TEDAŞ ve TTK'nın görevde yükselme yönetmeliklerine ilişkin Danıştay kararı
T.C.
DANIŞTAY
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2006/1109
Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyen: Enerji Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası - Sıhhiye/ANKARA
Vekili : Av. Oya Aydın, Necatibey Cad. No:6/147 - Sıhhiye/ANKARA
Davalı : TEDAŞ Genel Müdürlüğü - ANKARA
Vekili : Av. Tugay Cerit - .Aynı yerde
Davanın Özeti: Davacı Sendika, 6.1.2006 günlü, 26045 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü ve Hissedarı Olduğu Anonim Şirketlerde Görev Yapan Personelin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin (dava dilekçesinde TEDAŞ Genel Müdürlüğü Personelinin Görevde Yükselme Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik olarak yazılmıştır) 7. maddesinin (a), (c), (d) ve (e) bent!erinin iptalini ve yürütmenin durdurulmasını istemektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi : Bülent Küfüdür
Düşüncesi ; Olayda, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27/2. maddesinde sayılan koşullar gerçekleşmiş olduğundan, Yönetmeliğin 7. maddesinin dava konusu edilen (a), (c), (d) ve (e) bentlerinin yürütülmesinin durdurulması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : Mehmet Akkaya
Düşüncesi. : Yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27 nci maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmediği anlaşıldığından, istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesi'nce davalı idarenin birinci savunmasının geldiği görülerek işin gereği yeniden düşünüldü:
6.1.2006 tarih ve 26045 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü ve Hissedarı Olduğu Anonim Şirketlerde görev yapan Personelin Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğinin "Görevde yükselme sınavına tabi olmadan yapılacak atamalarda aranacak özel şartlar" başlığını taşıyan 7. maddesinde; görevde yükselme sınavına tabi olmadan atama yapılacak kadro/pozisyonlar belirtilmiş olup, bu kadro/pozisyonlar arasında aynı yönetmeliğin 5. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerinde yer alan Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı, Müessese Müdürü, Müessese Müdür Yardımcısı ve İşletme Müdürü kadrolarının bulunduğu, bu kadrolara atanacak personelin anılan 7. maddenin ikinci fıkrası uyarınca; yönetmeliğin 6. maddesinde yer alan genel şartlara sahip olması (6. maddenin b ve d bentleri hariç) yanında, 7 maddenin dava konusu edilen (a), (c), (d) ve (e) bentlerinde özel şartları taşıması gerektiği görülmektedir.
Yönetmeliğin 7. maddesinin ikinci fıkrası ile göndermede bulunulan 6. maddenin a bendinde; görev unvanları itibariyle belirlenen hizmet sürelerini haiz bulunmayı c bendinde ise; son sicil notunun I sayılı cetvele tabi personel için olumlu, II sayılı cetvele tabi personel için ise asgari 76 puan olması kaydıyla son 3 yılık sicil başarı ve değerlemesi not ortalamasının 70 puandan aşağı olmaması gerektiği düzenlenmiştir.
Yönetmeliğin anılan 7. maddesinin dava konusu edilen, (a), (c), (d) ve (e) bentlerinde; Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı, Müessese Müdürü, Müessese Müdür Yardımcısı ve İşletme Müdürü (ii düzeyinde teşkilatlandırılanlar) kadroları için; fakülte ve yüksek okul mezunu olmak ile 657 ve 4046 sayılı Kanunlardaki aranan şartları taşımak gerektiği belirtilmiş, (c) bendinde yer alan kadrolara atanabilmek için ayrıca 657 sayılı Kanunun 125. maddesinin (C) ve (D) bentlerine göre disiplin cezası almamış olmak koşulunun aranacağı düzenlenmiş olup; dava konusu olan (e) bendinde işe, İşletme Müdürü (ilçe düzeyinde teşkilatlandırılanlar) kadrosuna atanabilmek için Mühendislik Fakültelerinin Elektrik, Elektrik-Elektronik bölümlerinden mezun olmak ile 657 ve 4046 sayıl] Kanunlardaki aranan şartları taşımak gerektiği hükme bağlanmıştır.
