Akademik Personelin Görevde Yükselme Karşısındaki Durumları

HANGİ AKADEMİK PERSONEL MEMUR KADROLARINA GEÇİŞ YAPABİLİR?

2914 sayılı Kanuna tabi prof., doç, yard. doç, araş. gör, uzman, öğretim görevlisi, çevirici, okutman ve eğitim öğretim planlamacısı gibi kadrolarda çalışanların 657'e tabi kadrolara atanmasının hukuki dayanağı 657 sayılı Kanunun 92'inci maddesidir. Bu konuya ilişkin olarak 92. maddenin ikinci fıkrasında yer alan hüküm şu şekildedir:
"657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve gireceği sınıfın niteliklerini taşımak kaydı ile, bu Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler. Yasama görevinde veya bakan olarak geçirilen her yıl bir kademe ilerlemesi ve her iki yıl bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir."

Akademik personel 657'e değil 2914 sayılı Kanuna tabidir. 2914'e tabi olduğu içinde yukarıdaki fıkrada yer alan "657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden" ibaresi içinde girmektedir.

MEMUR OLARAK GEÇİŞ İÇİN ASGARİ HİZMET SÜRESİ VAR MIDIR?

Ancak, Devlet Personel Başkanlığı, uygulamaya dair görüşlerinde geçiş yapmak isteyelerin asgari adaylık süresi kadar görev yapmış olması gerektiğini kararlaştırmıştır. Asgari adaylık süresi 2 yıldır. Kamu kurumları almak istedikleri personelde, genel olarak bu iki yıl çalışmış olma şartını aramaktadır.

Buna göre geçiş yapmayı düşünen akademik personelin,
1- Asgari olarak en az 2 yıl akademik personel olarak çalışmış olması,
2- Kendi isteği ile görevinden çekilmiş olması gerekmektedir.

Yukarıdaki açıklama adayın kendi isteğiyle akademik personel görevinden çekilmiş olması halinde söz konusudur. Kişinin yükseköğretim kurumuyla ilişkisinin bitmiş olması, iki duruma dayanabilir. Birincisi kişinin isteğiyle sözleşmesini fesih etmiş olması, ikincisi ise iki taraf arasında akdedilen sözleşmenin sona ermesi... Her iki halde kişi yukarıdaki açıklamalardan yararlanabilir.

Diğer taraftan, akademik personel 657 sayılı kanunun 74'üncü maddesinin son fıkrası hüküm gereğince naklen geçiş yapması da mümkündür.

GEÇİŞ İÇİN NE YAPILMALIDIR?

Kamu kurumlarına memur olarak geçiş yapmak isteyenlerin öncelikle kendilerine uygun bir kamu kurumu bulması gerekmektedir. Bir başka anlamda kendilerini talep eden bir kamu kurumu olmalıdır. Hali hazırdaki mevcut sistemde kamu kurumlarının personel ihtiyaçlarını merkezi olarak tutan ve bunları yayımlayan bir kamu kurumu bulunmamaktadır.

Diğer taraftan geçiş işlemleri objektif kriterlere göre yürütülmemektedir. Bu işlemlerde yoğun olarak kayırmacılık hakimdir. A kurumu bir akademik personelin geçişini uygun görürken bir başkasını uygun göremeyebilmektedir. Bunun da en büyük nedeni geçiş işlemlerinde bugün kadar tespit edilen bir ilkenin bulunmamış olmasıdır.

Geçişi düşünen adayların öncelikle kamu kurumlarına yazılı dilekçe yoluyla başvuru yapması gerekmektedir. Kamu kurumlarının, bu yazılı dilekçeden yer alan geçiş talebine olumlu yanıt vermesi veya vermemesi daha sonra kurulacak ilişkiler ağına bağlıdır.

AKADEMİK PERSONEL HANGİ UNVANLARA GEÇİŞ YAPILABİLİR?

Akademik personelin hangi unvanlara geçiş yapabileceği hususu Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğinin ek 1. maddesinde yer almıştır. Bu madde şu şekildedir:
" Ek Madde 1-(Ek: 21.5.2000 tarih ve 2000/1231 sayılı B.K.K., R.G. 21.12.2000 - 24267 ) Kurumlar aynı unvana veya bu unvanın bulunduğu aynı alt gruptaki diğer unvanlara veya daha alt unvanlara naklen atama yapabilir. Diğer personel kanunlarına tabi olanların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi görevlere atanmalarında ihraz ettikleri unvanlar, aynı unvanın olmaması halinde öğrenim durumu ve ihraz ettiği unvanla birlikte atanacağı unvan ve Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşü dikkate alınır. İlk defa açıktan atamalarda bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz."

Diğer taraftan akademik personel genel olarak ikiye ayrılmaktadır. Öğretim üyeleri ve öğretim üyeleri dışında kalan öğretim elemanları...
1- Öğretim üyeleri: Profesör, doçent ve yardımcı doçentleri ifade eden öğretim üyeleri uygulamada görevde yükselme yönetmeliği kapsamı dışındadır. Buna göre bir profesör eğer her iki tarafca da uygun görülmesi halinde bir kamu kurumundaki şube müdürü veya şef kadrosuna atanabilmektedir.

2- Öğretim üyesi dışında kalan öğretim elemanları: Araş. gör, uzman, öğretim görevlisi, çevirici, okutman ve eğitim öğretim planlamacısı kadroları bu kapsamdadır. Bu kapsamda olanların kamu kurumlarına memur olarak atanmalarında iki durum bulunmaktadır.

a- Öğrenim durumları itibariyle kazanmış oldukları unvanlara atanmaları: Bu halde,
1-Azami adaylık süresi kadar çalışmış olmak kaydıyla,
2-Görevde Yükselme Sınavına tabi olmaksızın,
3-Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşüne ihtiyaç olmaksızın atanabilirler.

b- Öğrenim durumu itibariyle atanabileceği bir kadronun bulunmaması durumu: Bu halde,
1- Azami adaylık süresi kadar çalışmış olmak kaydıyla,
2- Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşü,
3-Görevde Yükselme sınavına tabi olmaksızın,
kendisine uygun başka bir kadroya muvafakat yolu ile veya istifa ettikten sonra açıktan atama prosedürüyle atanabilir.

Örneğin Mühendislik ve Mimarlık Fakültesinde araştırma görevlisi olarak çalışan bir kişi 657 sayılı Kanun kapsamındaki bir kadroya öğrenim durumu itibariyle haiz olduğu unvana göre atanabilir. Bu örneğe göre kişi İnşaat mühendisliği bölümü mezunu ise 2 yıl araştırma görevlisi olarak çalışmak kaydıyla 657 sayılı kanun kapsamındaki mühendis kadrosuna yukarıdaki belirtilen şartlar çerçevesinde atanabilir. Şayet mühendis kadrosu yok ise diğer unvanlara atanıp atanmayacağına ilişkin olarak yukarıda belirtilen şartlar çerçevesinde Devlet Personel Başkanlığından olumlu görüş alınması gerekmektedir. Örneğin söz konusu bu araştırma görevlisinin şefliğe atanıp atanamayacğı konusunda, kamu kurumunun Devlet Personel Başkanlığından olumlu görüş alınması gerekmektedir.