ÇEKO'yu bitiren 'iş'te zorlanmaz

Burak Kılanç

Vakıf üniversitelerinin henüz el atmadığı programdan mezun olanlar sanıldığı kadar zor iş bulmuyor. Alanda açıköğretim de mümkün, uzaktan eğitim almak da.

TM-1 puan türüyle öğrenci alan bölümler arasında dördüncü büyük kontenjana sahip (devlet) Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri (ÇEKO) bölümleri, sessiz sedasız tüm kontenjanlarını dolduruyor. Örgün öğretimin yanı sıra uzaktan ve açık öğretim imkanları da bulunan alana, vakıf üniversiteleri henüz el atmamış durumda. Adayların tercih etmeye çekindikleri ÇEKO alanından mezun olanlar için iş ve kariyer olanakları kısıtlı değil. Bugün ülkemizdeki ÇEKO programlarıyla ilgili detayları sizlerle paylaşıyorum.

- 2013 ÖSYS'de adaylar, 27 devlet üniversitesi içinden tercih yaptılar. Bu üniversitelerde toplam 4 bin 122 kontenjanın bulunuyordur.

- Adaylar için ikinci öğretim seçenekleri mevcut. İkinci öğretim kontenjanı (1675) toplamın yüzde 41'ini oluşturuyor. Uzaktan öğretim üç üniversitede var. 2013 ÖSYS'de İstanbul Üniversitesi'nin tüm uzaktan öğretim kontenjanları dolarken, Sakarya ve Süleyman Demirel üniversitelerinde boşluklar kaldı.

- Taban puanlar dikkate alındığında devlet üniversitelerinde Ankara, İstanbul ve İzmir'in önde olduğunu görüyoruz.

- İşletme ve iktisat bölümleri ile kıyaslandığında, devlet üniversitelerindeki programların taban puanları arasında büyük bir uçurum olmaması dikkat çekiyor.

- Bölüm, akademik başarısı orta seviyede olan adaylar arasında daha popüler.

- Bölümler, iki yıllık Meslek Yüksekokulu önlisans programlarını bitirenlere DGS ile lisans eğitimi imkanı da sunuyor. 2013'te 238 olan DGS kontenjanlarının tamamının dolduğunu belirtmek isterim.

Öğrenciler okulda çok vakit kaybediyor

Şimdi gelelim hali hazırda ÇEKO bölümlerinde okuyan öğrencilere. Her sene ÖSYM web sitesinde yayımlanan Yükseköğretim istatistiklerine göre; (2012-2013 öğretim yılı) ÇEKO bölümlerinde 15 bin 060 öğrenci okuyor. Öğrenciler arasında kızlar sayı olarak açık ara önde (yüzde 68) . Bölümlerin sayısı ve kontenjanında (uzaktan öğretim dışında) son yıllarda önemli bir artış yaşanmadığı dikkate alındığında, yeni giren-okuyan-mezun öğrenci sisteminin dengede olduğunu söyleyebiliriz. Bu açıdan değerlendirildiğinde dört yıllık bir lisans eğitimi olan ÇEKO okuyan 15 bin kişinin sadece bin 800'ünün mezun olması, öğrencilerin üniversitede çok zaman kaybettiğini gösteriyor.

Akademisyen sayısı görece çok düşük

ÇEKO alanında Türkiye'de yaklaşık bin 800 lisansüstü öğrenci var ve bunların yılda yaklaşık 100'ü mezun oluyor. Doktoradan mezun olan kişi sayısı ise 16. Lisans seviyesinde açık ara kadınların ağır bastığı dağılım lisansüstü seviyede erkekler lehine değişiyor (yüzde 55). Üniversitelerimizde 53 profesör, 36 doçent ve 90 yardımcı doçent görev yapıyor. Kariyer olarak akademik yaşamı seçmiş olan araştırma görevlilerinin sayısı 64. Benzer kontenjan ve program sayısına sahip diğer alanlar ile kıyaslandığında, ÇEKO alanındaki akademisyen sayılarının düşük olduğunun altını çizmek isterim. 15 kadın, 38 erkek ÇEKO profesörü bulunuyor.