Kamu Haznedarlığı Genel Tebliği
TEBLİĞ
Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) ve Maliye Bakanlığından:
KAMU HAZNEDARLIĞI GENEL TEBLİĞİ
Amaç
MADDE 1 - (1) Bu Tebliğin amacı, kapsamda yer alan kurumların mali kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ve izlenebilmesini teminen Kamu Haznedarlığı uygulamasına ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 - (1) Aşağıda sayılan kurumlar bu Tebliğ hükümlerine tabidir:
a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,
b) Özel bütçeli idareler,
c) Döner sermayeler,
ç) Fonlar,
d) Belediyeler,
e) İl özel idareleri,
f) Sosyal güvenlik kurumları,
g) Kamu iktisadi teşebbüsleri,
ğ) Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları,
h) Bu maddede sayılan kurumların;
1) Bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmeleri ile birlikleri,
2) Sermayesinin yarısından fazlasına doğrudan ve/veya dolaylı olarak sahip olduğu şirketleri,
3) Fon, hesap, özel hesap, havuz ve benzeri adlarla açtıkları ve/veya yönettikleri her türlü banka hesabı.
Dayanak
MADDE 3 - (1) Bu Tebliğ, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 ve 16 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 - (1) Bu Tebliğde geçen;
a) DİBS: Devlet İç Borçlanma Senedini,
b) Kamu Sermayeli Bankalar: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, T.C. Ziraat Bankası A.Ş., T. Halk Bankası A.Ş., T. Vakıflar Bankası T.A.O. ve sermayesinin yarısından fazlası doğrudan ve/veya dolaylı olarak kamuya ait olan diğer mevduat ve katılım bankalarını,
c) Kısa vadeli kaynaklar: 30 günden kısa vadeli kaynakları,
ç) Kurum: 2 nci maddede sayılanları,
d) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
e) Organize Para Piyasası: Takasbank bünyesinde faaliyet gösteren para piyasaları ve/veya Hazine Müsteşarlığınca belirlenecek Türkiye'de kurulu diğer organize para piyasalarını,
f) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
g) Uzun vadeli kaynaklar: 30 gün ve daha uzun vadeli kaynakları,
ifade eder.
Uygulama ve kullanılacak araçlar
MADDE 5 - (1) Hazine Müsteşarlığı dışında kalan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri;
a) Kendi bütçeleri veya tasarrufları altında bulunan her türlü mali kaynaklarını TCMB veya muhabiri olan bankada açılacak TL cinsi vadesiz hesaplarda tutmakla yükümlüdür.
b) Dış alımlar veya yurt dışından temin edilen krediler nedeni ile döviz cinsinden ödeme veya yükümlülükleri olması ve/veya Avrupa Birliği tarafından sağlanan ve döviz cinsinden izlenmesi gereken hibe anlaşmaları ile çeşitli faaliyetler kapsamında uluslararası örgütler tarafından hesaplarına döviz cinsi aktarım yapılması durumunda sadece bu işlemlerle sınırlı olmak ve anlaşmalardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla TCMB veya muhabiri olan bankada vadeli veya vadesiz döviz tevdiat hesabı açtırır.
c) Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince afet nedeniyle toplanan nakdi bağış ve yardımlar ile özel kanunların verdiği yetki çerçevesinde belli bir kamusal amaca özgülenmek suretiyle fon, hesap, özel hesap, havuz ve benzeri adlarla açılan ve/veya yönetilen her türlü banka hesaplarında tutulan kaynaklar bu maddenin ikinci fıkrasında sayılan esaslar çerçevesinde değerlendirilir.
(2) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kurumlar kendi bütçeleri veya tasarrufları altında bulunan her türlü mali kaynaklarını kamu sermayeli bankalarda açtıracakları hesaplarda aşağıdaki araçları kullanarak değerlendirmekle yükümlüdür:
a) TL cinsi vadesiz ve/veya vadeli mevduat ile özel cari hesap ve/veya katılma hesabı,
b) Gerekli görülmesi halinde ve ihtiyaçları ölçüsünde döviz cinsi ödemeleri için vadeli ve/veya vadesiz mevduat ile özel cari hesap ve/veya katılma hesabı,
c) İhale, doğrudan satış, ihale öncesi rekabetçi olmayan teklif ya da ikincil piyasadan doğrudan ya da ters repo yoluyla temin etmek suretiyle 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında Müsteşarlıkça ihraç edilen borçlanma senetleri ve/veya kira sertifikaları,
ç) Organize para piyasalarında TL cinsi borç verme işlemleri.
