Demiryolu Emniyet Kritik Görevler Yönetmeliği
31 Aralık 2016 CUMARTESİ
Resmi Gazete
Sayı : 29935
YÖNETMELİK
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından:
DEMİRYOLU EMNİYET KRİTİK GÖREVLER YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı, demiryolu faaliyetlerinde emniyet kritik görevleri yapan personelin sahip olması gereken mesleki yeterlilik belgeleri ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 - (1) Bu Yönetmelik hükümleri;
a) Ulusal demiryolu altyapı ağında, demiryolu altyapı ve demiryolu tren işletmeciliği faaliyetlerinde bulunan işletmecilerin bünyesinde emniyet kritik görevleri yapan personele,
b) Ulusal demiryolu altyapı ağından bağımsız banliyö, metro ve tramvay gibi şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri bünyesinde emniyet kritik görevleri yapan personele,
uygulanır.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri;
a) Ulusal demiryolu altyapı ağından bağımsız müze sergilemesi, eğlence parkı, gösteri ve benzeri amaçlarla yük ve yolcu taşımacılığı yapılan demiryolu altyapılarında görev yapan personele,
b) Ulusal demiryolu altyapı ağından bağımsız belli bir işletmenin veya kurumun dahili yük taşıma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulmuş demiryolu altyapılarında görev yapan personele,
uygulanmaz.
Dayanak
MADDE 3 - (1) Bu Yönetmelik; 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (d) bentlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 - (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakan: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanını,
b) Bakanlık: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını,
c) Belgelendirme: Personelin belirli bir standart veya teknik düzenlemeye uygun olduğunun, yazılı olarak bağımsız bir kurum veya kuruluş tarafından belirlenmesi ve belgelendirilmesi faaliyetini,
ç) Cer aracı: Üzerinde bulunan motor tarafından üretilen tahrik gücüyle hareket eden her türlü lokomotif, otomotrisi ve tren setlerini,
d) Demiryolu altyapı işletmecisi: Tasarrufundaki demiryolu altyapısını güvenli bir şekilde işletmek ve demiryolu tren işletmecilerinin hizmetine sunmak hususunda Bakanlıkça yetkilendirilmiş kamu tüzel kişileri ve şirketleri,
e) Demiryolu araçları: Raylı veya hafif raylı sistemlerde yolcu, yük taşımasında veya bu sistemlerin bakım ve onarım işlerinde kullanılan, üzerinde kendi tahrik güçleri ile hareket etme yeteneği olan veya olmayan her türlü aracı,
f) Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü: Bu Yönetmelik kapsamında Bakanlıkça yerine getirilmesi gereken iş ve işlemleri yürütmekle görevli Bakanlık hizmet birimini,
g) Demiryolu eğitim ve sınav merkezi: Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş, demiryolu taşımacılık faaliyetlerinde emniyet kritik görevleri yapan personelin mesleki yeterliliklerini kazandıracak eğitimlerin, sınavların uygulandığı ve belgelendirmenin yapıldığı kurum veya kuruluşu,
ğ) Demiryolu tren işletmecisi: Ulusal demiryolu altyapı ağı üzerinde yük ve/veya yolcu taşımacılığı yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş kamu tüzel kişileri ve şirketleri,
h) Emniyet kritik görevler: Demiryolu taşımacılık faaliyetlerinde, tüm işletmecilerin bünyesinde emniyete doğrudan etki edebilecek unsurlar üzerinde çalışan personelin üstlendiği görevleri,
ı) Eğitim programı: Bir yeterlilik alanında belge alabilmek için sistematik olarak öğretimi yapılması gereken içeriğin yer aldığı yeterlilik birimlerinden oluşan uygulama planını,
i) Emniyet yönetim sistemi: Tüm işletmecilerin emniyetli çalışmasını sağlayacak, tehlikelerin ve kazaların azaltılmasına, risklerin düşürülmesine yönelik önlemlerin sistematik olarak belirlenmesi ve buna göre kuralların, talimatların, süreçlerin devamlı takip edilerek revize edilmesini sağlayan organizasyonel yapıyı,
j) Kişisel emniyet belgesi: Demiryolu işleriyle ilgili tüm işletmelerde emniyet açısından kritik görevleri yapacak personelden, Bakanlığın düzenlemelerine uygun olarak yapılacak veya yaptırılacak sınav sonucu başarılı olanlara verilen ve alınması zorunlu belgeyi,
