Yatırımlar hendeğe düştü

Ercan Baysal

Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından bugün Mardin'de açıklanacak eylem planının ekonomik ve sosyal boyutunu içeren 'Terörle Mücadele ve Rehabilitasyon Eylem Planı' beklenirken, hendek siyaseti bölgede yatırımları bıçak gibi kesti. Diyarbakır, Cizre ve Silopi'de artan terör saldırılarının ardından yerli ve yabancı firmalar yatırım kararlarını ya iptal ediyor ya da rafa kaldırıyor. Son olarak Norveçli Statkraft, Siirt'te bulunan Çetin HES projesinin güvenlik endişeleri nedeniyle askıya alındığını bildirdi. Şanlıurfa'da da 5 bin kişiye istihdam sağlayacak tekstil adasında 10 firma fabrika kurmayı planlarken sadece 1 şirket yatırıma başladı. Yine Urfa'da 10 bin kişiye istihdam sağlayacak ayakkabıcılık üssü de gelişmelerden olumsuz yönde etkilendi. Van ve bölgedeki terör olayları turizmi bitme noktasına getirdi.

TEŞVİK BELGESİ SERT DÜŞTÜ

Ekonomi Bakanlığı verilerine göre Doğu ve Güneydoğu illerinden oluşan 6. Bölgeye yönelik yatırımlarda geçen yıl radikal düşüş yaşandı. 2013 yılında 6.7 milyar liralık yatırım öngören 423 teşvik belgesi alınırken, 2014 yılında Kobani bahanesiyle çıkarılan terör olaylarının ardından 4.2 milyar liralık yatırım öngören 458 teşvik belgesi alındı. Geçen yıl ise 6. Bölgeye yönelik toplamda 2.3 milyar liralık yatırım teşvik belgesi alındı. 2013 yılında 12, 2014 yılında 10 geçen yıl ise sadece 1 yabancı firma Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ne yatırım yapmak için teşvik belgesi aldı.

İSTİHDAMA ENGEL

Diyarbakır'ın Sur ilçesi başta olmak üzere bölgede yaşanan son terör olayları devam eden yatırımların da önüne geçti. On binlerce kişilik istihdam da sıkıntıya girdi. Sadece Silvan Barajı'nın tamamlanması halinde 318 bin kişilik yeni istihdam ortaya çıkacak. Şanlıurfa'daki 3. OSB'nin tamamlanmasıyla birlikte 12 bin 500 olan organize sanayideki genç istihdam rakamı da 30 bine yükselmiş olacak.

STATKRAFT YATIRIMI ASKIDA

Norveçli Statkraft da dün Siirt'te bulunan Çetin HES projesinin güvenlik endişeleri nedeniyle askıya alındığını bildirdi. Şirketin konu ile ilgili açıklamasında, bölgedeki gelişmeler nedeniyle projeye ilişkin risklerin arttığı belirtildi. Çetin HES, Botan nehri üzerine inşa edilecek.

VAN'DA TURİZM BİTME NOKTASINA GELDİ

Bölgedeki terör olayları turizmi bitme noktasına getirdi. Bu yılın ilk 6 ayı için hiçbir rezervasyon almadıklarını belirten Van Gölü Havzası Turizm Derneği Başkanı Abdullah Tunçdemir "2014 ve 2015 yılı Van ve bölge turizmi için son derece olumlu geçti. Özelikle iç turizm de Van'ı 2 milyona yakın turist ziyaret etti. Bu yıl bu rakamın yaşanan olaylar nedeniyle çok düşeceğini düşünüyoruz" dedi.

TEKSTİL ADASI'NDA 9 FİRMA BEKLİYOR

Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı E. Sabri Ertekin: "Şanlıurfa'da herhangi bir şekilde güvenlik sorunu yok. Diyarbakır'da yaşanan olaylar yatırımcıları olumsuz yönde etkiliyor. Bizde yatırımlardan vazgeçen olmadı ama beklemeye alan firmalar var. Tekstil adasında 10 firma fabrika yapmayı düşünüyordu. Bunlardan 9 tanesi beklemeye aldı. 10 bin kişilik istihdam sağlayacak ayakkabı sektörüne yönelik yatırımlarda arsa hazır, işin başlamasını bekliyoruz."

SUR'DA 3 BİN ESNAF DÜKKAN AÇAMIYOR

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Sayar: "Özellikle yatırım olabilmesi için dünyanın her yerinde geçerli olan kural, 'barış ortamının olması'dır. Yatırımcıların gelecekle ilgili öngörülerini yapmaları gerekiyor. Bölgede, çözüm süreci ile birlikte umutların yükseldiği iş yapmakta moral ve motivasyonların yükseldiği sıçrama yaşanmamış olsa da birçok istatistiklerde az da olsa pozitif yönde artış söz konusuydu. Oluşabilecek kalıcı bir barış ortamıyla bölge gerçek potansiyelini sıçrama yaparak ortaya çıkaracaktı. Diyarbakır'ın bazı bölgelerdeki ilçelerinde aylardır, iki ayı aşan belli aralıklarla sokağa çıkma yasağı var. Diyarbakır'ın Sur ilçesinde 3 bine yakın esnaf dükkanını açamıyor. 10 bine yakın insan ücretsiz izne ayrıldı. Bölgenin genelinde ticaret hacminde bütün sektörlerde daralma söz konusu. Bu rakamsal olarak önümüzdeki günlerde daha net ortaya çıkacak. Yatırım yapma düşüncesinde olanlar yatırımlarını askıya aldılar."

SİLOPİ'DE 27 BİNA YIKIK 342'Sİ AĞIR HASARLI

Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı, Silopi'ye yönelik zarar tespit çalışmaları hakkında bilgi verdi. Silopi'de operasyonların sona erdiğini aktaran Bakan Sarı "Silopi'de de operasyonların sona ermesi ile birlikte İçişleri Bakanlığımızın ve valiliğimizin talebi üzerine yaklaşık 23 ekipten oluşan ve toplam 72 kişiden oluşan kadromuzu Silopi'ye gönderdik. Burada 10 gün süren çalışma sonucunda zarar ve ziyan tespit çalışması gerçekleştirdiler. Tek tek her bir bölgedeki zarar gören binaları tespit ettiler" dedi. Bakan Sarı, zarar tespit çalışması sonucunda genel olarak 27 adet yıkık bina, 342 adet de ağır hasarlı bina olduğunu kaydetti.

SURİÇİ'NE ÖZEL

Suriçi Bölgesi'ne yönelik özel bir çalışma yapıldığın ifade ederek, burada kentsel dönüşümün olmayacağını söyleyen Sarı "Basında ve bölge halkında yanlış yönlendirilen bu haberleri bu vesileyle de düzeltmek istiyorum. Sur'da yapacağımız çalışma kentsel sit alanı ilan edilmiş bölgede koruma amaçlı yapılmış imar uygulama planlarının uygulanmasıdır ki bu çalışma 2012 öncesinden devam etmektedir" diye konuştu.