TSK Beslenme Kanunu bugün yayımlandı
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ BESLEME KANUNU
Kanun No. 5668 Kabul Tarihi : 24/5/2007
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 ? (1) Bu Kanun, Türk Silahlı Kuvvetlerinde beslenme ve temizlik
gereksinimleri Devlet tarafından karşılanacaklara yönelik yürütülecek işlemlerin
ilke ve yöntemlerini belirler.
Tanımlar
MADDE 2 ? (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Türk Silahlı Kuvvetleri: Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri ile Jandarma Genel
Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığını,
b) Askerî personel: Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, askerî
öğrenci, sivil memur, işçi, erbaş ve erleri,
c) Kazandan besleme: Yükümlülük ve zorunluluktan dolayı toplu olarak sıcak veya
kumanya olarak bütün giderleri Devlet tarafından karşılanan beslemeyi,
ç) Tayın bedeli: Kazandan beslemeye alınamayanlara, 22/6/1978 tarihli ve 2155
sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında
ödenen aylık yemek parasını,
d) Günlük yemek bedeli: En az üç öğün ve gerektiğinde de ara öğünleri içeren,
yemek çizelgesinin hazırlanmasında ölçüt olarak kullanılan harcamaya esas
paranın üst miktarını,
e) Güçlendirilmiş yemek bedeli: Normal çalışma koşullarından daha yoğun beden
hareketini içeren görev ve eğitimlerin yapılması için gerekli kaloriyi sağlamak
amacıyla günlük yemek bedelinin yüzde yirmibeş artırılmasıyla elde edilen
paranın miktarını,
f) Ara öğün: Günlük üç öğün yemeğin dışında; meyve, çerez, tatlı, ikramlık gibi
gerektiğinde soğuk veya sıcak olarak verilen yiyecek ve içecekleri,
g) Günlük yemek çizelgesi: Besleneceklere verilecek yemeklerin öğün bazında
dağılımını, yemeklerin içeriklerini, kalorisini, parasal değerini ve
kullanılacak yiyecek maddelerinin miktarı gibi bilgileri içeren denetime bağlı
tüketim belgesini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Günlük Yemek Bedeli, İlkeler ve Uygulama
Günlük yemek bedeli
MADDE 3 ? (1) Günlük yemek bedeli; bu Kanuna ekli ölçüt tablosunda gösterilen
gıda maddelerinin fiyatlandırılmasıyla belirlenir. Belirlenen bu değere; salça,
tuz, baharat, sarımsak, maydanoz, dereotu, limon, sirke gibi tatlandırıcılar
için yüzde beş eklenerek, yapılacak yemek çizelgesinin günlük üst sınırı
bulunur.
İlkeler
MADDE 4 ? (1) Günlük yemek bedelini aşmayacak şekilde, beslenmeye elverişli her
türlü gıda maddeleri ile yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayacak en az üç
öğünlük, gerektiğinde de ara öğünleri içeren günlük yemek çizelgesi hazırlanır.
(2) 17/3/1981 tarihli ve 2924 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında
Kanunda belirtilen resmî ve dinî bayramların her günü ve yılbaşında, ara öğün
kapsamındaki yiyecekleri verebilmek için günlük yemek bedelinin yüzde elli
fazlasına kadar yemek çizelgesi düzenlenir.
(3) Kazandan beslemenin yemekhanelerde toplu olarak yapılamaması durumunda,
günlük yemek bedelini aşmayacak şekilde, her türlü dayanıklı hazır gıda
maddeleriyle ve/veya birlik tarafından önceden hazırlanarak ambalajlanmış
yiyecekler kumanya olarak verilir.
(4) Kazandan beslemesi olanaksız olan askerî öğrenci, erbaş ve erlere tayın
bedeli verilir. Ayrıca, askerlik şubelerince celp ve kıtalarına sevk edilenlere,
kıt'a veya kurumlarından terhis edilenlere ve hava değişimine gönderilenlere,
askerlikten sayılan gün kadar tayın bedeli ödenir.
(5) Görev koşullarına bağlı olarak, bir kişinin günlük beslenme gereksinimini
karşılayacak şekilde, öğünlere göre özel olarak oluşturulmuş hazır yemek ve
yiyecekler verildiğinde, yiyeceklerin parasal değerinin, günlük yemek bedelinin
altında veya üstünde olması durumu dikkate alınmaz.
(6) Gerektiğinde yedirilmek üzere depolanan, ancak değişim için tüketilmesi
gereken dayanıklı hazır gıda maddeleri, tek tek veya tam olarak yemek
çizelgesinde gösterilerek yedirilir. Üç öğünü karşılayacak şekilde ve bunlarla
birlikte gerektiğinde ekmek eklenmesiyle yeterli ve dengeli beslenmeyi
sağlayacak şekilde yedirildiğinde bu yiyeceklerin parasal değerinin, günlük
yemek bedelinin altında veya üstünde olması durumu dikkate alınmaz. Ancak, ayrı
gün ve öğünlerde tek tek yedirilmesi günlük yemek bedeli içerisinde yapılır.
(7) Zorunlu nedenlerle içme suyu gereksinimi olduğunda, Kuvvet Komutanı,
Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının onayı ile zorunluluğun
devamı süresince ve bedeli dikkate alınmadan, bir kişi için günlük üç litreye
kadar ambalajlanmış içme suyu verilir.
Yemek hizmetinin satın alınması
MADDE 5 ? (1) Kazandan beslenecek personel için; yemek hazırlama, pişirme,
dağıtım ve temizlik gibi yemek öncesi ve sonrasına yönelik mal ve hizmetlerden
bir kısmı veya tamamı satın alınabilir. Bu durumda, beslenecek hedef kitleye
bağlı olarak günlük yemek bedeli veya güçlendirilmiş yemek bedeline;
yönetmelikle oranları belirlenen, yemek dağıtımı öncesi ve sonrasında yapılan
işletme ve genel giderler eklenir.
