2004 Yılı Kadro Kararnamesi, İdarelerin Taktir Hakkı ve Bürokrasinin Azaltılması
2004 Yılı Kadro Kararnamesi, İdarelerin Taktir Hakkı ve Bürokrasinin Azaltılması
Kamu bürokrasisinde iş ve işlemlerin basitleştirilmesinin gösterilebileceği alanlardan en önemlisi, hangi derecelerde kadro ihdası veya boş/dolu kadro değişikliği yapılabileceğinin tespitidir. Örneğin bir kamu kurumu açıktan mühendis alımı yapmak için 8'inci dereceden de kadro ihdas edilebilir, 5'inci dereceden de. Ancak bu iki arasında bürokrasinin azaltılması bakımından önemli bir farklılık vardır. Zira, 657 sayılı Kanunun 45'inci maddesine göre, kurumlar 5-15 arasındaki kadro derecelerine yapacakları atamalarda, üç üst dereceye atama yapabilmektedir. (Bu durumda maaş yine 8'den ödenmektedir) Buna göre örneğin bir mühendis rahatlıkla 5'inci dereceli bir mühendis kadrosuna atanabilir. Bu halde, ilgili kurum her üç yılda bir dolu kadro değişikliğine gitmek için Bakanlar Kurulu Kararı çıkarmak zorunda kalmayacaktır. Yine aynı şekilde boş ve dolu kadro değişiklikleri yolu ile personel birimleri bu türden bürokrasiyi azaltıcı düzenlemeler yapabilirler. Son çıkan kadro kararnamesinde ise ne yazıkki, bir çok kamu kurumu hem bürokrasiyi arttıracak hem de 657 sayılı Kanunun 68/B bendi gereğince idarelerin taktir hakkını ortadan kaldıracak değişiklikler yapmışlardır. Bu konuda gerek KİT gerekse de genel ve katma bütçeli kamu kurumlarının 2004 yılı içerisinde yayımlanan kadro kararnamesinin eleştirisi için tıklayın.
Aşağıdaki açıklamalar teknik düzeyde olup, sadece kamu kurumlarının personel birimlerinde görev yapan yönetici ve memurlara yöneliktir.
10 OCAK 2004 TARİHLİ RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN BKK'NIN ELEŞTİRİSİ
10 Ocak 2004 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2003/6696 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararlarında; "Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarına ait;
1 - Ekli (I) sayılı listede yer alan kadrolardan (A) sütununda belirtilenlerin
iptali ile (B) sütununda gösterilen kadroların ihdası ve 399 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin ilgili bölümlerinde değişiklik yapılması,
2 - Ekli (II) sayılı listede yer alan pozisyonlardan (A) sütununda belirtilenlerin
iptali ve (II) sayılı cetvelin ilgili bölümlerinde değişiklik yapılması;
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığının 18/12/2003 tarihli ve 25146 sayılı
yazısı üzerine, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4 üncü maddesine göre,
Bakanlar Kurulu'nca 23/12/2003 tarihinde kararlaştırılmıştır."ifadesine
yer verilmiştir.
Bu Kararın eki cetvelleri incelediğimizde;
Toprak Mahsülleri Ofisi
|
I SAYILI CETVEL
|
|||||
|
A
İPTAL EDİLEN KADROLAR |
B
İHDAS EDİLEN KADROLAR |
||||
| UNVAN ADI | DERECE | ADET | UNVAN ADI | DERECE | ADET |
| Müfettiş | 3 | 1 | Müfettiş | 2 | 1 |
| Müfettiş | 5 | 1 | Müfettiş | 4 | 1 |
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B bendinde; "Eğitim ve öğretim
hizmetleri sınıfı hariç, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerindeki kadrolarına,
derece yükselmesindeki süre kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule göre daha
aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir.
Ancak, bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi için ilgilinin;
a) 1 inci dereceli görevlerden ek göstergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar için
en az 12 yıl,
b) 1 ve 2 nci derece görevlerden ek göstergesi 5300 'den az olanlar için en
az 10 yıl,
c) 3 ve 4 üncü dereceli görevler için en az 8 yıl,
8.6.1984 tarih ve 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi kapsamına
dahil kurumlarda fiilen çalışmış olması ve yüksek öğrenim görmüş bulunması şarttır.