Davacı Sendika tarafından, yönetmeliğin 7. maddesinin dava konusu olan bentlerinde yer alan kadrolara atanabilmek için aranan tek koşulunun, 657 ve 4046 sayılı Kanunlarda belirtilen genel koşulları taşımak olduğu, bu kadrolara yapılacak atamalarda alt görevlerde belirli süreyle çalışma koşulunun aranmamasının kariyer ve liyakat ilkelerine aykırı olduğu, örneğin; Yönetmelik uygulandığında 4 yıllık fakülte veya yüksekokul mezunu herhangi bir memurun I sayılı cetvele tabi olan Daire Başkanı kadrosuna doğrudan atanmasının olanaklı hale geleceği hususlarının ileri sürüldüğü, davalı idarenin savunmasında ise; Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliği'nin, Şube Müdürü, Müdür ve altında yer alan kadro ve pozisyonlar için görevde yükselme ve unvan değişikliğine dair usul ve esasları belirlediği. Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı, Müessese Müdürü, Müessese Müdür Yardımcısı ve İşletme Müdürü gibi kadrolar Şube Müdürü ve Müdür kadroları üzerinde yer aldığından dava konusu işleme esas kadrolar için herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı, ayrıca yönetmeliğin 7. maddesinin 2. fıkrası uyarınca 6. madde de yer alan hizmet süresi, sicil ve başarı değerlendirmesi gibi kriterlerin değerlendirmeye alındığı, dava konusu düzenlemenin hukuka aykırı olmadığı hususlarına yer verildiği görülmektedir.
28.12.2004 günlü, 25684 sayılı. Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 3, maddesiyle, Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 2. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"Madde 2 - Bu Yönetmelik, özel kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla;
a) 18/7/1984 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki (I) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kadrolarda,
b) II özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese
ve işletmelere ait memur kadrolarında,
c) Özelleştirme kapsam ve programında bulunan kuruluşlar da dahil olmak üzere
kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarına ait memur kadroları ile sözleşmeli
personel pozisyonlarında istihdam edilen personelin, müdür ve daha alt görevlere
yapılacak görevde yükselme mahiyetindeki asaleten atamaları ile en az ortaöğretim
düzeyinde mesleki veya teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin unvan
değişikliği mahiyetindeki asaleten atamaları hakkında uygulanır.
Ancak;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 59 uncu maddesinde belirtilen
istisnai memurluklara.
b) Mülki İdare Amirliği ve Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolara,
c) Kanunlar, tüzükler veya yönetmelikler çerçevesinde yardımcılık ya da stajyerlik
dönemi sonunda öngörülen yeterlilik sınavı ve/veya tez aşamalarında başarılı
olduktan sonra atanabilecek görevlere,
d) Dışişleri Bakanlığı uzmanlıklarına,
e) Anayasa Mahkemesi Başkanlığına ait 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi
kadrolar ile Adalet Bakanlığı icra müdür ve yardımcısı kadrolarına,
f) Başmüdür, işletme, müessese, fabrika, kombina ve meydan müdürlüklerine, taşra
teşkilatı bölge ve il müdürü ile doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşlarının
müdür kadrolarına ve bunların yardımcılıklarına
yapılacak atamalarda bu Yönetmelik hükmü uygulanmaz.
Kurum ve kuruluşlar, daha üst görevler de dahil olmak. üzere ikinci fıkrada
belirtilen görevler ile bu Yönetmelik kapsamında bulunmayan diğer görevlere
yapılacak atamalara ilişkin şartlarını özel yönetmeliklerinde düzenleyebilirler,"
Anılan 2. madde hükmü incelendiğinde, maddenin 2, fıkrasının (f) bendi ile, (olayımızla ilgili olarak) Müessese Müdürü, Müessese Müdür Yardımcısı ve İşletme Müdürü kadrolarına yapılacak atamaların, bu Yönetmelik hükümlerinin kapsamı dışına çıkarıldığı ve ayrıca kurum ve kuruluşlara, daha üst görevler de dahil olmak üzere. "ikinci fıkrada belirtilen görevler" ile, "bu Yönetmelik kapsamında bulunmayan diğer görevlere" (olayımızla ilgili olarak Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanlığı kadrolarına) yapılacak atamalara ilişkin koşulları özel yönetmeliklerinde düzenleme yetkisi verildiği görülmektedir.
Genel Yönetmelik hükmü ile getirilen bu düzenlemeyle, davalı idarelere, gerek "Genel Yönetmelik kapsamında bulunmayan görevlere", gerekse "Genel Yönetmelik'te belirtilen görevlerden daha üst" diğer görevlere yapılacak atamalarla ilgili düzenleme yapma konusunda takdir yetkisi tanınmış ise de; bu yetkinin, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile, kariyer ve liyakat ilkeleri gözönünde bulundurularak kullanılması gerektiğinde kuşkuya yer bulunmamaktadır.
Ancak; yönetmeliğin 7. maddesinin dava konusu bentlerinde yer alan kadrolara atanabilmek için öğrenim durumu dışında sadece 657 ve 4046 yılı kanunlarda öngörülen genel şartları taşımak yeterli görülmüş, (c bendinde yer alan kadrolar için ayrıca belirtilen disiplin cezalarını almama koşulu aranmıştır) bunun dışında başkaca bir koşul getirilmemiş, dolayısıyla bu kadrolara atanabilmek için belli mesleki aşamalardan geçme, yani alt görevlerde belli süreyle çalışma koşulu aranmamıştır.
