AÖF işletme mezuniyeti Hemşireler için üst öğrenim olarak kabul edilebilir mi?

Hemşire olarak görev yapan davacı tarafından, mezun olduğu dört yıllık Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İşletme Bölümü'nün üst öğrenim sayılarak intibakının yapılması için yaptığı başvurunun reddi işlemine ve bu red işleminin dayanağı olan Yüksek Öğretim Kurulunun Açıköğretim Fakültesi ve diğer üniversitelerin İşletme Bölümünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri" sınıfında yer almadığı için.... hemşire..... gibi sağlık çalışanları için üst öğrenin sayılamayacağına" ilişkin ilgili işlemine karşı iptal davası açılmıştır.

Danıştay, üniversitelerin işletme fakültesi işletme bölümünden mezun olanların, salt anılan bölümden mezun olmaları nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfında istihdam edilmeleri mümkün olmadığından; işletme bölümünü bitiren sağlık görevlilerinin bitirmiş oldukları bu bölümün sağlık çalışanlarının mesleğiyle ilgili bir üst öğrenim olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığına ve Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfında görev yapan davacının, bitirmiş olduğu Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Bölümünün mesleğiyle ilgili bir üst öğrenim olmadığının açık olduğuna karar vermiştir.

DANIŞTAY

SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2014/4397

Karar No : 2017/6987

Karar Tarihi: 10.10.2017

İstemin Özeti : İdare Mahkemesinin 05/12/2013 gün ve E:2012/1837, K:2013/1835 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : Emine Ferdane PANDIR KIM

Düşüncesi : Gerekçe değiştirilerek sonucu itibarıyla hukuka uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci ve Onbirinci Dairelerince 2575 sayılı Yasaya 3619 sayılı Yasayla eklenen Ek 1 maddesi hükmü uyarınca birlikte yapılan toplantıda işin gereği görüşüldü:

Dava, ........İl Sağlık Müdürlüğü .......... Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezinde Hemşire olarak görev yapan davacı tarafından, mezun olduğu dört yılllık Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İşletme Bölümü'nün, üst öğrenim sayılarak intibakının yapılması için yapılan başvurunun reddine ilişkin 30.01.2012 tarih ve 21581 sayılı Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı 25.11.2009 tarih ve 38646 sayılı Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı işleminin "04/11/2009 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile Üniversitelerarası Kurulu Başkanlığı'nın bu konudaki görüşü dikkate alınarak, Açıköğretim Fakültesi ve diğer üniversitelerin İşletme Bölümünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri" sınıfında yer almadığı için.... hemşire..... gibi sağlık çalışanları için üst öğrenin sayılamayacağına" ilişkin kısmının iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kalınan özlük ve parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İdare Mahkemesince, işletme lisans programı mezunlarının, "Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri" sınıfında yer almadıkları, bu konuda yetkili Yükseköğretim Yürütme Kurulunca alınan kararlarda işletme bölümünün hemşireler için üstöğrenim olarak kabul edilmediği dikkate alındığında, mezun olduğu işletme bölümünün, hemşire olan davacı açısından üst öğrenim sayılmamasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Dava konusu 25.11.2009 tarih ve 38646 sayılı Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı işleminin "04/11/2009 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile Üniversitelerarası Kurulu Başkanlığı'nın bu konudaki görüşü dikkate alınarak, Açıköğretim Fakültesi ve diğer üniversitelerin İşletme Bölümünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri" sınıfında yer almadığı için.... hemşire..... gibi sağlık çalışanları için üst öğrenin sayılamayacağına" ilişkin kısmı hakkında;

