LES puanına ilişkin bir soru bir cevap

Sayın İlgili,

Öncelikle vermiş olduğunuz hizmet nedeniyle sizlere teşekkür etmek isterim...
Benim sizlere danışmak istediğim konu üniversitelerin Lisansüstü Eğitim için uyguladığı LES barajı puanı ile ilgili;

Sorum şudur:

Bildiğimiz üzere LES sınavı sonuçlarının hesaplamasında uygulanan istatistiki yöntem gereği her dönem LES sınavından alınan en yüksek puan değişirken ve çoğu zaman 80 puanı bulmaz iken üniversiteler lisansüstü eğitim için LES sınav puanı ağırlıklı ortalamasını hesaplamak için adayın LES puanını 80 üzerinden hesaplıyor. Oysa Aralık döneminde sınavda en yüksek puan farz-ı misal 71.000 ise ve lisansüstü eğitim programına 55.000 ile başvuran bir adayın ağırlıklı ortalaması o dönemin en yüsek puanına göre hesaplanmamalı mı? Keza Aralık döneminde en yüksek not 71.000 iken Mayıs döneminde en yüksek not 76.000 olabilir ve Mayıs döneminde 55.000 puan alan bir aday ile Aralık döneminde 55.000 puan alan bir aday arasında fark vardır. Yanılıyor muyum?
Oysa enstitüler, her iki adayın sınav sonucunu da eşit görmektedir (55.000) ve doktoraya başvuran bir adayın puanı hesaplanırken (100'lük sisteme çevrilmeye çalışılırken) uygulanan hesaplama sistemi şudur;
* 80 üzerinden 55 aldıysa 100 üzerinden kaç puandır... (=68,750)
bence uygulanması gereken sistem şudur;
*Aralık dönemi sınavından 55 alan bir öğrenci için... 71 (o döneme ait en yüksek puan) üzerinden 55 aldıysa 100 üzerinden puanı kaçtır... (=77.464)
*Mayıs döneminde sınava giren bir aday için... 76 (o döneme air en yüksek puan) üzerinden 55 aldıysa 100 üzerinden puanı kaçtır... (=72,368)
Abartı bir örnek ile daha iyi anlatabilirim. Söz gelişi önümüzdeki dönem LES sınavından en yüksek puan olaki 62.00 olsun (bu mümkün) o zaman adayın aldığı 50.000 puan ile en yüksek puanın 76 olduğu dönemde alınan 50.000 puan arasında fark vardır...
Hangi uygulama doğrudur?
Eğer benim savunduğum tez doğruysa enstitülerin yaptığı hesaplama yanlıştır ve uygulamadan mağdur olan adaylar vardır...
Konunun tarafınızca araştırılmasını bekler, teşekkür ederim..
Çalışmalarınızda başarılar dilerim...
Not: örneklerde kullanılan LES puanları hayalidir... Sadece konuyu daha rahat anlatabilmek içindir...

Cevap:

Bu konudaki yorumlarınız doğrudur.

Yılda iki defa yapılan ve iki yıl geçerlilik süresi olan LES' te; adayların puanlarının hesaplanmasında (her bir dönem için) ?standart puan?lar hesaba katılmaktadır. (Her aday isterse her dönem (her yıl iki defa) sınava girebilir ve aldığı en yüksek puanla müracaat eder.)

Lisansüstü Eğitim Sınavı (LES) ile ilgili Yasal Mevzuat özet olarak şöyledir:

LES Sınavı (Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı)

Herhangi bir üniversitede Lisans eğitimini tamamlamış veya üniversite son sınıfta okuyan öğrencilerin yüksek lisans eğitimi almak için aşması gereken bir baraj sınavıdır. Yılda iki defa Mayıs ve Aralık aylarında yapılmaktadır.

Temel İlkeler ve Koşullar

Lisansüstü Eğitim Sınavı (LES), herhangi bir üniversitede lisans eğitimini tamamlamış veya üniversite son sınıfta okuyan ve yüksek lisans eğitimi almak isteyen kişilerin girmek zorunda oldukları bir baraj sınavıdır.

Yüksek Lisans için;

Lisansüstü Eğitim Sınavı'nın (LES'in) % 50'si

Lisans Derecesinin (Transcript'in) % 25'i

Mülakat Sınavı'nın % 25'i alınmaktadır.

Bu işlemler sonucunda elde edilen puanlar en yüksekten başlayarak sıralanırlar ve üniversitenin kontenjanı dâhilinde yüksek lisans programına yerleştirilirler. Yüksek Lisans programına girebilmek için LES puanının mümkün olduğunca yüksek olması önemli bir avantajdır.

