KDK: Sözleşmeli öğretmene sağlık özrü hakkı tanınmalı
Kamu Denetçiliği Kurumu, sözleşmeli öğretmenin sağlık mazeretine binaen yaptığı başvurunun reddedilmesinin hakkaniyete uygun olmadığına karar verdi.
2016 yılında Şırnak'a sözleşmeli öğretmen olarak atanan bir personel, yüzde 81 oranında engelli olan çocuğunun tedavisinin Şırnak'ta sürdürülmemesinin mümkün olmaması nedeniyle, çocuğunu Denizli'ye bıraktığını, bu nedenle de Denizli'ye nakil olmak için MEB'e başvurmuştur.
MEB, KHK'da düzenleme olmadığı için başvuru reddetmiştir.
Dosyayı inceleyen Kamu Denetçiliği Kurumu şu gerekçeyle başvurunun reddedilmesinde hukuka uygun olmadığına karar vermiştir.
23- Kurumumuzun konuyla ilgili kararlarında da belirtildiği üzere, sözleşme li öğretmenlerin idare ile imzaladıkları sözleşmeyi 4+2 yıl boyunca başka yere atanamayacaklarını bilerek imzaladıkları göz önünde bulundurularak, sözleşmeli öğretmenlerin aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği taleplerinin Bakanlık tarafından redde dilmesi işleminin, hukuka uygun olduğunu söylemek mümkündür. (Bakınız. Kamu Denetçiliği Kurumunun 09/10/2017 tarihli ve 2017/4187 dosya numaralı, 11/01/2018 tarihli ve 2017/4375 dosya numaralı, 11/01/2018 tarihli ve 201/4575 dosya numaralı Ret Kararları),
24- Zira, memur statüsünden farklı olarak, sözleşmeli personel statüsü, tarafların önceden belirlenmiş sözleşme hükümlerine uymaları ile özgür iradelerinin esas olduğu, diğer bir anlatımla kişilerin kendilerine uygulanacak esasları bilerek istihdam edilmeyi seçtikleri bir statüdür. Diğer bir ifadeyle, sözleşmeli personel statüsünde çalışan personel hak ve yetkileri daha önceden belirlenmiş hukuki statüye kendi istek ve iradeleriyle girmekte ve idare ile sözleşme aşamasında bütün bu hususlardan haberdar olarak sözleşme imzalamaktadırlar.
25- Ancak, somut olayımızdaki gibi, başvuranın engelli çocuğunun başvuranın atandığı yerde tedavisinin mümkün olamayacağının belirlenmesi bakımından ilgilinin hiçbir kusurunun bulunmadığı, bu sebeple Bakanlığın hakkaniyet gereği, telafisi güç ve imkansız zararların önüne geçmek adına, hakkaniyet açısından ve sosyal devlet olmanın bir gereği olarak, mağdur halde olan ilgililerin sorunlarına çözüm getirmesi gerekmektedir.
26- Ancak, 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 4 üncü maddesinin 3 üncü fıkrası incelendiğinde, sözleşmeli öğretmenlerin 4 yıl boyunca başka bir yere atanamayacağı ifadesinin yer aldığı, bunun dışında her ikisi de sözleşmeli öğretmen olan öğretmenlerin aile birl iğinin sağlanmasına imkan veren istisnai bir düzenlemenin yer almadığı anlaşılmaktadır. Buna rağmen, Bakanlığın aile birliklerinin sağlanması talebinde bulunan sözleşmeli öğretmenlerin küçük bir kısmı için dahi olsa bu imkanı sağlayarak ilgililer lehine bir uygulama yoluna gittiği ve kuralı esnettiği görülmektedir.
27- Konuyla ilgili olarak, Denizli ilinin kalkınmada birinci derecede öncelikli iller kapsamında yer almadığı değerlendirilse de, 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan hükmün incelenmesinden, madde metninde yer alan "öncelikle" ibaresinin kalkınmada öncelikli yörelerin dışında da Bakanlığın sözleşmeli öğretmen atayabileceği anlaşılmaktadır.
28- Bunun yanında, başvuranın sözleşmeli öğretmen olarak atandığı 2016 yılının Kasım ayı sonrasında, Bakanlık tarafından yine sözleşmeli öğretmen alımı yapıldığı, 2018 yılının Şubat ayında 20 bin sözleşmeli öğretmen alım ilanı daha yayımlandığı, Bakanlığın öğretmen ihtiyacını ücretli öğretmenlik yoluyla da karşılayabileceği? dolayısıyla başvuranın çocuğunun sağlık durumunun ciddiyeti karşısında, başvuranın çocuğunun sağlık durumu gözetilerek atamasının Denizli iline yapılması durumunda başvuranın ayrılmasıyla boşalan öğretmenlik pozisyonunu kolaylıkla doldurarak öğretmen ihtiyacını telafi etme imkanı bulunduğu değerlendirilmektedir.
29- Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde, Milli Eğitim Bakanlığının görev alanı çerçevesinde eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla getirilen sözleşmeli öğretmenlik uygulaması kapsamında, ilgili mevzuatta atananların 4 yıl süreyle başka yere atanmayacağı yönünde bir hüküm bulunsa da, sağlık sorunları nedeniyle ilgililerin yaşadıkları mağduriyetler karşısında, sosyal devlet olmanın ve hakkaniyet ilkesinin bir gereği olarak, ilgililere idare tarafından gerekli kolaylığın sağlanması gerektiği değerlendirildiğinden? başvuranın atamasının, çocuğunun tedavisinin devam ettiği Denizli iline, mümkün değilse çocuğun tedavisinin mümkün olduğu başka bir ile yapılması yönünde tavsiye kararı verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.