Vergi iadesinin kaldırılmasına tepki... Uygulama riskli ve yanlış

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) Başkanı Yahya Arıkan, vergi iadesinin kaldırılmasının çalışanlara değil, işverenlere yarayacağını kaydetti.

İSMMMO Başkanı Arıkan, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın çalışanların vergi iadesinin kaldırılmasına ilişkin açıklamalarını anımsatarak, bunun sadece brüt ücret üzerinden, kayıtlı çalışan çok az bir kesime fayda sağlayacağını ifade etti.

?İŞVEREN VERGİ FARKINI MAAŞA YANSITMAZ?

Yeni düzenlemeyle işyerlerinin çalışan adına yüzde 5-6 daha az vergi öderken, oluşacak farkın da çalışanların ücretlerine yansıtılmasının planlandığını hatırlatan Arıkan, ?Buna göre 380 YTL asgari ücret alan bir kişi aylık 30-35 YTL arasında bir miktarı devletten iade olarak alacak. Maaşı 750-1000 YTL arasında olan bir kişi ise yine devlette iade olarak her ay 40-45 YTL arasında bir miktarı fazladan alacak? dedi. Ancak Türkiye'de çalışanların yüzde 90'ının işverenle net ücret pazarlığı yaparak işe kabul edildiğine dikkat çeken Arıkan, ?İşveren ücreti net rakam üzerinden ödemekte. İşverenin vergi farkını maaşa yansıtacağı düşünülemez? diye konuştu.

?YENİ SİSTEMDEN ÇOK KÜÇÜK BİR KESİM FAYDALANACAK?

Arıkan, IMF'nin isteği ile uygulanması planlanan ?standart indirim? sisteminin mevcut uygulamanın yerine getirilemeyeceğini vurgulayarak, getirilmesi düşünülen sistemden sadece kamuda çalışanlar, sendikalı ücretliler ve kurumsal yapıda brüt ücret üzerinden çalışanların yararlanacağını kaydetti.

?UYGULAMA VERGİDE GELİR KAYBINA YOL AÇAR?

Yeni sistemle işverenin daha az Gelir Vergisi stopajı ödeyeceğine işaret eden Arıkan, 1984 yılından bu yana uygulanan Vergi İadesi sisteminin kaldırılması ile Hazine, KDV, Gelir ve Kurumlar Vergisi'nde kayba yol açılacağının altını çizdi. Arıkan şunları söyledi:

?Vergi uygulamalarında oto kontrol sistemleri kaldırıldığı için çalışanlar, belge toplamanın yanısıra gönüllü denetim elemanlığı görevini de yürütmektedir. Sistemden vazgeçilmesi riskli ve yanlıştır. Bunun yerine çalışanların tüm harcamalarının iade kapsamına alınarak 3 ayda bir vergi indiriminden yararlanma sistemi getirilmelidir."

'ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ'

Maliye Bakanlığında üzerinde çalışılan vergi taslağa göre, emeklilerden sonra çalışanların da fiş-fatura toplamasına son verecek vergi iadesinin yerini, asgari geçim indirimi alacak. Asgari geçim indirimi de, brüt asgari ücretin yarısı şeklinde düzenlenecek. Böylece, bütün ücretlerin, brüt asgari ücretin yarısı kadarki bölümünden vergi alınmayacak.

EŞ VE ÇOCUK İNDİRİMİ

Eşi çalışmayan işçi ve memurlar için asgari ücretin yüzde 10'u kadar ek bir indirime gidilecek. Aynı şekilde 2 çocukla sınırlı olmak üzere her 1 çocuk için yüzde 7,5'lik çocuk indirimi yapılacak. Böylece asgari ücrete tabi bekar ya da eşi çalışan ve çocuğu olmayan bir işçinin aylık brüt ücretinin yarısı vergiye tabi olmayacak. Eşi çalışmayan ve 2 ya da daha fazla çocuğu bulunan bir işçinin ise brüt ücretinin yüzde 75'i, bir başka ifadeyle dörtte 3'ü vergi dışı kalacak.

YÜKSEK ÜCRETLİLER KAYBA UĞRAYACAK

Vergi iadesinin kalkarak yerine asgari geçim indiriminin gelmesi, asgari ücretle çalışanlara ek bir getiri sağlayacak.

Vergi iadesi uygulaması, asgari ücretliye bugünkü tutarlar üzerinden 434,8 YTL katkı yaparken, bu rakam asgari geçim indirimiyle 477,9 YTY'ye çıkacak. Böylece yeni sistem, asgari ücretlinin cebine eksradan 43 YTL bırakacak.

Buna karşılık, brüt ücretler yükseldikçe, asgari geçim indiriminin sağladığı katkı azalacak ve asgari geçim indiriminin getirisi, vergi iadesinin altına inecek.

Böylece yüksek ücretliler, yeni sistemde kayba uğrayacak. Bu kayıp, vergi matrahı 2 bin YTL olan bir ücretli için 502,8 YTL'ye, aylık vergi matrahı 5 bin YTL olanlar için de 1.716 YTL'ye kadar çıkacak. Aylık vergi matrahı 2 bin YTL olan bir ücretli halen bin 140 YTL vergi iadesi alabiliyor. Asgari geçim indiriminin bu ücretliye getirisi 637,2 YTL olacak.

Aylık vergi matrahı 5 bin YTL olan bir ücretlinin vergi iadesi yoluyla cebine girecek para 2 bin 580 YTL'ye ulaşırken, yeni sistemin bu kişiye katkısı da 863,4 YTL'de kalacak.

Bu durumu değerlendiren bir Maliye yetkilisi, ?Evet, yeni sistem, asgari ücretlilere yönelik bir iyileşme sağlayacak, yüksek ücretliler için bir kayıp ortaya çıkacak ama yüksek ücretlilerin tümümün de vermesi gereken fatura ve fişlerin hepsini topladığını düşünmemek lazım. Onlar da, ne kadar fatura, fiş verebiliyorsa, o kadar vergi iadesi alıyordu? dedi.