Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği

ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ

Resmî Gazete :31.05.2006/26184
Tebliğler Dergisi: HAZİRAN 2006/2585-EK

BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 ? (1) Bu Yönetmeliğin amacı; özel eğitime ihtiyacı olan
bireylerin, Türk Millî Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkeleri
doğrultusunda, genel ve mesleki eğitim görme haklarından
yararlanabilmelerini sağlamaya yönelik usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 ? (1) Bu Yönetmelik; özel eğitime ihtiyacı olan bireyler ile
onlara doğrudan veya dolaylı olarak sunulacak eğitim-öğretim hizmetlerinin
yürütülmesi ile ilgili hükümleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 ? (1) Bu Yönetmelik; 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim
Temel Kanununun 62 nci maddesi, 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Özürlüler
ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanunun 16 ncı maddesi ve 30/5/1997 tarihli ve 573 sayılı Özel Eğitim
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 ? (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile
kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki eksiklikleri nedeniyle öz
bakım becerilerinin öğretimi de dahil olmak üzere yaşam boyu süren,
yaşamın her alanında tutarlı ve yoğun özel eğitim ve destek eğitim
hizmetine ihtiyacı olan bireyi,
b) Aile: Özel eğitime ihtiyacı olan bireyin anne, baba ve kardeşleri ya da
kanunen bakmakla yükümlü olan kişi veya kurum temsilcisini,
c) Atölye: Okul ve kurumlarda eğitim programlarının gerektirdiği
uygulamalı derslerde bilgi, beceri ve davranışların kazandırılması
amacıyla gerekli donatımı yapılmış eğitim-öğretim, uygulama ve/veya üretim
yapılan ortamı,
ç) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
d) BEP: Bireyselleştirilmiş eğitim programını,
e) Birden fazla yetersizliği olan birey: Birden fazla alanda görülen
yetersizlik nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan
bireyi,
f) Bireysel gelişim raporu: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin tüm
gelişim alanlarındaki özellikleri ile akademik disiplin alanlarındaki
yeterliliklerine ilişkin değerlendirme sonucunu gösteren raporu,
g) Çocuk bakım elemanı: Özel eğitim okul ve kurumlarında öğrencilerin
beslenme, temizlik ve tuvalet ihtiyaçlarının karşılanması, onların
fiziksel güvenliğinin sağlanması ve öğretim materyali hazırlanmasında
öğretmene yardımcı olan kişiyi,
ğ) Çok ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Bireyin zihinsel
yetersizliği yanında başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz bakım,
günlük yaşam ve temel akademik becerileri kazanamaması nedeniyle yaşam
boyu bakım ve gözetime ihtiyacı olan bireyi,
h) Destek eğitim hizmeti: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin tıbbî ve
eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunda belirlenen eğitim ihtiyaçları
doğrultusunda kendilerine, ailelerine, öğretmenlerine ve okul personeline
uzman personel, araç-gereç, eğitim ve danışmanlık hizmetleri sağlamayı,
ı) Destek eğitim odası: Kaynaştırma uygulamaları yoluyla eğitimlerine
devam eden öğrenciler ile üstün yetenekli öğrencilere ihtiyaç duydukları
alanlarda destek eğitim hizmetleri verilmesi için düzenlenmiş ortamı,
i) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan birey: Yaşına ve
gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik,
hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve altı ay
süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce ortaya çıkan, özel
eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi,
j) Dil ve konuşma güçlüğü olan birey: Dili kullanma, konuşmayı edinme ve
iletişimdeki güçlük nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine
ihtiyacı olan bireyi,
k) Duygusal ve davranış bozukluğu olan birey: Yaşına uygun olmayan sosyal
ve kültürel normlardan farklı duygusal tepki ve davranışlar göstermesi
nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi,
l) En az sınırlandırılmış eğitim ortamı: Özel eğitime ihtiyacı olan
bireyin; toplumla bütünleşmesini sağlamaya yönelik sosyal, öz bakım, dil
ve iletişim alanlarındaki davranışlar ile düzeyine uygun akademik ve
mesleki bilgi ve becerileri kazandırmak amacıyla destek eğitim
hizmetlerinin de verildiği ve mümkün olduğunca yetersizliği olmayan
akranlarıyla bir arada olmasını sağlayan en uygun eğitim ortamını,
m) Genel Müdürlük: Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma
Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
n) Gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen (gezici öğretmen): Özel
eğitime ihtiyacı olan bireyler için evde, hastanede, okul ve kurumlarda
eğitim ve destek eğitim hizmetlerini yürütmekle görevlendirilen görme,
işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenini,
o) Görme yetersizliği olan birey: Görme gücünün kısmen ya da tamamen
kaybından dolayı özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan
bireyi,
ö) Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile
kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde hafif düzeydeki
yetersizliği nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine sınırlı
düzeyde ihtiyaç duyan bireyi,
p) İşitme yetersizliği olan birey: İşitme duyarlılığının kısmen veya
tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde
yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine
ihtiyacı olan bireyi,
r) Kurs: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere, ilgi ve ihtiyaçları
doğrultusunda beceriler kazandırmak amacıyla belirli süre ve programa
dayalı olarak yürütülen, tamamlayan bireylere sertifika veya belge verilen
yaygın eğitim faaliyetlerini,
s) Kursiyer: İlgi ve ihtiyaçları doğrultusunda belirli süre ve programa
dayalı olarak yürütülen yaygın eğitim faaliyetlerine katılan bireyi,
ş) Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile
kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki sınırlılık nedeniyle
temel akademik, günlük yaşam ve iş becerilerinin kazanılmasında özel
eğitim ile destek eğitim hizmetlerine yoğun şekilde ihtiyaç duyan bireyi,
t) Ortopedik yetersizliği olan birey: Hastalıklar, kazalar ve genetik
problemlere bağlı olarak kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine
getirememesi sonucunda meydana gelen hareket ile ilgili yetersizlikler
nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi,
u) Otistik birey: Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi
ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu
özellikleri nedeniyle özel eğitim ile destek eğitim hizmetine ihtiyacı
olan bireyi,
ü) Özel eğitim okul ve kurumları: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere
hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu,
geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemlerin uygulandığı, Bakanlığa
bağlı her tür ve kademedeki yatılı ve gündüzlü resmî ve özel okul ve
kurumları,
v) Özel eğitim sınıfı: Okul ve kurumlarda, durumları ayrı bir sınıfta
eğitim görmeyi gerektiren öğrenciler için yetersizlik türü, eğitim
performansları ve özelliklerine göre açılan sınıfları,
y) Özel eğitim: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ve sosyal
ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel,
geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri, bu bireylerin tüm gelişim
alanlarındaki özellikleri ile akademik disiplin alanlarındaki
yeterliliklerine dayalı olarak uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi,
z) Özel eğitime ihtiyacı olan birey: Çeşitli nedenlerle bireysel ve
gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından
beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyi,
aa) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin zorunlu öğrenim çağı: Okul
öncesi dönemi de içine alan 3-14 yaş grubundaki özel eğitime ihtiyacı olan
bireylerin eğitim-öğretim süresini kapsayan dönemi,
bb) Özel öğrenme güçlüğü olan birey: Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve
kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya
birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme,
dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle
özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi,
cc) RAM: Rehberlik Araştırma Merkezini,
çç) Serebral palsili birey: Doğum öncesi, doğum sırası veya doğum
sonrasında meydana gelen beyin hasarının neden olduğu kas ve sinir sistemi
bozukluklarına bağlı motor becerilerde yetersizliğinden dolayı özel eğitim
ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan bireyi,
dd) Süreğen hastalığı olan birey: Sürekli ya da uzun süreli bakım ve
tedavi gerektiren hastalığı nedeniyle özel eğitim ve destek eğitim
hizmetine ihtiyacı olan bireyi,
ee) Tanılama: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin tüm gelişim
alanlarındaki özellikleri ile yeterli ve yetersiz yönlerinin, bireysel
özelliklerinin ve ilgilerinin belirlenmesi amacıyla tıbbî, psiko-sosyal ve
eğitim alanlarında yapılan değerlendirme sürecini,
ff) Usta öğretici: Ustalık yeterliğini kazanmış;
öğrencilerin/kursiyerlerin kurum, okul ve iş yerindeki eğitiminden
sorumlu, mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan, usta öğreticilik
belgesine sahip kişiyi,
gg) Uzaktan öğretim: Bilişim teknolojileri kullanılarak belirli bir
mekândan bağımsız olarak yapılan öğretimi,
ğğ) Üstün yetenekli birey: Zekâ, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik
kapasitesi veya özel akademik alanlarda akranlarına göre yüksek düzeyde
performans gösteren bireyi,
hh) Veli: Öğrencinin anne/babasını veya kanunî sorumluluğunu üstlenen
kişiyi,
ıı) Zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler bakımından
ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı
olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da
sınırlılıkları olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde
ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan
bireyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitimin Amaçları ve Temel İlkeleri
Özel eğitimin amaçları
MADDE 5 ? (1) Özel eğitim, Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel
ilkeleri doğrultusunda, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin;
a) Toplum içindeki rollerini gerçekleştiren, başkaları ile iyi ilişkiler
kuran, iş birliği içinde çalışabilen, çevresine uyum sağlayabilen, üretici
ve mutlu bir vatandaş olarak yetişmelerini,
b) Toplum içinde bağımsız yaşamaları ve kendi kendilerine yeterli bir
duruma gelmelerine yönelik temel yaşam becerilerini geliştirmelerini,
c) Uygun eğitim programları ile özel yöntem, personel ve araç-gereç
kullanarak; eğitim ihtiyaçları, yeterlilikleri, ilgi ve yetenekleri
doğrultusunda üst öğrenime, iş ve meslek alanlarına ve hayata
hazırlanmalarını
amaçlar.
Özel eğitimin temel ilkeleri
MADDE 6 ? (1) Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkeleri
doğrultusunda özel eğitimin temel ilkeleri şunlardır;
a) Özel eğitime ihtiyacı olan tüm bireyler; eğitim ihtiyaçları, ilgi,
yetenek ve yeterlilikleri doğrultusunda ve ölçüsünde özel eğitim
hizmetlerinden yararlandırılır.
b) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimine erken yaşta başlanır.
c) Özel eğitim hizmetleri, özel eğitime ihtiyacı olan bireyleri sosyal ve
fiziksel çevrelerinden mümkün olduğu kadar ayırmadan planlanır ve
yürütülür.
ç) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitim performansları dikkate
alınarak, amaç, içerik ve öğretim süreçlerinde ve değerlendirmede
uyarlamalar yapılarak, akranları ile birlikte eğitilmelerine öncelik
verilir.
d) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin her tür ve kademedeki
eğitimlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi için, rehabilitasyon
hizmetlerini sağlayacak kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılır.
e) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin bireysel yeterlilikleri ve tüm
gelişim alanlarındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki
yeterlilikleri dikkate alınarak, bireyselleştirilmiş eğitim planı
geliştirilir ve eğitim programları bireyselleştirilerek uygulanır.
f) Ailelerin, özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif olarak katılımları
ve eğitimleri sağlanır.
g) Özel eğitim politikalarının geliştirilmesinde, üniversitelerin ilgili
bölümleri ve özel eğitime ihtiyacı olan bireylere yönelik etkinlik
gösteren sivil toplum kuruluşları ile iş birliği içinde çalışılır.
ğ) Özel eğitim hizmetleri, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, toplumla
etkileşim ve karşılıklı uyum sağlama sürecini kapsayacak şekilde
planlanır.
İKİNCİ KISIM
Eğitsel Değerlendirme ve Yerleştirme
BİRİNCİ BÖLÜM
Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama, Eğitim Planı
Eğitsel değerlendirme ve tanılama
MADDE 7 ? (1) Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, eğitsel amaçla
bireyin tüm gelişim alanındaki özellikleri ve akademik disiplin
alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları belirlenerek en az
sınırlandırılmış eğitim ortamına ve özel eğitim hizmetine karar verilir.
(2) Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılaması rehberlik ve araştırma
merkezinde oluşturulan özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından nesnel,
standart testler ve bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla yapılır.
Tanılamada bireyin; tıbbî değerlendirme raporu ile zihinsel, fiziksel,
ruhsal, sosyal gelişim öyküsü, tüm gelişim alanlarındaki özellikleri,
akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri, eğitim performansı,
ihtiyaçları, eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi ve bireysel gelişim
raporu dikkate alınır.
(3) Eğitsel değerlendirme ve tanılama; eğitimin her tür ve kademesindeki
geçişler ile bireylerin eğitim performansı ve eğitim ihtiyaçları dikkate
alınarak veli ya da okulun/kurumun isteği üzerine gerektiğinde
tekrarlanır.
(4) Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunda özel eğitime ihtiyacı
olduğu belirlenen bireyler için Ek-1'de yer alan Özel Eğitim Değerlendirme
Kurul Raporu hazırlanır. Bu rapor, özel özel eğitim kurumlarından eğitim
ve destek eğitim hizmeti alan öğrenciler için her yıl yenilenir.
(5) Millî eğitim müdürlükleri, örgün ve yaygın eğitim kurumları, sağlık
kuruluşları, üniversiteler, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna
bağlı birimler ve yerel yönetim birimleri özel eğitime ihtiyacı olan
bireylerin eğitsel değerlendirme ve tanılanması amacıyla RAM'a
yönlendirilmesinde sorumluluğu paylaşırlar.
(6) Eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmetlerine ilişkin bilgi işlem
hizmetleri Bakanlıkça geliştirilir.
Eğitsel değerlendirme ve tanılamanın ilkeleri
MADDE 8 ? (1) Eğitsel değerlendirme ve tanılamanın ilkeleri şunlardır:
a) Eğitsel değerlendirme ve tanılama erken yaşta yapılır.
b) Eğitsel değerlendirme ve tanılama, bireyin tüm gelişim alanlarındaki
özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim
ihtiyaçları birlikte değerlendirilerek yapılır.
c) Eğitsel değerlendirme ve tanılama; fiziksel, sosyal ve psikolojik
bakımdan birey için en uygun ortamda yapılır.
ç) Eğitsel değerlendirme ve tanılama, bireyin yetersizliğine göre birden
fazla yöntem ve teknik ile uygun ölçme araçları kullanılarak yapılır.
d) Eğitsel değerlendirme ve tanılama, bireyin eğitim ihtiyacı ve gelişimi
dikkate alınarak gerektiğinde tekrarlanır.
e) Eğitsel değerlendirme ve tanılamada, bireyin öğrenme ortamları ile
yeterli ve yetersiz olduğu yönler birlikte değerlendirilir.
f) Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde veli, okul ve uzmanlar iş
birliği içinde çalışırlar.
g) Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde ailenin ve gerektiğinde
bireyin görüşü alınır.
ğ) Eğitsel değerlendirme ve tanılama süreciyle ilgili olarak birey ile
ailenin görüş ve onayları alınmadan hiçbir açıklama yapılamaz. Eğitsel
değerlendirme ve tanılama sonuçları sadece yasal ve eğitimle ilgili
kararlar almak için kullanılır.
Eğitsel değerlendirme ve tanılama için gerekli belgeler
MADDE 9 ? (1) Eğitsel değerlendirme ve tanılamaya alınacak bireyler için
aşağıdaki belgeler istenir:
a) Bireyin, velisinin ya da okul/kurum yönetiminin yazılı başvurusu.
b) Okula/kuruma kayıtlı öğrenciler için bireysel gelişim raporu.
c) Herhangi bir okula/kuruma kayıtlı olmayan bireyler için başvurduğu
RAM'ın sorumluluk bölgesi içinde ikamet ettiğini gösteren belge.
ç) Gerektiğinde tıbbî tanılaması ile ilgili sağlık kurulu raporu.
Eğitim planı
MADDE 10 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan her birey için Ek-1/a'da yer
alan Eğitim Planı Örneği hazırlanır. Eğitim planında, bireyin tüm gelişim
ve akademik disiplin alanlarındaki performansı ile öncelikli eğitim
ihtiyaçlarına göre belirlenen yıllık amaçlar yer alır.
(2) Eğitsel değerlendirme ve tanılaması ilk kez yapılan her bireyin eğitim
planı özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından hazırlanır.
(3) Eğitim planı yeniden hazırlanırken öğrencinin o yıla ait bireysel
gelişim raporu ile bir önceki eğitim planı dikkate alınır.
(4) Resmî okul ve kurumlara devam eden öğrencilerin eğitim planı her yıl
BEP geliştirme birimi tarafından yenilenir.
(5) Eğitim ve/veya destek eğitim hizmeti verilen özel özel eğitim okul ve
kurumlarındaki bireylerin eğitim planı her yıl özel eğitim değerlendirme
kurulu tarafından yenilenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Yönlendirme, Yerleştirme ve İzleme
Yönlendirme
MADDE 11 ? (1) Yönlendirme, özel eğitime ihtiyacı olan bireyin eğitsel
değerlendirme ve tanılama sonucuna göre en az sınırlandırılmış eğitim
ortamı ve özel eğitim hizmetine karar verilerek eğitim planı ve özel
eğitim değerlendirme kurul raporu hazırlanmasını içeren bir süreçtir.
(2) Özel özel eğitim okul ve kurumlarında eğitim ve/veya destek eğitim
hizmeti alacak bireyler, eğitim planı ve özel eğitim değerlendirme kurul
raporu ile okul ve kurumlara doğrudan başvurabilir.
Yerleştirme
MADDE 12 ? (1) Özel eğitim hizmetleri kurulu, özel eğitim değerlendirme
kurul raporu doğrultusunda özel eğitime ihtiyacı olan bireyi uygun resmî
okul veya kuruma yerleştirir.
(2) Bireylerin uygun eğitim ortamına yerleştirilmesinde aşağıdaki hususlar
dikkate alınır:
a) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin öncelikle yetersizliği olmayan
akranlarının devam ettiği sınıf olmak üzere, özel eğitim sınıfı, gündüzlü
özel eğitim okulu/kurumu, yatılı özel eğitim okulu/kurumu gibi en az
sınırlandırılmış ortamdan en çok sınırlandırılmış ortamda eğitimlerini
sürdürmelerini sağlayacak şekilde yerleştirilmelerine dikkat edilir.
b) Yerleştirme, bireylerin yetersizlik türü ve derecesi, tüm gelişim ve
akademik disiplin alanlarındaki performansı, eğitim ihtiyaçları ile ilgi
ve istekleri doğrultusunda yapılır.
c) Yerleştirmede, bireyin yerleştirileceği okulun veya kurumun personel
durumu, öğrenci mevcudu ve eğitim ortamı göz önünde bulundurulur.
ç) Yerleştirme kararında velinin yazılı görüşü dikkate alınır.
d) Birey, ikamet adresine göre mümkün olan en yakın okul veya kuruma
yerleştirilir.
e) Yerleştirme kararına; bireyin velisi karar tarihinden itibaren,
yerleştirme kararı verilen okul veya kurumdaki rehberlik ve psikolojik
danışma hizmetleri yürütme komisyonu ise kayıt tarihinden itibaren 70 iş
günü içinde itiraz edebilir.
f) Eğitimin her aşamasında, bireyin gelişimi ve eğitim performansı
doğrultusunda durumuna uygun yeni bir okula veya kuruma yerleştirmesi
kararı alınır.
İzleme
MADDE 13 ? (1) Özel eğitim hizmetlerinin planlanması ve eğitimde
sürekliliğin sağlanması amacıyla erken çocukluk döneminden itibaren
eğitimin her kademesinde özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin
gelişimlerinin izlenmesi esastır.
(2) Bireylerin gelişimlerinin izlenmesi; önerilen özel eğitim
hizmetlerinin uygunluğunun ve BEP'lerinde yer alan amaçların gerçekleşme
düzeyi bakımından değerlendirilerek her yıl eğitim planlarının yenilenmesi
yoluyla yürütülür.
(3) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin gelişimlerinin izlenmesine
yönelik faaliyetler; özel eğitim hizmetleri kurulu, rehberlik ve araştırma
merkezleri, okullar, kurumlar ve ailenin iş birliğiyle yürütülür.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu ve
Özel Eğitim Değerlendirme Kurulunun
Görevleri, Çalışma Usul ve Esasları
BİRİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu
Özel eğitim hizmetleri kurulu
MADDE 14 ? (1) Eğitim-öğretim kurumlarındaki özel eğitim hizmetlerini
düzenlemek, bu hizmetlerin eş güdümünü sağlamak, izlemek ve değerlendirmek
üzere il millî ve ilçe millî eğitim müdürlüklerinde özel eğitim hizmetleri
kurulu oluşturulur.
(2) Özel eğitim hizmetleri kurulu; millî eğitim müdürünün görevlendireceği
müdür yardımcısı veya şube müdürünün başkanlığında;
a) Özel eğitim değerlendirme kurulu başkanı ya da birden fazla kurul
başkanı olan illerde bir başkan,
b) Bir özel eğitim okul veya kurum müdürü, özel eğitim okulu veya kurumu
bulunmayan yerlerde ise kaynaştırma uygulaması yapılan ilköğretim ya da
ortaöğretim kurumlarından bir müdür,
c) Bir rehber öğretmen,
ç) Görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenlerinden bir
öğretmen,
d) Gezerek özel eğitim görevi yapan bir öğretmenden
oluşur.
(3) Özel eğitim hizmetleri kuruluna gerektiğinde görüşlerine başvurulmak
üzere; bireyin velisi, özel eğitim alanında yetişmiş ilköğretim müfettişi,
bireyin eğitsel değerlendirmesi ve tanılamasının yapıldığı RAM temsilcisi,
bireyin yerleştirilmesi planlanan okul veya kurum temsilcisi, sınıf
öğretmeni ve ilgili sivil toplum kuruluşu temsilcisi, bireyin yetersizlik
türü ve özelliğine göre ilgili diğer meslek elemanının katılımı sağlanır.
Özel eğitim hizmetleri kurulu başkanının görevleri
MADDE 15 ? (1) Özel eğitim hizmetleri kurulu başkanının görevleri
şunlardır:
a) Özel eğitim hizmetleri kurulu üyelerini belirleyerek kurulun oluşumunu
sağlamak.
b) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin resmî okul ve kurumlara
yerleştirilmesini sağlamak.
c) Özel eğitim değerlendirme kurulu başkanının görüş ve önerileri
doğrultusunda bu kurulda yer alacak RAM personeli dışındaki personelin
görevlendirilmesini sağlamak.
ç) İl ve ilçe düzeyindeki özel eğitim hizmetlerinin planlanması,
değerlendirilmesi ve eş güdümünü sağlamak.
d) Bakanlığa bağlı her tür ve kademede kaynaştırma yoluyla eğitim
hizmetlerini yürüten resmî ve özel okul ve kurumlarda, destek eğitim odası
ve özel eğitim sınıfı açılması için gerekli tedbirleri almak.
e) RAM'ların, özel eğitim okul ve kurumlarının, özel eğitim sınıflarının,
destek eğitim odalarının personel ihtiyaçlarını belirleyerek gerekli
tedbirleri almak.
f) Özel eğitim okul ve kurumları ile kaynaştırma yoluyla eğitim yapılan
okul ve kurumlardaki özel eğitim hizmetlerine yönelik derslik, araç-gereç
gibi ihtiyaçların sağlanması için tedbir almak.
g) Bulunduğu ilde bir okula yerleştirilemeyen bireylerden, yatılı
ilköğretim okuluna yerleştirilecekleri valiliklere, yatılı ortaöğretim
