30 yıldan fazla sürelere dair ikramiye davaları hangi mahkeme açılmalı?

Anayasa Mahkemesi tarafından, 5834 Sayılı Kanunun 89/4 maddesi, 25.12.2014 tarih ve 2013/111-2014/195 E-K sayılı ilamı ile 30 yılın üzerinde hizmeti olanların, hizmet sürelerinin hesaplanarak ikramiye tutarının talep edene verilmesinin önü açılmıştır.

07.03.2016 tarihinde Memurlar.Net'te yayımlanan haberde; 30 yıl üzeri hizmeti olanların emeklilik ikramiyesinde merak ettikleri hususların neler olduğuna değinilmiş olup, bu haberde değinilmeyen;ama önemli olan bazı hususlar bulunmaktadır. Şöyle ki; 30 yıl ve üzeri hizmeti bulunup da 30 yılın üzerindeki hizmet süreleri için emeklilik ikramiyesi talepli dava açmayı düşünenler, dava açmadan önce, davayı açacakları hangi mahkemenin yetkili olduğu ve dava konusu olan işlemin tesisi tarihinden itibaren dava açma süresinin ne kadar olduğu, dava açma süresi kaçırıldıktan sonra tekrar idari işlem tesisi yaptırılıp, o idari işleme karşı dava açılması durumunda nelerin olacağına, dava açmak için illaki Ankara İdare Mahkemesi'ne gitmek gerekip gerekmediği hususlarına değinilecektir.

a) Dava açmadan önce hangi mahkeme yetkilidir?
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14.maddesinin 3/a fıkrasında, dava dilekçelerinin öncelikle görev ve yetki yönünden inceleneceği; 15.maddesinin 1/a fıkrasında ise, idari yargının görevli olduğu konularda görevli ve yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev ve yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği kurala bağlanmıştır. Aynı kanunun 32/1. maddesinde; "Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir." kuralına yer verilmiştir.
Hizmet sürelerinin 30 yılını aşan kısmı için emekli ikramiyesi ödenmesi talebiyle dava açacakların, dava açacakları idari işlemi tesis eden kurum Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'dır. Dolaysıyla, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı'nca tesis edilen işlemlerde, bu kurumun genel merkezinin Ankara'da olması nedeniyle dava konusu işlemi tesis eden idarenin bulunduğu yerdeki Ankara İdare Mahkemeleri yetkili bulunmaktadırlar. Farklı yerlerdeki idare mahkemelerine dava açılması durumunda, dava açılan mahkemeler yetki ret kararı vererek dava dosyalarını Ankara İdare Mahkemelerine yollamaktadır, bu işlem de zaman almakta ve davaların uzamasına sebebiyet vermektedir.

b) Dava konusu olan işlemin tesisi tarihinden itibaren dava açma süresi ne kadardır?
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7'nci maddesinde, Danıştay'da ve idare mahkemelerinde idari dava açma süresinin, kural olarak yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren altmış gün olduğuna işaret edilmiş; 11'inci maddesinde, "İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır..." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda anılan mevzuat hükmü doğrultusunda, 30 yıl ve üzeri hizmeti bulunanların 30 yılı aşan hizmetleri için emekli ikramiyesi talebini Sosyal Güvenlik Kurumundan talep ettiklerinde, Sosyal Güvenlik Kurumu ilgilinin talebine 60 gün içinde cevap vermez ise, idare ilgilinin talebini zımnen ret etmiş sayılır ve ilgililer 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemesi'ne dava açmaları konusunda ihtiyari olmaktadırlar.

c) Dava açma süresi kaçırıldıktan sonra, idareden tekrar idari işlem tesisi yaptırılması istenir ve menfi olan idari işleme karşı dava süresinde açılmış sayılır mı ?
Bu husus, idare mahkemeleri hakimlerinin takdirlerindedir, bazı idare mahkemeleri daha önce tesis edilen işlemin dava açma süresi kaçırıldıktan sonra tekrar tesis edilmesini, dava süresinde açılmadığından bahisle süre yönünden ret edebilmektedir. Bu husus, tamamen mahkemelerin takdirinde olduğundan davaların sürelerinde açılması elzem olmaktadır.

d) Dava açmak için, Ankara İdare Mahkemelerine gidilmeli mi ?
İdare Mahkemelerine dava açmak isteyenler, ikametgahlarına en yakın Asliye Hukuk Mahkemeleri vasıtası ile veya kendilerine en yakın olan İdare Mahkemesi vasıtası ile davalarını ikame edebilirler;ama posta süresinin uzamaması için bizzat Ankara'da dava açılması posta süresinin kısaltılması yönünde fayda sağlayacaktır. Önemle hatırlatmakta fayda var ki; dava açmak isteyenler Ankara İdare Mahkemesi'ne yollanmak üzere ikametgahlarına en yakın Asliye Hukuk Mahkemesi veya İdare Mahkemesi'ne dilekçelerini sunabilirler ve gerekli harçlarını, posta masraflarını yatırabilirler. Buradan hareketle, illaki Ankara İdare Mahkemesi'ne gidip dava açmak gerekmemektedir.

Haber metninin; 30 yıldan fazla hizmeti olup da hizmetinin 30 yılından sonrasına ilişkin emekli ikramiyesi talebinde bulunmak isteyenlere faydalı olması dileğiyle.

ÇOTANAK