Vergi iadesi tasarısı komisyondan geçti

Vergi iadesi uygulamasına son veren ve yerine asgari geçim indirimini getiren kanun tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi. Asgari geçim indirimi, mükellefin kendisi için asgari ücretin yıllık brüt tutarının yarısı oluyor.

Eşi çalışmayan işçi ve memurlara, ayrıca brüt asgari ücretin yüzde 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere, ilk 2 çocuk için yüzde 7,5, diğer çocuklar için yüzde 5 oranında indirim sağlanacak. Bakanlar Kurulu, asgari geçim indirim tutarlarını, toplamı asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmamak üzere, artırma veya kanuni oranına kadar indirmeye yetkili olacak. Asgari geçim indirimi, 1 Ocak 2008'den itibaren elde edilen gelirler için geçerli olacak.

EVDE ÜRETİLEN ÜRÜNLERE VERGİ MUAFİYETİ

Muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak suretiyle evlerde imal ettikleri kırpıntı deri ürünleri, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, tarhana, erişte ve mantı gibi ürünleri, işyeri açmaksızın satanlar gelir vergisinden muaf olacak. Bu ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılması ile ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici belirlenen yerlerde satılması muaflıktan faydalanmaya engel olmayacak.

ÖDÜNÇ PARA ALINMASI, MAL ALIM SATIMI SAYILACAK

İmalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması veya verilmesi, ücret, ikramiye ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler, her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilecek. Kurumlar Vergisi Kanununda yapılan değişiklikle, Türkiye'deki gerçek kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar payının veya oy kullanma hakkının en az yüzde 50'sine sahip olarak kontrol ettikleri yurtdışı iştiraklerinin kazançları dağıtılsın veya dağıtılmasın, iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl itibariyle dağıtılan, kar payı sayılacak. Türkiye'de vergilendirilmiş kazancın iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kar paylarının vergilendirilmiş kısmı, bu tutardan indirilecek.

YURTDIŞI ÖDEMELERİNE VERGİ KESİNTİSİ

Vergilendirme rejiminin, Türk vergi sisteminin sahip olduğu vergilendirme kapasitesiyle en az aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişiminde bulunup bulunmadığı da göz önünde bulundurularak, Bakanlar Kurulunca ilan edilecek ülkelerde yerleşik veya faaliyette bulunanlara, (Türkiye'de yerleşik olanların bu ülkelerde bulunan işyerleri dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin, verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılanın mükellef olup olmadığına bakılmaksızın yüzde 30 oranında vergi kesintisi yapılacak.

Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri için yapılan ödemeler, emsaline uygun fiyatlarla kara, deniz ve hava ulaştırma araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler ile yapılan işin tamamlanabilmesi bakımından zorunluluk arz eden geçiş ve liman ücreti gibi ödemeler üzerinden yapılacak kesinti oranını belirlemeye, sıfıra kadar indirmeye veya kanuni seviyesine kadar getirmeye bakanlar kurulu yetkili olacak. Yurt dışındaki finans kuruluşlarından temin edilen borçlanmalara ilişkin anapara, faiz ve kar payı ödemeleri ile sigorta ve reasürans ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapılmayacak. Muhtasar beyannamenin şekil, içerik ve eklerini belirlemeye, ayrı ayrı beyanname verme mecburiyeti getirmeye, Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

KONTROL EDİLEN YABANCI KURUMLAR

Kontrol edilen yabancı kurumlara yapılan ödemeler üzerinden kesilecek vergiler, Türkiye'de yıllık beyannameyle bildirilen, kontrol edilen yabancı kurum karı üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden mahsup edilebilecek.

Mahsup edilecek vergi, kontrol edilen yabancı kurumun bu ödemelerden kaynaklanan kazancına isabet eden gelir vergisinden fazla olamayacak. Kanunun, kontrol edilen yabancı kurumlara ilişkin hükümlerinin uygulandığı durumlarda, yurtdışı iştirakin toplam vergi yükünün hesabında esas alınan vergiler, ödenmiş olmaları şartıyla, Türkiye'de vergilendirilecek kontrol edilen yabancı kurum karları üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecek.

