Geçmişe Yönelik Harcırah Nasıl Hesaplanır?
Geçmişe yönelik harcırah ödenmesine imkan veren kanuni düzenleme kapsamında cevaplanması gereken en önemli sorulardan birisi de harcırahın nasıl hesaplanacağıdır. Bu soru ilk günden bu yana karşılaştığımız en yoğun gelen sorudur. Soruya net bir cevap verebilmek için harcırahın ödenmesi gereken yıldaki bilgilerin bilinmesi gerekmektedir. Harcıraha ilişkin hazırladığımız bu öndemli dosya için başlığa tıklaynız.
Sürekli Görev Harcırahının Hesaplanması
(Naklen Tayin Harcırahı Hesaplaması)
Aşağıdaki açıklamalar sürekli görev harcırahına ilişkindir. Geçici görev harcırahına ilişkin bilgiler için tıklayınız.
Sürekli görev harcırahı ne demektir?
a-) Yurt içindeki veya dışındaki sürekli bir göreve naklen atananlar ile,
b-) Yabancı ülkelerdeki görev yeri değiştirilen veya yabancı ülkelerden yurt
içindeki diğer bir sürekli göreve atananlara,
verilen harcıraha "sürekli görev harcırahı" denmektedir.
Sürekli görev harcırahı 3 unsurdan oluşur, en çok miktar tutan unsur yer
değiştirme masrafıdır. Yer değiştirme masrafı toplam harcırah miktarının neredeyse
yüzde 90'ını oluşturur.
1- Yol masrafı,
2- Yevmiye,
3- Yer değiştirme
1- Yol masrafı nedir?
Yol masrafı, gidip gelmeye en uygun ve kullanılması adet haline gelmiş olan
yol ve taşıt araçları üzerinden verilir. Gidip gelmeye en uygun ve kullanılması
mutat (adet haline gelmiş) olan bu yolda hem muayyen (belirli), hem gayrimuayyen
(belirli olmayan) tarifeli taşıt işletilmekte ise harcırah hesabında muayyen
(belirli) tarifeli taşıt esas alınır. Bu yol ve taşıt, yolculukta geçen
süreye göre memur veya hizmetli ile ailesi için ödenmesi
gereken gündelik ve taşıt ücretleri toplamı dikkate alınarak memur veya hizmetlinin
mensup bulunduğu dairece tespit olunur. (Madde
27)
2- Yevmiye nedir?
Yevmiye, harcırahın verilmesinde memurun fiilen almakta olduğu aylık derecesi
esas alınır. (Kurumların 1 - 4 ncü derecelerdeki kadrolarında bulunanlardan
kazanılmış hak aylık dereceleri daha düşük olanlara kazanılmış hak aylık derecesi
üzerinden gündelik verilir. Örneğin, kişinin kazanılmış hak aylığı 1 olabilir
ama kadro derecesi 4 ise, gündelik 1. derece üzerinden verilecektir.) Yevmiye
miktarı her yıl Bütçe Kanunlarının H cetvelinde gösterilir. Bütçe kanunlarına
yıllık bakmak için tıklayınız.
(Madde
33)
Aile masrafı: Yukarıda 1 ve 2 nolu sırada verilen Yol masrafı ile yevmiye toplamına aile masrafı da denilmektedir. Ancak, özel taşıt kiralanması suretiyle gidilmesi zorunlu olan yerlere memur veya hizmetli ile birlikte seyahat eden aile fertleri için ayrıca taşıt ücreti ödenmez. (Madde 44)
3-Yer değiştirme masrafı nasıl hesaplanır?
