Zorunlu Yer Değiştirmeye Tabi Personel Ne Demektir?
Sitemizde bir çok defalar açıklandığı üzere, 2003 yılında yapılan düzenleme nedeniyle artık eş, sağlık, öğrenim ve istek üzerine yapılan yer değiştirmelerde harcırah ödemesi yapılmamakta, sadece zorunlu atamaya tabi personele harcırah ödemesi yapılmaktadır. Peki! Bir memur zorunlu atamaya tabi olup olmadığını nasıl anlayabilir? Ayrıntılar için tıklayın.
Zorunlu atamaya tabi personelin kimlerden oluştuğu, çalışılan kurumun yer değiştirme yönetmeliğinde açıklanır. Bunun için öncelikle memurun kendi kurumuna ait yer değiştirme yönetmeliğini edinmesi gereklidir. Diğer taraftan, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve bu Kanun ile yürürlüğe giren ilgili yönetmeliğe göre yer değiştirme yönetmelikleri en geç 26.06.2004 tarihinde kadar kurumların internet sayfalarında yayımlanmış olacaktır.
Yer değiştirme yönetmeliklerinde yer alan bu konuya ilişkin bir örnek verecek olursak;
Gümrük Müsteşarlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin Yer Değiştirme Suretiyle Atamaya Tabi Personeli düzenleyen 7'nci maddesinde; "Gümrük Müdürü, Gümrük Muhafaza Müdürü, Personel Müdürü, Şube Müdürü (Bilgi İşlemde görevli Şube Müdürü dahil), Gümrük Müdür Yardımcısı, Gümrük Muhafaza Müdür Yardımcısı, Personel Müdür Yardımcısı, Bölge Amiri, Kısım Amiri, Muayene Memuru, Muhafaza Memuru ve Kolcu yer değiştirme suretiyle atamaya tabidirler." hükmü, Yer Değiştirme Dönemlerini düzenleyen 9'uncu maddesinde ise; "Bu Yönetmeliğin 11, 13 ve 15 inci maddeleri ile 17 nci maddesinin son fıkrası dışındaki yer değiştirme suretiyle atamalar her yılın Haziran ayının yirmisine kadar sonuçlandırılır. Ancak, çalışma süresinin hesaplandığı tarih itibarıyla bulunduğu hizmet bölgesindeki zorunlu çalışma süresinin doldurulmasına üç ay'dan (üç ay dahil) az kalanların atama işlemleri yukarıda belirtilen tarihte yapılır. Atama emirleri ilgililere zorunlu çalışma sürelerini doldurmalarını müteakip tebliğ edilir." hükmü yer almaktadır. Bu hükümlere dikkatlice bakıldığı takdirde zorunlu bir atama yapıldığı görülecektir. Yani kapsamda olan personel ne zaman tayin işleminin yapılacağını bilmektedir. İstese dahi hizmetini tamamladığı bölgede kalamamaktadır.(istisnai haller dışında) İşte bu tür zorunlu atamaya tabi personelin atamasında harcırah ödemesi yapılmaktadır. Tebliğe göre bu tür atamalar re'sen atama olarak değerlendirilmektedir.
Bu kapsamda daha önce sitemizce verilmiş bir görüş aşağıda yer almaktadır.