Oysaki; dava konusu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile birlikte yürürlükten kalkan davalı kurumun 5.7.2002 tarihli önceki Yönetmeliği'nde, Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanı kadroları için 2 yıl süreyle I sayılı cetvele tabi kadrolarda görev yapma, Müessese Müdür ve Müessese Müdür Yardımcısı kadroları için ise Yönetmelikte belirtilen görevlerde en az iki yıl süreyle çalışma koşulunun arandığı; ancak, anılan Yönetmelikte 15.6.2003 ve 18.7.2004 tarihli Yönetmelikler ile yapılan değişiklikler sonucunda yukarıda belirtilen koşulların kaldırıldığı ve dava konusu 6.1.2006 tarihli Yönetmelikte de aynı uygulamanın devam ettirildiği görülmektedir.
Bu itibarla, davalı idareler tarafından, kariyer ve liyakat ilkesinin benimsendiği önceki uygulamadan vazgeçilmesinin gerekçelerinin, kamu yararı ve hizmetin gerekleri açısından somut ve hukuken geçerli bir biçimde ortaya konulamadığı da dikkate alındığında, bu ilkelere aykırı bir biçimde getirildiği sonucuna ulaşılan dava konusu düzenlemelerde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Ayrıca; Genel Yönetmeliğin değiştirilen 2. madde hükmüyle, Müessese Müdürü, Müessese Müdür Yardımcısı ile İşletme Müdürü kadrolarına yapılacak atamaların Genel Yönetmelik hükümlerinin dışına çıkarılmış olması ve Genel Müdür Yardımcılığı ile Daire Başkanlığı görevinin de, bu Yönetmelik kapsamında bulunmayan görevlerden olması nedeniyle, dava konusu Yönetmelik'te de kimi kadrolara atanmak için sınav şartının "öngörülmemiş" olmasında hukuka aykırılık bulunmadığını vurgulamak gerekir.
Ancak, sözü edilen kadrolara atanmak için, "ilgili personelin belli mesleki aşamalardan geçmiş olması" koşulunun aranması da, 657 sayılı Yasa ile getirilen kariyer ve liyakat sisteminin gereğidir.
Böylece, kariyer ve liyakat ilkelerine uygun olarak personelin meslekte kademe kademe yükselmesini sağlamak suretiyle, hizmetin ehil ve yetişmiş personel tarafından yerine getirilmesi sağlanmış olacaktır.
Aksi yöndeki bir yaklaşım, kamu yararının sağlanmasına, hizmetin gereklerinin yerine getirilmesine ve ayrıca, hizmetin, her kademede görev yapan, belli mesleki birikime sahip personel tarafından yürütülmesi esasını öngören ve yukarıda sözü edilen ilkelere aykırı bir uygulamaya yol açabilecektir.
Açıklanan nedenlerle, olayda 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27/2. maddesinde sayılan koşullar gerçekleşmiş bulunduğundan, anılan Yönetmeliğin 7. maddesinin dava konusu edilen (a). (c), (d) ve (e) bentlerinin yürütülmesinin durdurulmasına, 27.6.2006 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
Başkan: Turan FALCIOĞLU
Üye Salih ER (X)
Üye Günay ERDEM
Üye Sadri BOZKURT
Üye Hayrettin KADIOĞLU
(X) KARŞI OY
Müessese Müdürü, Müessese Müdür Yardımcısı ve İşletme Müdürü kadrolarına yapılacak atamalar, 28.12.2004 günlü, 25684 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 3. maddesiyle (adı "Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik" olarak değiştirilmiş olan) Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin kapsamından çıkarılmıştır. Öte yandan, Genel Müdür Yardımcısı ve Daire Başkanlığı kadrosu da, Genel Yönetmelik kapsamında bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, Genel Yönetmeliğin 2. maddesi, kurum ve kuruluşlara, yukarıda belirtilen kadrolara yapılacak atamalar yönünden, kendi özel yönetmeliklerinde düzenleme yapabilmelerine olanak tanımıştır, Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak bu düzenlemelerin, "Genel Yönetmelik'te yer alan hükümlerin bu personele de tümüyle uygulanmasını gerektirecek" biçimde olma zorunluluğu bulunmamaktadır.