k) Lokomotif: Üzerinde bulunan motor tarafından üretilen tahrik gücüyle hareket eden ve bu hareketiyle önüne veya arkasına bağlı araçları hareket ettiren raylı sistem aracını,
l) Onaylı kişisel emniyet belgesi sureti: Kişisel emniyet belgesinde yer alan bilgileri düz yazı halinde özetleyen, çalıştığı işletme tarafından verilen onaylı belgeyi,
m) Otomotris: Üzerinde bulunan motor tarafından üretilen tahrik gücü ile hareket eden, gerektiğinde arkasına ve önüne bağlı olarak çekilen araçları hareket ettiren ve/veya aynı zamanda üzerinde yolcu veya yük taşınmasına olanak sağlayan raylı sistem aracını,
n) Psikoteknik değerlendirme: Bireyin belirli bir işteki yeterliliğinin ortaya konması amacıyla, gerekli bedensel ve zihinsel özelliklerinin testler aracılığıyla ölçülmesi, bireyin belirli bir işe uygun olup olmadığını anlamaya yönelik tasarlanmış inceleme ve değerlendirme yöntemini,
o) Psikoteknik değerlendirme merkezi: Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış psikoteknik değerlendirme merkezini,
ö) Sağlık kurulu raporu: Tam teşekküllü devlet hastaneleri ile devlete ait üniversite hastaneleri tarafından alınan kurul raporları ile acil hastalık durumlarında veya operasyona dayalı olmak kaydıyla diğer sağlık sunucuları tarafından düzenlenen kurul raporlarını,
p) Şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri: Ulusal demiryolu ağına bağlı olmayan bir şehir merkezi veya şehirleşmiş bölge il ve civar bölgeleri arasında ulaşım ihtiyaçlarının karşılanması için sunulan metro, tramvay, banliyö ve benzeri raylı sistemleri güvenli bir şekilde işleten ve/veya üzerinde yolcu taşımacılığı yapan kamu tüzel kişilerini ve şirketleri,
r) TCDD: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünü,
s) TCDD Taşımacılık A.Ş.: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü Taşımacılık Anonim Şirketini,
ş) Tren: Bir veya birkaç çeken araç ile bir veya birkaç çekilen araçtan ya da bir veya birkaç çeken araçtan oluşturulmuş personeli tarafından teslim alınmış diziyi,
t) Tren makinisti: Yasalarla belirlenmiş çalışma süresi ve çalışma kuralları içerisinde emniyetli, konforlu ve ekonomik bir şekilde, iş sağlığı ve güvenliği, çevre ve kalite standartları ile mevzuatlara, iş talimatına uygun olarak, hazırlanmış cer araçları ile treni teslim alan, süren, sevk ve idare eden nitelikli teknik kişiyi,
u) Tren seti: Sabit ya da önceden tanımlanmış şekilde teşkil edilmiş, bir ya da daha fazla araçtan oluşan her türlü yolcu trenlerini,
ü) Tüm işletmeciler: Demiryolu altyapı, demiryolu tren ve şehir içi raylı toplu taşıma işletmecilerini,
v) Ulusal demiryolu altyapı ağı: Türkiye sınırları içerisinde bulunan il ve ilçe merkezleri ve diğer yerleşim yerleri ile limanlar, hava meydanları, organize sanayi bölgeleri, lojistik ve yük merkezlerini birbirine bağlayan, kamuya veya şirketlere ait bütünleşik demiryolu altyapısı ağını,
y) Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler: Merkezi sinir sisteminde etkisini gösteren ve beynin işlevlerini değiştirerek algıda, ruh halinde, bilinçte ve davranışta geçici veya kalıcı değişikliklere neden olan her türlü maddeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kişisel Emniyet Belgesi
Genel esaslar
MADDE 5 - (1) Emniyet kritik görevleri yapan personelin, kişisel emniyet belgesi sahibi olması ve görev esnasında kişisel emniyet belgesini yanında bulundurması zorunludur.
(2) Tüm işletmeciler, kişisel emniyet belgesini, bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara göre düzenler.
(3) Tüm işletmeciler, kişisel emniyet belgesi düzenleme, yenileme, askıya alma süreçlerini, kendi emniyet yönetim sistemlerinde oluşturur.
(4) Tüm işletmeciler, kişisel emniyet belgesinin yenilenmesi, askıya alınması veya iptal edilmesi için gerekli süreçlerini oluşturur ve bu süreçleri kendi internet sitesinde yayınlar.