kurumlarına yerleştirilecekleri ise Genel Müdürlüğe bildirmek.
ğ) Özel eğitim değerlendirme kurulunun sekretarya, arşiv hizmetleri için
gerekli personel görevlendirmesini, bu hizmetler için veri tabanı
oluşturulmasını ve bilgi iletişim desteğini sağlamak.
Özel eğitim hizmetleri kurulunun görevleri
MADDE 16 ? (1) Özel eğitim hizmetleri kurulunun görevleri şunlardır:
a) Özel eğitim değerlendirme kurulu raporu doğrultusunda öğrencilerin
resmî okul veya kuruma yerleştirilmesine karar vermek ve gerekli özel
eğitim tedbirlerini almak.
b) Özel eğitim hizmetlerinin planlanması, yürütülmesi ve izlenmesi
amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak.
c) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin tespitine yönelik tarama
çalışmaları ve tespit edilen bireylerle ilgili eğitim hizmetlerini
planlamak.
ç) RAM tarafından yapılacak özel eğitime ihtiyacı olan bireyleri
belirlemeye yönelik taramalar ile evde eğitim hizmetleri için gerekli
personel, araç-gereç, taşıt gibi ihtiyaçların karşılanması amacıyla millî
eğitim müdürlüklerine teklifte bulunmak.
d) Destek eğitim odası ve özel eğitim sınıfları açılması için millî eğitim
müdürlüğüne teklifte bulunmak.
e) Kaynaştırma yoluyla eğitim yapılan okulların, destek eğitim odalarının
ve özel eğitim sınıflarının ihtiyaçlarını belirlemek.
f) RAM'lar, özel eğitim okul ve kurumları, destek eğitim odası, özel
eğitim sınıfları ve evde eğitim hizmetlerinde görevlendirilecek personel
için millî eğitim müdürlüklerine teklifte bulunmak.
g) Gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmenlerin görev dağılımını ve
görev yerleri ile ilgili düzenlemeleri yapmak.
ğ) Eğitsel değerlendirme ve tanılama ile yerleştirme kararına yapılan
itirazları inceleyerek gerekli tedbirleri almak.
h) Özel eğitim hizmetlerine yönelik personel yetiştirilmesi amacıyla
hizmet içi eğitim faaliyetleri düzenlenmesi için millî eğitim
müdürlüklerine teklifte bulunmak.
ı) Destek eğitim hizmeti alan öğrencilerle ilgili olumlu gelişme
olmadığını belirten başvuruları değerlendirmek ve ilgili okulun/kurumun
gerekli tedbirleri almasını sağlamak.
i) Eğitim ve uygulama okulları ile otistik çocuklar eğitim merkezlerinde
grup eğitimine uyum sağlayamayan ve bire bir eğitim alması gereken
öğrencilerin eğitimini haftada toplam 10 saatten az olmamak üzere
planlamak.
j) Özel eğitim hizmetlerine ilişkin politikaların geliştirilmesinde, özel
eğitime ihtiyacı olan bireylerle ilgili sivil toplum kuruluşlarının görüş
ve önerilerini almak.
k) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin her tür ve kademedeki
eğitimlerini kesintisiz sürdürebilmeleri için rehabilitasyonlarını
sağlayacak kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak.
Özel eğitim hizmetleri kurulunun çalışma usul ve esasları
MADDE 17 ? (1) Özel eğitim hizmetleri kurulunun çalışma usul ve esasları
şunlardır:
a) Kurul üyelerinin süresi bir yıldır.
b) Kurul üyelerinin görevden ayrılması hâlinde en geç 15 gün içinde
yerlerine görevlendirme yapılır.
c) Kurul kararları, oy çokluğu ile alınır.
ç) Kurul haftada bir toplanır. Ancak, kurul gündeminin yoğun olması ve
kurul başkanının gerekli gördüğü durumlarda süreye bağlı kalınmaksızın
kurul toplanır.
d) Özel eğitim değerlendirme kurulu raporları incelenerek en geç 15 gün
içinde karara bağlanır. Bu karar, bireyin velisine, ilgili okula/kuruma ve
RAM'a yazılı olarak bildirilir.
e) Bireyin ikâmet ettiği ilçede uygun özel eğitim okulu veya kurumu
bulunmaması hâlinde yerleştirme kararı il özel eğitim hizmetleri kurulu
tarafından alınır.
Özel eğitim hizmetleri kuruluna yapılacak itirazlar
MADDE 18 ? (1) Özel eğitim hizmetleri kuruluna yapılacak itirazlarda
aşağıdaki hususlara dikkat edilir:
a) Veli, eğitsel değerlendirme ve tanılama ile yerleştirme kararlarının
her birine birer defa olmak üzere, kararın kendisine tebliğ edildiği
tarihten itibaren 60 gün içinde itiraz edebilir.
b) Okul ve kurumlardaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme
komisyonu, okula/kuruma kayıt tarihinden itibaren en az 70 iş günlük
izleme süreci sonucunda öğrenciyle ilgili eğitsel değerlendirme ve
tanılama ya da yerleştirme kararının uygun bulunmaması hâlinde yeniden
değerlendirilmesi isteğiyle özel eğitim hizmetleri kuruluna itiraz
edebilir.
c) Eğitsel değerlendirme ve tanılama ile yerleştirme kararlarıyla ilgili
özel eğitim hizmetleri kuruluna yapılacak itirazlar incelenerek en geç 30
gün içerisinde sonuçlandırılır. Sonuç, veliye, okula/kuruma ve RAM'a
yazılı olarak bildirilir.
ç) Özel eğitim hizmetleri kuruluna yapılacak itirazların
değerlendirilmesinde, gerektiğinde üniversitelerin ilgili bölümleri ile
ilgili meslek elemanlarının görüş ve önerileri dikkate alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu
Özel eğitim değerlendirme kurulu
MADDE 19 ? (1) Eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmetlerini yürütmek
üzere RAM'ın teklifi ve millî eğitim müdürlüğünün onayı ile RAM'larda özel
eğitim değerlendirme kurulu oluşturulur.
(2) Özel eğitim değerlendirme kurulu, RAM müdürü ya da görevlendireceği
bir müdür yardımcısının başkanlığında;
a) Özel eğitim hizmetleri bölüm başkanı,
b) Psikolojik ölçme araçlarını kullanabilen bir rehber öğretmen,
c) Görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenlerinden bir
öğretmen,
ç) Gezerek özel eğitim görevi yapan bir öğretmen,
d) Bireyin velisi,
e) Varsa, bir çocuk gelişimi ve eğitimcisinden
oluşur.
(3) Özel eğitim değerlendirme kuruluna üyelerin dışında gerektiğinde;
eğitim programcısı, odyolog, psikolog, psikometrist, sosyal çalışmacı, dil
ve konuşma terapisti, fizyoterapist, uzman hekim gibi diğer meslek
elemanlarından seçilecek birer kişi, çıraklık ve yaygın eğitime gidecekler
için ilgili kurum temsilcisi, özel eğitime ihtiyacı olan bireyin çalıştığı
kurumdaki iş yeri temsilcisi kurula üye olarak katılabilir.
(4) Özel eğitim değerlendirme kurulunca, bilgilerine başvurulmak üzere;
özel eğitime ihtiyaç duyan bireyin sınıf ve alan öğretmeni, sınıf rehber
öğretmeni, kayıtlı olduğu okulun veya kurumun müdürü, başvuru yapan kurum
temsilcisi, özel eğitim hizmetleri kurul üyesi, üniversitelerin ilgili
bölümlerinden öğretim üyesi ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi
çağrılabilir.
Özel eğitim değerlendirme kurulu başkanının görevleri
MADDE 20 ? (1) Özel eğitim değerlendirme kurulu başkanının görevleri
şunlardır:
a) Özel eğitim değerlendirme kurulu üyelerini belirleyerek kurulun
oluşumunu sağlamak.
b) Eğitsel değerlendirme ve tanılama hizmetlerinin disiplinler arası bir
yaklaşımla bütünlük içinde planlanması ve yürütülmesinde ilgili kurum ve
kuruluşlarla iş birliği yaparak eşgüdümü sağlamak.
c) Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, ailenin ve gerektiğinde
görüşlerine başvurulmak üzere ilgili kişi ve meslek elemanının kurula
katılımını sağlamak.
ç) Destek eğitim hizmeti alan öğrencilerin eğitim performanslarında
gelişme olmadığının tespit edilmesi hâlinde, eğitim hizmeti veren okul ve
kurumla ilgili denetimin yapılması hususunda özel eğitim hizmetleri
kurulunu bilgilendirmek.
d) Kurul kararlarının tebliğ edilmesini ve kararlara ilişkin kayıtlar ile
arşiv hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak.
Özel eğitim değerlendirme kurulunun görevleri
MADDE 21 ? (1) Özel eğitim değerlendirme kurulunun görevleri şunlardır:
a) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyin eğitsel değerlendirme ve
tanılamasını yapmak.
b) Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılanması sürecinde bireyin ailesini
ve/veya okulu/kurumu, gerektiğinde tıbbî değerlendirme ile RAM'da
yapılamaması durumunda psiko-sosyal değerlendirme için ilgili kurum ve
kuruluşlara yönlendirmek.
c) Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunu dikkate alarak birey için en
az sınırlandırılmış eğitim ortamı ve özel eğitim hizmetine ilişkin öneride
bulunmak.
ç) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim planlarını hazırlamak.
d) İhtiyacı olan bireyin alacağı destek eğitimin türüne ve süresine karar
vermek.
e) Eğitsel değerlendirme ve tanılaması yapılan bireyler için uygun eğitim
ortamı, alacağı destek eğitim hizmeti ve eğitim planını içeren
değerlendirme sonuçlarını Ek-1'de yer alan Özel Eğitim Değerlendirme Kurul
Raporunu düzenleyerek millî eğitim müdürlüklerinin onayına sunmak.
f) Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılama sonuçları ile diğer bilgi ve
belgelerinin yer aldığı özel eğitim değerlendirme dosyası oluşturmak.
g) Özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından verilen yerleştirme kararı
doğrultusunda ilgili okul veya kurum ile iş birliği yaparak uygulamayı
takip etmek.
ğ) Bireyin uygun yerleştirilmediği durumlarda eğitsel değerlendirme ve
tanılamayı tekrarlamak.
h) Özel eğitim değerlendirme kurulu raporu doğrultusunda, yerleştirmenin
yapıldığı okula/kuruma, özel eğitime ihtiyacı olan bireylere, eğitim
planının uygulanması ve destek eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde görev
alanlara ve aileye rehberlik etmek.
ı) Ailenin eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecine katılımını ve
bilgilendirilmesini sağlamak.
i) Ailelerin ihtiyaçları doğrultusunda aile eğitim programları düzenlemek,
diğer kurum ve kuruluşlarda düzenlenen aile eğitim programları hakkında
aileyi bilgilendirmek.
j) Çıraklık ve mesleki eğitime devam etmek isteyen bireyleri; ilgi, istek,
yeterlilik ve yetenekleri doğrultusunda sağlık kurulu raporunu da dikkate
alarak uygun alanlara yönlendirmek ve bu kurumlara devam eden bireylerin
izlenmesini sağlamak.
k) Yüksek öğrenime başvuracak özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin,
meslek seçimi ile meslekler ve üniversiteler konusunda bilgilendirilmesini
sağlamak.
Özel eğitim değerlendirme kurulunun çalışma usul ve esasları
MADDE 22 ? (1) Özel eğitim değerlendirme kurulunun çalışma usul ve
esasları şunlardır:
a) Kurul üyelerinin görev süresi bir yıldır.
b) Kurulun çalışma gün ve saatleri, ihtiyaç doğrultusunda süreklilik
gösterecek şekilde planlanır.
c) Kurul kararları, oy çokluğu ile alınır.
ç) Kurul üyelerinin görevden ayrılması hâlinde en geç 15 gün içinde
yerlerine görevlendirme yapılır.
d) RAM bünyesinde görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmeni,
gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen, çocuk gelişimi ve eğitimcisi
ile psikolojik ölçme araçlarını kullanabilen rehber öğretmen bulunmaması
hâlinde, ihtiyaç duyulan personel il içinde görev yerlerine bakılmaksızın
kurulda görevlendirilir.
e) Eğitsel değerlendirme ve tanılama amacıyla yapılacak başvurular en geç
60 gün içinde karara bağlanır.
f) Kurul raporu, başvuru evrakında talep edildiği sayıda düzenlenir.
g) Kurul raporları il veya ilçe millî eğitim müdürü tarafından onaylanır.
ğ) Kurul raporları onaylandıktan sonra istenilen sayıda sureti ilgili
kuruma resmî olarak gönderilir ya da bireyin ailesine imza karşılığı
verilir. Kararın bir sureti bireyin dosyasında muhafaza edilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Kaynaştırma Yoluyla Eğitim Uygulamaları
BİRİNCİ BÖLÜM
Kaynaştırma Yoluyla Eğitim ve Başarının Değerlendirilmesi
Kaynaştırma yoluyla eğitim
MADDE 23 ? (1) Kaynaştırma yoluyla eğitim; özel eğitime ihtiyacı olan
bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak
yetersizliği olmayan akranları ile birlikte resmî ve özel; okul öncesi,
ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri
esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır.
(2) Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulamalarında aşağıdaki hususlar dikkate
alınır:
a) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitimlerini öncelikle
yetersizliği olmayan akranları ile birlikte aynı kurumda sürdürmeleri
sağlanır.
b) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler kaynaştırma yoluyla eğitimlerini,
yetersizliği olmayan akranları ile birlikte aynı sınıfta tam zamanlı
sürdürebilecekleri gibi özel eğitim sınıflarında yarı zamanlı olarak da
sürdürebilirler. Yarı zamanlı kaynaştırma uygulamaları, öğrencilerin bazı
derslere yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta ya da
ders dışı etkinliklere birlikte katılmaları yoluyla yapılır.
c) Eğitim hizmetleri, bireylerin eğitim performansına ve öncelikli
ihtiyaçlarına göre planlanır.
ç) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrenciler, yetersizliği
olmayan akranlarıyla aynı sınıfta eğitim görmeleri hâlinde kayıtlı
bulundukları okulda uygulanan eğitim programını; özel eğitim sınıflarında
ise sınıfın türüne göre bu Yönetmeliğin 26 ncı ve 27 nci maddelerinde
belirtilen eğitim programını takip ederler. Öğrencilerin takip ettikleri
programlar temel alınarak eğitim performansı ve ihtiyaçları doğrultusunda
BEP hazırlanır.
d) Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulaması yapılan okul ve kurumlarda, bu
Yönetmeliğin 73 üncü maddesinde yer alan hükümler doğrultusunda BEP
geliştirme birimi oluşturulur.
e) Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda
öğrencinin yetersizliğine uygun fiziksel, sosyal, psikolojik ortam
düzenlemeleri yapılır. Bu okul ve kurumlarda öğrenciye verilen eğitim
hizmetlerinin etkin bir biçimde yürütülebilmesi amacıyla özel araç-gereç
ile eğitim materyalleri sağlanır ve destek eğitim odası açılır.
f) Kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve kurumlardaki personel, diğer
öğrenciler ve onların aileleri özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin
özellikleri hakkında okul idaresince yapılan planlama doğrultusunda RAM,
BEP geliştirme birimindeki ilgili kişilerce bilgilendirilir.
g) Okul ve kurumlarda, kaynaştırma yoluyla eğitim alacak bireylerin bir
sınıfa en fazla iki birey olacak şekilde eşit olarak dağılımı sağlanır.
ğ) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden bireylerin bulunduğu
sınıflarda sınıf mevcutları; okul öncesi eğitim kurumlarında özel eğitime
ihtiyacı olan iki bireyin bulunduğu sınıflarda 10, bir bireyin bulunduğu
sınıflarda 20 öğrenciyi geçmeyecek şekilde düzenlenir. Diğer kademelerdeki
eğitim kurumlarında ise sınıf mevcutları; özel eğitime ihtiyacı olan iki
bireyin bulunduğu sınıflarda 25, bir bireyin bulunduğu sınıflarda 35
öğrenciyi geçmeyecek şekilde düzenlenir.
h) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin destek eğitim
hizmeti almaları için gerekli düzenlemeler yapılır. Bu doğrultuda destek
eğitim hizmetleri, sınıf içi yardım şeklinde olabileceği gibi destek
eğitim odalarında da verilebilir.
ı) Özel eğitim okul ve kurumlarına devam eden öğrencilerin kaynaştırma
uygulamaları kapsamında, yetersizliği olmayan akranlarının devam ettiği
okul ve kurumlarda bazı derslere ve sosyal etkinliklere katılması için
gerekli tedbirler alınır.
i) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin yetersizlik
türü, eğitim performansı ve ihtiyacına göre; araç-gereç, eğitim
materyalleri, öğretim yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirmede
gerekli tedbirler alınarak düzenlemeler yapılır.
j) Kaynaştırma uygulamaları ilköğretim programlarını uygulayan özel eğitim
okul ve kurumlarında; yetersizliği olmayan öğrencilerin, yetersizliği olan
öğrencilerle aynı sınıfta eğitim görmeleri yoluyla ya da yetersizliği
olmayan öğrenciler için bu okul ve kurumların bünyesinde ayrı sınıf
açılması şeklinde de uygulanabilir.
k) Yetersizliği olmayan öğrenciler, istekleri doğrultusunda,
çevrelerindeki özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt
yaptırabilirler. Bu sınıfların mevcutları 5'i özel eğitime ihtiyacı olan
birey olmak üzere okul öncesi eğitimde en fazla 14, ilköğretim ve
ortaöğretimde 20, yaygın eğitimde 10 öğrenciden oluşur.
l) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin bulunduğu
ilköğretim okullarında bu öğrencileri örgün eğitime hazırlamak amacıyla
gerektiğinde hazırlık sınıfları açılabilir. Bu sınıflardaki eğitim-öğretim
hizmetleri, bu Yönetmeliğin 48 inci maddesindeki hükümler doğrultusunda
yürütülür.
Başarının değerlendirilmesi
MADDE 24 ? (1) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin
başarılarının değerlendirilmesinde ilgili mevzuatın yanında aşağıdaki
hususlar dikkate alınır:
a) Bulunduğu okulun eğitim programını veya denkliği olan bir programı
izleyen öğrencilerin başarıları, devam ettikleri okulun sınıf geçme ve
sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilir. Ancak,
değerlendirmelerde öğrencilerin BEP'leri dikkate alınır.
b) Bulunduğu okulun eğitim programına denkliği olmayan bir özel eğitim
programını izleyen öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesiyle ilgili
işlemler, bu Yönetmeliğin 85 inci maddesindeki ilgili hükümlere göre
yapılır.
c) Öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde kullanılacak yöntem,
teknik, ölçme araçları ve değerlendirme süresi, değerlendirme zamanı,
değerlendirme aralıkları, değerlendirmeden sorumlu kişiler ve
değerlendirmenin yapılacağı ortam, BEP geliştirme biriminin görüş ve
önerileri doğrultusunda belirlenir.
ç) Yazma güçlüğü olan öğrenciler ve özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin
değerlendirilmesi sözlü, sözlü ifadede güçlük yaşayan öğrencilerin
değerlendirilmesi ise yazılı olarak yapılır. Yazılı ve sözlü ifade etme
becerilerinde yetersizliği olan bireyler ise davranışlarının gözlemlenmesi
yoluyla değerlendirilir.
d) Yazılı sınavlar öğrencilerin yetersizlik türüne, eğitim
performanslarına ve gelişim özelliklerine göre çeşitlendirilir. Sınavlar
kısa cevaplı ve az sorulu olarak düzenlenir.
e) Öğrenciler, yetersizliklerinden kaynaklanan güçlüklerini gidermek
amacıyla sınavlarda uygun araç-gereç, cihaz ve yöntemlerden
yararlandırılır. İhtiyacı olan bireyler için yazılı sınavlarda refakat
etmek üzere bir öğretmen görevlendirilir.
f) Görme yetersizliği olan öğrencilerin yazılı sınavlarda Braille yazı
olarak verdiği cevaplar sınavdan hemen sonra öğretmenin öğrenciye
okutmasıyla değerlendirilir. Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan
muaf tutulurlar. Az gören öğrenciler için sınav soruları kalın ve büyük
puntolu hazırlanır.
g) İşitme yetersizliği olan öğrenciler ilköğretim ve ortaöğretimde,
istekleri doğrultusunda yabancı dil programlarındaki bazı bilgi ve
becerilerin öğretiminden veya dersin tamamından muaf tutulurlar.
ğ) Zihinsel yetersizliği olan öğrenciler; dikkat, bellekte tutma ve
hatırlama güçlükleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla
değerlendirilirler.
h) Otistik bireyler ile duygusal ve davranış bozukluğu olan öğrencilerin
değerlendirilmesi, iletişim özellikleri ile sosyal-duygusal hazır
bulunuşlukları dikkate alınarak yapılır.
ı) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin
değerlendirilmesi, bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık
aralıklarla ve kısa süreli sınavlarla yapılır.
i) Kas ve sinir sistemi bozukluklarına bağlı motor becerilerde
yetersizliği olan öğrenciler motor beceri gerektiren derslerin uygulamalı
bölümlerinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitim Sınıfları
Özel eğitim sınıflarının açılması
MADDE 25 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan ve ayrı bir sınıfta eğitim
almaları uygun bulunan bireylerin, yetersizliği olmayan akranları ile bir
arada eğitim görmeleri amacıyla her tür ve kademedeki resmî ve özel okul
ve kurumlarda, özel eğitim hizmetleri kurulunun önerisi doğrultusunda
millî eğitim müdürlükleri tarafından özel eğitim sınıfları açılabilir.
(2) Bu okul ve kurumlarda, uygulanacak eğitim programı temel alınarak iki
tür özel eğitim sınıfı oluşturulur.
Bulunduğu okulun veya kurumun eğitim programını uygulayan özel eğitim
sınıfları
MADDE 26 ? (1) Zorunlu öğrenim çağındaki bireylerden ilköğretim
programları veya bu programa denkliği kabul edilen bir özel eğitim
programını takip edebilecek durumda olan bireyler için açılan özel eğitim
sınıflarında, eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki
hususlar dikkate alınır:
a) Özel eğitim sınıflarında aynı tür yetersizliği olan öğrenciler eğitim
görür.
b) Özel eğitim sınıflarında görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf
öğretmenleri görev yapar. Bu sınıflara, öğrencilerin yetersizlik türüne
göre öğretmen görevlendirmesi yapılır.
c) Görme ve işitme yetersizliği olan öğrenciler için açılan özel eğitim
sınıflarının 1-5 inci sınıflarında dersler sınıf öğretmenleri, 6-8 inci
sınıflarında ise alan öğretmenleri tarafından okutulur. 4-5 inci
sınıflarda beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, din kültürü ve ahlak
bilgisi, bilgisayar, yabancı dil dersleri alan öğretmenleri tarafından
okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan derslere sınıf öğretmeni
de katılır.
ç) Görme ve işitme yetersizliği olan öğrenciler için açılan özel eğitim
sınıflarının dışındaki sınıflarda 1-8 inci sınıflarında dersler sınıf
öğretmenleri tarafından okutulur. 4-8 inci sınıflarda beden eğitimi,
müzik, görsel sanatlar, din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri ile 6-8 inci
sınıflarda teknoloji ve tasarım dersi alan öğretmenleri tarafından
okutulabilir.
d) İlköğretim okullarında açılan özel eğitim sınıflarında birleştirilmiş
sınıf uygulaması yapılır. Ancak, görme ve işitme yetersizliği olan
bireyler için açılan sınıflarda bu uygulama 1-5 inci sınıflar arasında
yapılır. Bu öğrencilerin 6 ncı sınıftan itibaren akranlarıyla birlikte
aynı sınıfta eğitim görmeleri sağlanır.
e) Bu sınıflardaki öğrenciler, bulundukları okul veya kurumda uygulanan
eğitim programını takip ederler. Bu program temel alınarak, öğrencilerin
eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP'leri hazırlanır.
f) Özel eğitim sınıflarının mevcudu en fazla; okul öncesi eğitimde ve
ilköğretimde 10, ortaöğretim ve yaygın eğitimde 15 öğrenciden oluşur.
Ancak, otistik çocuklar için her tür ve kademede açılan özel eğitim
sınıflarında ise sınıf mevcudu en fazla 4 öğrencidir.
g) Özel eğitim sınıfını tamamlayan öğrencilere kayıtlı bulunduğu okulu
veya kurumu tamamlayan yetersizliği olmayan diğer öğrencilere verilen
belge verilir.
ğ) Bu sınıflar ders, dinlenme, yemek ve diğer etkinlik saatleri bakımından
okulda/kurumda uygulanan programa uyarlar.
h) Sınıfların okul/kurum içindeki yeri, öğrencilerin yetersizlik türü
dikkate alınarak belirlenir.
ı) Öğrencilerin akranlarıyla bir arada bulunduğu ders, yemek ve diğer
etkinlik saatlerinde sosyal uyumlarına yönelik düzenlemeler yapılarak
gerekli koruyucu tedbirler alınır.
i) Okul ve kurumlarda özel eğitim sınıfına devam eden öğrencilerin,
yetersizliği olmayan akranları ile alan dersleri ve sosyal etkinlikleri
bir arada yapmalarını sağlamaya yönelik düzenlemeler yapılır.
j) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için ortaöğretim ve yaygın eğitim
kurumları bünyesinde özel eğitim sınıfları açılabilir. Bu sınıflarda; okul
veya kurumun eğitim programı, okulun fizikî şartları ve personel durumu,
özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin yetersizliği ve gelişim özellikleri
ile bireysel yeterlilikleri dikkate alınarak gerekli düzenlemeler yapılır.

