Hangi Memurlara taltif ödemesi yapılır ve tutarı ne kadardır?

Taltifin dayanağı nedir ve bir personel kaç adet maaş taltifi alabilir?

Para mükafatı (taltifin) dayanağı 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun (ETK) 86'ncı maddesidir. Buna göre Emniyet Teşkilatı mensuplarından; ülkenin güvenlik ve esenliği, devletin çıkarları ve kişilerin can, ırz ve mallarını korumada yüksek hizmetleri görülenlere, fiilen almakta oldukları aylık tutarlarının iki katından beş katına kadar ve olağanüstü durumlarda yaşamını ortaya koyarak büyük yararlıklar gösterenlere, fiilen almakta oldukları aylık tutarlarının altı katından yirmidört katına kadar, para verilerek ödüllendirilme yapılmaktadır.

Yapılacak bu ödüllendirmede, ödüllendirilecek hizmeti yerine getiren birim tarafından açıklayıcı bilgilerle, ayrıntılı olarak özel ve somut anlatımla 'Taltif Teklif Dosyası' hazırlanmakta ve buna göre ödenmektedir. Yılda ortalama üç kez toplanan Emniyet Genel Müdürlüğü Taltif Komisyonu kararına istinaden yapılacak ödüllendirme miktarı her toplantı için personel başına yirmidört maaş tutarını geçememektedir.

Emniyet mensuplarına ödül olarak verilen para (taltif) tutarı nasıl hesaplanır?

Alınacak taltif tutarı; Emniyet Teşkilatı mensuplarının fiilen almakta oldukları aylık tutarların yani gösterge ve ek göstergeleri toplamının maaş katsayısı ile çarpımından oluşmaktadır. Buna göre; 1. Sınıf Emniyet Müdürü'nün alacağı taltif tutarı (1500 +3600)*0,076998 = 392,69 TL'dir. Diğer personelin taltif tutarı da aynı şekilde hesaplanabilir. Hizmet yılı düşük personelin alacağı tutar ise ister istemez düşük olmaktadır.

ETK'na göre yapılacak ödüllendirmede, ödüllendirilecek hizmeti yerine getiren birim tarafından açıklayıcı bilgilerle, ayrıntılı olarak özel ve somut anlatımla "Taltif Teklif Dosyası" hazırlanmakta, hazırlanan dosyalar İl Emniyet Müdürlükleri, Daire Başkanlıkları, Kriminal Polis Laboratuvar Müdürlükleri, Eğitim-Öğretim birimleri ve Polis Moral Eğitim Merkezleri bünyesinde bir 2. Sınıf Emniyet Müdürü başkanlığında yoksa il/birim Müdürünün uygun göreceği bir Şube Müdürünün başkanlığında personel işlemlerini yürüten şube müdürü ile İl/Birim Müdürünün uygun göreceği en az 2 Şube Müdürü, Şube Müdürü yoksa daha alt rütbeli personelden oluşacak en az 4 üyeli Taltif Ön Komisyonu tarafından gerekli incelemeden geçirilmektedir.

Taltif Ön Komisyonu tarafından gerekli incelemelerin yapılmasından sonra ödüllendirilmesi uygun bulunan dosyalar Emniyet Genel Müdürlüğü'ne gönderilmektedir. Taltif teklif dosyası hazırlayan birimlerin bağlı bulunduğu Emniyet Genel Müdürlüğü'ndeki Daire Başkanlıklarında kurulan komisyon tarafından dosyalar yeniden değerlendirilerek Emniyet Genel Müdürlüğü Personel Dairesi Başkanlığı'na gönderilmektedir. Birimlerden gelen tüm dosyalar Emniyet Genel Müdürlüğü Taltif Komisyonu tarafından değerlendirilerek personelin ödüllendirilmesi karara bağlanmaktadır.