657 sayılı Yasa'nın 68 inci maddesi uyarınca unvanlı kadrolara atanma koşullarını taşıyan kamu görevlilerinin bu görevlere atanmaları, ehil ve yetişmiş olmalarının sonucudur. Bu bağlamda, kariyer ve liyakat ilkelerinin benimsendiği uygulamadan vazgeçme gibi bir niteleme dava konusu olayın içinde yer alamaz. Aksi bir düşünce, kapsam dışında tutulma olanağı bulunan kadroların, kapsam içine alınmamasına yönelik bir düzenlemeye gidilmesi durumunda, söz konusu kadrolara ehil ve yetişmiş elemanların atanmamış oldukları gibi çelişkili bir duruma götürür.
Olayda, Yönetmeliğin 7. maddesinin (a), (c), (d) ve (e) bentlerinde yer verilen düzenleme, içeriği itibariyle 657 sayılı Yasa'ya uygundur, Kariyer ve liyakat, zaten anılan Yasa'nın esasın, oluşturan ilkelerdendir. Bu durumda, 7. maddenin (a), (c), (d) ve (e) bentlerinde sayılan ve dava konusu edilen kadrolar açısından, yalnızca "657 ve 4046 sayılı Kanunlarda öngörülen koşulları taşımak" biçiminde getirilen özel nitelikteki düzenlemede, hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; olayda 2577 sayılı Yasa'nın 27/2, maddesinde sayılan koşullar gerçekleşmemiş olduğundan, yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyorum,
Üye Salih ER
TTK ile ilgili karar metni:
T.C.
DANIŞTAY
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2005/4907
Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyen : Enerji Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası
Vekili : Av. Oya Aydın, Necatibey Cad. No:6/147 - Sıhhiye/ANKARA
Davalı : 1- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı - ANKARA
2- Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü - ZONGULDAK
Vekili : Av. Ergün Bodur - Aynı yerde.
İsteğin Özeti : Davacı Sendika, 29.6.2005 günlü, 25860 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Taşkömürü Kurumu Personeli Atanma, Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 2. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "İşletme Müdürü" ve "İşletme Müdür Yardımcısı" ibarelerinin; 7. maddesinin (c) bendinde yer alan ve son üç yıllık sicil notu ortalamasının en az 76 puan olması şartını getiren düzenlemenin; 8. maddesinin "Görevde yükselme eğitimi gerektirmeyen kadrolara atanacaklarda aranacak özel koşullar:" bölümünün (a) alt bendinde yer alan "Daire Başkanı", "Müessese Müdür Yardımcısı", "İşletme Müdürü" ve "İşletme Müdür Yardımcısı" ibarelerinin; yine 8. maddenin, "Görevde yükselme eğitimine tabi kadrolara yapılacak atamalarda aranacak özel koşullar:" bölümünün Teknik Uzman kadrosuna atanma koşullarının sayıldığı (I) alt bendinde yer alan, "başmühendis olarak görev ifa edenler için sınav şartının aranmayacağı" yolundaki düzenlemenin iptalini ve yürütmenin durdurulmasını istemektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi : Mehmet Aydın
Düşüncesi : Davanın, dava konusu Yönetmeliğin 8. maddesinin (birinci bölümünün) (a) alt bendinde yer alan ibareler yönünden olayda 2577 sayılı Yasa'nın 27/2. maddesinde sayılan koşullar gerçekleşmiş olduğundan, davanın bu kısmının yürütülmesinin durdurulmasına; buna karşılık, davacı Sendika tarafından, Yönetmeliğin yürütülmesinin durdurulması istenilen diğer düzenlemeleri yönünden, olayda aynı Yasa'nın 27/2. maddesinde sayılan koşulların gerçekleşmemiş olması nedeniyle, davanın bu kısımlarına yönelik yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : Kemal Bilecen
Düşüncesi : Yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27 nci maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmediği anlaşıldığından, istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesi'nce davalı idarelerin birinci savunmaları ile 28.10.2005 günlü ara kararı cevaplarının geldiği görülerek işin gereği yeniden düşünüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27/2. maddesine göre, ancak İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması koşullarının birlikte gerçekleşmesi halinde yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi mümkündür.
Dava konusu Yönetmeliğin "Kapsam" başlıklı 2. maddesinin 2. fıkrasında, yapılacak kimi atamalarda bu Yönetmelik'te öngörülen sınav şartının aranmayacağı belirtilen kadrolar arasında "İşletme Müdürü" ve "İşletme Müdür Yardımcısı"na da yer verilmiş; Yönetmeliğin 8. maddesinin "Görevde yükselme eğitimine tabi kadrolara yapılacak atamalarda aranacak özel koşullar:" bölümünün Teknik Uzman kadrosuna atanma koşullarının sayıldığı (I) alt bendinde ise, başmühendis olarak görev yapanlar için sınav koşulunun aranmayacağı hükme bağlanmış olup; olayda, dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "İşletme Müdürü" ve "İşletme Müdür Yardımcısı" ibareleri ile, 8. maddesinin anılan bölümünün (i) alt bendinde, "başmühendis olarak görev yapanlar için sınav koşulunun aranmayacağı" yolundaki düzenleme yönünden, yürütmenin durdurulması için Yasa'nın aradığı koşullar gerçekleşmemiştir.
