Kanuni dayanağı olmayan mülakat düzenlemeleri iptal edilecek

Geçen ay, Danıştay'ın, Orman Muhafaza Memurlarının sözlü ve uygulamalı sınavla alınmasını öngören KPSS Yönetmeliği hükmünü iptal ettiğini belirtmiştik. Tıklayınız.

Ancak, bu haber sırasında elimizde Danıştay kararı bulunmuyordu. Konuya dair Danıştay 12. Dairesinin kararına bugün ulaştık.

Kararını incelediğimizde, Danıştay'ın sözlü sınava dair şu gerekçesi oldukça dikkat çekicidir:

"...nesnel bir yöntem olan merkezi sınavdan sonra her türlü öznel değerlendirmeye açık bulunan sözlü bir sınavın yapılması merkezi sınavın nesnel koşullarını kısmen dahi olsa etkisiz kılacağı gibi, B grubu kadrolara merkezi sınav sonuçları ve adayların tercihleri dikkate alınarak yerleştirme ve atama yapılırken aynı hukuksal durumda bulunan orman muhafaza memurluğuna atamada ikinci bir sınav yapılmasının öngörülmesi eşitlik ilkesine aykırı olduğundan ve subjektif değerlendirmelerin oluşabilmesine yol açıcı etkileri bulunduğundan, dava konusu yönetmelik hükmünde geçen "sözlü sınav" ibaresinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır."

Bu gerekçede iki husus öne çıkmaktadır.

1- Sözlü sınav, merkezi sınavın nesnel koşullarını kesmen dahi olsa etkisiz kılar.
2- Diğer kadrolara merkezi yerleştirme ile atama yapılırken, Orman Muhafaza Memuru alımı için ikinci bir sınav yapılması eşitliğe aykırıdır.

Danıştay'ın bu en son içtihadı, ilgililerince dava açılması halinde, herhangi bir Kanuni dayanağı olmadan yönetmeliklere dayanarak yapılan sözlü sınavların iptal edileceğini göstermektedir.

Bu çerçevede, 7 Eylül 2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ve herhangi bir Kanuni dayanak olmaksızın, sadece KPSS Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ile DSİ ile OGM'nin mühendis kadrolarına sözlü sınav ile alım yapılmasını öngören hükümler, ilgilerin dava açması halinde iptal olacaktır.

İŞTE DANIŞTAY KARARI

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/8388

Yürütmenin Durdurulmasını
İsteyen Davacılar :...

Davalılar :...

İstemin Özeti : 27.06.2013 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile getirilen Ek 7. madde ile bu madde uyarınca Orman Genel Müdürlüğü kadrolarına alınacak orman muhafaza memurlarının belirlenmesi için Antalya, Bolu, İzmir ve Kastamonu Bölge Müdürlüklerince gerçekleştirilen sözlü ve uygulamalı sınav sonuçlarının iptali istemiyle açılan davada yürütmenin durdurulması istenilmektedir.

Orman Ve Su İşleri Bakanlığı İle Orman Genel Müdürlüğü'nün Savunmalarının Özeti : Orman muhafaza memuru olarak görev yapacak personelin, ormanların ve orman ürünlerinin bakımı ve korunması, damga ve işaretleme, kesim, görev sahaları dahilinde veya civarında çıkacak orman yangınları ve orman zararlıları ile mücadele çalışmalarına katılma, bina ve tesislere giriş çıkışların kontrolü ile sabotajlara karşı korunması, muhtelif maksatlarla kendilerine verilen her türlü silah, alet ve malzemenin iyi muhafaza ve bakımı, ayrıca kanunen el koymakla görevli bulundukları suçların arama, soruşturma ve kovuşturulması ile tutanak tanzimi gibi mesleki ve kolluk görevlerini yapacakları, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinin B/2 bendinde kurumlara yürütmekte oldukları görevin özel koşullarını düzenleme imkanı tanındığı, daha önce ÖSYM Başkanlığı tarafından doğrudan yerleştirmesi yapılan personelin atandıkları görevlerin şart ve niteliklerini bilmemeleri veya bu şartlara haiz olmamaları sebebiyle, bu zamana kadar idareleri bünyesinde işe alınıp da mesleki şartlara uyum sağlamayan, özellikle arazi şartları bakımından zorlanan birçok personelin sağlık raporu sunarak unvan değişikliği talebinde bulunduğu, ayrıca getirilen sözlü ve uygulama sınavı ile adayların, öğrenim gördükleri mesleki konular yanında yine mesleklerine yönelik olarak orman emvallerinin cinslerinin tespiti ve ölçümü (kumpas kullanımı, kutur hesabı, burgu vs) fidan dikimi, dikili ağaç çapı ölçümü gibi işleri arazi şartlarında yapılabilecek işlerle çalışabileceği uyumluluğuna yönelik değerlendirmelere tabi tutulduğu, Antalya, Bolu, İzmir ve Kastamonu Bölge Müdürlüklerince gerçekleştirilen sözlü ve uygulamalı sınavların şeffaf ve objektif kurallar çerçevesinde yerine getirildiği ileri sürülerek yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