Yurtiçinde yer değiştirme masrafı memur veya hizmetlinin;
a. Kendisi için yurtiçi gündeliğinin yirmi katı,
b. Harcıraha müstehak aile fertlerinin her biri için yurtiçi gündeliğinin
on katı (Bu miktar yurtiçi gündeliğinin kırk katını aşamaz),
c. Her kilometre veya denizmili başına, yalnız kendisi için yurtiçi
gündeliğinin yüzde beşi,
olarak hesaplanır. (Madde
45)
6. DERECELİ BİR MEMUR ÜZERİNDEN ÖRNEKLEME
Konunun daha iyi anlaşabilmesi için bir örnek verelim. Olayımızda 2006 yılında geçsin. (Harcıraha hak kazanma olayı 2006'dan daha önceki yıllarda olmuş ise gündelik, ek gösterge gibi unsurların o yıla göre hesaplanması gerekmektedir.)
2006 yılındaki gündelik miktarları 2006 Bütçe Kanunun H cetvelinde tespit edilmiştir.
Miktarlar şu şekildedir:
1- Ek göstergesi 8000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar için 25,50
2- Ek göstergesi 5800 (dahil) - 8000 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar için
23,00
3- Ek göstergesi 3000 (dahil) - 5800 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar için
20,50
4- Aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar için 18,00
5- Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar için 17,00 YTLdir.
Örnek kişimiz; Ankara'da görev yapan evli ve bir çocuk sahibi bir öğretmen olsun. Bu öğretmen, sürekli görevle 15.04.2006 tarihinde, Konya'ya tayin edilsin.
Öğretmene İlişkin Veriler:
1- Unvanı: Öğretmen
2- Ek göstergesi: 800 (657 sayılı Kanuna ekli I ve II sayılı Ek Gösterge
cetvellerine bakınız.)
3- Gündeliği: 17,00 (Bütçe Kanunlarının H cetveline bakınız.)
4- Gideceği yer, Ankara ? Konya: 400 km
5- Otobüs ücreti: 18,00
6- Aile fertleri: Eş ve çocuk olmak üzere toplam 2 kişi
7- Derecesi: 6
1- Yol Masrafı
a) Kendisi için: 18,00 x 1= 18,00
b) Eş ve Çocuk için: 18,00 x 2 = 36,00
c) Taksi ücreti = 20,00
Toplam: 74,00 YTL
2- Yevmiye Masrafı
a) Kendisi için: 17,00 x 1 = 17,00
b) Eş ve çocuk için: 17,00 x 2 = 34,00
Toplam: 51,00 YTL
Aile masrafı= Yevmiye + yol masrafı = 51,00 + 74,00 = 125,00 YTL |
4- Yer Değiştirme Masrafı
a) Kendisi için: 17,00 x 20 = 340,00 (Yurtiçi gündeliğin yirmi katı)
b) Aile fertleri için: 17,00 x 20 = 340,00 (Yurtiçi gündeliğin yirmi
katı) (iki kişi)
c) Her kilometre veya denizmili başına, yalnız kendisi için yurtiçi
gündeliğinin yüzde beşi= 17,00 x 400 x % 5 = 340,00
Toplam: 1.020,00 YTL
Toplam Sürekli Görev Harcırahı
Tutarı: Yol masrafı+ Yevmiye+ Yer Değiştirme Masrafı
=74,00+51,00+1020,00
= 1145,00 YTL
Örnekten de görüleceği üzere sürekli görev harcırahının en önemli unsuru, Yer Değiştirme Masrafıdır. Yer Değiştirme masrafının tespitinde ise kadro derecesi, ek gösterge ve gidilen yolun kilometre miktarı önemli unsurlardandır.
Bu örnek çerçevesinde sürekli görevle tayin edilenler kendi durumları çerçevesinde sürekli görev harcırahlarını hesap edebilirler.
GEÇMİŞE YÖNELİK HARCIRAH HESAPLAYACAK OLANLAR NEYE DİKKAT ETMELİ?
Yukarıdaki örneklem 2006 yılındaki bir olaya dayandırılmıştır. Ancak harcıraha hak kazanma yılı 2002, 2003, 2004 veya 2005 olabilir. Bu halde ek gösterge, kadro derecesi, gündelik gibi rakamların o yıla göre hesaplanması sonrasında da her yıl için 2006 yılı faiz oranının uygulanması gerekmektedir.