Öğrenim, Askerlik ve Yaş Gibi Koşullar ÖSYM Tarafından Kontrol Edilmeyecek
Bilgisayar programı vasıtasıyla adayların öğrenim, yaş ve askerlik şartlarını taşıyıp taşımadığının kontrol edilmek istenmesi ÖSYM'nin bugüne kadar yaptığı en önemli hatalardan birisiydi. Çünkü bu halde hukuksuz bir şekilde aranan "askerliğini yapmış olma" şartı dolaysıyla adayların tercihleri bilgisayarda elenmekte veya YÖK tarafından denk kabul edilmesine rağmen mezun olduğu bölümü tercih kılavuzu kodlarında yer almayan adayların yapmış olduğu tercihler değerlendirmeye alınmamaktaydı. Ancak, ÖSYM bu yerleştirmelerde bu uygulamadan vazgeçmiştir.
Daha önceki yerleştirmelerde ÖSYM tercih Kılavuzlarında şu ibare yer almaktaydı: "5.4 Yerleştirme işlemlerine girebilmek için adayların en az geçerli bir tercihi bulunması gerekir. Koşullara uyulmadan yapılmış olan tercihler iptal edileceğinden yerleştirme işlemi içinde yer almayacaktır."
Ancak, 5-9 Nisan 2004 tarihlerinde yapılacak olan yerleştirmlere ilişkin nisan 2004 Tercih Kılavuzunda ÖSYM bu konudaki uygulamasını değiştirmiştir. ÖSYM, Kılavuzda yaptığı açıklamada şu hususlara yer vermiştir: "5.4 2004 Tercih Formu ile adaylardan alınan kadro tercihlerine ÖSYM tarafından yerleştirme yapılırken kurumların öngördükleri öğrenim durumu, askerlik durumu, yaş gibi koşullar göz önünde tutulmayacaktır. Bu nedenle adayların Tercih Formuna yazıp kodladıkları kamu kurum ve kuruluşlarına ait kadroların koşullarını titizlikle incelemeleri ve kendilerine uymayan kadroları Tercih Formlarında kesinlikle göstermemeleri gerekir."
Yukarıdaki değişilik ne anlam ifade etmektedir?
Önceki yerleştirmelerde örneğin mühendis kadrosuna yapılacak atamalarda, koşul olarak Bilgisayar mühendisliği bölümü mezunu olmak yer alıyor ise, bu bölüme denk olan Bilgisayar ve Teknoloji mühendisliği bölümü mezunlarının tercihi daha ilk baştan, bilgisayar programı aracılığı ile elenmekte idi. Oysaki bu bölümün Bilgisayar mühendisliğine denk olup olmadığına ÖSYM değil YÖK karar vermektedir. ÖSYM'nin daha önceki yerleştirmelerde yapmış olduğu bu hatadan dolayı çok sayıda aday ÖSYM'yi dava etmiştir. Dolaysıyla adaylar yerleştirmelerinin yapılması halinde yerleştirildikleri kuruma bölümlerinin denk olduklarını ispat edecekler (Bu konuya ilişkin belge, ortaöğrenim için MEB'den yükseköğrenim için YÖK'ten alınacaktır) ancak, bu ispata rağmen yerleştirmelerini yapmayan kurumlar hakkında bu kez ÖSYM aleyhine değil ilgili kurum aleyhine dava açacaklardırr.
Yine aynı şekilde, örneğin bir kamu kurumu düz memur kadrosuna yapacağı atama için "askerliğini yapmış olma" koşulunu arıyor ise ÖSYM, bilgisayar programı aracılığı ile bu şartı taşımayan adayların tercihlerini dikkate almamaktaydı. Oysaki, sitemizde de yayımlanan Danıştay kararlarında görüleceği üzere (BKZ: Mahkeme kararları) mevzuatında bir düzenleme bulunmadıkça hiç bir kamu kurumu erkek adaylar için sadece "askerliğini yapmış olma" şartını arayamazdı. Ancak, ÖSYM bu şartı bilgisayar programı vasıtasıyla kontrol etmeye çalışınca mağdur olan adaylar bu konuda da ÖSYM aleyhine dava açmak zorunda kalmıştır. Bu yeni düzenleme sonucunda, askerliğini yapmamış olan adaylar, askerliğini yapmış olma şartını koşullarda isteyen kurumları da terch edecekler (Kanunen istenen askerlik şartları dışında- örneğin koruma ve güvenlik görevlisi kadrosu) ancak yerleştirmeden sonra ilgili kamu kurumunun "askerliğini yapmış olma" şartını taşımadıkları gerekçesiyle atamayı yapmaması halinde ilgili kuruma dava açacaklardır.
Bu iki durumdan dolayı, ÖSYM, 2002 yılından bu yana yaptığı yerleştirme işlemlerinde, bu uygulamadan vazgeçtiğini Kılavuzda açıklamıştır.