PETROL BORU HATLARININ YAPIMI

Altın, gümüş, platin arama, işletme, zenginleştirme, rafinaj ve Türk Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler ile boru hattıyla taşımacılık yapanlara, bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler, Katma Değer Vergisinden (KDV) muaf tutulacak.

Özel okullarda verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri kapasitelerinin yüzde 10'una, üniversite ve yüksekokullarda ise bu hizmet, kapasitelerinin yüzde 50'sine çıkarıldı. Belediye ve il özel idarelerinin sattığı iştirak hisseleri ve gayrimenkullerden alınan vergi kaldırılacak. Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerindeki altyapı ve ortak tesis yapımına ilişkin harcamalara da KDV muafiyeti sağlanacak. Sürücü dahil 9 kişilik oturma yeri olan ve motor silindir hacmi 3200 cc'yi geçmeyen araçlarda, ÖTV yüzde 10 olacak. Esnaf ve Sanatkar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin kendi kaynaklarından kullandırdıkları veya üyelerinin bankalardan kullanacakları kredilere ilişkin kefalet işlemlerinde harç alınmayacak.

Döviz büfelerinden her yıl alınan 22 bin 440 YTL tutarındaki harç 11 bin 220 YTL'ye indirilecek. Döviz bürosu şirketlerinden her bir şube için alınan 11 bin 220 YTL tutarındaki harç da yarı oranında azaltılarak 5 bin 610 YTL'ye düşürülecek. Sigorta şirketleri, iptal ettikleri sigorta muamelelerine ilişkin vergileri, iptalinin gerçekleştiği dönemde hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisinden indirilebilecek. Büyük mükellefler vergilerini İstanbul'da yatırsalar bile, bunların ödediği vergilerden ilgili şirketlerin faaliyet gösterdikleri büyükşehir belediyelerine yüzde 5 oranında pay aktarılacak.

YATIRIM TEŞVİKLERİ

Yatırım teşviki sağlanan 49 ilde, en az 10 yeni işçi istihdam eden şirketler, yeni istihdam ettikleri işçi ücretleri için daha az gelir vergisi ve SSK primi ödeyecek. Ayrıca şirketlere enerji desteği sağlanacak. Teşvik kapsamındaki illerde Nisan 2005 tarihinden itibaren faaliyete geçen ve asgari 10 işçi çalıştırılan işletmeler ile Nisan 2005 tarihinden önce faaliyete geçmiş işletmelerden; fiilen ve sürekli olarak hayvancılık, seracılık, sertifikalı tohumculuk ve soğuk hava deposu ile imalat sanayi, madencilik, turizm konaklama tesisi, eğitim veya sağlık alanlarında faaliyette bulunanların elektrik enerji giderlerinin yüzde 20'si hazinece karşılanacak. Hazinece karşılanacak oran, organize sanayi veya endüstri bölgelerinde faaliyette bulunan işletmeler için yüzde 50'yi, diğer alanlarda faaliyette bulunan işletmeler için yüzde 40'ı geçemeyecek.

BEDELSİZ YATIRIM YERİ TAHSİSLERİ

Yatırım yeri tahsisinde mülkiyet devri yerine, bedelsiz olarak 49 yıl süreyle irtifak veya kullanım hakkı tesisine gidilecek. Teşvik kapsamındaki illerde en az 10 kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek veya tüzel kişiler lehine; Hazineye, özel bütçeli kuruluşlara, il özel idarelerine veya belediyelere ait arazi veya arsaların üzerinde 49 yıl süreli bağımsız ve sürekli nitelikli bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek.

Bu taşınmazlar üzerindeki kamuya ait ve ihtiyaç dışı bina ve müştemilat ile üzerinde henüz faaliyete geçmemiş yatırım bulunan arazi veya arsalar da bu kapsamda değerlendirilecek. Talep edilen taşınmazın bulunduğu ilçenin mülki sınırları içinde organize sanayi veya endüstri bölgesi bulunması halinde bu bölgelerde yer alabilecek yatırımlar için tahsis edilecek boş parsel bulunmaması şartı aranacak. İrtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecek taşınmazlardan imar planı bulunmayanların planları ile uygulama projeleri, bedelsiz olarak verilen ön izin süresi içinde yapılacak. İstihdam edilecek işçi sayısına, yatırım konusu işletmenin faaliyete geçtiği tarihten itibaren 5 yıl süreyle uygulanması zorunlu olacak.