Davacı Sendika'nın, dava konusu Yönetmeliğin 7. maddesinin (c) bendinde yer alan "son üç yıllık sicil notu ortalamasının en az 76 puan olması" şeklindeki düzenlemeye yönelik yürütmenin durdurulması istemine gelince:
28.12.2004 günlü, 25684 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 1. maddesi ile, 15.3.1998 tarihli ve 99/12647 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin adı "Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik" şeklinde değiştirilmiş olup; adı geçen Yönetmeliğin "Sicil ve Disiplin" başlıklı 7. maddesinde, "Kurumlar, atama yapacakları kadrolar için başvuranlarda aranacak sicil ve disiplin şartlarını çıkaracakları özel yönetmeliklerinde belirler.
Ancak, son sicil notlarının olumlu ve son üç yıllık sicil notu ortalamasının 70 puandan aşağı olmaması şartı aranır." hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin "Görevde yükselme suretiyle atanacaklarda aranacak genel şartlar" başlıklı 7. maddesinin (c) bendinde, bu Yönetmeliğin 5. maddesinde sayılan görev unvanlarına görevde yükselme mahiyetinde yapılacak atamalarda "son üç yıllık sicil ortalamasının en az 76 puan olması" koşuluna yer verilmiştir.
Davacı Sendika tarafından, son üç yıllık sicil notu ortalaması yönünden Genel Yönetmeliğin aradığı koşulun, dava konusu Yönetmeliğin 7/c maddesiyle getirilen düzenlemeyle ağırlaştırıldığı ileri sürülmekte ise de; Genel Yönetmeliğin 7. maddesinin 2. fıkrası incelendiğinde; bu fıkrada, sözü edilen son üç yıllık sicil notu ortalaması yönünden aranılan "asgari" (en az) koşulun belirlendiği ve bu ortalamanın altına düşülemeyeceğinin kurala bağlandığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, görevde yükselme suretiyle atama yapılacak kadrolar için başvuranlarda aranacak "sicil notu" koşulu yönünden getirilen "son üç yıllık sicil notu ortalamasının en az 76 puan olması" şeklindeki düzenlemenin, kamu hizmetinin yürütülmesinde liyakat ilkesinin daha fazla ön plana çıkarılması amacına yönelik olduğu sonucuna varıldığından, dava konusu Yönetmeliğin 7. maddesinin (c) bendinde yer alan düzenlemede, bu konuda davalı idarelere takdir yetkisi tanıyan Genel Yönetmeliğin 7. maddesinin 2. fıkrasına ve "Görevde yükselme yönetmelikleri" başlıklı 15. maddesine aykırılık görülmemiştir.
Davacı Sendika'nın, dava konusu Yönetmeliğin 8. maddesinin "Görevde yükselme eğitimi gerektirmeyen kadrolara atanacaklarda aranacak özel koşullar:" bölümünün (a) alt bendinde yer alan "Daire Başkanı", "Müessese Müdür Yardımcısı", "İşletme Müdürü" ve "İşletme Müdür Yardımcısı" ibarelerine yönelik yürütmenin durdurulması istemine gelince:
Dava konusu Yönetmeliğin "Görevde yükselme sınavı sonucu atanacaklarda aranacak özel şartlar" başlığını taşıyan 8. maddesi incelendiğinde; maddede, "görevde yükselme eğitimi gerektirmeyen", "görevde yükselme eğitimine tabi" ve "unvan değişikliğine tabi" kadrolara atanacaklarda aranacak özel koşulların, sözü edilen başlıklar altında ve "üç bölüm" halinde düzenlendiği görülmektedir.
Anılan maddenin davacı Sendika tarafından dava konusu edilen "Görevde yükselme eğitimi gerektirmeyen kadrolara atanacaklarda aranacak özel koşullar" bölümünün (a) alt bendinde, Daire Başkanı, Müessese Müdür Yardımcısı, İşletme Müdürü ve İşletme Müdür Yardımcısı kadrolarına atanabilmek için, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 68 nci maddesinde öngörülen şartları taşımak gerektiği hükme bağlanmıştır.