SORU: Sitenizde "Son düzenleme çerçevesinde harcırahlara ilişkin genel bir değerlendirme" başlığıyla yayınlanan yazınızda: ..."ilgili kurumca re'sen ataması yapılanlara, başka bir ifade ile kişinin isteğine bağlı olmaksızın kurumlarca doğrudan ataması yapılanlara harcırah ödenecek, bunun dışında ilgililerin yazılı talepleri üzerine gerçekleştirilen atamalar için harcırah ödenmeyecektir" ifadesine yer verilmiştir. Ayrıca ...mevzuatı gereğince ilgililerin yazılı talepleri aranmaksızın yapılması gerekli ve zorunlu olan atamalar ile kurumların hizmet ihtiyacı veya idari ihtiyaç nedeniyle yaptıkları atamalar, re'sen atamalardır." şeklindeki açıklamalarınızı okudum. Sözkonusu kanundan hareketle; öğretmenlerin, 20.05.2004 tarihinde yapılan yer değiştirme işlemlerininde, kişinin isteğine bakılmaksızın, başvurmaları mecbur tutularak zorunlu hizmet kapsamında yer değiştirmeye tabi olan öğretmenlerin harcırah talebinde bulunmaları mümkün müdür? Aynı durumda bulunan ve zorunlu hizmet nedeniyle yer değiştirecek olan binlerce öğretmenin bu konuda bilgilendirilmesi için yapacağınız açıklamalar herkese çok yardımcı olacaktır. Saygılarımla..!
CEVAP: 6245 sayılı Harcırah Kanununun Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı
ve yer değiştirme masrafının birlikte verilmesini icabettiren halleri düzenleyen
10'uncu maddesinde; "Yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer dağiştirme
masrafı aşağıdaki hallerde verilir:
1. Kendi yazılı talepleri üzerine gönderilenler hariç olmak üzere; yurt içinde
veya dışındaki daimi bir vazifeye naklen tayin olunanlarla yabancı memleketlerdeki
memuriyet merkezi tebdil olunan veyahut bu yerlerden yurt içinde diğer bir daimi
vazifeye tayin edilen memur ve hizmetlilere yeni vazife mahallerine kadar;"
hükmü yer almaktadır.
Bu çerçevede; eş durumu, öğrenim durumu, sağlık sebepleri ile benzeri mazeretlere dayalı olarak ilgililerin yazılı talepleri üzerine yapılan atamalar için harcırah ödenmeyecektir.
Diğer taraftan, ilgili mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tâbi tutulan personelden, belirli hizmet bölgeleri veya yerlerinde öngörülen görev sürelerinin dolması sebebiyle kurumlarınca başka bir yere veya hizmet bölgesine atanacak olanlar ile görevde yükselme veya yeterlik sınavları sonucu başka yerlere atanacak olanların, zorunlu olarak atanmaları gereken yerler arasındaki tercihlerini belirten form veya dilekçe şeklindeki beyanları, "ilgililerin yazılı talebi" olarak değerlendirilmeyecek, dolayısıyla bu şekilde yapılacak atamalar re'sen yapılmış kabul edilerek atananlara harcırah ödenecektir.
Bu Tebliğde yer alan "belirli hizmet bölgeleri veya yerlerinde öngörülen görev sürelerinin dolması sebebiyle kurumlarınca başka bir yere veya hizmet bölgesine atanacak olanlar" dan kimler anlaşılacağının açıklanması gerekmektedir.