Bulunduğu okulun veya kurumun eğitim programından farklı bir eğitim
programı uygulayan özel eğitim sınıfları
MADDE 27 ? (1) Zorunlu öğrenim çağındaki bireylerden ilköğretim
programları veya bu programlara denkliği kabul edilen bir özel eğitim
programını takip edemeyecek durumda olan bireyler için açılan özel eğitim
sınıflarında eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde, aynı
yetersizliği olan bireyler için açılan özel eğitim okul ve kurumlarının
mevzuat hükümlerin yanı sıra aşağıdaki hususlar da dikkate alınır:
a) Özel eğitim sınıflarında, aynı tür yetersizliği olan öğrenciler eğitim
görür.
b) Bu sınıflarda eğitim alan öğrenciler, yetersizlik türüne göre
hazırlanan özel eğitim programını takip ederler. Öğrencilerin BEP'leri
hazırlanırken takip ettikleri bu eğitim programı temel alınır.
c) Açılan özel eğitim sınıflarında birleştirilmiş sınıf uygulaması
yapılır.
ç) Özel eğitim sınıflarında görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf
öğretmenleri görev yapar. Ancak, bu sınıflarda zihinsel engelliler sınıf
öğretmeninin görevlendirmesine öncelik verilir.
d) Sınıfların mevcutları, takip edilen eğitim programının uygulandığı okul
veya kurumlardaki mevcutlar dikkate alınarak oluşturulur.
e) Dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. 4-8 inci sınıflarda
beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, iş eğitimi dersleri alan
öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan
derslere sınıf öğretmeni de katılır.
f) Özel eğitim sınıfını tamamlayan öğrencilere, takip ettikleri özel
eğitim programını uygulayan özel eğitim okul veya kurumlarındaki programı
tamamlayan öğrencilere verilen belge verilir.
g) Bu sınıflarda ders, dinlenme, yemek ve diğer etkinlik saatlerinde okul
veya kurumda uygulanan programa uyulur.
ğ) Öğrencilerin akranlarıyla bir arada bulunduğu ders, yemek ve diğer
etkinlik saatlerinde sosyal uyumlarına yönelik düzenlemeler yapılarak
koruyucu tedbirler alınır.
h) Okul ve kurumlarda özel eğitim sınıfına devam eden öğrencilerin,
yetersizliği olmayan akranları ile bazı ders ve sosyal etkinlikleri bir
arada yapmalarını sağlamaya yönelik düzenlemeler yapılır.
ı) Sınıfların okul içindeki yeri, öğrencilerin yetersizlik türü dikkate
alınarak belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Destek Eğitim Odası
Destek eğitim odası açılması
MADDE 28 ? (1) Okul ve kurumlarda, yetersizliği olmayan akranlarıyla
birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitime ihtiyacı olan
öğrenciler ile üstün yetenekli öğrenciler için özel araç-gereçler ile
eğitim materyalleri sağlanarak özel eğitim desteği verilmesi amacıyla
destek eğitim odası açılır.
(2) Destek eğitim odasında eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde
aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Destek eğitim odaları, özel eğitim hizmetleri kurulunun önerisi
doğrultusunda millî eğitim müdürlükleri tarafından açılır.
b) Destek eğitim alacak öğrenci sayısına göre okulda veya kurumda birden
fazla destek eğitim odası açılabilir.
c) Destek eğitim odasında yürütülecek eğitim hizmetlerinin planlaması okul
yönetimince yapılır.
ç) Destek eğitim odasında eğitim alacak öğrenciler, BEP geliştirme
biriminin önerileri doğrultusunda rehberlik ve danışma hizmetleri yürütme
komisyonunca belirlenir. Her öğrencinin ihtiyacı doğrultusunda ve azami
ölçüde bu eğitimden yararlanması sağlanır.
d) Öğrencinin destek eğitim odasında alacağı haftalık ders saati, haftalık
toplam ders saatinin %40'ını aşmayacak şekilde planlanır.
e) Destek eğitim odasında öğrencilerin eğitim performansları dikkate
alınarak birebir eğitim yapılır. Ancak, gerektiğinde eğitim performansı
bakımından aynı seviyede olan öğrencilerle grup eğitimi de yapılabilir.
f) Destek eğitim odasında, öğrencilerin eğitim performansı ve ihtiyaçları,
yetersizlik türüne uygun araç-gereç ve eğitim materyalleri bulunur.
g) Destek eğitim odası açılan okullarda öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarına
göre görme, işitme, zihinsel engelliler sınıf öğretmenleri öncelikli olmak
üzere, gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen, sınıf öğretmeni ve alan
öğretmenleri görevlendirilir. Destek eğitim odasına öncelikle okulun
öğretmenlerinden olmak üzere RAM'da görevli öğretmenler ya da diğer okul
ve kurumlardaki öğretmenler görevlendirilir.
ğ) Öğrencinin genel başarı değerlendirmesinde, destek eğitim odasında
yapılan değerlendirme sonuçları da dikkate alınır.
h) Destek eğitim odasında verilen destek eğitim hizmetleri okulun veya
kurumun ders saatleri içinde yapılır.
ı) Destek eğitim odasının okul veya kurum içindeki yeri, öğrencilerin
yetersizlik türü dikkate alınarak belirlenir.
BEŞİNCİ KISIM
Eğitim Hizmetleri
BİRİNCİ BÖLÜM
Eğitim Tür ve Kademelerindeki Özel Eğitim Hizmetleri
Okul öncesi dönemde özel eğitim hizmetleri
MADDE 29 ? (1) 37-72 ay arasındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin
okul öncesi eğitimi zorunludur. Ancak, bireylerin gelişim ve bireysel
özellikleri dikkate alınarak okul öncesi eğitim dönemi süresi bir yıl daha
uzatılabilir.
(2) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin okul öncesi eğitimlerini,
öncelikle okul öncesi eğitim kurumlarında kaynaştırma uygulamaları
kapsamında sürdürmeleri esastır. Ancak, bu bireyler için okul öncesi özel
eğitim okulu/kurumu ve özel eğitim sınıfları da açılabilir.
İlköğretimde özel eğitim hizmetleri
MADDE 30 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler ilköğretimlerini,
öncelikle kaynaştırma uygulamaları yoluyla akranları ile bir arada
sürdürebilecekleri gibi özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan
ilköğretim okullarında da sürdürebilirler.
(2) İlköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştirecek durumda olmayan
bireyler ise eğitimlerini, gelişim alanlarındaki performans düzeylerine
göre hazırlanmış eğitim programlarının uygulandığı özel eğitim okul ve
kurumlarında sürdürürler.
(3) İlköğretim okullarını bitiren öğrenciler genel, mesleki ve teknik
ortaöğretim okullarına yönlendirilirler. İlköğretim programlarına denk
olmayan eğitim programlarını tamamlayan özel eğitime ihtiyacı olan
öğrenciler ise özelliklerine uygun okul ve kurumlara yönlendirilirler.
(4) Çeşitli nedenlerle ilköğretimlerini tamamlayamayan, zorunlu öğrenim
çağı dışına çıkan bireyler Millî Eğitim Bakanlığı Açık İlköğretim Okulunda
eğitimlerini sürdürebilirler. Özel eğitim gerektirdiğini Özel Eğitim
Hizmetleri Kurulundan alınacak belge ile belgelendirenlerde yaş kaydı
aranmaz. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim sürecinde ve
başarılarının değerlendirilmesinde Bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesindeki
hükümler doğrultusunda özel tedbirler alınarak düzenlemeler yapılır.
Ortaöğretimde özel eğitim hizmetleri
MADDE 31 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler ortaöğretimlerini,
öncelikle kaynaştırma uygulamaları yoluyla akranları ile bir arada genel
ve mesleki ortaöğretim kurumlarında sürdürebilecekleri gibi özel eğitime
ihtiyacı olan bireyler için açılan ortaöğretim kurumlarında da
sürdürebilirler.
(2) Merkezî sınavla öğrenci almayan genel, mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumlarına yönlendirme kararı alınan özel eğitime ihtiyacı olan bireyler,
ilgili birimlerle yapılacak iş birliği çerçevesinde kontenjan sağlanarak
yatılı okulların pansiyonlarına Bakanlıkça sınavsız yerleştirilirler.
(3) Genel ve mesleki ortaöğretim kurumlarına yönlendirme kararı
alınanlardan, yatılı okumak isteyen öğrenciler için, ikamet adresine göre
yakın yatılı okulların olanakları da değerlendirilerek yeterli kontenjan
sağlanır.
(4) İlköğretimlerini tamamlayan ancak çeşitli nedenlerle ortaöğretime
devam edemeyen bireyler, uzaktan öğretim yoluyla Millî Eğitim Bakanlığı
Açık Öğretim Lisesi veya Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki Açık Öğretim
Lisesinde eğitimlerini sürdürebilirler. Millî Eğitim Bakanlığı Açık
Öğretim Lisesi veya Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki Açık Öğretim Lisesine
devam eden ve özel eğitime ihtiyacı olduğunu özel eğitim hizmetleri kurulu
kararıyla belgelendiren bireylerin eğitim sürecinde ve başarılarının
değerlendirilmesinde Bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesindeki hükümler
doğrultusunda özel tedbirler alınarak düzenlemeler yapılır.
Yüksek öğretimde özel eğitim hizmetleri
MADDE 32 ? (1) Ortaöğretimlerini tamamlayan özel eğitime ihtiyacı olan
bireyler; RAM'lar, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme
komisyonu veya rehberlik ve psikolojik danışma servisi tarafından yüksek
öğretime yönlendirilirler.
(2) Yüksek öğretime giriş sınavlarında ve değerlendirmede bu bireylerin
yetersizlik türü ve özelliklerine uygun düzenlemeler yapılması konularında
ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılır.
Yaygın eğitimde özel eğitim hizmetleri
MADDE 33 ? (1) Özel eğitim kurumları ile diğer kurum ve kuruluşlarda
farklı konu ve sürelerde düzenlenen programlarla özel eğitime ihtiyacı
olan bireylere yönelik eğitim hizmeti verilir. Bu hizmetlerin
yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Yaygın eğitim hizmetleri; bireylerin temel yaşam becerilerini
geliştirmek, öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak, onları işe ve mesleğe
hazırlamak amacına yönelik programların hazırlanması ve uygulanması
biçiminde yürütülür.
b) Yaygın eğitim programları, ailenin, bireyin eğitimine etkin katılımını
sağlamaya ve temel yaşam becerilerini kazanmasına yönelik bilgi ve
beceriler içerecek şekilde hazırlanır.
c) Yaygın eğitim programları; bireylerin gelişim özellikleri ve
yeterlilikleri doğrultusunda bulunduğu çevrenin imkânları ve iş
piyasasının talepleri dikkate alınarak uygulama ağırlıklı planlanır.
ç) Yaygın eğitim hizmetleri, illerde oluşturulan il mesleki eğitim kurulu
ile resmî ve özel kurum ve kuruluşların iş birliğiyle planlanır ve
uygulanır.
d) Kaynaştırma uygulamaları kapsamında özel eğitime ihtiyacı olan
bireylerin, diğer resmî ve özel kurum ve kuruluşlarla yapılacak iş birliği
çerçevesinde yaygın eğitim programlarından yararlanmaları sağlanır.
e) Özel eğitim okul ve kurumlarında açılan yaygın eğitim programlarına
katılan bireylerin iaşe ve ibateleri eğitimleri süresince Bakanlıkça
karşılanır. Ayrıca, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin aile eğitimi
programlarına katılan birinci derecedeki yakınları ya da velisi de aynı
haktan yararlanır.
f) Yaygın eğitim kurumlarında özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için
özel eğitim sınıfları oluşturulabilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Evde Eğitim Hizmetleri
Evde eğitim hizmetleri
MADDE 34 ? (1) Okul öncesi ve ilköğretim çağındaki özel eğitime ihtiyacı
olan bireylerden eğitim-öğretim kurumlarından doğrudan yararlanamayacak
durumda olanlara evde eğitim hizmeti verilmesi esastır. Bu hizmetlerin
verilmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Evde eğitim hizmetleri özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından
planlanır.
b) Özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından evde eğitim hizmeti almasına
karar verilen bireylerin kaydı, bir ilköğretim okulu veya özel eğitim
okuluna/kurumuna yapılır ve okula/kuruma devam etme şartı aranmaz.
c) Bu hizmetler, gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen tarafından
sürdürülür. Ancak, bireyin eğitim ihtiyaçları doğrultusunda okul öncesi,
sınıf ve alan öğretmenleri de görevlendirilir.
ç) Evde eğitim hizmetinden yararlanan birey, kayıtlı bulunduğu okulda
uygulanan öğretim programlarından sorumludur. Ancak BEP geliştirme
birimince, bu programlara dayalı olarak bireyin eğitim performansına göre,
ihtiyaç duyduğu alanlarda bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanır.
d) Evde eğitim alan bireyin başarı durumunun değerlendirilmesi, kayıtlı
bulunduğu okuldaki diğer öğrenciler gibi yapılır. Ancak, bireyin durumu ve
özelliğine göre değerlendirme şekli, yöntem ve tekniklerinde öğretmen
tarafından gerekli değişiklikler yapılır ve özel tedbirler alınır.
e) Evde eğitimde, ailelerin bilgilendirilmesi, desteklenmesi ve eğitimin
her aşamasına katılımları sağlanır.
f) Evde eğitim süreci birey, aile ve öğretmenin iş birliği ile planlanır.
g) Aile, etkili bir eğitimin gerçekleştirilmesi için uygun eğitim
ortamının hazırlanmasını sağlar.
ğ) Bireyin evde eğitim almasını gerektiren şartların ortadan kalkması
durumunda bu hizmet sona erdirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Erken Çocukluk Dönemi Eğitimi
Erken çocukluk döneminde özel eğitim hizmetleri
MADDE 35 ? (1) Erken çocukluk dönemi eğitimi, 0-36 ay arasındaki bireyleri
kapsayan eğitimdir.
(2) Bu eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate
alınır:
a) Erken çocukluk dönemi eğitimi hizmetleri, bu dönemdeki eğitimin daha
sonraki eğitim kademelerinde istenilen hedeflere ulaşılmasındaki önemi
dikkate alınarak planlanır.
b) Erken çocukluk dönemi eğitimi, bireyin eğitimi ve bireyin eğitimine
katkı sağlamak amacıyla ailenin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi yoluyla
yapılır.
c) Erken çocukluk dönemi eğitimi hizmetleri okul ve kurumlarda veya
gerektiğinde evde yürütülür.
ç) Erken çocukluk dönemi eğitimi hizmetlerinin planlanması ve
koordinasyonu özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından yapılır. Erken
çocukluk dönemindeki bireylerin yetersizliği olmayan akranları ile
birlikte eğitim almalarına yönelik tedbirler alınarak buna uygun
düzenlemeler yapılır veya açılacak bağımsız birimlerde bu eğitim
hizmetleri verilebilir.
d) Erken çocukluk dönemi eğitimi hizmetlerinin planlanması ve yürütülmesi
için öncelikle bireyin ve ailenin eğitim ihtiyaçları belirlenir.
e) Bakanlık, erken çocukluk dönemindeki bireylerin tespiti ve tanılanması
ile bu bireylere sunulacak hizmetlerin gerçekleştirilmesinde ilgili kurum
ve kuruluşlar ile iş birliği yapar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Aile Eğitimi
Aile eğitimi hizmetleri
MADDE 36 ? (1) Aile eğitimi, tüm eğitim kademelerinde bireyin eğitimine
katkı sağlamak amacıyla aileye verilecek her türlü rehberlik ve
danışmanlık hizmetlerini içeren bir eğitimdir.
(2) Aile eğitimi hizmetleri yürütülürken aşağıdaki hususlar dikkate
alınır:
a) Aile eğitim programları; aile eğitiminde esas olacak genel ilke ve
amaçlar doğrultusunda bireyin yetersizliği, gelişim özellikleri, eğitim
ihtiyaçları ve ailenin ihtiyaçlarına uygun olarak hazırlanır ve yürütülür.