(3) 18/6/2011 tarihli ve 27968 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Ödeme ve Tahsilat İşlemlerinin Elektronik Ortamda Gerçekleştirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar hükümleri saklı kalmak kaydı ile kurumlar; faaliyetleri kapsamında yaptıracakları tahsilat ve ödeme işlemleri için yurt içinde yerleşik diğer bankaları ve Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.'yi de kullanabilir. Gerçekleştirilen tahsilat tutarlarının, özel kanunların verdiği yetki kapsamında yapılan düzenlemelerde yer alan hükümler saklı kalmak kaydı ile takip eden işgünü içinde; yurtiçinde yerleşik bankalar aracılığıyla kredi kartları ile yapılan tahsilatın ise azami 20 gün içerisinde ilgili kurumun kamu sermayeli bankadaki hesabına aktarılması zorunludur.
(4) Kurumlar bu maddenin ikinci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinde sayılan işlemleri, yurt içinde yerleşik diğer bankalar aracılığı ile de yapabilir.
Kaynakların değerlendirilmesi ve nemalandırma
MADDE 6 - (1) Kurumlar kısa vadeli kaynaklarını, vadesiz ve/veya vadeli mevduat, özel cari hesap ve/veya katılma hesabı ile repo/ters repo araçlarını kullanarak değerlendirir. Kısa vadeli kaynaklar için uygulanacak vadeli mevduat faiz oranı ve katılma hesabı getiri oranı, TCMB tarafından haftalık olarak en son açıklanan, bankalarca TL üzerinden 1 aya kadar vadeli olarak açılan mevduatlara uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranının;
a) Gecelik vade açılması halinde % 70'inden,
b) 7 güne kadar vade açılması halinde % 80'inden,
c) 8 günden 30 güne kadar vade açılması halinde % 90'ından,
düşük olamaz.
(2) Kurumlar uzun vadeli kaynaklarını, vadeli mevduat, katılma hesabı ve 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerindeki araçları kullanarak değerlendirir. Vadeli mevduat faiz oranı ve katılma hesabı getirileri piyasada oluşan benzer vadedeki DİBS faiz oranından daha düşük olamaz. Vadeli mevduat faiz oranı ve katılma hesabı getiri oranlarına ilişkin gösterge oranın hesaplama formülü Ek-1'de yer almaktadır.
(3) Vadeli mevduat faiz oranlarının ve katılma hesabı getiri oranlarının birinci ve ikinci fıkrada belirtilen oranlardan düşük olması halinde mali kaynaklar, 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (c) ve (ç) bentleri kapsamında değerlendirilebilir.
Diğer menfaatler
MADDE 7 - (1) Kurumlar mali kaynaklarının değerlendirilmesinde faiz veya kar payı dışında ayni ya da nakdi herhangi bir menfaat temin edemez.
(2) Kurumların aylık ve ücret ödemeleri ile faaliyetleri kapsamında bankalara yaptırdıkları tahsilat ve ödeme işlemlerine ilişkin olarak sağladıkları havale, elektronik fon transferi (EFT), para transferi ve benzeri bankacılık hizmetleri için yapılan protokoller kapsamında ortaya çıkan ücret ve hizmet bedellerinin bankalar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. tarafından üstlenilmesi birinci fıkra kapsamında değerlendirilmez.
Bildirim ve raporlama
MADDE 8 - (1) 4749 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrası gereğince;
a) Kurumların mali hizmetlerini yürüten birimleri, merkez ve varsa taşra birimlerine ait vergi kimlik numaralarına ilişkin her türlü değişiklik ile yeni kurulan birimlerine ilişkin vergi kimlik numaralarını en geç 10 iş günü içerisinde, ayrıca bankalarca Müsteşarlığa iletilen hesap bilgilerinin mutabakatını teminen, içerik ve süresi Müsteşarlıkça belirlenerek talep edilen bilgileri de istenen süre içerisinde Müsteşarlığa göndermekle yükümlüdür.
b) Bankalar, kurumların kendileri nezdindeki mali kaynakları ile kullandıkları kredi ve benzeri yükümlülükleri hakkındaki bilgileri, içerik ve süresi Müsteşarlıkça belirlenen şekilde hazırlamak ve Müsteşarlığa göndermekle yükümlüdür.