Yatırımcı tarafından, mücbir sebepler hariç öngörülen sürede yatırımın en az yüzde 50'sinin tamamlanmadığının veya taşınmazın üzerine yatırıma başlama tarihinden itibaren 1 yıl içinde herhangi bir yatırım yapılmadığının ya da işletmeye geçtikten sonra faaliyetin sona erdirildiğinin tespiti, irtifak hakkı ve kullanma izni sözleşmesinin ağır şekilde ihlali sayılacak ve bu taşınmaz üzerindeki muhdesat, zemin maliki idareye devredilecek.

Yatırımın tamamlanmaması veya öngörülen istihdam sayısına yüzde 10'u aşan oranda uyulmaması halinde ise bedelsiz olarak tesis edilmiş irtifak hakkı veya verilen kullanma izni, bedelliye dönüştürülecek. Bedelsiz irtifak hakkı veya kullanma iznine konu taşınmazların üzerinde gerçekleştirilecek yatırımın toplam tutarı, bu taşınmazların maliki idarelerce takdir edilecek rayiç değerin 5 katından az olamayacak.

MESLEK YÜKSEKOKULLARINA SINAVSIZ ATAMA

Meslek yüksekokullarının YÖK tarafından belirlenecek uzmanlık alanlarına atanacak öğretim görevlileri, merkezi sınavdan muaf tutulacak. Bu statüde meslek yüksekokullarına atananlar, bu okulların uzmanlık alanları dışındaki üniversitelerin ya da yüksek teknoloji enstitülerinin birimlerinde görevlendirilmeyecekler. Zorunlu müdafi ve vekil görevlendirmelerinde ödenen ücretin dışında, baroların yaptıkları masraflar da karşılanacak. Baro tarafından müdafi ve vekil görevlendirilen avukatlara ödenmesi gereken tutarın kalan kısmı, Adalet Bakanlığı bütçesinden konan kaynaktan karşılanacak.

LİSANSLARIN GEÇERLİLİĞİ

Enerji piyasası çerçevesinde EPDK tarafından teklif verme toplantısı gerçekleştirilmiş olan aynı kaynak için yapılmış başvurulardan lisans almış olanların lisansları, yargıya intikal edip etmediğine bakılmaksızın ve herhangi bir işleme gerek bulunmaksızın geçerli sayılacak.

KAÇAK SİGARA VE ALKOLE CEZA

İzin alınmadan tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içkiler üretmek üzere fabrika, tesis veya imalathane kuran veya işletenlere, işyerleri ve ikametgahlarında bu maddeleri üretenlere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Satış belgesi almadan satış yapanların elindeki ürünlere el konulacak, bu kişilere adli para cezası verilecek. Kaçak veya sahte ürün bulunduran, alan veya satan toptan ve perakendeci satıcılara, 1000 YTL idari para cezası kesilecek.

Perakende satıcıların yetkili olmadığı halde açık olarak içki satışı veya sunumu yapmaları halinde 500 YTL ceza uygulanacak. 18 yaşından küçüklere tütün mamulleri sattıkları tespit edilenlere, 1000 YTL idari para cezası verilecek. Tekrarı halinde satış belgeleri iptal edilecek.

HAZİNE PAYI

Maliye Bakanı, döner sermayeli işletmelerin gayrisafi hasılası üzerinden genel bütçeye irat kaydedilen Hazine payı oranını gerektiğinde yüzde 1'e kadar indirmeye yetkili olacak. Maliye Bakanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ve Sağlık Bakanı, Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilen sosyal güvenlik kurumlarının ve yeşil kartlıların Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerden 2006 yılı sonu itibariyle aldıkları tedavi hizmetlerine ait tutarlar ile 2006 yılında söz konusu hastanelere bağlı döner sermaye işletmelerinin genel bütçeye ödemesi gereken Hazine paylarına ilişkin olarak mahsuplaşma, alacaktan vazgeçme veya borçları terkin etmek suretiyle uzlaşmaya müştereken yetkili olacaklar.