ÖSYM Başkanlığı'nın Savunmasının Özeti : ÖSYM Başkanlığı'nın iptali istenilen yönetmelik hükmü ve gerçekleştirilen sözlü ve uygulamalı sınavlar ile bir ilgisinin bulunmadığı ileri sürülerek, husumet yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : Yusuf Bayraktar

Düşüncesi : Orman muhafaza memurluğuna atanmak için nesnel bir yöntem olan merkezi sınavdan sonra her türlü öznel değerlendirmeye açık bulunan ikinci bir sınavın yapılması merkezi sınavın nesnel koşullarını kısmen dahi olsa etkisiz kılacağı gibi, B grubu kadrolara merkezi sınav sonuçları ve adayların tercihleri dikkate alınarak yerleştirme ve atama yapılırken aynı hukuksal durumda bulunan orman muhafaza memurluğuna atamada ikinci bir sınav yapılmasının öngörülmesi eşitlik ilkesine aykırı olduğundan ve subjektif değerlendirmelerin oluşabilmesine yol açıcı etkileri bulunduğundan, sözlü ve uygulamalı sınav yapılmasına olanak getiren dava konusu yönetmelik hükmü ile anılan yönetmelik hükmü uyarınca Antalya, Bolu, İzmir ve Kastamonu Bölge Müdürlüklerince gerçekleştirilen sözlü ve uygulamalı sınavların sonuçlarının yürütmesinin durdurulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onikinci Dairesince işin gereği düşünüldü:

Dava, 27.06.2013 günlü Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile getirilen Ek 7. madde ile bu madde uyarınca Orman Genel Müdürlüğü kadrolarına alınacak orman muhafaza memurlarının belirlenmesi için Antalya, Bolu, İzmir ve Kastamonu Bölge Müdürlüklerince gerçekleştirilen sözlü ve uygulamalı sınav sonuçlarının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılmıştır.

03.05.2002 günlü ve 24744 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğin 2. maddesinde, "Bu Yönetmelik; a) A Grubu Kadrolar; Başbakanlık, bakanlıklar, bunların müsteşarlık, başkanlık ve bağımsız genel müdürlük düzeyindeki bağlı ve ilgili kuruluşları ile bağlı ortaklıklarındaki, özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle girilen ve belirli bir yetişme programı sonrası yeterlik sınavına tabi tutulan mesleklere ilişkin kadro ve görevler ile il özel idareleri ve belediyelerin teftiş kurullarına, b) B Grubu Kadrolar; Kadroları 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki listelerde yer alan, genel ve katma bütçeli kurumlarla bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunlar ile kurulan fonlar ve kefalet sandıkları, il özel idareleri ve belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarında yukarıda (a) bendinde belirtilmiş olan meslekler dışında, ilk defa kamu hizmeti ve görevlerine atama yapılacak kadro ve görevlere, atanacaklar için yapılacak işlem ve sınavları kapsar." hükmüne, aynı yönetmeliğin 5. maddesinde ise, "KPSS (Kamu Personel Seçme Sınavı): Bu Yönetmelikte (A) grubu olarak adlandırılan kadrolara atanacaklar için kurumların kendi mevzuatına göre düzenleyecekleri giriş sınavına kabul edilecekleri belirlemek ve (B) grubu olarak adlandırılan kadrolara atanmaya esas olacak yerleştirmeyi yapmak amacıyla kullanılacak olan puanları sağlayan merkezi sınavı ifade eder." hükmüne yer verilmiştir.

Söz konusu yönetmelik hükmü ile B grubu kadroların memur atamalarında adayların eşit koşullarda yarışmasını sağlayan objektif bir yöntem olan merkezi sınav öngörülmüştür.

27.06.2013 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile getirilen Ek 7. maddede, "Orman muhafaza memuru kadrolarına, KPSS (B) grubu puan sırası dikkate alınarak, açıktan atama yapılacak kadro sayısının dört katına kadar belirlenecek adaylar arasından, yapılacak sözlü ve uygulamalı sınavlardaki başarı sırasına göre Orman Genel Müdürlüğünce atama yapılır." hükmü getirilmiştir.