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 43. maddesinin (b) bendinde, aynı meslek ve bilim dallarında, eğitim-öğretim yapan üniversitelerde, eğitim-öğretim, metod, kapsam, öğretim süresi ve yıl içindeki değerlendirme esasları bakımından eşdeğer olması ve öğrenimden sonra kazanılan unvanların aynı ve elde edilen hakların eşdeğer sayılması hususunun, Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine; öğretmen yetiştiren birimler için esasların tespiti Milli Eğitim Bakanlığı ile de işbirliği yapılarak Yükseköğretim Kurulunca düzenleneceği kuralına yer verilmiş; '"Tanımlar" başlığını taşıyan 3. maddesinin (a) bendinde, Yükseköğretimin, milli eğitim sistemi içinde, ortaöğretime dayalı, en az dört yarı yılı kapsayan her kademedeki eğitim - öğretimin tümü olduğu belirtilmiş; aynı maddenin (r) bendinde, ön lisansın, ortaöğretime dayalı, en az dört yarı yıllık bir programı kapsayan ara insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan veya lisans öğretiminin ilk kademesini teşkil eden; (s) bendinde, lisansın, ortaöğretime dayalı, en az sekiz yarı yıllık bir programı kapsayan; t - (1) bendinde ise, yüksek lisansın bir lisans öğretimine dayalı, eğitim - öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretim olduğu belirtilmiş; 44. maddesinin son fıkrasında, lisans öğrenimini tamamlamayanların veya tamamlayamayanların ön lisans diploması almaları veya meslek yüksekokullarına intibak ettirilmelerinin, Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanacak yönetmelik esaslarına göre düzenleneceği hükmü yer almıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuatta, önlisans eğitimi ve lisans eğitimi birer yükseköğretim olarak sayılmış ve gerek lise üzerine 4 yıllık müstakil bir önlisans programından mezun olarak, gerekse 8 yarı yıllık lisans öğreniminin ilk 4 yarı yılını bitirerek önlisans diploması alan kişilerin de bir yükseköğrenimi bitirmiş oldukları kabul edilmiş bulunmaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36. maddesinin A.12-d paragrafında; "Memuriyette iken veya memuriyetten ayrılarak (87. maddeye tabi kurumlarda çalışanlar dahil) üst öğrenimi bitirenler, aynı üst öğrenimi tahsile ara vermeden başlayan ve normal süresi içinde bitirdikten sonra memuriyete giren emsallerinin ulaştıkları derece ve kademeyi aşmamak kaydıyla, bitirdikleri üst öğrenimin giriş derece ve kademesine memuriyette geçirdikleri başarılı hizmet sürelerinin tamamı her yıl bir kademe her üç yıl bir derece hesabıyla ilave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademeye yükseltilirler." hükmü yer almakta olup, aynı Kanunun 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesi ile "Zam ve Tazminatlar" başlığı altında yeniden düzenlenen 152. maddesinin "II. Tazminatlar" başlıklı fıkrasında; görevin önem, sorumluluk ve niteliği, görev yerinin özelliği, hizmet süresi, kadro unvan ve derecesi ve eğitim seviyesi gibi hususlar gözönüne alınarak bu Kanun'da belirtilen en yüksek Devlet Memuru aylığının brüt tutarının Bakanlar Kurulunca belirlenecek esas, ölçü ve nispetler dahilinde tazminat olarak ödeneceği, aynı fıkranın "A.Özel Hizmet Tazminatı" Bölümü içinde yer alan (b) bendinde ise, sağlık hizmetleri sınıfına dahil olup da, bu görevleri ile ilgili olmayan bir üst öğrenimi bitirenler için, önceki öğrenim durumlarına ait tazminat oranlarının esas alınacağı belirtilmiştir.

Ayrıca, 05/05/2006 tarihli ve 26159 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile hangi görevler için ne oranda özel hizmet tazminatı ödeneceği düzenlenmiş ve 4 üncü maddesinin (e) bendinde yer alan "Kurumların teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarına ait kadrolarında bulunanlardan, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirenlere, cetvellerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere, kariyerleri (mesleki üst öğrenimleri) esas alınarak zam ve tazminat ödenir. Kadroları teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarında bulunanlardan, bulundukları hizmet sınıflarından bir kadroya atanılamayacak herhangi bir üst öğrenimi bitirenlerde ise bitirdikleri üst öğrenimden dolayı zam ve tazminat ödenmez." hükmü ile, sağlık hizmetlerinde görev yapanların özel hizmet tazminatlarının belirlenmesinde mesleki yüksek öğrenimi bitirmenin kriter alınacağı belirtilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden, ....... Anadolu Sağlık Meslek Lisesinin Hemşirelik bölümünden mezun olup, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Hemşirelik bölümünde önlisans eğitimini tamamlayan ve .....İl Sağlık Müdürlüğü ......... Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezinde hemşire olarak görev yapan davacının, 30.06.1997 tarihinde Açıköğretim Fakültesi İşletme bölümününden mezun olması üzerine, bitirdiği bölümün mesleki üst öğrenim sayılarak intibakının yapılması için yaptığı başvurusunun reddedilmesi üzerine, yaptığı başvurunun reddine ilişkin 30.01.2012 tarih ve 21581 sayılı Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı 25.11.2009 tarih ve 38646 sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı işleminin "04/11/2009 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile Üniversitelerarası Kurulu Başkanlığı'nın bu konudaki görüşü dikkate alınarak, Açıköğretim Fakültesi ve diğer üniversitelerin İşletme Bölümünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri" sınıfında yer almadığı için.... hemşire..... gibi sağlık çalışanları için üst öğrenin sayılamayacağına" ilişkin kısmının iptali ile bu işlem nedeniyle yoksun kalınan özlük ve parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, özel hizmet tazminatı ve yan ödeme zammı ödenecek sağlık personelinin, hizmet sınıfı ve mesleği ile ilgili yükseköğrenim görmüş olması gerekmektedir.