b) Aile eğitimi hizmetlerinin planlanması ve koordinasyonu özel eğitim
hizmetleri kurulu tarafından yapılır.
c) Aile eğitim programları, RAM'lar, özel eğitim okul ve kurumları,
kaynaştırma uygulamaları yapılan okullar tarafından hazırlanır ve
yürütülür.
ç) Aile eğitimi hizmetleri, bireyin ve ailenin ihtiyaçları doğrultusunda
bireysel, grup ya da uzaktan eğitim şeklinde yürütülür.
d) Aile eğitim programları ailenin katılımıyla bir yıllığına planlanır ve
aile ile bireyin eğitim ihtiyaçları doğrultusunda her yıl yeniden
geliştirilerek uygulanır.
e) Aile eğitimi hizmetleri, kurumlarda yürütülür. Ancak, ihtiyaç hâlinde
bu hizmet evlerde de yürütülebilir.
ALTINCI KISIM
Kurumlar
BİRİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitim Okul ve Kurumları
Özel eğitim okul ve kurumlarının açılması
MADDE 37 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini
öncelikle yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte kaynaştırma yoluyla
sürdürmeleri esas olmakla birlikte, bu bireyler için Bakanlıkça her tür ve
kademede örgün ve yaygın özel eğitim okul ve kurumları da açılır. Gerçek
ve tüzel kişiler, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve öğretimleri
için 8/6/1965 tarihli ve 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunundaki
esaslara uygun olarak özel okul veya kurum açabilirler.
(2) Bakanlık, özel eğitim okul ve kurumlarında farklı özel eğitim
modelleri denemek, geliştirmek ve yaygınlaştırmak üzere pilot uygulama
yapabilir ve bu eğitim modellerinin uygulanacağı özel eğitim okul ve
kurumları açabilir.
(3) Okul ve kurumların açılmasında bireylerin yetersizlik türüne göre
sayısı, yerleşim biriminin özellikleri ve ulaşım imkânları dikkate alınır.

(4) Bu okul ve kurum binaları, yatırım programından ya da bağış yapanlar
tarafından, yetersizlik türüne göre hazırlanmış tip projeye uygun olarak
yapılır.
(5) Okul ve kurum binalarının yapımında çevrenin özellikleri ve ihtiyaca
göre özel tip projeler de uygulanabilir. Ayrıca, mahallen temin edilen
binalarda da Bakanlıkça belirlenen ölçütlere uygun olması durumunda özel
eğitim okul ve kurumu açılabilir.
(6) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin devam ettiği okul ve kurumların
dışında, bu bireylere eğitim materyalleri ile araç-gereçler hazırlanması
ve eğitim programları geliştirilmesi amacıyla da özel eğitim kurumları
açılır.
İşitme, görme ve ortopedik yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve
kurumlar
MADDE 38 ? (1) İşitme, görme ve ortopedik yetersizliği olan bireyler,
yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte her tür ve kademede kaynaştırma
yoluyla eğitim alabilecekleri gibi bu bireyler için her tür ve kademede,
resmî ve özel gündüzlü ve/veya yatılı özel eğitim okul ve kurumu
açılabilir.
(2) Bu okul ve kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde
aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Bu okul ve kurumlarda; aynı tür ve kademede öğrenim gören yetersizliği
olmayan öğrencilerin takip ettiği eğitim programı uygulanır. Okul veya
kurumda uygulanan eğitim programı temel alınarak öğrencilerin BEP'leri
hazırlanır ve başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç
ve davranışlar dikkate alınır.
b) Sınıf mevcutları en fazla; okul öncesi, ilköğretim ve yaygın eğitimde
10, ortaöğretimde 15 öğrencidir. İşitme engelliler meslek liseleri ve
ortopedik engelliler meslek liselerinde uygulamalı atölye ve laboratuvar
derslerinde gruplar en fazla 10 öğrenciden oluşturulur.
c) Bu okul ve kurumlardaki öğrencilerin yetersizlik türleri dikkate
alınarak, işitme, görme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenleri
görevlendirilir.
ç) Bu okul ve kurumlarda ilköğretimin 1-5 inci sınıflarında dersler sınıf
öğretmenleri tarafından okutulur. Ancak 4-5 inci sınıflarda; beden
eğitimi, müzik, görsel sanatlar, din kültürü ve ahlak bilgisi, yabancı
dil, bilgisayar dersleri ile modelaj-iş dersleri alan öğretmenleri
tarafından okutulabilir. 6-8 inci sınıflarda ise dersler alan öğretmenleri
tarafından okutulur.
d) İşitme engelliler meslek liselerinde ve ortopedik engelliler meslek
liselerinde uygulamalı meslek derslerinin yapılacağı atölyeler ve
laboratuvarlar bulunmaması hâlinde öğrenciler bu derslerle ilgili
eğitimlerini diğer mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında sürdürürler.