Olayda, davacı Sendika tarafından, "dava konusu (a) alt bendinde sayılan kadrolara atanabilmek için aranılan tek koşulun, 657 sayılı Yasa'nın 68. maddesinde yer alan genel şartları taşımak olduğu; oysa ki, Kurum'un önceki yönetmeliğinde, bu kadrolara atanabilmek için, belli kadrolarda belli bir süre çalışılmasının şart koşulduğu, dava konusu düzenleme ile bu ön koşullar kaldırılmak suretiyle, herhangi bir üniversite mezununun da bu kadrolara atanma olanağının getirildiğinin" ileri sürüldüğü; davalı idarelerin savunmalarında ise; "benzer nitelikteki düzenlemelerin diğer kamu kurum veya kuruluşlarının yönetmeliklerinde de yer aldığı, anılan hükümlere paralellik arzeden bu düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmadığı" hususuna yer verildiği görülmektedir.
Yukarıda da değinilen ve 28.12.2004 günlü, 25684 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 3. maddesiyle, Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 2. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Madde 2 - Bu Yönetmelik, özel kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla;
a) 18/7/1984 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin eki (I) ve (III) sayılı cetvellerde yer alan kadrolarda,
b) II özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese
ve işletmelere ait memur kadrolarında,
c) Özelleştirme kapsam ve programında bulunan kuruluşlar da dahil olmak üzere
kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarına ait memur kadroları ile sözleşmeli
personel pozisyonlarında
istihdam edilen personelin, müdür ve daha alt görevlere yapılacak görevde yükselme
mahiyetindeki asaleten atamaları ile en az ortaöğretim düzeyinde mesleki veya
teknik eğitim sonucu ihraz edilen unvanlara ilişkin unvan değişikliği mahiyetindeki
asaleten atamaları hakkında uygulanır.
Ancak;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 59 uncu maddesinde belirtilen
istisnai memurluklara,
b) Mülki İdare Amirliği ve Emniyet Hizmetleri Sınıfına dahil kadrolara,
c) Kanunlar, tüzükler veya yönetmelikler çerçevesinde yardımcılık ya da stajyerlik
dönemi sonunda öngörülen yeterlilik sınavı ve/veya tez aşamalarında başarılı
olduktan sonra atanabilecek görevlere,
d) Dışişleri Bakanlığı uzmanlıklarına,
e) Anayasa Mahkemesi Başkanlığına ait 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi
kadrolar ile Adalet Bakanlığı icra müdür ve yardımcısı kadrolarına,
f) Başmüdür, işletme, müessese, fabrika, kombina ve meydan müdürlüklerine, taşra
teşkilatı bölge ve il müdürü ile doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşlarının
müdür kadrolarına ve bunların yardımcılıklarına
yapılacak atamalarda bu Yönetmelik hükmü uygulanmaz.
Kurum ve kuruluşlar, daha üst görevler de dahil olmak üzere ikinci fıkrada belirtilen
görevler ile bu Yönetmelik kapsamında bulunmayan diğer görevlere yapılacak atamalara
ilişkin şartlarını özel yönetmeliklerinde düzenleyebilirler."
Anılan 2. madde hükmü incelendiğinde, maddenin 2. fıkrasının (f) bendi ile, (olayımızla ilgili olarak) müessese müdür yardımcısı, İşletme müdürü ve İşletme müdür yardımcılıklarına yapılacak atamaların, bu Yönetmelik hükümlerinin kapsamı dışına çıkarıldığı ve ayrıca kurum ve kuruluşlara, daha üst görevler de dahil olmak üzere ikinci fıkrada belirtilen görevler" ile, "bu Yönetmelik kapsamında bulunmayan diğer görevlere? atamalara ilişkin koşulları özel yönetmeliklerinde düzenleme yetkisi verildiği görülmektedir.
Genel Yönetmelik hükmü ile getirilen bu düzenlemeyle, davalı idarelere de, gerek "Genel Yönetmelik kapsamında bulunmayan görevlere", gerekse "Genel Yönetmelik'te belirtilen görevlerden daha üst" diğer görevlere yapılacak atamalarla ilgili düzenleme yapma konusunda takdir yetkisi tanınmış ise de; bu yetkinin, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile, kariyer ve liyakat ilkeleri gözönünde bulundurularak kullanılması gerektiğinde kuşkuya yer bulunmamaktadır.
Ancak, dava konusu edilen 8. maddenin (birinci bölümünün) (a) alt bendinde, Daire Başkanı, Müessese Müdür Yardımcısı, İşletme Müdürü ve İşletme Müdür Yardımcısı kadrolarına atanabilmek için, sadece 657 sayılı Yasa'nın 68. maddesinde öngörülen koşulları taşımak yeterli sayılmış, başkaca bir koşul getirilmemiştir.