(2) Kamu Haznedarlığı uygulaması çerçevesinde Müsteşarlıkça izlenen ve ticari sır niteliğini haiz olan bilgiler kurumların bağlı, ilgili veya ilişkili oldukları bakanlıklar, adli merciler ve denetim mercileri tarafından gerekli olduğu hallerde Müsteşarlıktan gerekçesi ile birlikte yazılı olarak talep edilebilir. Bu taleplerden karşılanması uygun görülenler gizli kaydıyla yazılı olarak cevaplanır.
(3) Tebliğ kapsamındaki kurumlardan hali hazırda teşkilatlanma süreci devam edenler ile Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra kurulacak olanlar için 8, 9 ve 10 uncu maddelerin yürürlük tarihi bu kurumların mali hizmetler görevlerini yürüten birimlerinin ihdas edildiği tarihten itibaren 15 iş günüdür.
Sorumluluk
MADDE 9 - (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan kurum yetkilileri ve muhasebe yetkilileri bu Tebliğ hükümlerini yerine getirmekle yükümlü olup bu Tebliğ hükümlerine aykırılık sebebi ile ortaya çıkabilecek zararlardan şahsen ve müteselsilen sorumludur.
Yaptırım
MADDE 10 - (1) Kamu kaynaklarının bu Tebliğ hükümlerine aykırı şekilde değerlendirilmesinden elde edildiği tespit edilen nemalar genel bütçeye gelir kaydedilir.
(2) Müsteşarlık tarafından bu Tebliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında istenen bilgilerin belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde gönderilmemesi halinde 4749 sayılı Kanunun 14/A maddesinin (ı) bendi uyarınca idari para cezası uygulanır.
İstisnalar ve muafiyetler
MADDE 11 - (1) Aşağıda sayılan kurumlar ile hesaplar Tebliğ kapsamı dışındadır:
a) Kamu sermayeli bankalar,
b) Vakıflar,
c) Özel kanunla kurulmuş kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları,
ç) Kefalet ve yardımlaşma sandıkları,
d) Dernekler,
e) Federasyonlar,
f) Muhtarlıklar,
g) Okul aile birlikleri,
ğ) Kurumların eğitim ve dinlenme tesisi, misafirhane, yemekhane, kreş, çocuk bakımevi, spor tesisi ve benzeri sosyal ve destek amaçlı tesislerinden yararlanan personelinden alınan yemek, konaklama ve diğer hizmet bedelleri ile katkı için bütçeden aktarılan yemek bedellerinin bulundurulduğu ve söz konusu tesislerin nam ve hesabına açılmış olan banka hesapları,
h) Yılı bütçeleri ile tahsis edilen örtülü ödenekler ile ilgili olarak açtırılan banka hesapları,
ı) Bulundukları ülkenin bankacılık sektörü veya kambiyo mevzuatından kaynaklanan sorunlar nedeniyle kurumların yurt dışı temsilciliklerince yurt içinde kendi nam ve hesaplarına açtırdıkları banka hesapları,
i) Kurumların yurt dışı temsilciliklerine ait olan ve yurt dışında yerleşik bankalar nezdinde açılan hesaplar,
j) Akreditif/akreditif karşılığı kredi işlemleri.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasının (ç), (g), (ğ), (h) ve (ı) bentleri kapsamındaki hesaplar için kurum vergi kimlik numarasından ayrı bir vergi kimlik numarası kullanılır. Vergi kimlik numaralarının temin edildiği tarihten itibaren 30 iş günü içerisinde Müsteşarlığa bildirilmesi zorunludur.
Diğer hususlar
MADDE 12 - (1) 11/9/2013 tarihli ve 28762 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kamu Haznedarlığı Genel Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Kurumlar bankalarla yapacakları protokollerde bu Tebliğ hükümlerine uygun düzenlemeler yapmakla yükümlüdür.
(3) Bu Tebliğin yürürlük tarihinden önce yapılmış olan protokoller sürelerinin bitimine kadar uygulanmaya devam olunur.
(4) Bu Tebliğ hükümlerine göre yapılacak protokollerin süresi bir yılı geçemez.
(5) Herhangi bir süre belirtilmeksizin uygulanan protokoller Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde bu Tebliğ hükümlerine göre yenilenir.
Yürürlük
MADDE 13 - (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14 - (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan ve Maliye Bakanı birlikte yürütür.