e) İşitme yetersizliği bulunan öğrencilerin eğitim gördüğü okul ve
kurumlarda, öğrenciler istekleri doğrultusunda yabancı dil dersinden muaf
tutulur.
Görme Engelliler Basımevi ve Akşam Sanat Okulu
MADDE 39 ? (1) Görme yetersizliği olan bireyler için gerekli olan
araç-gereç ve diğer eğitim materyallerinin üretilmesi, çoğaltılması,
dağıtılması ve eğitim programları ile yeni eğitim-öğretim yöntemlerinin
geliştirilmesi amacıyla Bakanlıkça özel eğitim kurumları açılır.
(2) Görme yetersizliği olan bireylerin eğitimi için gerekli olan; Talim ve
Terbiye Kurulunca ilköğretim ve ortaöğretim için kabul edilen ders
kitaplarının yanı sıra ayrıca, kaynak kitapları, edebî eserleri ve sanat
eserlerini, dergi, gazete gibi yazılı materyali Braille yazı ile basar,
çoğaltır ve dağıtımını sağlar. Bu bireylerin eğitiminde kullanılan
eğitim-öğretim yöntemlerinin ve eğitim programlarının geliştirilmesi
konusunda çalışmalar yürütür ve konuşan kitap kasetleri hazırlatır.
Zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve kurumlar
MADDE 40 ? (1) Zihinsel yetersizliği olan bireyler, yetersizliği olmayan
akranlarıyla birlikte her tür ve kademede kaynaştırma yoluyla eğitimlerini
sürdürebilecekleri gibi bu bireyler için her tür kademede, resmî ve özel
gündüzlü özel eğitim okul ve kurumları açılır.
a) Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve
kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar
dikkate alınır:
1) Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan ilköğretim
okullarında, Bakanlıkça hazırlanan ve ilköğretim programlarına denkliği
kabul edilen özel eğitim programı uygulanır. Bu eğitim programı temel
alınarak BEP hazırlanır ve bireylerin başarılarının değerlendirmesinde
BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
2) Sınıf mevcutları en fazla; okul öncesi ve ilköğretimde 10 öğrencidir.
3) 1-8 inci sınıflarda dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. 4-8
inci sınıflarda beden eğitimi, din kültürü ve ahlak bilgisi, müzik, görsel
sanatlar dersleri ile 6-8 inci sınıflarda teknoloji ve tasarım dersi alan
öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan
derslere sınıf öğretmeni de katılır.
b) Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler için açılan okul ve
kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar
dikkate alınır:
1) Zorunlu öğrenim çağında olup ilköğretim programlarını takip edemeyecek
durumdaki bu bireyler için açılan eğitim ve uygulama okullarında
öğrencilerin, öz bakım ve günlük yaşam becerileri ile işlevsel akademik
becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla
Bakanlıkça hazırlanmış özel eğitim programı uygulanır. Bu program temel
alınarak BEP hazırlanır. Bu bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde
BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
2) Bu okullarda; tuvalet eğitimini kazanamamış, yoğun davranış problemleri
gösteren ve grup eğitimine uyum sağlayamayan öğrencilerin grup eğitimine
hazırlanması amacıyla bire bir eğitim uygulaması yapılır. Birebir eğitim
uygulaması kapsamındaki öğrenciler grup eğitimine katılmazlar. Bu
öğrencilere verilecek eğitimin süresi ve haftalık ders saati sayısı özel
eğitim hizmetleri kurulu tarafından belirlenir.
3) Bir ders saati 40 dakika olup, ders saati ve derslerin dağılımı, Talim
ve Terbiye Kurulunca kabul edilen haftalık ders dağıtım çizelgesine göre
uygulanır.
4) Toplam altı saatlik günlük çalışma süresinin ders, dinlenme, yemek ve
diğer etkinliklere dağılımı okul yönetimince belirlenir.
5) Sınıf mevcutları en fazla; okul öncesinde 6, diğer sınıflarda ise 8
öğrencidir.
6) Dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. 4-8 inci sınıflarda ise
beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, iş eğitimi dersleri alan
öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan
derslere sınıf öğretmeni de katılır.
7) Eğitim ve uygulama okulu programını tamamlayanlara Ek-2'de yer alan
Eğitim ve Uygulama Okulu Diploması verilir. Bu diploma, ortaöğretime devam
etme hakkı sağlamaz.
Otistik bireyler için açılan okul ve kurumlar
MADDE 41 ? (1) İlköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştiremeyecek
durumdaki otistik bireyler için resmî ve özel gündüzlü özel eğitim
kurumları açılır.
(2) Bu kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki
hususlar dikkate alınır:
a) Zorunlu öğrenim çağındaki otistik bireyler için açılan otistik çocuklar
eğitim merkezlerinde bireylerin öz bakım ve günlük yaşam becerileri ile
işlevsel akademik becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak
amacıyla Bakanlıkça hazırlanmış özel eğitim programı uygulanır. Bu program
temel alınarak BEP hazırlanır. Bu bireylerin başarılarının
değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate
alınır.
b) Bu okullarda; tuvalet eğitimini kazanamamış, yoğun davranış problemleri
gösteren ve grup eğitimine uyum sağlayamayan öğrencilerin grup eğitimine
hazırlanması amacıyla bire bir eğitim uygulaması yapılır. Birebir eğitim
uygulaması kapsamındaki öğrenciler grup eğitimine katılmazlar. Bu
öğrencilere verilecek eğitimin süresi ve haftalık ders saati sayısı özel
eğitim hizmetleri kurulu tarafından belirlenir.
c) Bir ders saati 40 dakika olup, ders saati ve derslerin dağılımı, Talim
ve Terbiye Kurulunca kabul edilen haftalık ders dağıtım çizelgesine göre
uygulanır.
ç) Toplam altı saatlik günlük çalışma süresinin ders, dinlenme, yemek ve
diğer etkinliklere dağılımı kurum yönetimince belirlenir.
d) Dersler sınıf öğretmenleri tarafından okutulur. 4-8 inci sınıflarda ise
beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, iş eğitimi dersleri alan
öğretmenleri tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan
derslere sınıf öğretmeni de katılır.
e) Otistik çocuklar eğitim merkezi programını tamamlayanlara Ek-3'de yer
alan Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi Diploması verilir. Bu diploma,
ortaöğretime devam etme hakkı sağlamaz.
Sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören bireyler için açılan okul ve
kurumlar
MADDE 42 ? (1) Resmî ve özel sağlık kuruluşlarında yatarak tedavi gören
ve/veya süreğen hastalığı olan zorunlu öğrenim çağındaki bireylerin
eğitimlerini sürdürmeleri için Bakanlık, Sağlık Bakanlığı ve üniversiteler
arasında imzalanan protokole göre hastanelerin bünyesinde Bakanlığa bağlı
ilköğretim okulları açılır.
(2) Bu ilköğretim okullarında eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde
aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Eğitim hizmeti, velinin yazılı isteği ve bireyin tedavisinden sorumlu
hekim/hekimlerin yazılı görüşü ile sağlanır.
b) Bireylerin kayıtları, kayıtlı bulunduğu okulda kalır. Kayıtlı olmayan
öğrencilerin kaydı ise hastanenin bulunduğu bölgedeki bir okula/kuruma ya
da ikamet ettiği yerleşim birimindeki bir okul veya kuruma yapılır.
c) Hastane ilköğretim okullarında eğitim alan her birey için geçici kayıt
formu düzenlenerek bu okula geçici kaydı yapılır.
ç) Sağlık kuruluşlarında eğitim alan bireyin başarı durumunun
değerlendirilmesi, kayıtlı bulunduğu okuldaki diğer öğrenciler gibi
yapılır. Ancak, bireyin durumu ve özelliğine göre değerlendirme şekli,
yöntem ve tekniklerinde öğretmen tarafından gerekli değişiklikler
yapılarak özel tedbirler alınır.
d) Bu bireylerin başarı değerlendirme sonuçları kayıtlı oldukları okula
yazılı olarak bildirilir. Sınıf geçme ve diploma işlemleri bu okul
tarafından yürütülür.
e) Hastane ilköğretim okullarında sınıf mevcudu en fazla, okul öncesi ve
ilköğretimde 10 öğrenciden oluşur.
f) Sınıfa gelemeyecek durumda olan öğrencilere odalarında eğitim verilir.
g) Sınıf öğretmenlerinden biri, millî eğitim müdürlüğünce müdür yetkili
öğretmen olarak görevlendirilir. Müdür yetkili öğretmen aynı zamanda sınıf
okutur.
ğ) Bireyler kayıtlı bulunduğu okulun veya kurumun eğitim programından
sorumludur.
h) Bu okullarda birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılır.
ı) Eğitim alacak bireylerin hastalığı ve eğitim ortamına ilişkin şartlar
dikkate alınarak bireylerin haftalık ders saatleri 10 saatten az olmamak
üzere planlanır.
i) Dersler sınıf ve alan öğretmenleri tarafından okutulur.
j) Millî eğitim müdürlüğü bu okullara, müdür yetkili öğretmenin önerileri
doğrultusunda gerektiğinde okul öncesi, sınıf ve alan öğretmenleri ile
gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen görevlendirir.
k) Derse başlama ve bitiş saatleri ile derslerin süresi, bireyin sağlık
durumu ve hastane şartları dikkate alınarak okul yönetimi tarafından
belirlenir.
l) Yatarak tedavi sürecinin tamamlanması hâlinde veya velinin isteği ya da
hekimin eğitim hizmetinin sona erdirilmesine ilişkin görüşü doğrultusunda
sağlık kuruluşunda bireye verilen eğitim hizmeti sona erdirilir.
Üstün yetenekli bireylerin eğitimi amacıyla açılan kurumlar
MADDE 43 ? (1) Okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim çağındaki üstün
yetenekli öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve
kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak
amacıyla Bakanlıkça gündüzlü özel eğitim kurumları açılır.
(2) Bu kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki
hususlar dikkate alınır:
a) Bireysel eğitim-öğretim yapılması esastır.
b) Üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde, sosyal ve duygusal gelişim
bütünlük içerisinde ele alınır.
c) Kurumdaki eğitim-öğretim etkinlikleri, öğrencilerin devam ettikleri
örgün eğitim kurumlarındaki programlara destek olacak şekilde planlanır ve
yürütülür.
ç) Öğrencilerin özel yetenek alanlarıyla ilgili örgün eğitim kurumlarında
izledikleri program ile kurumdaki yapacakları çalışmalar arasında
paralellik sağlanır.
d) Öğrencilere, geleceğe yönelik düşünme, tahminlerde bulunma ve bunları
tartışarak çalışmalarına yansıtma becerileri kazandırılır.
e) Eğitim-öğretim etkinlikleri öğrencileri dıştan yönelimli ve yönetimli
bir disiplin ile denetim yerine içten odaklı disiplin ve denetim
anlayışını geliştirmeye yönelik olarak düzenlenir.
f) Öğrencilere, kapasiteleri ölçüsünde benlik gelişimi ve iletişim
becerileri kazandırılır.
g) Öğrencilerin, liderlik, yaratıcı ve üretici düşünme yetenekleri, ulusal
ve toplumsal bir anlayışla ülke kalkınmasına katkıda bulunacak şekilde
geliştirilir.
ğ) Öğrencilere, Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma becerileri
kazandırılır.
h) Öğrencilere, öğrenme, araştırma, problem çözme ve bağımsız karar verme
becerileri kazandırılır.
ı) Eğitim-öğretim süreci; öğrenci, veli, okul ve kurumun iş birliğinde
devam ettirilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Diğer Özel Eğitim Okul ve Kurumları
Birden fazla yetersizliği olan bireyler için açılan özel eğitim kurumları
MADDE 44 ? (1) Zorunlu öğrenim çağındaki birden fazla yetersizliği olan
öğrenciler için gündüzlü özel eğitim okul ve kurumları ya da özel eğitim
okul ve kurumları bünyesinde özel eğitim sınıfları açılabilir.
(2) Bu öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri sınıflarda, eğitim-öğretim
hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Öğrenciler ilköğretim programlarını veya yetersizlik türüne göre
hazırlanan özel eğitim programını takip ederler. Öğrencilerin BEP'leri,
takip ettikleri eğitim programı temel alınarak hazırlanır. Bu bireylerin
başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve
davranışlar dikkate alınır.
b) Programı tamamlayan öğrencilere, ilköğretim diploması veya takip
ettikleri özel eğitim programını tamamlayan öğrencilere verilen belge
verilir.
c) Bu sınıflarda aynı tür ek yetersizliği olan öğrenciler eğitim görür.
ç) Bu sınıflarda, öğretmenlerden birinin öğrencilerin ek yetersizliğine
göre görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenleri arasından
görevlendirilmesine dikkat edilir.
d) Sınıfların mevcudu en fazla 4 öğrenciden oluşur.
e) Bu sınıflarda bireylerin ek yetersizlik türü dikkate alınarak uygun
öğretim yöntem ve teknikleri ile araç-gereç ve eğitim materyallerinin
kullanılması, uygun eğitim ortamının sağlanmasına dikkat edilir.
f) Öğrencilerin eğitiminde ek yetersizliklerinden kaynaklanan sorunlarını
en aza indirmek amacıyla personel, araç-gereç ve eğitim materyallerini
içeren hizmetlerin sağlanmasına yönelik gerekli tedbirler alınır.
Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan iş okulları
MADDE 45 ? (1) İlköğretimlerini tamamlayan, genel ve mesleki ortaöğretim
programlarına devam edemeyecek durumda olan ve 21 yaşından gün almamış
özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin temel yaşam becerilerini
geliştirmek, topluma uyumlarını sağlamak, iş ve mesleğe yönelik bilgi ve
beceriler kazandırmak amacıyla resmî ve özel iş okulları açılır.
(2) Bu okullarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki
hususlar dikkate alınır:
a) İş okullarında akademik bilgi ve becerilerin yanında iş eğitimi
uygulamalarının da yer aldığı eğitim programı uygulanır. Bu program temel
alınarak BEP hazırlanır ve bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde
BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
b) Personel ve eğitim ortamının uygun olması durumunda farklı
yetersizlikleri olan bireyler için özel eğitim sınıfları açılır. Zihinsel
yetersizliği olan bireyler için açılan iş okullarında böyle bir uygulamaya
yer verilmez.
c) Sınıf mevcutları en fazla 10 kişiden oluşur.
ç) İş okullarında dersler görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf
öğretmenleri tarafından okutulur. Ancak beden eğitimi, görsel sanatlar,
müzik dersleri ile atölye laboratuvar dersleri alan öğretmenleri
tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan derslere sınıf
öğretmeni de katılır.
d) Bu kurumlarda bir ders saati 40 dakika olup, ders saati ve derslerin
dağılımı, Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen haftalık ders dağıtım
çizelgesine göre uygulanır. Günlük çalışma süresinin ders, dinlenme, yemek
ve diğer etkinliklere dağılımı okul yönetimince belirlenir.
e) Programın süresi dört yıldır. Programın birinci sınıfında bireylere
akademik bilgi ve beceriler ile uygulamalı iş eğitimi yoluyla atölyelerde
gerekli olan temel bilgi ve beceriler kazandırılır. İkinci, üçüncü ve
dördüncü sınıflarda ise akademik bilgi ve becerilerin kazandırıldığı
dersler ile uygulamalı atölye dersleri verilir.
f) Uygulamalı iş eğitimi dersleri, çevrenin sosyal, kültürel, ekonomik
özellikleri ve şartları ile istihdam imkânları dikkate alınarak
belirlenir.
g) İş yerine yerleştirilen bireyler kültür ve meslek derslerini haftada
bir gün okulda, uygulamalı beceri eğitimini ise dört gün iş yerlerinde
eğitim görürler. İş yerine yerleştirilemeyen bireyler ise okulda
eğitimlerine devam ederler.
ğ) İş yerine yerleştirilen bireyler, 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı
Mesleki Eğitim Kanununun çırak öğrencilere verdiği haklardan
yararlanırlar.
h) İzleme ve yöneltme kurulu tarafından belirlenen bireyler, birinci
sınıfın sonunda bir iş yerine yerleştirilirler. Ancak kurul, uygun olan
bireyler için birinci sınıftan itibaren de iş yerine yerleştirme kararı
alabilir.
ı) Bireylerin iş yerine yerleştirilmesi kararı bir aylık deneme süreci
sonucunda kesinleşir.
i) Bireylerin iş yerine yerleştirilebilmesi için velisinden Ek-4'de yer
alan İş Yerine Yerleştirilecek Öğrenciler İçin Veli Muvafakat Belgesi
alınır.
j) İş yerine yerleştirilen bireyler; iş yeri koordinatör öğretmeni
tarafından düzenlenen Ek-5'te yer alan Öğrenciyi İş yerinde Gözlem ve
İzleme Formu ile işveren tarafından düzenlenen Ek-6'da yer alan İşe
Yerleştirilen Öğrencilerin Devam Takip Çizelgesi dikkate alınarak izleme
ve yöneltme kurulunca takip edilir.
k) İşe ya da iş yerine uyum sağlayamayan bireyler için gerekli
düzenlemeler yapılarak tedbirler alınır. Ancak, alınan tüm tedbirlere
rağmen uyum sorunu devam eden bireylerin iş yeri, iş yeri koordinatör
öğretmeninin önerisiyle kurul tarafından değiştirilir veya bu bireyler
eğitimlerine okulda devam ederler.
l) Okulun imkân ve şartları uygun olduğu takdirde yarıyıl ve yaz
tatillerinde de programlara devam edilebilir.
m) Dönem sonlarında bireylere karne verilir. Programı tamamlayan bireylere
Ek-7'de yer alan İş Okulu Diploması verilir. Bu diploma, yüksek öğretime
devam etme hakkı sağlamaz. Ancak, bu diploma işe girerken ortaöğretim
kurumlarından mezun olanlara tanınan haklardan yararlanılmasını sağlar.
n) Programı tamamlayamayan bireyler, yaygın eğitim programlarına, işe ve
mesleğe yönlendirilirler.
Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan iş eğitim merkezleri
MADDE 46 ? (1) Zorunlu öğrenim çağı dışında kalan ve genel eğitim
programlarından yararlanamayacak durumda olan özel eğitime ihtiyacı olan
bireylerin; temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma uyumlarını
sağlamak ve iş ve mesleğe yönelik beceriler kazandırmak amacıyla farklı
konu ve sürelerde meslek kurslarının düzenlendiği resmî ve özel yaygın
eğitim kurumları açılır.
(2) Bu kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki
hususlar dikkate alınır:
a) İş eğitim merkezlerinde akademik bilgi ve becerilerin yanında iş
eğitimi uygulamalarının da yer aldığı eğitim programı uygulanır. Bu
program temel alınarak BEP hazırlanır ve bireylerin başarılarının
değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate
alınır.
b) Personel ve eğitim ortamının uygun olması durumunda farklı
yetersizlikleri olan bireyler için özel eğitim sınıfları açılabilir.
c) Bir kurs programı en az beş kursiyer olması durumunda açılır.
ç) Bu kurumlarda sınıf mevcutları en fazla 10 kişiden oluşur. Aynı kurs
programına devam edecek kursiyer sayısı 10 kişiden fazla olduğunda
kursiyerlerin yaş, bireysel ve gelişim özellikleri ile yeterlilikleri
dikkate alınarak birden fazla sınıf oluşturulabilir.
d) Bu kurumlarda dersler görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf
öğretmenleri tarafından okutulur. Ancak beden eğitimi, görsel sanatlar,
müzik dersleri ile atölye laboratuvar dersleri alan öğretmenleri
tarafından okutulabilir. Alan öğretmeni tarafından okutulan derslere sınıf
öğretmeni de katılır.
e) Kurs programları, çevrenin sosyal, kültürel, ekonomik özellikleri ve
şartları ile istihdam imkânları dikkate alınarak açılır.
f) Kursların süresi, programın içeriğine göre en az bir en fazla üç
öğretim yılı olarak belirlenir.
g) Kurumun imkân ve şartları uygun olduğu takdirde yarıyıl ve yaz
tatillerinde de programlara devam edilebilir.
ğ) Bu kurumlarda bir ders saati 40 dakika olup, ders saati ve derslerin
dağılımı, Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen haftalık ders dağıtım
çizelgesine göre uygulanır. Günlük çalışma süresinin ders, dinlenme, yemek
ve diğer etkinliklere dağılımı okul yönetimince belirlenir.
h) Bakanlıkça hazırlanan programların dışındaki programlar; il millî
eğitim müdürlüğü tarafından onaylanır ve bir örneği Bakanlığa gönderilir.
ı) Açılacak kursların türleri ile alınacak kursiyer sayıları ve
yeterlilikleri, kurum tarafından en az iki ay önceden duyurulur.
i) Bir kurs programını tamamlayan kursiyer, farklı bir kurs programından
da yararlanabilir.
j) Bir kurs programını tamamlayan kursiyere Ek-8'de yer alan İş Eğitim
Merkezi Kurs Bitirme Belgesi verilir. Ancak, bu belge mesleki eğitim
merkezlerince verilen belgeye denk değildir.
k) Kurs için başvuru, kontenjandan fazla ise daha önce kurs programından
yararlanmayanlara öncelik verilir.
l) Kurs programını tamamlayan bireyler diğer yaygın eğitim programlarına,
işe ve mesleğe yönlendirilirler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hazırlık Sınıfları
Hazırlık sınıflarının açılması
MADDE 47 ? (1) Okul öncesi eğitimini tamamlayan veya zorunlu ilköğretim
çağına gelmiş özel eğitime ihtiyacı olan bireyleri örgün eğitime
hazırlamak amacıyla resmî ve özel ilköğretim okulları ile özel eğitime
ihtiyacı olan bireyler için açılan ilköğretim okullarında gerektiğinde
hazırlık sınıfları açılabilir.
Hazırlık sınıflarında eğitim-öğretim
MADDE 48 ? (1) Hazırlık sınıflarındaki eğitim-öğretim hizmetlerinin
yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunca,
öğrencilerin eğitim performansları ve eğitim ihtiyaçları doğrultusunda,
hazırlık sınıflarına devam edecek öğrenciler velilerin de görüşü alınarak
karar belirlenir.
b) Bu sınıfların mevcudu en fazla 10 öğrenciden oluşur.
c) Hazırlık sınıflarında dersler görme, işitme ve zihinsel engelli sınıf
öğretmenleri tarafından okutulur. Bu sınıflarda altı öğrenciye kadar bir,
mevcudu altı öğrenciden fazla olan sınıflarda ise iki öğretmen
görevlendirilir.
ç) Bu sınıflardaki öğrenciler için, okul öncesi eğitim programı ile
ilköğretim programları temel alınarak BEP hazırlanır ve öğrencilerin
başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan amaç ve
davranışlar dikkate alınır.
d) Hazırlık sınıflarında öğrenim süresi bir yıldır. Ancak, üç aylık izleme
süreci sonucunda bireyin eğitim performansı doğrultusunda rehberlik ve
psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonu tarafından birinci sınıfa
geçişi sağlanabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Diğer Kurumlarda Özel Eğitim Hizmetleri
Rehberlik ve araştırma merkezleri
MADDE 49 ? (1) Rehberlik ve araştırma merkezleri; özel eğitime ihtiyacı
olan bireylerin eğitsel değerlendirme, tanılama, izleme ve yönlendirme
hizmetlerini yürüterek birey için en az sınırlandırılmış eğitim ortamını
önerir, birey ve ailesine destek eğitim ile rehberlik ve psikolojik
danışma hizmetleri sunar.
Okul ve kurumların özel eğitim hizmetleri sorumluluğu
MADDE 50 ? (1) Resmî ve özel; okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim
kurumları ile yaygın eğitim kurumları, özel eğitime ihtiyacı olan
bireylere özel eğitim hizmetleri sağlamakla yükümlüdürler.
(2) Bu okul ve kurumlarda, özel eğitime ihtiyacı olan bireylere sunulan
eğitim-öğretim hizmetlerinin etkililiğini arttırmak amacıyla özel eğitim
tedbirleri alınarak gerekli düzenlemeler yapılır. Bu bireylere sağlanacak
her türlü özel eğitim hizmeti için millî eğitim müdürlükleri, RAM'lar ve
özel eğitim okulları ile iş birliği yapılır.
YEDİNCİ KISIM
Personel, Görev, Yetki ve Sorumlulukları
BİRİNCİ BÖLÜM
Yönetici ve Öğretmenlerin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Personel
MADDE 51 ? (1) Özel eğitim okul ve kurumlarına atanacak personelin sayısı,
nitelikleri Bakanlıkça belirlenir ve yürürlükteki mevzuata göre atanır.
Müdürün görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 52 ? (1) Müdür, millî eğitimin temel ilkeleri ve genel amaçları
doğrultusunda okulun/kurumun, amaçlarına uygun olarak yönetilmesinden,
değerlendirilmesinden ve geliştirilmesinden sorumludur.
(2) Müdür, eğitim-öğretim ve işleyişle ilgili olarak okulun/kurumun amacı,
türü, kademesi ve uygulanan eğitim programına göre Millî Eğitim Bakanlığı
özel eğitim okul ve kurum müdürleri görev tanımında belirtilen görevleri
yürütür.
(3) Okul müdürü; ders okutma görevinin yanında kanun, tüzük, yönetmelik,
yönerge, program ve emirlere uygun olarak görevlerini yürütmeye, okulu
düzene koymaya ve personeli denetlemeye yetkilidir.
Müdür başyardımcısının görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 53 ? (1) Müdür başyardımcısı görevlerini, bulunduğu okulun/kurumun
özelliklerini dikkate alarak yapar. Müdür başyardımcısı, ders okutma
görevinin yanında yönetimde müdürün en yakın yardımcısıdır. Müdürün
olmadığı zamanlarda müdüre vekâlet eder.
(2) Müdür başyardımcısı, okulun her türlü eğitim-öğretim, yönetim,
rehberlik, denetim, öğrenci, personel, tahakkuk, ayniyat, yazışma, sosyal
etkinlikler, yatılılık, bursluluk, güvenlik, beslenme, bakım, koruma,
temizlik, düzen, nöbet, halkla ilişkiler gibi işleriyle ilgili olarak okul
müdürü tarafından verilen görevleri yapar. Bu görevlerin yapılmasından ve
okulun amaçlarına uygun olarak işleyişinden müdüre karşı sorumludur.
(3) Ayrıca, görev tanımında belirtilen diğer görevler ile müdür tarafından
verilen görevleri de yapar.
Müdür yardımcısının görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 54 ? (1) Müdür yardımcısı görevlerini, bulunduğu okulun/kurumun
özelliklerini dikkate alarak yapar. Müdür yardımcısı, yönetimde müdür ve
müdür başyardımcısının en yakın yardımcısıdır.
(2) Müdür yardımcısı; ders okutma görevinin yanında okulun her türlü
eğitim-öğretim, yönetim, öğrenci, personel, tahakkuk, ayniyat, yazışma,
eğitici etkinlikler, yatılılık, bursluluk, güvenlik, beslenme, bakım,
koruma, temizlik, düzen, halkla ilişkiler gibi işleriyle ilgili olarak
okul müdürü tarafından verilen görevleri yapar. Bu görevlerin
yapılmasından ve okulun amaçlarına uygun olarak işleyişinden müdüre karşı
sorumludur.
(3) Ayrıca, görev tanımında belirtilen diğer görevler ile müdür tarafından
verilen görevleri de yapar.
Teknik müdür yardımcısının görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 55 ? (1) Döner sermayesi bulunan özel eğitim okul ve kurumlarında
müdür yardımcılarından biri, mevzuatına göre teknik müdür yardımcısı
olarak görevlendirilir. Teknik müdür yardımcısı, müdür ve sayman ile
birlikte döner sermaye işletmesi çalışmalarının tümünden sorumludur.
(2) Ayrıca, görev tanımında belirtilen diğer görevler ile müdür tarafından
verilen görevleri de yapar.
Pansiyondan sorumlu müdür yardımcısının görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 56 ? (1) Pansiyondan sorumlu müdür yardımcısı, pansiyonun yönetim,
eğitim-öğretim ve her türlü hizmetlerin planlı ve amacına uygun olarak
yürütülmesinden sorumludur.
(2) Ayrıca, görev tanımında belirtilen diğer görevler ile müdür tarafından
verilen görevleri de yapar.
Müdür yetkili öğretmenin görev, yetki ve sorumlulukları
MADDE 57 ? (1) Bağımsız müdürlüğü bulunmayan ilköğretim okullarında sınıf
öğretmenlerinden biri müdür yetkili öğretmen olarak görevlendirilir. Müdür
yetkili öğretmen, müdürün görev, yetki ve sorumluluklarını üstlenir.
Atölye şefinin görev ve sorumlulukları
MADDE 58 ? (1) Atölyeler arasındaki eş güdümü sağlamak üzere, meslek
dersleri alan öğretmenlerinden biri okul veya kurum müdürü tarafından
atölye şefi olarak görevlendirilir. Atölye şefinin görevleri şunlardır:
a) Atölyeler arasında iş bölümü yaparak eş güdümü sağlamak.
b) Meslek dersleri alan öğretmenlerinin eğitim-öğretimle ilgili
ihtiyaçlarını belirlemek.
c) Atölyelerde bulunan makine, avadanlık ve malzemelerin bakım, onarım ve
korunmasını, bunların kullanmaya hazır hâlde bulundurulmasını sağlamak.
ç) Atölyelerde yürütülen işlerle ilgili belgelerin düzenlenmesi ve
kayıtların tutulmasını sağlamak.
d) Eğitimin etkililiğini sağlamak amacıyla atölyelerde her türlü ders
araç-gereç ve materyallerinin bulundurulmasını sağlamak.
e) Atölyelerin temizliğinin öğrencilerle bir plan dahilinde yapılmasını ve
çalışma yerinin temiz tutulmasının iş alışkanlığının gerektirdiği bir
davranış hâline getirilmesini sağlamak.
f) Meslek dersleri alan öğretmenleri ve usta öğreticilerin atölyeleri
derse hazırlaması ve derslere düzenli olarak devamlarını sağlamak amacıyla
gerekli tedbirleri almak
g) İş kazaları, yangın ve diğer tehlikelere karşı gerekli koruyucu
güvenlik tedbirlerini almak.
Öğretmenlerin görev ve sorumlulukları
MADDE 59 ? (1) Öğretmenler, kendilerine verilen sınıfın veya şubenin
derslerini, programda belirtilen esaslara göre planlamak, okutmak,
bunlarla ilgili uygulama ve deneyleri yapmak, ders dışında okulun
eğitim-öğretim ve sosyal etkinliklerine katılmak ve bu konularda kanun,
yönetmelik ve emirlerde belirtilen görevleri yerine getirmekle
yükümlüdürler.
(2) Öğretmenler bu görevlerinin yanında aşağıdaki görevleri de yürütürler:

a) Bireyselleştirilmiş eğitim programları, gelişim ölçekleri ile ölçme ve
değerlendirme araçlarının hazırlanmasında ve uygulanmasında BEP geliştirme
birimi ile iş birliği yapmak.
b) Bireyselleştirilmiş eğitim programlarını uygulamak ve değerlendirmek.
c) Öğrencilerin eğitim performansları ve yetersizlik türünü dikkate alarak
gerekli öğretim materyallerini hazırlamak ve/veya temin etmek.
ç) Okul ve kurumdaki aile eğitim çalışmalarına katılmak, sınıfındaki
öğrencilerinin ailelerine yönelik aile eğitim çalışmalarını planlamak ve
yürütmek.
d) Öğrencilere destek eğitim hizmeti sağlanması ve eğitim performansları
doğrultusunda başka bir okul veya kuruma yönlendirilmesinde, rehberlik ve
psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonu ve BEP geliştirme
birimiyle iş birliği yapmak.
e) Öğrencilerin yetersizliklerinden dolayı kullandığı kişisel cihaz ve
aletlerin bakımı ve kontrolüne ilişkin tedbirler almak.
f) Öğrencilerin eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda bire
bir eğitim yapmak.
g) Sınıf öğretmenliğinin esas olduğu okul ve kurumlarda alan öğretmenleri
ile birlikte ders okutmak.
(3) Öğretmenler ayrıca, görev tanımında belirtilen diğer görevler ile
müdür tarafından verilen eğitim-öğretimle ilgili görevleri de yapar.
Grup gözetimi ve eğitimi görevi verilen sınıf öğretmeninin görev ve
sorumlulukları
MADDE 60 ? (1) Yatılı özel eğitim okul ve kurumlarında grup gözetimi ve
eğitimi görevi verilen sınıf öğretmeninin görevleri şunlardır:
a) Okul ve kurum yönetimince belirlenen süre, zaman ve yerlerde,
grubundaki öğrencilerin etütlerde ders çalışmalarını sağlamak ve
gerektiğinde onların çalışma sırasında derslerde karşılaştıkları
güçlüklerin çözümüne yardımcı olmak.
b) Eğitim-öğretim hizmetlerini, grubundaki öğrencilerin bireysel gelişimi,
eğitim performansı ve ihtiyaçları ile ilgi ve isteklerini dikkate alarak
planlamak ve yürütmek.
c) Grubundaki öğrencilerin fiziksel, zihinsel, sosyal ve kültürel
gelişimlerini destekleyici etkinlikler düzenlemek, etkinliklere rehberlik
etmek ve öğrencilerini bu etkinliklere yönlendirmek.
ç) Öğrencilerin kişisel sorun ve ihtiyaçları ile ilgilenmek ve bunların
çözümünde okul yönetimi, rehberlik ve psikolojik danışma servisi,
öğretmenler ve diğer ilgili personel ile iş birliği yapmak.
d) Okul veya kurum yönetimince hazırlanan nöbet çizelgesine göre gece
nöbeti tutmak.
e) Öğrencilerin gelişimi ve davranışlarını değerlendirmek ve gerekli
bilgileri öğrenci gözlem defterine kaydetmek.
f) Grup gözetimi ve eğitimi ile ilgili yaptığı çalışmaları günlük olarak
planlamak ve ders defterine işlemek.
İş yeri koordinatör öğretmeninin görev ve sorumlulukları
MADDE 61 ? (1) İzleme ve yöneltme kurulu tarafından hazırlanan program
doğrultusunda, haftada bir gün okulda, dört gün iş yerlerinde
görevlendirilen iş yeri koordinatör öğretmeninin görevleri şunlardır:
a) Öğrencilerin işe ve iş yerine uyumlarına yönelik bilgi, beceri, tutum
ve davranışları kazandırmak amacıyla yöneltme ve izleme faaliyetlerini
yürütmek.
b) Öğrencilerin iş yerlerindeki eğitimlerinin etkili ve verimli bir
şekilde sürdürülmesi için, çalışma ortamı ve şartlarının düzenlenmesi
konularında iş yeri yetkilileri ile iş birliği yaparak gerekli tedbirlerin
alınmasını sağlamak.
c) İş yerlerinde çalışan personelin öğrencilere yönelik olumlu tutum ve
davranış geliştirmelerini sağlamak amacıyla düzenlenecek faaliyetler
konusunda iş yeri yetkilileri ile iş birliği yapmak.
ç) Öğrencilerin eğitim ve mesleki gelişimini izleyerek yöneltme ve izleme
kuruluna bilgi vermek ve alınacak tedbirlerin uygulanmasını sağlamak.
d) Öğrencilerin mesleki yönlendirilmesinde, işe yerleştirilmesinde
rehberlik etmek ve bu amaçla ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla iş birliği
yapmak.
Atölye ve laboratuvar dersleri öğretmeninin görev ve sorumlulukları
MADDE 62 ? (1) Atölyelerde meslek dersleri, alan öğretmenlerince okutulur.
Bu öğretmenler diğer görevlerinin yanında aşağıdaki görevleri yürütürler:
a) Sorumluluğunda bulunan atölyeyi yönetmek ve atölyedeki eşya, makine,
avadanlık ve malzemelerinin bakım, onarım ve korunmasını sağlamak, bunları
kullanmaya hazır hâlde bulundurmak.
b) Atölyedeki demirbaşların kaydını yaparak bunları sayım ve kontrole
hazır hâlde bulundurmak.
c) Atölyede ihtiyaç duyulan araç-gereç ve materyalin sağlanması için okul
veya kurum yönetimi ile diğer kişi ve kuruluşlarla iş birliği yapmak.
ç) Atölyesinde görevli usta öğretici ve diğer personelin iş bölümünü
yaparak atölyede verilen eğitimin etkin ve koordineli bir şekilde
yürütülmesini sağlamak.
d) Sorumluluğundaki atölyenin türü ve özelliğine göre, okulun veya kurumun
eğitim ve öğretim hizmetlerinde kullanılacak araç-gereç ve materyallerin
üretimini sağlamak.
Rehber öğretmenin görev ve sorumlulukları
MADDE 63 ? (1) Rehber öğretmen bulunduğu okul ve kurumdaki rehberlik ve
psikolojik danışma hizmetlerinin yanında aşağıdaki görevleri de yapar:
a) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin ailelerine yönelik aile eğitimi
hizmetlerini planlamak, yürütmek ve gerektiğinde ilgili kişi, kurum ve
kuruluşlarla iş birliği yapmak.
b) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin bireysel gelişimini
değerlendirmek üzere formlar hazırlanmasında BEP geliştirme birimiyle,
öğretmenler ve ilgili personel ile iş birliği yapmak.
c) Öğretmenler ve ailelerle iş birliği yaparak öğrenciler için bireysel
gelişim raporu düzenlemek.
ç) Öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla rehberlik ve
danışma hizmetleri yürütme komisyonu, BEP geliştirme birimi, izleme ve
yöneltme kurulu ile öğretmenlerle iş birliği yapmak.
Gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmenin görev ve sorumlulukları
MADDE 64 ? (1) Gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmenin görevleri
şunlardır:
a) Özel eğitim hizmetleri kurulunun planlaması doğrultusunda, kaynaştırma
yoluyla eğitimlerine devam eden bireylere sağlanacak destek eğitim
hizmetleri ile evde eğitim alan ve bir sağlık kuruluşunda tedavi gören
bireylerin eğitimlerini yürütmek.
b) BEP ve ölçme değerlendirme araçlarının hazırlanmasında ve
uygulanmasında BEP geliştirme birimi ile iş birliği yapmak.
c) Sosyal kabul çalışmaları, eğitim ortamının düzenlenmesi, eğitim
materyalleri, araç-gereçler, öğretim yöntem ve teknikleri gibi konularda
öğretmenlere, okul/kurum yönetimine, bireye ve aileye rehberlik ve
danışmanlık yapmak.
ç) Aile eğitimi çalışmalarını okul yönetimi, öğretmenler ve aileyle iş
birliği yaparak planlamak ve yürütmek.
d) Öğrencilerin eğitim performansları ve yetersizlik türünü dikkate alarak
gerekli öğretim materyallerini hazırlamak ve/veya temin etmek.
e) Öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla rehberlik ve
danışma hizmetleri yürütme komisyonu, izleme ve yöneltme kurulu, BEP
geliştirme birimi ve öğretmenlerle iş birliği yapmak.
f) Öğrencilerin yetersizliklerinden dolayı kullandığı kişisel cihaz ve
aletlerin bakımı ve kontrolüne ilişkin olarak öğretmenleri bilgilendirmek.