Yılda ortalama üç kez toplanan Emniyet Genel Müdürlüğü Taltif Komisyonu kararına istinaden yapılacak ödüllendirme miktarı her toplantı için personel başına yirmidört maaş tutarını geçememektedir. (Türk Polis Teşkilatı'nda Motivasyon Aracı Olarak Uygulanan Ödüllendirme Sistemi, sosyaldergi.usak.edu.tr/Makaleler/2292c089-d4e5-4b3e-a7a2-2d0c4eb2)

Rütbelere-Derece/Kademelere Göre Örnek Taltif Miktarı

Emniyet Genel Müdürlüğünde görevli personelin % 91'i maaş taltifi ile ödüllendirilmiş

Emniyet Teşkilatı personeline, başarıya olan katkılarına göre verilen maaş taltiflerinin dağıtımında adil davranılmadığı iddialarını dile getirerek konuyu birkaç defa Meclis'e taşımıştı.

Tanal önceki önergesinde, emniyet Teşkilatında görevli emniyet hizmetleri sınıfına dahil personele dağıtılan taltif ödemelerinin dağıtımında hakkaniyetli ve adil davranılmadığı, bizzat operasyonlara katılan ve aktif görev yapan polis memurlarına çok düşük, operasyona katılmayan üst rütbeli memurlara ve amirlere ise çok yüksek taltif ödemeleri yapıldığı iddialarını dile getirmiş, Emniyet Genel Müdürlüğünden gelen cevapta ise "3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun 86 ncı maddesine istinaden başarılı görülen Emniyet Teşkilatı personeli taltifle ödüllendirilmektedir. Taltifler il, birim, görev unvanı ve rütbe odaklı olmayıp personelin başarıya olan katkısına göre değerlendirilerek verilmektedir." ifadelerine yer verilmişti.

Milletvekili Tanal, 25 Nisan 2013 tarihli yeni önergesinde İçişleri Bakanı Muammer GÜLER'in yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti.

1- Taltif adı verilen polis memurlarına yapılan ödemeler tüm başarılı polis memurlarına yapılmakta mıdır?

2- Kısa sürede birçok projeye imza atan büro amirleri de taltif ödemesi almakta mıdırlar?

3- Tüm başarılı polislere taltif adaletli bir şekilde dağılıyor mu? Yoksa kime ne kadar ödeme yapılacağı keyfi tercihlerle mi yapılmaktadır?

4- Kışın soğuğunda, yazın kavurucu sıcağında asfalt üzerinde görev yapan polis memurlarımıza adaletli bir şekilde taltif ödemesi yapılıyor mu? Yoksa yalnızca valilik tarafından başarı belgesi ile mi ödüllendirilmektedirler?

5- Masa başında görev yapan Şube müdürlerine yüksek sahada görev yapan memurlara ise düşük taltif ödemesi yapılmasından nasıl adaletli ödemeler yapılıyor, başarılılar ödüllendiriliyor diyerek siyasi cevaplar vererek, olmayan bir şeyi varmış gibi gösteren açıklamalar yapabiliyorsunuz?

Bu sorulara ise dönemin İçişleri Bakanı Muammer Güler'in 15.08.2013 tarihli cevabında; 3201 sayılı Kanunun 86 ncı maddesine istinaden başarılı görülen Emniyet Teşkilatı personeli taltifle ödüllendirilmektedir. Taltifler, il, birim, görev unvanı ve rütbe odaklı olmayıp personelin başarıya olan katkısına göre değerlendirilerek verilmektedir. 2008-2012 yılları arasında toplam 684.676 personel maaş taltifi ile ödüllendirilmiştir. Taltifler en az 2 en fazla 24 maaş olarak verilmekte olup, söz konusu tarih aralığında Emniyet Genel Müdürlüğünde görevli personelin ( işçi ve sözleşmeli personel hariç) % 91 i maaş taltifi ile ödüllendirildiği belirtilmiştir.

Memurlara verilen 1.463 TL tutarındaki ödülün şartları taltiften farklı mıdır?

Doğrusu Emniyet personeli dışındaki personel, ödül konusunda bu kadar şanslı değildir. 2011 yılı öncesinde memurlara bir aylıkları tutarında ödenen ödül, çok küçük bir rakama tekabül etmekteydi. Memura yapılan ödülün hesabında ise sadece memurun almakta olduğu gösterge ve ek gösterge rakamları toplamının maaş katsayısıyla çarpımından oluşan tutar esas alınmaktaydı. Ancak, 2011 yılında yapılan değişiklikle en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 200'üne kadar ödül verilebilir hale getirilmiştir.

