İlaç taneyle satılsın
Türkiye'de her yıl 500 milyon dolarlık ilacın çöpe gitmesi
'kutu yerine taneyle ilaç' satılsın önerisini gündeme getirdi. Eczacılar birçok
Avrupa ülkesinde taneyle ilaç satıldığını belirterek bu uygulamanın büyük bir
tasarruf sağladığını vurguladılar
İlaç harcamalarının yıllık 12 milyar YTL'nin üzerinde olduğu ülkemizde İhaleci
Ecza Depoları Genel Sekreteri Hasan Çolak'ın "İlaç kutu ile değil tabletle
satılırsa yüzde 30 tasarruf sağlanır" önerisi 'taneyle ilaç' satışını tartışmaya
açtı. Birçok ülkede uygulanan ve büyük tasarruf sağladığı bilinen taneyle ilaç
satışına eczacıların bir kısmı olumlu bakarken , bir kısmı karşı çıkıyor.
YÜZDE 30 TASARRUF
Kamu hastanelerine ilaç dağıtımı yapan ilaç şirketlerinin bağlı olduğu İhaleci
Ecza Depoları Derneği'nin Genel Sekreteri Hasan Çolak, yapılacak düzenlemelerle
Türkiye'de ilaç tüketiminde, yüzde 30 tasarruf sağlanabileceği görüşünü
savunuyor. Birçok Avrupa ülkesinde hem yatarak, hem de ayakta tedavi gören
hastaların ilaçlarının 'adet' bazında satıldığını vurgulayan Çolak, ülkemizde bu
uygulamanın hastanelerde bir ölçüde yapıldığını ancak ayakta tedavi görenlerin
ilaçlarının 'kutu' içinde satılmasının israfa neden olduğunu belirtti. Çolak,
"Örneğin hasta, bir antibiyotikten 12 saatte bir olmak üzere 5 gün kullanacaksa
eczaneden içinde 14 tablet bulunan bir kutu ilacı almak zorunda. Ama tedavinin
daha az sürdüğü durumlarda kutu ile alınan ilacın büyük bölümü çöpe gidiyor. Bu
da Türkiye ekonomisi için büyük bir kayıp anlamı taşıyor" dedi. Türkiye'de
ayakta tedavi gören hastaların ilaç ihtiyacının serbest eczanelerden adet olarak
karşılanması için gerekli teknik ve yasal zeminin hazırlanması gerektiğine
işaret eden Çolak şunları söyledi: "Bu altyapı hazırlanmadan böyle bir
uygulamaya geçilmesi mümkün değil. Öte yandan halen üniversite ve devlet
hastanelerinde yatarak tedavi gören hastalara tedavilerinin bitmesinin ardından
kullanacakları ilaçlar, reçete edilmektedir. Oysa devlet hastanelerinde
doktorlar, hastanın kullanacağı ilacın miktarını belirleyerek tablet olarak
verebilirler. Bu uygulamayla devlet hastaneleri, ilacı ihale yöntemiyle ve
imalatçı fiyatından en az yüzde 15 iskontoyla mal ettikleri için yüzde 30 kar
sağlamaları söz konusu olacak, dolayısıyla devlet ilaç tüketiminde tasarruf
sağlayacaktır."
BİRÇOK ÜLKE UYGULUYOR
İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Hüseyin Demirdizen ise taneyle ilaç
satılsın önerisini şöyle olumluyor: "Ülkemizde bu uygulamanın yapılması için
ambalajlamadan, hijyenik koşulları sağlamaya kadar ciddi bir değişikliğe ve alt
yapıya ihtiyaç var. Eğer gerekli koşullar sağlanırsa, ilaç sektöründe tasarruf
ederiz. Bu uygulama bir çok ülkede uygulanıyor. Gölcük depreminde, Uzakdoğu'dan
gelen sağlık ekiplerinin bu sistemi başarıyla uyguladığını gördük."İstanbul Ecza
Odası Başkanı Zafer Kaplan da Demirdizen'in açıklamalarına paralel bir görüş
ortaya koyarak şöyle konuştu: "Tane ile ilaç satışı uygulamasının yapılması için
öncelikle hijyenik koşulların sağlanması ve hastaların ilacı muhafaza etme
konusunda bilgilendirilmesi gerekiyor. Bu altyapı sağlanırsa, tedavisi uzun
zamana yayılan ve kronik hastalıkların tedavi giderlerinde önemli bir tasarruf
yapılabilir."
