Kayıp tablolar bulundu

ÖMER ERBİL

Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nden çalınan eserler yıllardır konuşulur ancak kayıp eserlerle ilgili bir çalışma yapılmazdı. En son Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca hazırlanan ve kamuoyu ile paylaşılmayan rapora göre tam 302 eserin müzeden çalındığı tespit edildi. Bu eserlerden 256'sının kayıp olduğu belirlenmiş 46 eserin ise sahte olduğu anlaşılmıştı.

İşte bu rapordan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı eserlerin peşine düştü. Bakan Ömer Çelik ne pahasına olursa olsun, yurtiçi ve yurtdışında eserlerin bulunması talimatını verdi. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nca yürütülen soruşturma neticesinde önceki gün eş zamanlı müzayede evi, sanat galerisi ve önceden belirlenen koleksiyonerlere baskın yapıldı.

Kamuoyundan gizlenen baskında Ankara Resim ve Heykel Müzesi'nden çalındığı tespit edilen 30 tablo yakalandı. Şevket Dağ, İbrahim Çallı, Fikret Mualla, Hoca Ali Rıza gibi Türk resim sanatının ünlü ressamlarına ait eserlere el konuldu. Emniyetten soruşturmanın derinleştirilerek devam edeceği söylendi.

Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde skandallar uzun yıllardır bitmiyordu. Hırsızlık ve eser kopyalama haberleriyle çalkalanan müzede yaklaşık 5 bin paha biçilmez eser envantere kayıtlıydı. Talihsiz müzede bakanlıkça soruşturmalar yapılıyor ancak yapılan soruşturmalarda bile kaybolan tablo sayılarının rakamları birbirini tutmuyordu.

En son 2010 yılında yapılan soruşturma müzedeki gerçeği gözler önüne sermişti. Sanatçı, akademisyen ve bakanlık müfettişleri 5 bine yakın eseri incelemişti. 18 Ocak 2011'de hazırlanan raporla korkunç gerçek ortaya çıktı. Türk resim ve heykel sanatının en önemli eserlerini barındıran müzenin envanterinde 256 eserin kayıp olduğu tespit edildi. 57 eserin ise kopya olduğu kanaatine varıldı. Kayıp eserler Halil Paşa, Hoca Ali Rıza, Şevket Dağ, Fethi Arda, Feyhaman Duran, Hikmet Onat, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Hüseyin Zekipaşa, Ruhi, Hasan Tahsin gibi Türk resim tarihinin en önemli ressamlarına aitti.

Kayıp eserlerden bazıları şöyleydi:

Bedri Rahmi Eyüboğlu (Muradiye'de Kahve, Edirne Tunca Köprüsü), Şevket Dağ (Surlardan, Cami Kapısı, Cami İçi, Topkapı Sarayı Kızlar Ağası Dairesi, Pencereden Görünüm), Şefik Bursalı (Dolmabahçe'den), Hasan Vecih Bereketoğlu (Kurbağalı Dere), Halil Paşa (Güller, Britanya'dan Kadın , Yalılar, Manzara), Devrim Erbil (Soyutlama), Hikmet Onat ( İstanbul Boğaz'dan Peyzaj, Salacak'tan Manzara, Anadolu Hisarı), İbrahim Çallı (Manzara, Bahçede Kadın, Peyzaj), Hoca Ali Rıza (Bulgurlu'da Timurcu Çeşmesi, Yağış, Sandal Balıkçı Kulübesi, Beykoz'da İshak Ağa Kahvesi, Kaya ve Çam), Sami Yetik (Kasımpatılı Natürmort, Peyzaj), Arif Kaptan (Natürmort), Namık İsmail (Denizde Vapur)

Bakanlığın derinlemesine yaptığı soruşturma tamamlandı ancak eserlerin nerede olduğu bir türlü bulunamadı. İşin aslına bakılırsa peşine düşen de olmadı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na İstanbul'da bazı tabloların müzayedelerde ve sanat galerilerinde satıldığına dair ihbarlar gelmeye başladı. Bakanlık yetkilileri bu ihbarları Bakan Ömer Çelik ile paylaştı. Bakan Çelik 'üzerine gidin' diyerek Bakanlığın Teftiş Kurulu'na konuyu havale etti. Müfettişler gelen ihbarları Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ile paylaştı. Önceki sabah Ankara ve İstanbul Emniyeti önceden belirlenen adreslere eşzamanlı baskın yaptı. 9 farklı müzayede şirketi, sahibi, koleksiyoner, galeri ve antika dükkanına yapılan baskınlarda Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nden çalındığı tespit edilen 25 tablo yakalandı. Ayrıca işadamı ve koleksiyoner C.B'nin evinde 5 tablo daha olduğu ve onların da teslim edileceği öğrenildi. Polis kaynakları eserlerin bir kısmını müzayede işi yapanların gizli depolarında yakaladıklarını, bu eserlerin çalıntı olduğunu bildiklerini ve soruşturmanın devam edeceğini söyledi.

Devlet Resim Heykel Müzesi'nden çalınan ve baskında ele geçen eserlerden bazıları:

İbrahim Çallı - Bahçede Kadın

Hoca Ali Rıza - Bulgurlu'da Timurcu Çeşmesi, Yağış, Sandal Balıkçı Kulübesi, Beykoz'da İshak Ağa Kahvesi, Kaya ve Çam

Hasan Tahsin - Bostancı

Vapur İskelesi

Hikmet Onat - Manzara

Ruhi - Yeşil Türbe

Sami Yetik - Kasımpatılı Natürmort

Bedri Rahmi Eyüboğlu - Muradiyede Kahve (Ağaçlı Kahve)

Şefik Bursalı - Manzara