(5) Tüm işletmeciler, 7 nci maddenin birinci fıkrasında içeriği belirtilen kişisel emniyet belgelerinin şeklini kendileri belirler.
(6) Tüm işletmeciler, düzenledikleri kişisel emniyet belgeleri ile ilgili tüm bilgilerin saklandığı bir sicil kayıt sistemi oluşturur.
(7) Tüm işletmeciler, talep edilmesi halinde, düzenledikleri kişisel emniyet belgeleri ile ilgili tüm bilgi ve belgeleri en geç beş iş gününde Bakanlığa sunar.
(8) Kişisel emniyet belgesi, ilgili personele bir adet asıl olarak verilir.
(9) Emniyet kritik görevleri yapan personelden, tehlikeli madde taşımacılığı ile iştigal edecek olanların Tehlikeli Maddelerin Demiryoluyla Taşınması Hakkında Eğitim Yönergesinde belirtilen hususlara uygun sertifika sahibi olması zorunludur.
Asgari şartlar
MADDE 6 - (1) Kişisel emniyet belgesi düzenlenecek kişilerde aranacak şartlar aşağıda belirtilmiştir:
a) On sekiz yaşını tamamlamış olmak,
b) En az lise ve dengi okul mezunu olmak,
c) Ek-1'de belirtilen sağlık şartlarını belgeleyen sağlık kurulu raporu,
ç) Uyuşturucu ve uyarıcı madde testinden "negatif" sonuç aldığına dair Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş laboratuvardan alınan rapor,
d) Ek-2'de yer alan usul ve esaslara uygun olarak Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış psikoteknik değerlendirme merkezinden alınan psikoteknik değerlendirme raporu,
e) Tren makinisti hariç emniyet kritik göreve ilişkin, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiş, meslek standardının ve/veya ulusal mesleki yeterliliğin bulunması durumunda:
1) Demiryolu eğitim ve sınav merkezinde, meslek standardı ve/veya yeterlilikte tanımlandığı şekliyle, göreviyle ilgili bilgi, beceri, tutum ve davranışları kazandıran bir eğitim programına katılmış olmak,
2) Demiryolu eğitim ve sınav merkezinde, mesleki yeterliliklerini ölçen, teorik ve pratik bileşenleri olan bir sınavdan başarılı olmak.
f) Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiş, meslek standardının ve/veya ulusal mesleki yeterliliğin bulunmaması durumunda:
1) Görev yapacağı işletmeci tarafından işin gerektirdiği yeterlilikleri karşılamaya yönelik oluşturulmuş eğitim programlarına katılmış olmak.
2) 15 inci maddede belirtilen esaslar dahilinde yapacağı meslek ile ilgili yeterlilikleri ölçen, teorik ve pratik bileşenleri olan bir sınavdan başarılı olmak.
3) Görev yaptığı işletmecisinin kullandığı emniyet yönetim sisteminin mesleğini ilgilendiren kısımları hakkında eğitim almış olmak.
Kişisel emniyet belgesinde bulunması gereken bilgiler
MADDE 7 - (1) Kişisel emniyet belgesinde asgari olarak aşağıdaki bilgiler yer alır:
a) Belgenin düzenlenme tarihi,
b) Belgeyi düzenleyen işletmecinin verdiği belge numarası,
c) Belgeyi düzenleyen işletmecinin ticari unvanı,
ç) Belge sahibinin adı, soyadı, doğum tarihi, T.C. kimlik numarası ve fotoğraf,
d) Belge sahibinin eğitim ve sınavlar sonucunda kazandığı emniyet kritik görev,
e) Belgenin geçerlilik süresi,
f) Belge sahibinin gördüğü eğitimler ve tarihleri,
g) Psikoteknik değerlendirme gerektiren görevler için değerlendirme süresi ve uygulanacak testler.
Kişisel emniyet belgesinin geçerliliği
MADDE 8 - (1) Kişisel emniyet belgesinin geçerliliğinin devam edebilmesi için, belge sahibinin, niteliği ve sıklığı belge düzenleyen işletmecinin emniyet yönetim sisteminde tanımlanmış olan yenileme eğitimlerine katılması, Ek-1 ve Ek-2'de belirtilen koşullarda periyodik olarak sağlık muayenelerinden, psikoteknik değerlendirme ile uyuşturucu ve uyarıcı madde testlerinden geçmiş olması gereklidir.
