar vergilerini ödüyorlar. Yoksa, noterlerden daha fazla hatta birkaç katı fazla kazandığı halde, liste başı olmayan ya da ilk 10'da gözüken ve gözükmeyen faaliyet grupları da var. Noterleri, yıllık 82 bin 530 TL kazanç ile doktorlar izliyor. Üçüncü sırada sanatçılar dördüncü sırada da eczaneler var.

Tabloya baktığımızda, bir noterin ortalama kazancının; 59 lokantacı, 58 kürk imalatçısı, 44 seyahat ve turizm işletmesi, 42 konfeksiyoncu, 42 deri eşya satıcısı, 37 mobilyacının kazançları toplamı kadar olduğunu fark ediyoruz.

Tablo-II'den de fark edileceği gibi, birçok meslek grubu vergisini ödedikten sonra ayda 300-400 bilemediniz 500 lira gelirle (örneğin kürk imalatçısı ayda 302 TL, lokantacı ayda 304 TL, seyahat ve turizm işletmesi ayda 413 TL ) yani asgari ücretin altında bir para ile yemiş, içmiş, giyinmiş, kira, elektrik, su ve yakıt parası ödemiş, çocuk okutmuşlar!.. Yukarıdaki veriler, 2013 yılında beyan edilen, 2012 dönemi kazancını ve buna bağlı olarak kayıtdışılığın boyutlarını yansıtıyor.

1 GELİR VERGİSİNDE EN ÇOK KAZANÇ BİLDİREN 5 FAALİYET GRUBU

ORTALAMA ORTALAMA VERGİ SONRASI

MÜKELLEF YILLIK YILLIK NET AYLIK

SAYISI GELİR (TL) VERGİ (TL) GELİRLERİ (TL)

Tüm Mükellefler 1.813.070 15.480 4.056 952

Noterler 2048 272.827 90.494 15.194

Doktorlar 7349 82.530 24.407 4.843

Sanatçılar 2.408 58.553 18.781 3.314

Eczaneler 23.368 46.900 11.909 2.916

YMM ve Mali Müşavirler 41.124 40.091 10.194 2.491

Not : Ortalama yıllık gelir, toplam matrahın mükellef sayısına bölünmesi ile bulunmuştur.

KAYNAK: Maliye Bakanlığı GİB.2012 dönemine ait 2013'te beyan edilen kazanç

2 GELİR VERGİSİNDE EN DÜŞÜK KAZANÇ BİLDİREN 5 FAALİYET GRUBU

ORTALAMA ORTALAMA VERGİ SONRASI

MÜKELLEF YILLIK YILLIK NET AYLIK

SAYISI GELİR (TL) VERGİ (TL) GELİRLERİ (TL)

Lokantalar 105.890 4.592 943 304

Kürk imali 242 4.666 1.045 302

Seyahat ve Turizm İşl. 9.405 6.223 1.266 413

Deri Eşya İmali 3.206. 6.366 1.373 416

Deri Eşya Satışı 4.027 6.533 1.367 430

Kaynak: Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (2012 dönemine ilişkin 2013'te beyan edilen kazanç)