Oysa, 3.5.2001 günlü, 24391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu Yönetmeliğin 32. maddesiyle yürürlükten kaldırılan Türkiye Taşkömürü Kurumu Personeli Atanma ve Görevde Yükselme Yönetmeliği'nin "Görev Basamaklarına İlişkin Özel Koşullar" başlığını taşıyan 11. madde hükmü incelendiğinde; Daire Başkanı, Müessese Müdür Yardımcısı ve İşletme Müdürlüğü gibi kadrolara atanabilmek için, yine bu maddede sayılan diğer kadrolarda belli bir süre çalışmış olma koşulunun arandığı; böylece, kariyer ve liyakat ilkelerine uygun olarak, personelin meslekte kademe kademe yükselmesini sağlamak suretiyle. hizmetin ehil ve yetişmiş personel tarafından yerine getirilmesi amacının benimsendiği görülmektedir.
Bu itibarla, davalı idareler tarafından, kariyer ve liyakat ilkesinin benimsendiği önceki uygulamadan vazgeçilmesinin gerekçelerinin, kamu yararı ve hizmetin gerekleri açısından somut ve hukuken geçerli bir biçimde ortaya konulamadığı da dikkate alındığında, bu ilkelere aykırı bir biçimde getirildiği sonucuna ulaşılan dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan, 8. maddenin birinci bölümünün (a) alt bendinde yer alan düzenlemeyle ilgili bu kararın, dava konusu Yönetmeliğin 2. maddesinin 2. fıkrasıyla getirilen (ve İşletme müdürü ile İşletme müdür yardımcısı kadrolarına yapılacak atamaları, bu Yönetmelikte öngörülen sınav şartından ayrık tutan) düzenlemeyle ilgili olarak yukarıda verilmiş olan "yürütmenin durdurulması isteminin reddi" yolundaki kararla çelişmediğini de özellikle vurgulamak gerekir.
Genel Yönetmeliğin değiştirilen 2. madde hükmüyle, Müessese Müdür Yardımcısı ile İşletme Müdürü ve İşletme Müdür Yardımcısı kadrolarına yapılacak atamaların Genel Yönetmelik hükümlerinin dışına çıkarılmış olması ve Daire Başkanlığı görevinin de, bu Yönetmelik kapsamında bulunmayan görevlerden olması nedeniyle dava konusu Yönetmelik'te de kimi kadrolara atanmak için sınav şartının ?öngörülmemiş? olmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Ancak, sözü edilen kadrolara atanmak için, "ilgili personelin belli mesleki aşamalardan geçmiş olması" koşulunun aranması da, 657 sayılı Yasa ile getirilen kariyer ve liyakat sisteminin gereğidir.
Aksi yöndeki bir yaklaşım, kamu yararının sağlanmasına, hizmetin gereklerinin yerine getirilmesine ve ayrıca, hizmetin, her kademede görev yapan, belli mesleki birikime sahip personel tarafından yürütülmesi esasını öngören ve yukarıda sözü edilen ilkelere aykırı bir uygulamaya yol açabilecektir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 8. maddesinin "Görevde yükselme eğitimi gerektirmeyen kadrolara atanacaklarda aranacak özel koşullar:" bölümünün (a) alt bendinde yer alan "Daire Başkanı", "Müessese Müdür Yardımcısı", "İşletme Müdürü" ve "İşletme Müdür Yardımcısı" ibareleri yönünden olayda 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27/2. maddesinde sayılan koşullar gerçekleşmiş bulunduğundan, 8. maddenin sözü edilen (a) alt bendinde yer alan ibarelerin yürütülmesinin durdurulmasına oyçokluğuyla; buna karşılık, Yönetmeliğin 2. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "İşletme Müdürü" ve "İşletme Müdür Yardımcısı" ibareleri ile, 7. maddesinin (c) bendinde yer alan ve son üç yıllık sicil notu ortalamasının en az 76 puan olması şartını getiren düzenleme ve 8. maddesinin "Görevde yükselme eğitimine tabi kadrolara yapılacak atamalarda aranacak özel koşullar:" bölümünün Teknik Uzman kadrosuna atanma koşullarının sayıldığı (I) alt bendinde yer alan, "başmühendis olarak görev ifa edenler için sınav şartının aranmayacağı" yolundaki düzenleme yönünden, olayda 2577 sayılı Yasa'nın 27/2. maddesinde sayılan koşullar gerçekleşmemiş olduğundan, 7. maddenin (c) bendinde yer alan düzenleme yönünden yürütmenin durdurulması isteminin reddine oyçokluğuyla; 2. maddenin 2. fıkrasında yer alan ibarelerle 8. maddenin (I) alt bendinde yer alan düzenlemenin yürütülmesinin durdurulması isteminin reddine ise oybirliğiyle, 2.6.2006 tarihinde karar verildi.