(2) Bu Yönetmelikte belirtilmeyen emniyet kritik personelin sağlık kurulu raporu ve psikoteknik değerlendirme raporu Ek-1 ve Ek-2'de belirlenen sağlık şartları ve psikoteknik değerlendirme ölçütlerine tabidir.
(3) Personelin iş akdinin herhangi bir sebeple sonlanması durumunda kişisel emniyet belgesinin geçerliliği sona erer.
İş akdinin sonlanması durumu
MADDE 9 - (1) İş akdinin herhangi bir sebeple sonlanması halinde personelin çalıştığı kuruluş, personelin talebinden bağımsız olarak, aşağıdaki belgeleri düzenleyerek iş akdi sonlanan personele verir:
a) 10 uncu maddede tanımlanan onaylı kişisel emniyet belgesi sureti,
b) Söz konusu personelin çalıştığı süre boyunca tamamladığı tüm eğitimler, tecrübeler ve edindiği yeterlilikleri belgeleyen tüm belgelerin bir kopyası.
Onaylı kişisel emniyet belgesi sureti
MADDE 10 - (1) Adına kişisel emniyet belgesi düzenlenen personel, istediği zaman çalıştığı işletmeden onaylı kişisel emniyet belgesi sureti düzenlemesini talep edebilir. İşletmeciler talep tarihinden en geç beş iş günü içerisinde onaylı bir kişisel emniyet belgesi sureti düzenleyip ilgili personele vermekle yükümlüdür.
(2) Onaylı kişisel emniyet belgesi suretinin mülkiyeti, belgenin düzenlendiği gerçek kişiye aittir.
(3) Onaylı kişisel emniyet belgesi sureti, aslı yerine kullanılamaz.
(4) İş akdi sona eren personelin başka bir işletmeci tarafından istihdam edilmesi halinde, yeni işyeri, onaylı kişisel emniyet belgesindeki bilgileri, yeni bir kişisel emniyet belgesi düzenlerken dikkate alır.
İşletmecilerin sorumlulukları
MADDE 11 - (1) Tüm işletmeciler, bünyelerinde emniyet kritik görevleri yapan tüm personelin, istihdam edildikleri müddetçe geçerli birer kişisel emniyet belgesine sahip olmalarından sorumludur.
(2) Tüm işletmeciler, kişisel emniyet belgelerinin bu Yönetmelikte ifade edilen gerekliliklere göre geçerliliğini sürekli olarak takip edileceği sistemi oluşturur ve takip eder.
(3) Tüm işletmeciler, bir personelin bu Yönetmeliğe ve kendi emniyet yönetim sisteminde oluşturdukları kurallara göre asgari sağlık ve mesleki yeterlilik gereksinimlerini sağlayamadığını tespit etmesi halinde:
a) İlgili personelin kişisel emniyet belgesini süresiz olarak askıya alır. Askıya alma sebebini personele yazılı olarak bildirir.
b) Asgari şartların tekrar sağlandığının belgelenmesine kadar bu personeli emniyet açısından kritik görevlerde çalıştıramaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Emniyet Kritik Görevler, Eğitim ve Sınavlar
Emniyet kritik görevler
MADDE 12 - (1) Örnek emniyet kritik görevler Ek-3'te belirtilmiştir.
(2) Tüm işletmeciler, faaliyetlerinin kapsamı ve maruz kaldığı risklere göre kendi işletmeleri bünyesindeki emniyet yönetim sistemi kapsamında emniyet kritik görevleri belirlerler.
(3) Emniyet kritik görevlerden herhangi birini yapan personelin kişisel emniyet belgesi alması zorunludur.
(4) Emniyet kritik personel, emniyeti tehlikeye düşürecek şekilde aynı anda birden fazla emniyet kritik görevde çalıştırılamaz.
Eğitim ve sınavlarla ilgili genel esaslar
MADDE 13 - (1) Tüm işletmeciler, istihdam ettikleri emniyet kritik görevleri yapan personele, eğitim ve sınavlarla, gerekli mesleki yeterliliklerin kazandırılmasından, belgelendirilmesinden ve yenileme eğitimlerinin verilmesinden sorumludur.
(2) Tüm işletmeciler, emniyet yönetim sistemleri içerisinde emniyet kritik görevlerde çalışan personelin mesleki yeterliliklerinin takip edileceği sistemi oluşturur.