Bu durumu bir örnekle açıklamak gerekirse; Gümrük Müsteşarlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin Yer Değiştirme Suretiyle Atamaya Tabi Personeli düzenleyen 7'nci maddesinde; "Gümrük Müdürü, Gümrük Muhafaza Müdürü, Personel Müdürü, Şube Müdürü (Bilgi İşlemde görevli Şube Müdürü dahil), Gümrük Müdür Yardımcısı, Gümrük Muhafaza Müdür Yardımcısı, Personel Müdür Yardımcısı, Bölge Amiri, Kısım Amiri, Muayene Memuru, Muhafaza Memuru ve Kolcu yer değiştirme suretiyle atamaya tabidirler." hükmü, Yer Değiştirme Dönemlerini düzenleyen 9'uncu maddesinde ise; "Bu Yönetmeliğin 11, 13 ve 15 inci maddeleri ile 17 nci maddesinin son fıkrası dışındaki yer değiştirme suretiyle atamalar her yılın Haziran ayının yirmisine kadar sonuçlandırılır. Ancak, çalışma süresinin hesaplandığı tarih itibarıyla bulunduğu hizmet bölgesindeki zorunlu çalışma süresinin doldurulmasına üç ay'dan (üç ay dahil) az kalanların atama işlemleri yukarıda belirtilen tarihte yapılır. Atama emirleri ilgililere zorunlu çalışma sürelerini doldurmalarını müteakip tebliğ edilir."hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere dikkatlice bakıldığı takdirde zorunlu bir atama yapıldığı görülecektir. Yani kapsamda olan personel ne zaman tayin işleminin yapılacağını bilmektedir. İstese dahi hizmetini tamamladığı bölgede kalamamaktadır.(istisnai haller dışında) İşte bu tür zorunlu atamaya tabi personelin atamasında harcırah ödemesi yapılmaktadır. Tebliğe göre bu tür atamalar re'sen atama olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla öğretmenlerin kendi istekleriyle bölge hizmetini tamamladıktan sonra yaptıkları atamalar re'sen atama kapsamında değerlendirilmediğinden harcırah ödemesi yapılmamaktadır. Çünkü, öğretmen istemediği takdirde onun ataması başka bir bölgeye çıkarılmamaktadır. Şayet öğretmenin isteğinin dışında bir atama olursa bu atama için harcırah ödemesi yapılacaktır. Benzer hususlar Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde de yer almaktadır. Yani bu Yönetmelik kapsamında olan personelin de istediği bölgede istediği süre kadar kalması mümkün değildir.
Gümrük Müsteşarlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin Yer Değiştirme Suretiyle Atamaya Tabi Personeli düzenleyen 7'nci maddesinde; "Gümrük Müdürü, Gümrük Muhafaza Müdürü, Personel Müdürü, Şube Müdürü (Bilgi İşlemde görevli Şube Müdürü dahil), Gümrük Müdür Yardımcısı, Gümrük Muhafaza Müdür Yardımcısı, Personel Müdür Yardımcısı, Bölge Amiri, Kısım Amiri, Muayene Memuru, Muhafaza Memuru ve Kolcu yer değiştirme suretiyle atamaya tabidirler." hükmü, Yer Değiştirme Dönemlerini düzenleyen 9'uncu maddesinde ise; "Bu Yönetmeliğin 11, 13 ve 15 inci maddeleri ile 17 nci maddesinin son fıkrası dışındaki yer değiştirme suretiyle atamalar her yılın Haziran ayının yirmisine kadar sonuçlandırılır. Ancak, çalışma süresinin hesaplandığı tarih itibarıyla bulunduğu hizmet bölgesindeki zorunlu çalışma süresinin doldurulmasına üç ay'dan (üç ay dahil) az kalanların atama işlemleri yukarıda belirtilen tarihte yapılır. Atama emirleri ilgililere zorunlu çalışma sürelerini doldurmalarını müteakip tebliğ edilir." hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere dikkatlice bakıldığı takdirde zorunlu bir atama yapıldığı görülecektir. Yani kapsamda olan personel ne zaman tayin işleminin yapılacağını bilmektedir. İstese dahi hizmetini tamamladığı bölgede kalamamaktadır.(istisnai haller dışında) İşte bu tür zorunlu atamaya tabi personelin atamasında harcırah ödemesi yapılmaktadır. Tebliğe göre bu tür atamalar re'sen atama olarak değerlendirilmektedir.
Dolayısıyla öğretmenlerin kendi istekleriyle bölge hizmetini tamamladıktan sonra yaptıkları atamalar re'sen atama kapsamında değerlendirilmediğinden harcırah ödemesi yapılmamaktadır. Çünkü, öğretmen istemediği takdirde onun ataması başka bir bölgeye çıkarılmamaktadır. Şayet öğretmenin isteğinin dışında bir atama olursa bu atama için harcırah ödemesi yapılacaktır. Benzer hususlar Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde de yer almaktadır. Yani bu Yönetmelik kapsamında olan personelin de istediği bölgede istediği süre kadar kalması mümkün değildir.