Buna göre, üniversitelerin işletme fakültesi işletme bölümünden mezun olanların, salt anılan bölümden mezun olmaları nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfında istihdam edilmeleri mümkün olmadığından; işletme bölümünü bitiren sağlık görevlilerinin bitirmiş oldukları bu bölümün sağlık çalışanlarının mesleğiyle ilgili bir üst öğrenim olarak kabul edilmesine olanak yoktur.

Dava konusu edilen 25.11.2009 tarih ve 38646 sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı işleminin "04/11/2009 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile Üniversitelerarası Kurulu Başkanlığı'nın bu konudaki görüşü dikkate alınarak, Açıköğretim Fakültesi ve diğer üniversitelerin İşletme Bölümünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri" sınıfında yer almadığı için.... hemşire..... gibi sağlık çalışanları için üst öğrenin sayılamayacağına" ilişkin kısmı, yukarıda bahsi geçen mevzuat değerlendirmesine uygun olarak tesis edilmiş olup, salt işletme bölümü mezunu olmanın Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfında istihdam edilebilmek için yeterli olmaması nedeniyle, işletme bölümünü bitiren sağlık görevlilerinin bitirmiş oldukları bu bölümün sağlık çalışanlarının mesleğiyle ilgili bir üst öğrenim olarak kabul edilmemesinde ve buna ilişkin olarak Sağlık Bakanlığına verilen cevabi yazı mahiyetindeki dava konusu kararda hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Nitekim, Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 22.07.2009 tarihli kararında, Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesinde görülen öğrenimin sağlık çalışanları için üst öğrenim olmadığına ve yine 18.8.2010 kararında ise, üniversiteler bünyesinde yer alan İşletme, İktisat, Kamu Yönetimi, Maliye, Uluslararası İlişkiler, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri lisans programlarının Ebe, Hemşire, Sağlık Teknisyeni, Sağlık Memuru, Laboratuar, Laboratuar Teknisyeni, Anestezi, Anestezi Teknisyeni, Sağlık Teknikeri, Röntgen Teknisyeni, Diş Teknisyeni, Çevre, Çevre Kirlenmesi ve Kontrolü, Sağlık Memuru (toplum sağlığı), Anestezi Teknikeri, Röntgen Teknisyeni veya Teknikerliğinin üst öğrenimi olmadığına karar verilmiştir.

Dava konusu 30.01.2012 tarih ve 21581 sayılı Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü işlemi hakkında ise;

Yukaridaki mevzuatın değerlendirilmesi neticesinde ve hukuka uygun bulunan 25.11.2009 tarih ve 38646 sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı işleminin "04/11/2009 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararı ile Üniversitelerarası Kurulu Başkanlığı'nın bu konudaki görüşü dikkate alınarak, Açıköğretim Fakültesi ve diğer üniversitelerin İşletme Bölümünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri" sınıfında yer almadığı için.... hemşire..... gibi sağlık çalışanları için üst öğrenin sayılamayacağına" ilişkin kısmı uyarınca, hemşire olan ve hemşirelik önlisans mezunu olarak intibakı yapılmış olan davacının, sonradan bitirdiği lisans öğreniminin eğitim düzeyi bakımından hemşirelik önlisansın üst öğrenimi olarak kabul edilip intibakında değerlendirilmesi mümkün olmadığı için, davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Bu durumda, Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfında görev yapan davacının, bitirmiş olduğu Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme Bölümünün mesleğiyle ilgili bir üst öğrenim olmadığı açık olduğundan, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmış olup, temyize konu İdare Mahkemesi kararı sonucu itibarıyla hukuka uygundur.

Açıklanan nedenlerle, temyize konu İdare Mahkemesince verilen karar kanuna uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile onanmasına ve temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10.10.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.