Belirtilen durumda, dava konusu edilen yönetmelik hükmü ile orman muhafaza memurluğuna atanacaklar için ÖSYM tarafından yapılan merkezi sınav olan Kamu Personeli Seçme Sınavı dışında sözlü ve uygulamalı olarak gerçekleştirilebilecek ikinci bir sınavın yapılması ve yapılma usulleri öngörülmüş olup, yukarıda da belirtildiği gibi nesnel bir yöntem olan merkezi sınavdan sonra her türlü öznel değerlendirmeye açık bulunan sözlü bir sınavın yapılması merkezi sınavın nesnel koşullarını kısmen dahi olsa etkisiz kılacağı gibi, B grubu kadrolara merkezi sınav sonuçları ve adayların tercihleri dikkate alınarak yerleştirme ve atama yapılırken aynı hukuksal durumda bulunan orman muhafaza memurluğuna atamada ikinci bir sınav yapılmasının öngörülmesi eşitlik ilkesine aykırı olduğundan ve subjektif değerlendirmelerin oluşabilmesine yol açıcı etkileri bulunduğundan, dava konusu yönetmelik hükmünde geçen "sözlü sınav" ibaresinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Dava konusu edilen Yönetmelik hükmünün "sözlü sınav" ibaresi dışında kalan "Orman muhafaza memuru kadrolarına, KPSS (B) grubu puan sırası dikkate alınarak, açıktan atama yapılacak kadro sayısının dört katına kadar belirlenecek adaylar arasından, yapılacak uygulamalı sınavlardaki başarı sırasına göre Orman Genel Müdürlüğünce atama yapılır." hükmüne gelince;

Davalı idarelerce, orman muhafaza memuru olarak görev yapacak personelin, ormanların ve orman ürünlerinin bakımı ve korunması, damga ve işaretleme, kesim, görev sahaları dahilinde veya civarında çıkacak orman yangınları ve orman zararlıları ile mücadele çalışmalarına katılma, bina ve tesislere giriş çıkışların kontrolü ile sabotajlara karşı korunması, muhtelif maksatlarla kendilerine verilen her türlü silah, alet ve malzemenin iyi muhafaza ve bakımı, ayrıca kanunen el koymakla görevli bulundukları suçların arama, soruşturma ve kovuşturulması ile tutanak tanzimi gibi mesleki ve kolluk görevlerini yapacak olmaları ve bu zamana kadar idareleri bünyesinde işe alınıp da mesleki şartlara uyum sağlamayan, özellikle arazi şartları bakımından zorlanan birçok personelin sağlık raporu sunarak unvan değişikliği talebinde bulunmasının orman muhafaza memurlarının atanmaları için uygulamalı sınav yapmayı gerekli kıldığı belirtildiğinden, Orman Genel Müdürlüğü tarafından orman muhafaza memurluğu kadrolarına atama yapılırken "uygulama sınavı" yapılmasında hukuka aykırılık bulunmamakla birlikte Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile getirilen Ek 7. maddede, yapılacak uygulama sınavına ilişkin başvuru, komisyon teşkili ve sınava ilişkin diğer hususların ülke çapında hangi objektif usullere göre gerçekleştirileceğinin belirtilmediği, bu hususlarda Orman Genel Müdürlüğüne özel mevzuatında düzenleme yapma şartı da getirilmediği görülmektedir.

Bu durumda, dava konusu edilen Yönetmelik hükmünün "sözlü sınav" ibaresi dışında kalan bölümünde de, yapılacak uygulama sınavına ilişkin sınav, başvuru, komisyon teşkili ve sınava ilişkin diğer hususların belirli olmaması yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Öte yandan, sağlık açısından yapılacak değerlendirmenin subjektiflikten uzak bir şekilde tespit edilebilmesi ancak konunun uzmanı olan kişilerce yapılabileceğinden, idare bünyesinde kurulacak komisyonun yapacağı değerlendirmenin de konunun uzmanları tarafından verilecek raporlara göre olması gerektiği de açıktır.

Dava konusu yönetmelik hükmü hukuka aykırı bulunduğundan, söz konusu yönetmelik hükmü uyarınca Antalya, Bolu, İzmir ve Kastamonu Bölge Müdürlüklerince gerçekleştirilen sözlü ve uygulamalı sınavların sonuçlarının da yürütmesinin durdurulması gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığın niteliğine ve davanın durumuna göre 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6352 sayılı Yasa ile değişik 27. maddesinin 2. fıkrasında sayılan koşulların gerçekleşmiş olması nedeniyle, 27.06.2013 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesi ile getirilen Ek 7. madde ile bu madde uyarınca Orman Genel Müdürlüğü kadrolarına alınacak orman muhafaza memurlarının belirlenmesi için Antalya, Bolu, İzmir ve Kastamonu Bölge Müdürlüklerince gerçekleştirilen sözlü ve uygulamalı sınav sonuçlarının yürütülmesinin durdurulmasına, bu kararın tebliğini izleyen 7 (yedi) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna itiraz edilebileceğinin taraflara duyurulmasına, 15/04/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.