Ancak dört yıldan daha az süreli yüksek öğrenim görenler için yukarıdaki sürelere
ikişer yıl ilave edilir. Yasama Organı Üyeliğinde, Kanunlarla kurulan fonlarda,
muvazzaf askerlikte ve okul devresi dahil yedek subaylıkta ve uluslararası kuruluşlarda
geçen sürelerin tamamı ile yüksek öğrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya
serbest olarak çalıştıkları sürenin 6 yılı geçmemek üzere 3/4'ü yukarıdaki sürelerin
hesabında dikkate alınır.
Bu bent hükümlerine göre atananlar atandıkları kadronun aylık (Ek gösterge dahil)
ve diğer haklarından yararlanırlar. Bu suretle üst dereceye atananların bu kadrolarda
geçirdikleri her yıl kademe ilerlemesi ve her "3" yıl derece yükselmesi
sayılmak suretiyle kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas aylık derecelerinin
yükselmesinde göz önüne alınır. Ancak atandıkları kadro aylıkları, başka görevlere
atanma halinde kazanılmış hak sayılmaz." hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen hüküm gereğince, 1 inci dereceli Müfettiş kadrosunun ek göstergesinin 3600 olduğu düşünüldüğünde 10 yıllık bir müfettiş 1 inci dereceli kadroya atanabilecektir. Aynı zamanda 10 yıllık bir müfettiş 2 nci dereceye de atanabilmektedir. Diğer taraftan, mükteseben 4 üncü dereceye gelen bir müfettiş zaten 12 yıllık bir müfettiştir.
Yukarıda yer verilen Bakanlar Kurulu Kararını bu çerçevede değerlendirmek
gerekirse;
1- Yapılan dolu kadro değişikliğiyle 3 üncü dereceli müfettiş kadrosunun
iptal edilip 2 nci dereceli müfettiş kadrosunun ihdas edilmesi idarenin 657
sayılı Kanunun 68/B bendi gereğince atama yapmasının önüne geçmiştir. Bu
durumun kamu yararına uygun olduğunu söylemek mümkün değildir.
2- TMO için en geç 3 yıl sonra benzer işlem tekrar yapılacaktır. Yani 2 nci derecenin 3 üncü kademesine gelen bir müfettişin 1 inci dereceye atanabilmesi için 1 inci dereceli müfettiş kadrosunun dolu kadro değişikliği ile ihdası gerekecektir.
3- Yapılan bu değişiklikle en fazla 2 nci dereceye atanabilecek müfettişlerin,
idarenin taktir hakkı çerçevesinde 1 inci dereceye atanamamalarından dolayı
10.000 x 36.420 = 360.420.000 TL kaybı olacaktır.( Makam ve görev tazminatından
dolayı) Yani 1 inci dereceye atanma imkanı olabilecek müfettişlerin idarenin
taktir hakkı çerçevesinde 1 inci dereceye atanma imkanları ellerinden alınmıştır.
4- Anlattığımız hususlar aynen 5 inci dereceli müfettiş kadrosunun iptal edilip 4 üncü dereceli müfettiş kadrosunun ihdas edilmesi için de geçerlidir. Çünkü, 5 inci dereceli müfettiş kadrosu iptal edilerek 4 üncü dereceli müfettiş kadrosu ihdas edilmek istendiğine göre bu müfettişin de müktesep derecesi 5 ve hizmet yılı en az 10 yıldır.
5- Yukarıda belirtilen hususlar sadece KİT'lerdeki müfettiş kadrosu için geçerli değildir. Belirtilen hususlar genel ve katma bütçeli kurumların hem Teknik hem de Sağlık hizmetleri sınıfında yer alan kadrolar için yapılacak boş ve dolu kadro değişiklikleri için de geçerlidir.
Sonuç olarak idarenin böyle bir kararla müfettişlerin müktesebine uygun kadrolara
atamaya zorlamanın doğru olmadığını düşünüyoruz. Zaten bir çok kurumda 10 yılını
dolduran müfettişler 1 inci dereceli müfettiş kadrosuna atanmaktadır.