(2) Gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen ayrıca, özel eğitim
hizmetleri kurulu ve/veya okul/kurum müdürü tarafından verilen görevleri
de yapar.
Eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmenin görev ve
sorumlulukları
MADDE 65 ? (1) Eğitim programları ve öğretim alanında lisans düzeyinde
eğitim alan ya da bu alanda yüksek lisans yapan ve özel eğitim
kurumlarında eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmenin
görevleri şunlardır:
a) BEP hazırlanmasında, uygulanmasında ve değerlendirilmesinde
öğretmenler, aileler, öğrenciler ve diğer personel ile iş birliği yapmak.
b) Eğitim programlarının amaçlarının gerçekleştirilmesinde etkililiği
artırmak amacıyla, eğitim materyalleri ve araç-gereçlerinin hazırlanması,
uygun öğretim yöntem ve tekniklerinin belirlenmesi, ölçme ve değerlendirme
araçlarının geliştirilmesi konularında önerilerde bulunmak ve bunların
gerçekleştirilmesinde okul veya kurum personeli ile iş birliği içinde
çalışmak.
c) Okul ve kurumda, eğitim programlarının uygulanması ve uygulamada ortaya
çıkan sorunları tespit etmek, bu sorunlara ilişkin öneriler hazırlayarak
kurum yönetimine iletmek.
ç) Aile eğitimi programlarının hazırlanması, uygulanması ve
değerlendirilmesinde okul rehberlik ve psikolojik danışma servisiyle iş
birliği içinde çalışmak.
d) Eğitim programında yer alan amaçların gerçekleştirilmesini sağlamak
amacıyla, kurum içi ve kurum dışındaki etkinliklerin düzenlenmesinde,
bunların planlanması ve uygulanmasında ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla
iş birliği yapmak.
e) Seçmeli derslerin verimliliğini ve ihtiyaçlara uygunluğunu
değerlendirerek, bu derslerin çeşitlendirilmesi konusunda okul yönetimine
önerilerde bulunmak.
İKİNCİ BÖLÜM
Usta Öğretici ve Diğer Personel
Usta öğreticinin görev ve sorumlulukları
MADDE 66 ? (1) Usta öğreticiler, özel eğitim okul ve kurumlarında
eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde öğretmenlerle birlikte ve
öğretmenlik sorumluluğu içinde görev yapar. Ayrıca, ilgili mevzuat
çerçevesinde okul ve kurum yönetimince verilen diğer görevleri de yerine
getirir.
Özel eğitim okul ve kurumlarında görev yapan diğer personel
MADDE 67 ? (1) Özel eğitim okul ve kurumlarına; uzman hekim, hekim,
diyetisyen, dil ve konuşma terapisti, sosyal çalışmacı, çocuk gelişimi ve
eğitimcisi, fizyoterapist, odyometrist, iş ve uğraşı terapisti, hemşire,
teknisyen, veri hazırlama ve kontrol işletmeni, ders aletleri ve kütüphane
memurları, iç hizmetler şefi, ambar ve depo memurları, Braille
daktilograf, idari işler memuru, ayniyat mutemedi, çocuk bakım elemanı,
şoför, aşçı, kaloriferci, bahçıvan, terzi, gece bekçisi ve hizmetli atanır
veya diğer kurum ve kuruluşlar ile iş birliği yapılarak görevlendirilir.
(2) Bu personel, ilgili mevzuata göre verilen görevleri yerine getirmekle
sorumludur.
(3) Diğer kurum ve kuruluşlardan görevlendirilecek personelin çalışma yeri
ve saatleri ile görev alanları hazırlanacak protokollerde belirlenir.
SEKİZİNCİ KISIM
Eğitim-Öğretim
BİRİNCİ BÖLÜM
Programlar
Eğitim programları
MADDE 68 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin devam ettiği okul ve
kurumlarda Bakanlıkça hazırlanan genel ve mesleki eğitim programları ile
özel eğitim okul, kurum ve sınıflarında içerikleri öğrencilerin
özelliklerine göre hazırlanmış özel eğitim programları da uygulanır.
Bireyselleştirilmiş eğitim programı
MADDE 69 ? (1) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitime ihtiyacı
olan bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları
doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere
verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır.
(2) Bireyselleştirilmiş eğitim programı,
a) Eğitim planında yer alan yıllık amaçlar ve öğrencinin takip ettiği
eğitim programı/programları temel alınarak belirlenen kısa dönemli
amaçlarını,
b) Öğrencinin alacağı destek eğitim hizmetinin türü, süresi, sıklığı ve bu
hizmetin kimler tarafından nasıl sağlanacağını,
c) Öğretim ve değerlendirmede kullanılacak yöntem ve teknik, araç-gereç ve
eğitim materyallerini,
ç) Eğitim ortamına ilişkin düzenlemeleri,
d) Davranış problemlerini önlemeye ya da azaltmaya yönelik tedbirler ile
uygulanacak yöntem ve teknikleri,
e) Öğrencinin kişisel bilgilerini
içerir.
(3) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu
ve BEP geliştirme biriminin iş birliğiyle hazırlanır.
(4) Bireyselleştirilmiş eğitim programı, öğrenci için hedeflenen amaçların
gerçekleşme düzeyi doğrultusunda değerlendirilir. Birey için hazırlanacak
yeni bireyselleştirilmiş eğitim programında ve bireyin yönlendirilmesinde
BEP'e ilişkin değerlendirmeler esas alınır.

İKİNCİ BÖLÜM
Okul ve Kurumlarda Kurulacak Kurullar, Birimler Komisyonlar ve Ekipler
İzleme ve yöneltme kurulu ve üyeleri
MADDE 70 ? (1) İş okullarına ve iş eğitim merkezlerine yerleştirilen
öğrencilerin eğitim hizmetlerini planlamak, öğrencilerin gelişimlerini
izlemek ve değerlendirmek amacıyla bu okul ve kurumlarda izleme ve
yöneltme kurulu oluşturulur.
(2) İzleme ve yöneltme kurulu, okul/kurum müdürü veya müdür başyardımcısı
ya da görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında;
a) Meslek derslerini okutan bir alan öğretmeni,
b) İşitme, görme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenlerinden biri veya
sınıf öğretmeni,
c) Bir rehber öğretmen,
ç) Atölye şefi
olmak üzere bu kişilerden oluşur.
(3) İzleme ve yöneltme kurulunun çalışma usul ve esasları okul/kurum
yönetimince belirlenir.
İzleme ve yöneltme kurulunun görevleri
MADDE 71 ? (1) İzleme ve yöneltme kurulu:
a) İş okullarında;
1) Birinci sınıfı tamamlayan öğrencilerden işe yerleştirilecekleri; eğitim
performansları, ilgi, istek ve yeterliliklerini dikkate alarak belirlemek,

2) İş yerinde çalışan öğrencileri izlemek amacıyla öğretmenler arasından
iş yeri koordinatör öğretmenlerini belirlemek,
3) En fazla 15 öğrenciden sorumlu olacak şekilde seçilen iş yeri
koordinatör öğretmenlerinin çalışma planlarını hazırlamak,
4) İş yeri koordinatör öğretmenlerinin öğrencilerin iş yerindeki
çalışmalarıyla ilgili raporları doğrultusunda öğrencilerin eğitim
planlamalarında değişiklik ve düzenlemeler yaparak gerekli tedbirleri
almak,
5) Öğrencilerin işe yerleştirilmesini sağlamak ve işe yerleştirilen
öğrencilerle ilgili eğitim hizmetlerinin planlamak,
6) İşe yerleştirilen öğrencilerin iş yerinde karşılaşabileceği sorunların
çözümüne hizmet edecek eğitim faaliyetlerini düzenlemek,
7) Öğrencilerin işe yerleştirilmesini sağlamak amacıyla ilgili kurum ve
kuruluşlarla iş birliği yaparak öğrencilerin yerleştirileceği iş yerlerini
belirlemek,
8) İş yerinde çalışan öğrencilerin yarı yıl ve yaz tatilinde işe devamı ve
izlenmesi amacıyla gerekli eş güdümü sağlamak,
9) İş okulu programını tamamlayan öğrencilerden işe yerleştirilenlerin
takibini yapmak, işe yerleştirilemeyen öğrencilerin yerleştirilmesi
amacıyla gerekli iş birliği ve koordinasyonu sağlayarak tedbirler almak,
10) Öğrencilerin ilgi, istek ve ihtiyaçları doğrultusunda uygun
programlara yerleştirilmesini sağlamak,
11) Gerek duyulması durumunda özel eğitim sınıfı açılması için okul
yönetimine öneride bulunmak,
12) Öğrencilerle ilgili eğitim hizmetlerinin planlanması, yürütülmesi ve
işe yerleştirilmesi konularında velinin görüşünü alarak iş birliği içinde
çalışmak ve gerektiğinde kurul toplantılarına katılımını sağlamak,
13) Okul programını tamamlayan öğrencileri yaygın eğitim programlarına,
işe ve mesleğe yönlendirmek
görevlerini yürütür.
b) İş eğitim merkezlerinde;
1) Kurumdaki özel eğitim hizmetlerini planlamak ve açılacak kurs
programlarına karar vermek,
2) Bireyin ilgili kurs programına devam edip edemeyeceğine karar vermek,
3) Bireylerin ilgi, istek ve ihtiyaçları doğrultusunda uygun kurs
programlarına yerleştirilmesini sağlamak,
4) Kurumdaki bireylerin gelişimlerini izlemek, değerlendirmek ve gerekli
özel eğitim tedbirlerinin alınması hususunda okul/kurum yönetimine öneride
bulunmak,
5) Kurumdaki özel eğitim hizmetlerinin yürütülmesine yönelik olarak
personel arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlamak,
6) Kurumdaki özel eğitim hizmetlerinin planlanması ve yürütülmesi ile
ilgili olarak özel eğitim hizmetleri kurulu ve özel eğitim değerlendirme
kurulu ile iş birliği yapmak,
7) Eğitim hizmetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesi amacıyla aile ile iş
birliği yapmak,
8) Gerek duyulması durumunda özel eğitim sınıfı açılması için kurum
yönetimine öneride bulunmak,
9) Bireyle ilgili eğitim hizmetlerinin planlanması ve yürütülmesinde
velinin görüşünü alarak iş birliği içinde çalışmak ve gerektiğinde kurul
toplantılarına katılımını sağlamak,
10) Kurumun programını tamamlayan bireyleri diğer yaygın eğitim
programlarına ve işe yönlendirmek
görevlerini yürütür.
Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi
MADDE 72 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin eğitimlerini
sürdürdükleri okul ve kurumlarda eğitim performansları ve ihtiyaçları
doğrultusunda BEP'lerini hazırlamak amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim
programı geliştirme birimi oluşturulur.
(2) Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi, okul/kurum
müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında;
a) Bir gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen,
b) Bir rehber öğretmen,
c) Bir eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen,
ç) Öğrencinin sınıf öğretmeni,
d) Öğrencinin dersini okutan ilgili alan öğretmenleri,
e) Öğrencinin velisi,
f) Öğrenci,
olmak üzere bu kişilerden oluşur.
(3) BEP geliştirme birimine, gerektiğinde görüşlerine başvurulmak üzere
özel eğitim değerlendirme kurulundan bir üyenin katılımı sağlanır.
(4) Bu birimin çalışma usul ve esasları okul/kurum yönetimince belirlenir.

Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi başkanı ve görevleri

MADDE 73 ? (1) Okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür
yardımcısı bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi başkanı
olarak görev yapar. Birim başkanının görevleri şunlardır:
a) Birimde görev alacak üyeleri belirleyerek BEP geliştirme birimini
oluşturmak.
b) Birimde gerektiğinde görev alacak üyelerin katılımını sağlamak.
c) BEP'in geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesinde,
öğrencinin ihtiyaçları doğrultusunda kurum içi yapılacak düzenlemelere
ilişkin tedbir almak.
ç) BEP geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesinde
ihtiyaç duyulan araç-gereç ve eğitim materyallerinin geliştirilmesi veya
sağlanması için özel eğitim hizmetleri kurulu ile eş güdümlü çalışmak.
Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme biriminin görev ve
sorumlulukları
MADDE 74 ? (1) BEP geliştirme birimi üyelerinden sınıf, alan, gezerek özel
eğitim görevi yapan öğretmen, eğitim programlarını hazırlamakla
görevlendirilen öğretmen ile rehber öğretmen, bu Yönetmeliğin ilgili
hükümleri doğrultusunda görev tanımında yer alan BEP ile ilgili görevleri
yürütürler.
(2) Bu birimde görev alan özel eğitim değerlendirme kurulu üyesi; öğrenci
için belirlenen destek eğitim hizmetlerinin uygulanmasında rehberlik etme
ve öğrencinin bireysel gelişiminin izlenmesinden sorumludur.
(3) Veli; BEP geliştirme sürecinde öğrencinin eğitim ihtiyaçlarına ilişkin
görüş bildirmek ve öğrencinin eğitiminde etkililiği sağlamak amacıyla
gerektiğinde araç-gereç ile eğitim materyali desteği sağlamaktan
sorumludur.
(4) Öğrenci; BEP geliştirme sürecinde eğitim ihtiyaçlarını belirtmek ve
eğitimine ilişkin alınacak kararlarda görüş bildirmekten sorumludur.
(5) BEP geliştirme birimi üyelerinin bu sorumluluklarının yanı sıra
bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme biriminin görevleri
şunlardır:
a) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler için bireyselleştirilmiş eğitim
programlarının hazırlanması, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi
ile ilgili çalışmaların koordinasyonunu sağlamak.
b) Eğitimde etkililiği sağlamak amacıyla araç-gereç ve eğitim materyali
geliştirilmesinde, sağlanmasında, kullanımında özel eğitim hizmetleri
kurulu ve özel eğitim değerlendirme kurulu ile iş birliği yapmak.
c) Öğrencinin tüm gelişim alanındaki özellikleri ile akademik disiplin
alanlarındaki yeterlilikleri ve eğitim ihtiyaçları doğrultusunda
gerektiğinde BEP'inde değişiklik ve düzenlemeler yapılmasını ya da yeniden
BEP hazırlanmasını sağlamak.
ç) Öğrenciler için hazırlanan eğitim planlarını değerlendirerek her yıl
yenilemek.
d) Eğitim ortamlarının düzenlenmesi konusunda okul/kurum yönetimine ve
öğretmenlere önerilerde bulunmak.
e) Öğrencilerin eğitimi konusunda yapılacak düzenleme ve alınacak
tedbirlerle ilgili olarak rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri
yürütme komisyonuyla iş birliği yapmak.
f) Eğitim ve uygulama okulu ile otistik çocuklar eğitim merkezlerinde
öğrencilerin grup eğitimine hazırlanması amacıyla bire bir eğitim alacak
öğrencileri belirlemek.
g) Hazırlık sınıflarına devam edecek öğrencileri belirlemek.
ğ) Özel eğitim okul veya kurumlarında öğrenimlerini sürdüren öğrencilerden
kaynaştırma yoluyla eğitim alması uygun olanları belirleyerek rehberlik ve
psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunu bilgilendirmek.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Öğrenci İşleri
Yeni kayıt
MADDE 75 ? (1) Zorunlu öğrenim çağında olup özel eğitime ihtiyacı olduğu
tespit edilen veya tanısı konulmamış ve yerleştirme kararı alınmamış her
bireyin okul ve kurumlara kaydı, yıllık çalışma takviminde belirlenen
süreye bakılmaksızın yapılır.
Okula kayıt yaşı
MADDE 76 ? (1) 37 ayını dolduran bireylerin kaydı okul öncesi eğitim
kurumlarına, 72 ayını dolduran bireylerin kaydı ise ilköğretim veya
zorunlu öğrenim çağındaki bireylere eğitim veren özel eğitim okul ve
kurumlarına yapılır. Bu bireyler yaş, gelişim özellikleri ve eğitim
performansına göre uygun sınıfa yerleştirilir.
(2) İş okullarına, kayıt tarihinde 21 yaşından gün almamış bireylerin
kaydı yapılır. İş eğitim merkezlerinde ise yaş kaydı aranmaz.
Kayıt kabul
MADDE 77 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin okul ve kurumlara
kayıtlarında özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından yerleştirme kararı
alınmış olması şartı aranmaz. Ancak, bu bireyler için yerleştirme kararı
alınması konusunda okul/kurum yönetimi gerekli resmî işlemleri başlatır.
Öğrencinin kayıtlı olduğu okul veya kurum, yerleştirme kararına uygun ise
öğrenci bulunduğu okul ya da kurumda öğrenimine devam eder. Farklı bir
yerleştirme kararı olması hâlinde ise öğrencinin yerleştirme kararına
uygun okula nakli konusunda gerekli işlemler yapılır.
(2) Zorunlu öğrenim çağındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için
gündüzlü okul ve kurumlara kayıtta tuvalet eğitimi kazanmış olma şartı
aranmaz.
Kayıt için gerekli belgeler
MADDE 78 ? (1) Okul ve kurumlara kayıtlarda aşağıdaki belgeler istenir:
a) Nüfus cüzdanı sureti.
b) İkamet belgesi.
c) Fotoğraf.
ç) Yatılı okul ve kurumlar için sağlık kurulu raporu.
d) Ortaöğretim kurumları ile iş okullarına kayıtta ilköğretim diploması.
e) Yerleştirme kararı alınmış öğrenciler için özel eğitim hizmetleri
kurulu kararının bir sureti.
Devam zorunluluğu
MADDE 79 ? (1) Eğitim ve uygulama okulları, otistik çocuklar eğitim
merkezleri ve iş okullarına devam eden öğrenciler, okul yönetiminin en az
iki defa yazılı uyarısına rağmen mazeret göstermeksizin 70 iş günü sürekli
devamsızlık yapmaları durumunda bu öğrencilere devamsızlıklarından dolayı
sınıf tekrarı yaptırılır. İki yıl üst üste devamsızlık nedeniyle sınıfta
kalan öğrencilerin kaydı silinir.
(2) İş eğitim merkezlerinin kurs programına mazeret göstermeksizin 70 iş
günü sürekli devam etmeyen kursiyerler izleme ve yöneltme kurulu
tarafından programdan çıkartılırlar.
Nakil
MADDE 80 ? (1) Okul ve kurumlara nakil işlemlerinde aşağıdaki esaslara
uyulur:
a) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan ilköğretim okullarının
hazırlık sınıflarına devam eden öğrencilerin zorunlu hâller dışında ilk üç
aydan önce nakli yapılmaz.
b) Aynı tür ve kademedeki özel eğitim okul ve kurumları arasında
nakillerde yeni bir yerleştirme kararı istenmez.
Öğrenim süresi
MADDE 81 ? (1) İlköğretim programlarına denk olmayan eğitim programlarının
uygulandığı okul ve kurumlara devam eden öğrencilerden, zorunlu öğrenim
çağı sonuna kadar sekizinci sınıfı bitiremeyenlere öğrenimlerini
tamamlamak üzere en çok iki öğretim yılı daha okula devam etme hakkı
verilir.
Öğrenci kıyafetleri
MADDE 82 ? (1) Özel eğitim kurumlarından hastane ilköğretim okulları ve iş
eğitim merkezlerinde forma giyme zorunluluğu aranmaz.
Öğrenci karnesi ve bireysel gelişim raporu
MADDE 83 ? (1) Eğitim ve uygulama okulları, otistik çocuklar eğitim
merkezleri ve iş okullarında öğrencilerin durumlarını velilere duyurmak
amacıyla yarıyıl ve öğretim yılı sonunda olmak üzere iki defa karne
verilir. Karnede öğrencinin derslerdeki başarısı ile davranış gelişimi
değerlendirme sonuçları ve okula devam durumları gösterilir.
(2) Her öğrenci için yılda iki defa olmak üzere bireysel gelişim raporu
hazırlanır. Bu rapor yarıyıl ve öğretim yılı sonunda karneyle birlikte
öğrenci velisine gönderilir. Öğrencinin gelişiminin ailesi tarafından
izlenerek eğitimde sürekliliğin sağlanması amacıyla hazırlanan raporda;
öğrencinin BEP'inde yer alan ve her dönemde kazandırılması hedeflenen
bilgi becerilerin kazanım düzeyi ayrıntılı olarak gösterilir.
(3) Karneler ve bireysel gelişim raporları sınıf öğretmenleri tarafından
doldurulur.
Öğrenci başarısının değerlendirilmesi
MADDE 84 ? (1) Eğitim ve uygulama okulları, otistik çocuklar eğitim
merkezlerinde ve iş okullarında öğrenci başarısının değerlendirilmesi
aşağıdaki hususlara göre yapılır:
a) Öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP'lerinde yer alan
amaç ve davranışlar dikkate alınır. Bu kapsamda öğrencinin bütün dersleri
için ayrı ayrı olmak üzere her dönemde kazandırılması hedeflenen amaçların
davranışlarının yer aldığı çizelgeler hazırlanır. Bu çizelgede bir dönem
için belirlenen davranışların toplamı 100 puan olacak şekilde her bir
davranış puanlanır.
b) Bu okullara devam eden öğrenciler başarısız notla değerlendirilmez
Öğrencilerin başarıları ise dört ayrı notla aşağıdaki şekilde
değerlendirilir.
DERECERAKAM İLEPUANLAMA
Pekiyi585-100
İyi470-84
Orta355-69
Geçer20-54

Kimlik-paso
MADDE 85 ? (1) Özel eğitim okul ve kurumlarında öğrenimlerini sürdüren
öğrencilere kurum müdürlüğünce öğrenci kimlik belgesi verilir. Kimlik ve
paso ile ilgili giderler, öğrenci velileri tarafından karşılanır. Paso ile
ilgili iş ve işlemler, yerel yönetimlerle iş birliği yapılarak yürütülür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eğitim-Öğretimin Denetimi
Denetim
MADDE 86 ? (1) Özel eğitim okul/ kurumları ve özel eğitim sınıfları ile
özel eğitime destek sağlayan kurumların faaliyetlerinin denetimi öncelikle
özel eğitim ve/veya psikolojik danışma ve rehberlik alanlarında yetişmiş
Bakanlık veya ilköğretim müfettişlerince yapılır.
(2) Özel eğitim okul/ kurumları ve özel eğitim sınıfları ile özel eğitime
destek sağlayan kurumların faaliyetlerinin denetiminde; Bakanlığa bağlı
her tür ve derecedeki kurumların denetimindeki mevzuat hükümleriyle
birlikte aşağıdaki esaslar da dikkate alınır:
a) Öğretmenlerin denetiminde;
1) BEP geliştirme birimiyle iş birliği yaparak BEP hazırlaması,
2) BEP'i uygulaması ve BEP'te yer alan amaçların gerçekleştirilmesini
sağlaması,
3) Öğrencinin okula/kuruma gelmeden önceki eğitim durumu hakkında bilgi
toplamış olması,
4) Öğrencinin kişisel cihaz ve aletlerinin kullanımı ve bakımına ilişkin
tedbirleri alması,
5) Öğrencinin yetersizliği ve ihtiyaçlarına uygun öğretim yöntem ve
tekniklerini kullanması,
6) Eğitimin etkililiğini artırmak ve sürekliliğini sağlamak amacıyla aile
eğitimi programlarına katılması ve aile ile iş birliği içinde çalışması,
7) Öğrencinin yetersizlik türü ve eğitim ihtiyaçlarına uygun ölçme
değerlendirme araçları ile eğitim materyallerini kullanması, gerektiğinde
bu araç ve materyalleri hazırlaması,
8) Eğitim ortamında etkileşimi kolaylaştıracak ve dersin etkililiğini
sağlayacak biçimde düzenlemeler yapması,
9) Öğrencinin eğitsel ve tıbbî değerlendirmesinin yapılması için gerekli
tedbirleri alması,
10) Öğrencilerin sosyal bütünleşmesini sağlayamaya yönelik tedbirler
alması,
11) Ders planlarını BEP'te yer alan amaçları gerçekleştirecek şekilde
hazırlaması
hususları dikkate alınır.
b) Yöneticilerin denetiminde;
1) Öğretim yılı başında öğrenciler için alınacak tedbirler konusunda
planlama yapması,
2) Okulda/kurumda BEP geliştirme birimi oluşturması,
3) Okulda/kurumda öğrencilerin yetersizlik türü ve ihtiyaçlarına uygun
eğitim ortamı düzenlemelerini yapması ve koruyucu tedbirleri alması,
4) Personelin özel eğitim konusunda bilgi ve deneyimlerini artırmak
amacıyla düzenlenen eğitim faaliyetlerine katılımını sağlaması,
5) Personelin özel eğitim konusunda bilgi ve deneyimlerini artırmak
amacıyla okulda/kurumda kurs, seminer ve benzeri eğitim faaliyetleri
düzenlemesi,
6) Okulda/kurumda faaliyet gösteren birim, kurul, komisyonlar ile
rehberlik ve psikolojik danışma servisi arasında eş güdümü sağlaması,
7) Kurumdaki hizmetlerin etkin bir şekilde yürütülmesi için; özel eğitim
hizmetleri kurulu, özel eğitim değerlendirme kurulu, aile, okul aile
birliği, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve hastaneler arasında iş
birliği sağlaması,
8) Aile eğitim programlarının hazırlanması ve uygulanmasına yönelik
planlama yapması,
9) Öğrencilerin sosyal bütünleşmelerini sağlamak amacıyla okul ve kurumda
sosyal, kültürel faaliyetler düzenlemesi ve diğer okul ve kurumlarda
düzenlenen faaliyetlere bireylerin katılımının sağlanması
hususları dikkate alınır.
DOKUZUNCU KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Özel eğitim araçları
MADDE 87 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin öğrenim gördüğü resmî
okul ve kurumlarda eğitim ve öğretim hizmetlerinin etkililiğini arttırmak
amacıyla gerekli her türlü araç-gereç Bakanlıkça karşılanır.
(2) Bu okul ve kurumlarda kullanılacak eğitim araç-gereç ve
materyallerinin hazırlanması, geliştirilmesi ya da temin edilmesi
sürecinde, araç-gereçlerin niteliği ve uygunluğunun değerlendirilmesi
amacıyla üniversitelerin ilgili bölümleri ile iş birliği yapılır.
Eğitim ortamları
MADDE 88 ? (1) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini
sürdürdükleri okul ve kurumların özelliğine göre;
a) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisi,
b) Destek eğitim odası,
c) Gözlem odası,
ç) Bireysel eğitim odası,
d) Dinlenme odası,
e) Oyun odası,
f) Revir,
g) Aile eğitimi odası,
ğ) Resim ve müzik odaları,
h) Uygulama evi,
ı) Çok amaçlı salon,
i) Hidroterapi havuzu,
j) Kütüphane,
k) Açık ve kapalı bahçe,
l) Beden eğitimi salonu,
m) Gösteri ve tiyatro salonları,
n) İşitme, konuşma ve dil lâboratuvarları,
o) Fizik tedavi ve rehabilitasyon salonu,
ö) Atölye
gibi bölümlere yer verilmesi için tedbirler alınır.
(2) Okul ve kurumlarda ortak kullanım alanları tekerlekli sandalye ile
dolaşmayı sağlayacak şekilde düzenlenir, rampa-tutamak gibi ek tedbirler
alınır. İşitme yetersizliği olan öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri
ortamlarda ses yalıtımı yapılır.
Öğretmenlerin nöbeti
MADDE 89 ? (1) Özel eğitim okul ve kurumlarında okul öncesi, sınıf ve alan
öğretmenleri nöbet tutar. Yatılı özel eğitim okul ve kurumlarında nöbet
süresi 24 saattir. Bu kurumlardaki nöbetler için yeteri kadar öğretmen
bulunmadığı takdirde kurumun yöneticileri de nöbetçi öğretmen olarak görev
yaparlar. Nöbetlerde en az bir bayan ve bir erkek öğretmen
görevlendirilir.
Ücretsiz taşıma
MADDE 90 ? (1) Bakanlık, özel eğitim okul ve kurumları ile özel eğitim
sınıflarındaki gündüzlü öğrencilerin okula ulaşımlarının ücretsiz
sağlanması için gerekli tedbirleri alır.
Ücretsiz öğle yemeği
MADDE 91 ? (1) Yatılı veya gündüzlü özel eğitim okul ve kurumlarında
gündüzlü olarak okuyan ve parasız yatılılık şartlarını taşıyan öğrencilere
genel bütçeden karşılanan ödenekle ücretsiz olarak öğle yemeği verilir.
Defter ve dosyalar
MADDE 92 ? (1) Özel eğitim okul ve kurumlarında, kurumun özelliğine ve
kullandığı teknolojiye göre Ek-9'da yer alan Özel Eğitim Okul ve
Kurumlarında Tutulacak Defter, Çizelge ve Dosyalar tutulur.
Bütün defterlerin, sayfalarının birleştiği yer, okul/kurum mührü ile
mühürlenir. Defterlere ilk sayfadan başlayarak sayfa numaraları yazılır ve
defterin kaç sayfa olduğu belirtilerek onaylanır.
İKİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Yönetmelikte hüküm bulunmayan haller
MADDE 93 ? (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hususlarda; 14/6/1973
tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 1/7/2005 tarihli ve 5378
sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanunu ve 30/5/1997 tarihli ve 573 sayılı Özel Eğitim
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kanunlarına dayanılarak çıkarılan
yönetmelik hükümleri ile ilgili diğer kanun ve yönetmelik hükümleri
uygulanır.
(2) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için açılan her tür ve kademedeki
gündüzlü veya yatılı okul ve kurumlarda; eğitim-öğretim hizmetlerinin
yürütülmesiyle ilgili iş ve işlemlerde, okul ve kurumların özelliğine
göre; bu Yönetmelik hükümleri ile Bakanlığın okul öncesi, ilköğretim,
ortaöğretim ve yaygın eğitim kurumlarıyla ilgili mevzuat hükümleri
birlikte uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 94 ? (1) 18/1/2000 tarihli ve 23937 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de
yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1 ? (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, özel
özel eğitim kurumlarından özel eğitim ve rehabilitasyon desteği için
alınan sağlık kurulu raporları süresi doluncaya kadar geçerlidir.
Yürürlük
MADDE 95 ? (1) Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 96 ? (1) Bu Yönetmeliğin;
a) Eğitsel değerlendirme, tanılama ve Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu ile
ilgili hükümlerini, Özürlüler İdaresi Başkanlığının bağlı olduğu Bakan ile
Millî Eğitim Bakanı birlikte,
b) Eğitsel değerlendirme, tanılama ile Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu
ilgili hükümleri dışındaki hükümlerini Millî Eğitim Bakanı
yürütür.


Ek-1 : ÖZEL EĞİTİM DEĞERLENDİRME KURUL RAPORU ÖRNEĞİ
Ek-1-a : EĞİTİM PLANI ÖRNEĞİ
Ek-2:TÜRKİYE CUMHURİYETİ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİM VE UYGULAMA OKULU
DİPLOMASI
Ek-3:TÜRKİYE CUMHURİYETİ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI OTİSTİK ÇOCUKLAR EĞİTİM
MERKEZİ DİPLOMASI
Ek-4 : İŞ YERİNE YERLEŞTİRİLECEK ÖĞRENCİLER İÇİN VELİ MUVAFAKAT BELGESİ
Ek-5 : ÖĞRENCİYİ İŞ YERİNDE GÖZLEM VE İZLEME FORMU
Ek-6 : İŞE YERLEŞTİRİLEN ÖĞRENCİLERİN DEVAM TAKİP ÇİZELGESİ
Ek-7 : TÜRKİYE CUMHURİYETİ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI İŞ OKULU DİPLOMASI
Ek-8 :TÜRKİYE CUMHURİYETİ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI İŞ EĞİTİM MERKEZİ KURS
BİTİRME BELGESİ
Ek-9 : ÖZEL EĞİTİM OKUL VE KURUMLARINDA TUTULACAK DEFTER ÇİZELGE VE
DOSYALAR