Başkan: Turan FALCIOĞLU
Üye Salih ER (X)
Üye Günay ERDEM
Üye Esen EROL (XX)
Üye Hayrettin KADIOĞLU
(X) KARSI OY
Müessese Müdür Yardımcısı, İşletme Müdürü ve İşletme Müdür Yardımcısı kadrolarına yapılacak atamalar, 28,12.2004 günlü, 25684 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 3. maddesiyle (adı "Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik" olarak değiştirilmiş olan) Devlet Memurlarının Görevde Yükselme Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin kapsamından çıkarılmıştır. Öte yandan, Daire Başkanlığı kadrosu da, Genel Yönetmelik kapsamında bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, Genel Yönetmeliğin 2. maddesi, kurum ve kuruluşlara, yukarıda belirtilen kadrolara yapılacak atamalar yönünden, kendi özel yönetmeliklerinde düzenleme yapabilmelerine olanak tanımıştır. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak bu düzenlemelerin, "Genel Yönetmelik'te yer alan hükümlerin bu personele de tümüyle uygulanmasını gerektirecek" biçimde olma zorunluluğu bulunmamaktadır.
3.5,2001 tarih ve 24391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu Yönetmeliğin 32. maddesiyle yürürlükten kaldırılan Türkiye Taşkömürü Kurumu Personeli Atanma ve Görevde Yükselme Yönetmeliği'nin 11. maddesiyle belirli bir süre çalışma koşulu getirilmesi, sözü edilen kadroların yönetmelik kapsamında olmasına bağlıdır. Kapsam içine alınan bir kadroya yükselme esaslarının, genel yönetmelik esaslarına göre düzenlenmesi gerektiğinde bir tartışma olamayacağına göre, artık yeni yönetmelikle kapsam dışına çıkarılan bir kadroya yükselme için, kapsam içindeymiş gibi bir değerlendirme noktasına varılamaz.
657 sayılı Yasa'nın 68 inci maddesi uyarınca unvanlı kadrolara atanma koşullarını taşıyan kamu görevlilerinin bu görevlere atanmaları, ehil ve yetişmiş olmalarının sonucudur. Bu bağlamda, kariyer ve liyakat ilkelerinin benimsendiği uygulamadan vazgeçme gibi bir niteleme dava konusu olayın içinde yer alamaz. Aksi bir düşünce, kapsam dışında tutulma olanağı bulunan kadroların, kapsam içine alınmamasına yönelik bir düzenlemeye gidilmesi durumunda, söz konusu kadrolara ehil ve yetişmiş elemanların atanmamış oldukları gibi çelişkili bir duruma götürür.
Olayda, Yönetmeliğin 8, maddesinin birinci bölümünün (a) alt bendinde yer verilen düzenleme, içeriği itibariyle 657 sayılı Yasa'ya uygundur. Kariyer ve liyakat, zaten anılan Yasa'nın esasını oluşturan ilkelerdendir. Bu durumda, 8. maddenin (a) bendinde sayılan ve dava konusu edilen dört kadro açısından, yalnızca "657 sayılı Yasa'nın 68. maddesinde öngörülen koşulları taşımak" biçiminde getirilen özel nitelikteki düzenlemede, 657 sayılı Yasa'ya aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, çoğunluğun, davanın bu kısmına ilişkin "yürütmenin durdurulması isteminin kabulü" yolundaki kararı; Yönetmeliğin 2. maddesinin 2. fıkrasında yer alan ibarelerle ilgili olarak verilen "yürütmenin durdurulması isteminin reddine" ilişkin kararla da çelişmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Yönetmeliğin 8. maddesinin birinci bölümünün (a) alt bendinde yer alan düzenleme yönünden 2577 sayılı Yasa'nın 27/2. maddesinde sayılan koşullar gerçekleşmemiş olduğundan, bu kısma yönelik yürütmenin durdurulması isteminin reddine hükmedilmesi gerektiği oyuyla çoğunluk kararının bu kısmına katılmıyorum.
Üye Salih ER
(XX) KARSI OY
Dava konusu Yönetmeliğin 7/c. maddesinde yer verilen düzenlemenin, Genel Yönetmeliğin 7/2. maddesi ile getirilen koşulu ağırlaştırıcı ve son üç yıllık sicil notu ortalaması 70 ile 75 puan arasında olan personelin görevde yükselme değişikliği suretiyle atama yapılacak kadrolara başvurma olanağını ortadan kaldıracak nitelikte olduğu sonucuna ulaşıldığından, 7. maddenin (c) bendinde yer alan dava konusu düzenlemenin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmesi gerektiği oyuyla Daire kararının bu kısmına katılmıyorum.
Üye Esen EROL