* LES'te sayısal ve sözel bölümlerden oluşan bir Yetenek Testi uygulanır.

Sayısal Bölüm 80 Soru 90 Dakika

Sözel Bölüm 80 Soru 90 Dakika

Sınavda 4 yanlış 1 doğruyu götürmektedir. Sınavda en yüksek puan 80'dir. Üniversitelerin taban puanı genellikle 45'tir. Ancak bazı programlarda üniversite baraj puanını yüksek tutma hakkına sahiptir.

* LES sonuçları, sınav tarihinden itibaren iki yılık bir süre için geçerlidir.

* Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (LES), LES Kılavuzunda belirtilen üniversite rektörlüklerinin bulunduğu merkezlerde yapılır.

* Sınavda çoktan seçmeli sorulardan oluşan bir test uygulanır. Cevapların, bu amaçla hazırlanmış olan cevap kağıtlarına işaretlenmesi istenir. Cevap kâğıtları ÖSYM'de optik okuyucularla okunur ve bilgisayarla değerlendirilir.

* Sınav sonuçları adayların adreslerine postalanır.

* Sınav evrakı ÖSYM'de sınav tarihinden itibaren 100 takvim günü saklandıktan sonra imha edilir.

Puanlama

Yetenek testinin sayısal ve sözel bölümleri ayrı ayrı olmak üzere adayların testteki sorulara verdikleri doğru ve yanlış cevaplar ayrı ayrı toplanır, doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının dörtte biri çıkarılarak ham puanlar elde edilir. Tüm adayların sayısal ve sözel bölümlerin her birinden aldıkları ham puanların ortalaması ve standart sapması ayrı ayrı hesaplanır ve adayların ham puanları, ortalaması 50, standart sapması 10 olan standart puanlara dönüştürülür. Böylece her aday için Sayısal Standart Puan ve Sözel Standart Puan hesaplanır. Bu standart puanlar kullanılarak her aday için sayısal ağırlıklı (LES-SAY), sözel ağırlıklı (LES-SÖZ) ve eşit ağırlıklı (LES-EA) olmak üzere üç ayrı LES puanı hesaplanır.

Ağırlıklı LES puanlarının hesaplanmasında, Sayısal Standart Puan ve Sözel Standart Puan aşağıdaki tabloda gösterilen katsayılarla çarpılır.

Başarılı olmak için kaç puan almak gerek?

Adayların LES'ten,başvurduğu lisansüstü programın puan türünde en az 45 puan almaları gerekmektedir.Yükseköğretim kurumları lisansüstü programlarına öğrenci seçiminde LES puanının %50'den az olmamak koşuluyla, ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağını adaylara duyurmaktadırlar.

* Bütün yükseköğretim kurumlarının lisansüstü programlarına öğrenci seçme ve yerleştirme işlemlerinde LES sonuçları kullanılır. Yükseköğretim kurumları, lisansüstü programlarına öğrenci seçiminde bu sonuçları ne şekilde kullanacaklarını adaylara duyururlar. Yükseköğretim kurumları seçme ve yerleştirme işlemlerinde sadece bu puanlardan yararlanabilecekleri gibi, bu puanları ön eleme amacıyla veya kendi yapacakları sınavın bir parçası olarak da kullanabilirler.

* Yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacının karşılanması amacıyla, 2547 sayılı Kanunun 418 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 33. Maddesi uyarınca, araştırma görevlisi kadrolarına atanmak suretiyle yükseköğretim kurumları tarafından yurtdışına lisansüstü öğrenim görmek üzere gönderilecek adayların seçiminde de LES sonuçları kullanılır. Bu yolla yurt dışında lisansüstü öğrenim görmek isteyen adayların LES'e girmeleri zorunludur.

* ÖSYM, LES sonuçlarına göre lisansüstü öğrenim görmek üzere yurtdışına gönderilecek adayları seçme koşullarını ayrıca duyurmakta, tercihleri almakta ve duyuruda belirtilen kurallara göre yerleştirme işlemlerini yaparak sonuçları ilgililere bildirmektedir.

Yurtiçindeki bazı kuruluşlar yurtdışında lisansüstü öğrenim görecek öğrencilere burs verirken LES sonuçlarından yararlanabilirler.

* Yükseköğretim kurumları araştırma görevlilerinin atamalarında diğer değerlendirme ölçütlerinin yanı sıra LES sonuçlarını kullanırlar.

* Yurtiçindeki ve yurtdışındaki kurumlar istedikleri takdirde amaçları doğrultusunda bu sınavın sonuçlarından yararlanabilirler.

Kaynak: http://www.osym.gov.tr

BİRSES