Tartışmaya katılan Ankara Eczacılar Odası Başkanı Hilmi Şener'in konuyla ilgili
görüşleri ise şöyle: "Tasarrufu yapabilmek için Türkiye'nin şartlarını iyi
değerlendirmek lazım. Tek tek satılacaksa kavonuzdan alınarak verilmemesi için
hizmeti otomatik makinalarda yapmak gerecek. Özellikle Anadolu'daki eczanelerde
bugünün şartlarında bu uygulamayı yapmak çok zor . Teknolojik yatırımlar
yapılırsa, ilaçların üzerlerine son kullanma tarihleri işlenirse, hijyen
sağlanırsa tasarruf açısından iyi bir uygulamak olarak gözüküyor."
OPTİMUM AMBALAJ
Bu arada Güney Eczacı Odaları Birliği Başkanı Abdullah Özyiğit, tabletle satış
uygulamasına geçiş ile ilaç giderlerinin düşürülmesinin zor olduğuna işare
ederek şunları söyledi: "Kutularda bulunan ilaçların adedi, hastalık tedavisinin
bitiş süresine göre uzmanlarca hesaplanarak belirlenir. Hastalığın tedavisini
uzun kısalığına göre aynı ilaç farklı adetlerin bulunduğu kutularda
satılmaktadır. İaçların hijyen için tek tek ambalajlanması halinde masraf artar.
Bu nedenle bu uygulama bana çok mantıklı görünmüyor." Prof. Dr. Cankat Tulunay
ise tane ile ilaç verilmesi fikri yerine 'optimum ambalaj' uygulamasının daha
doğru olacağını söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü: "Mesela bir ağrı kesici
ilaç kutusunda gereksiz yere 28 adet ilaç satılıyor. 'Optimum ambalaj' sistemine
geçilirse her bir hastalık için ne kadar ilaç lazımsa kutulara o kadar ilaç
konulacak ve bu sorun çözülmüş olacak."
Sağlık giderleri azalır
İstanbul Ecza Kooperatifi Başkanı Sait Yücel, taneyle ilaç satışının şu anda
sadece hastanelerde yatan hastalar için uygulanabilir bir yöntem olduğunu, onun
dışında serbest eczanelerde ilaçların tane ile satılmasının altyapı eksikliği
nedeniyle mümkün olamadığını söyledi. "Sistemde köklü bir değişim olursa
uygulanabilecek bu öneri, sağlık giderleri için bir düşüş sağlayabilir" diyen
Yücel sözlerine şöyle devam etti: "Hükümetin yeni sağlık uygulamalarıyla halkın
sağlık hizmetlerine ulaşması kolaylaştı ve dolayısıyla sağlık harcamaları bu
yüzden sürekli artıyor. İlaç harcamaları, diğer sağlık hizmetlerine göre en az
artış gösteren kısmını oluşturuyor. Sağlık alanında kayda değer bir tasarruf
yapılmak isteniyorsa, öncelikle koruyucu sağlık hizmetleri ele alınmalı.
Diğerleri ikinci plana atılmalıdır."
Her yıl 500 milyon dolar çöpe gidiyor
Türkiye'de her yıl 500 milyon dolarlık ilaç çöpe gidiyor. Ankara Ticaret Odası
(ATO), Sağlık Bakanlığı, Tıp Kurumu Derneği ve Türkiye Eczacılar Birliği
verilerinden yararlanarak "İlaçta İsraf" konulu bir rapor hazırladı. Rapora
göre, eczanelerdeki ilaçların ortalama yüzde 7'si kullanım süresi dolduğu için
çöpe atılıyor. Evlerde ise ilaçların yüzde 60'ının kutusu dahi açılmadan,
kullanım tarihi sona eriyor.Türkiye'de en fazla ilaç israfı antibiyotiklerde
yaşanıyor. Antibiyotiklerin yüzde 44'ü çöpe gidiyor. Rapora göre, Türkiye'de
devletin sağlığa ayırdığı bütçenin yüzde 80'ini, toplam sağlık giderlerinin de
yarısını ilaç harcamaları oluşturuyor. Türkiye'de kişi başına ilaç tüketimi de
hızla artıyor. 2003'te 60 dolar, 2004'te 79 dolar olan kişi başına yıllık ilaç
tüketimi, 2005 yılında 93 dolara yükseldi. ilaç harcamalarının milli gelire
oranı bakımından Türkiye, dünyada ilk sırada bulunuyor. 2004 yılında üretici
fiyatlarıyla 6 milyar YTL olan ilaç pazarının, 2005 yılında 9 milyar YTL'ye
çıktığı da belirtilen rapora göre, eczane pazarının tüketici fiyatlarıyla toplam
cirosu ise 12 milyar YTL'ye ulaşıyor. Hastanelerin ilaç harcamaları da, bu
rakamın içinde yer almıyor.
yenişafak