Demiryolu eğitim ve sınav merkezi
MADDE 14 - (1) Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yayınlanan meslek standardı ve/veya ulusal mesleki yeterliliklere göre verilecek eğitimler Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş demiryolu eğitim ve sınav merkezi tarafından verilir.
(2) Demiryolu eğitim ve sınav merkezinin yeterlilikleri ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça düzenlenir.
Yayımlanmış bir ulusal meslek standardı ya da yeterliliğin bulunmadığı durumlar
MADDE 15 - (1) Emniyet kritik görevlere yönelik, Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yayınlanmış ulusal bir standardın veya yeterliliğin bulunmadığı durumlarda, tüm işletmeciler, emniyet yönetim sisteminde; personeline, görevle ilgili yeterli ve emniyetli çalışma becerilerini kazandıracak eğitimleri vermek veya verdirmek, teorik ve pratik olarak sınav yapmak veya yaptırmaktan sorumludur.
(2) Tüm işletmeciler, birinci fıkrada belirtilen eğitimlerin ve sınavların nasıl yapılacağı ile ilgili tüm düzenlemeleri kendi emniyet yönetim sistemlerinde detaylı bir şekilde tanımlarlar.
(3) Bakanlık, bu tip eğitim ve sınav faaliyetlerini, işletmecinin emniyet yönetim sisteminin uygunluk değerlendirmesi ve denetlemesi esnasında değerlendirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Denetim
MADDE 16 - (1) Bakanlık, tüm işletmecileri bu Yönetmelikte belirtilen hususlarla ilgili olarak denetler.
(2) Tüm işletmeciler ve personeli, denetleme sürecinde istenilen tüm bilgi ve belgeleri ibraz etmekle yükümlüdür.
(3) İstenilen bilgi ve belgeleri sağlayamayan tüm işletmecilere 19/11/2015 tarihli ve 29537 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Demiryolu Emniyet Yönetmeliğinde yer alan idari yaptırımlar uygulanır.
Diğer hususlar
MADDE 17 - (1) Altyapı işletmecileri ve demiryolu tren işletmecileri bünyesinde tren sevk ve idaresi yapan tren makinistlerinin belgelendirilmesi ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Geçiş süreci hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle TCDD ve TCDD Taşımacılık A.Ş. ile diğer demiryolu işletmecileri bünyesinde emniyet kritik görevlerde halen çalışmakta olan personele emniyet yönetim sistemleri kuruluncaya kadar, bir defaya mahsus olmak üzere kişisel emniyet belgesi kendi kurumlarınca düzenlenerek verilir. Ancak, kurumlar kişisel emniyet belgelerinin Ek-1 ve Ek-2'deki gerekliliklere göre geçerliliğinin sürekli olarak takip edileceği sistemi oluşturur ve takip eder. Mevcut çalışan personelden 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen şart aranmaz.
Kişisel emniyet belgesi
GEÇİCİ MADDE 2 - (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri, bünyesinde halen çalışmakta olan emniyet kritik görevlerde çalışan personele emniyet yönetim sistemleri kuruluncaya kadar bir defaya mahsus olmak üzere kişisel emniyet belgesi verir. Ancak, kişisel emniyet belgelerinin Ek-1 ve Ek-2'deki gerekliliklere göre geçerliliğinin sürekli olarak takip edileceği sistemi oluşturur ve takip eder. Mevcut çalışan personelden 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen şart aranmaz.
Emniyet kritik görevlerde çalışacak personelin tecrübesi
GEÇİCİ MADDE 3 - (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce TCDD, TCDD Taşımacılık A.Ş. ve diğer demiryolu işletmecileri ile şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri bünyesinde emniyet kritik görevlerinde çalışan personelin edindiği tecrübeler, aldığı eğitimler ve başarılı oldukları sınavlar, bunları belgelemeleri halinde, tüm işletmeciler tarafından kişisel emniyet belgesi düzenlenirken dikkate alınır.
Sağlık ve psikoteknik kontroller
GEÇİCİ MADDE 4 - (1) TCDD ve TCDD Taşımacılık A.Ş. ile diğer demiryolu işletmecileri, sağlık ve psikoteknik değerlendirme merkezleri yetkilendirilmesine kadar emniyet kritik görevlerde çalışan personelin sağlık ve psikoteknik değerlendirmelerini mevcut mevzuatlarına uygun olarak yaparlar.
Yürürlük
MADDE 18 - (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19 - (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı yürütür.