Örnekle açıklamak gerekirse önceki düzenlemeye göre; 1/4'deki bir memurun alacağı ödül tutarı; (2200 +1500)*0,076998= 285 TL kadardı. Memurun ek göstergesi düşükse alınacak ödül tutarı daha düşük olmaktaydı. Ancak, 2011 yılında 6111 sayılı Kanun'la bu ödemenin tutarı 1.463 TL'ye kadar arttırılmıştır. Aşağıda memura verilecek ödülün şartları ile ödenecek tutar detaylarıyla açıklanmaya çalışılacaktır.

Memurların ödül almasının şartları nelerdir?

657 sayılı Kanun'un başarı, üstün başarı değerlendirmesi ve ödülü düzenleyen 122'nci maddesinde konu bütün detaylarıyla açıklanmıştır. Buna göre;

Görevli oldukları kurumlarda olağanüstü gayret ve çalışmaları ile emsallerine göre başarılı görev yapmak suretiyle;

1- Kamu kaynağında önemli ölçüde tasarruf sağlanmasında,

2- Kamu zararının oluşmasının önlenmesinde ve önlenemez kamu zararlarının önemli ölçüde azaltılmasında,

3- Kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin üzerinde artırılmasında veya sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yükseltilmesinde,

somut olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit edilen memurlara, merkezde bağlı veya ilgili bakan, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar tarafından başarı belgesi verilebilir.

Üç defa başarı belgesi alanlara üstün başarı belgesi verilir.

Üstün başarı belgesi verilenlere, merkezde bağlı veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun görülmesi halinde en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 200'üne kadar ödül verilebilir.

Değerlendirme ölçütü olmadan ödül verilebilir mi?

Değerlendirme ölçütü çıkarmak kurumların takdirine bırakılmıştır, ancak, ödül verilmesinde değerleme ölçütünün olmamasının etkisi yoktur.

Kamu kurum ve kuruluşları yürütmekte oldukları hizmetlerin özelliklerini göz önünde bulundurarak memurlarının başarı, verimlilik ve gayretlerini ölçmek üzere, Devlet Personel Başkanlığı'nın uygun görüşü alınmak kaydıyla, değerlendirme ölçütleri belirleyebilir. Doğrusu bu konuda değerlendirme ölçütü belirleyen kamu kurumuna şuana kadar şahit olamadık. Halbuki Devlet Personel Başkanlığı'nın bu zamana kadar kamu kurumlarının esas alacağı değerlendirme ölçütlerini çıkarması gerekirdi.

Memura verilecek ödül tutarı nasıl hesaplanır?

Memura yapılacak ödülde esas alınan unsur üstün başarı belgesi almaktadır. Üstün başarı belgesi verilenlere, merkezde bağlı veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun görülmesi halinde en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 200'üne kadar ödül verilebilmektedir.

Bu tutar ise 9500*0,076998*% 200 =1.463 TL'dir. Ancak, yapılacak bu ödeme maksimum tutar olup, kurumlar bu ödemenin üstünde ödeme yapamazlarken altında ödeme yapabilirler.

Görüleceği üzere, memurlara ödül vermeye bakanlar ve valiler yetkili kılınmıştır. Maddede dikkat çeken önemli bir husus da ilişkili bakanların ödül verip veremeyeceği hususudur. Kanunda ilişkili bakanlara bu yönde bir yetki verilmemiştir. Ancak, Devlet Personel Başkanlığı vereceği görüşle bu konuya açıklık getirebilir.

Sonuç ve değerlendirme

Emniyet personeline yapılan taltifle memurlara yapılan ödül arasında ciddi bir adaletsizlik olduğu görülmektedir. Özellikle soru önergesine verilen cevaba göre 2008-2012 yılları arasında toplam 684.676 personel maaş taltifi ile ödüllendirilmişse bu tarih aralığında Emniyet Genel Müdürlüğünde görevli personelin ( işçi ve sözleşmeli personel hariç) % 91 i maaş taltifi ile ödüllendirilmişse bu işte bir yanlış olduğu görülmektedir. Demek ki taltif ödemesinde ciddi bir kritere ihtiyaç olduğu görülmektedir.