Kazandan beslenen askerî personele tayın bedeli verilmesi
MADDE 6 ? (1) Birlik ve kurum nöbetçileri ile savaş, iç güvenlik harekâtı, sınır
ötesi harekât veya yüzer birlik personeli hariç olmak üzere, bu Kanun kapsamında
tayın bedeli veya yemek yardımı aldığı halde kazandan beslenen askerî
personelin, tayın bedeli veya yemek yardımının beslendikleri gün ve öğün
sayılarına karşılık gelen kısmı aylıklarından kesilir.
Kazandan beslenecekler
MADDE 7 ? (1) Günlük yemek bedeli kapsamında askerî öğrenci, erbaş ve erler ile
aşağıda belirtilenler de kazandan beslenirler:
a) Askerî ceza ve tutukevleri ile disiplin ceza ve tutukevlerinde tutuklu,
hükümlü ve askerî birliklerde gözaltında bulunan askerî personel ile sivil
kişiler.
b) Disiplin cezası nedeniyle birlikten ayrılamayan askerî personel.
c) Harp esirleri, gözaltına alınan veya iltica eden yabancı ordu personeli.
ç) Yapılan uluslararası anlaşmalarda hüküm olması koşuluyla veya Millî Savunma
Bakanlığının onayıyla, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı
için İçişleri Bakanlığının onayıyla Türkiye'deki askerî okullarda eğitilen
yabancı ordu personeli.
d) Kuvvet Komutanı, Jandarma Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının
onayıyla, Türk Silahlı Kuvvetlerinin kadrosunda olmayan ancak askerî birliklerle
beraber görev yapan veya tatbikatlara katılan ve görev koşullarının kazandan
besleme yapılmasını zorunlu kıldığı kişiler.
e) Hava Harp Okuluna geldikleri tarihten, deneme uçuşu ve paraşütle atlama
eğitimlerinin tamamlanmasına kadar geçen süre içindeki aday öğrenciler ile
günlük veya öğün bazında beslenme desteğinin verilmesinin zorunlu olduğu
koşullarda, askerî okulların sınavına girecek aday öğrenciler.
f) Birlik komutanlığı tarafından askerî personele görev yaptıkları yerlerde
yemek yeme ortamının sağlanamaması ve birliğin konumu gereği yerleşim yerlerine
uzaklığı veya görevin yapıldığı yer gereğince toplu beslenmesi uygun görülen
birlik personeli.
g) Birlik veya kurumun nöbetçi personeli.
ğ) Yurt dışında görev yapan ve besleme desteğini bünyesinde bulunduran askerî
birlik personeli (Bu birliklerin yiyecek maddelerini bulundukları ülkeden
karşılamaları durumunda, günlük yemek bedeli, satın alma fiyatlarına göre
hesaplanır.).
h) Eğitim ve öğrenimleri süresince askerî okullarda öğrenci olan ön sözleşmeli
subay ve astsubaylar.
Güçlendirilmiş yemek ile beslenecekler
MADDE 8 ? (1) Aşağıda sıralanan görev ve eğitimleri yapan personel, bu durumları
süresince güçlendirilmiş yemek bedeli üzerinden beslenir. Bu kapsamda, Kuvvet
Komutanlıkları için Genelkurmay Başkanlığının önerisine göre Millî Savunma
Bakanının, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı için
İçişleri Bakanının onayı alınır.
a) Savaş ve askerî harekâtlarda bulunan birlik personeli,
b) Deprem, sel, orman yangınları gibi doğal afetlerde arama, kurtarma ve
söndürme görevi yapan birlik personeli,
c) Terörle yaygın ve yoğun bir şekilde mücadeleye yönelik iç güvenlik harekâtı
ile görevli birlik personeli,
ç) Çalışma koşullarının gereği yoğun beden hareketini içeren görev ve eğitimleri
yapan birlik personeli,
d) Türk Silahlı Kuvvetleri spor takımlarından, yoğun beden hareketlerini yapan
takımların toplu olarak çalışma kamplarında bulunan personeli.
Bazı birlik ve kurumlara besleme desteği sağlanması
MADDE 9 ? (1) Askerlik şubeleri, jandarma karakolları ve bağlı birliklerinden
ayrı bir bölgede geçici bir süre veya sürekli görev yapan birlik personeli,
yemek hizmetlerine yönelik işlerde çalışan personel kadrosunun veya gereken
olanakların yetersiz olması durumunda; bölgelerinde bulunan ve besleme desteği
verebilecek en yakın askerî birlik tarafından beslenirler.
Uygulama
MADDE 10 ? (1) Yıllık yiyecek bütçesinin belirlenmesinde kullanılan hesaplamalar
için yemek bedeli ölçüt tablosundaki kuru baklagiller, meyve ve sebzelerin hangi
gıda maddelerinden oluşacağı ve diğer yiyecek maddelerinin tahmini fiyatları,
her yıl Millî Savunma ve İçişleri Bakanlığı tarafından birlikte hazırlanan,
bütçe yapımına dayanak olacak fiyatlandırma kitapçığında gösterilir.
(2) Depo ve bütçe olanaklarına göre, yemek çizelgesinin yeterli ve dengeli
beslenmeyi sağlayacak düzeyde yapılmasından sonra, günlük yemek bedelinden artan
parasal değerler sonraki günlere aktarılmaz.
(3) Günlük yemek çizelgesi içeriğinin mutfaklarda uygulandığı sırada, birliğe
gelen ve gidenlerin olması durumunda; gelenler için depo olanaklarına göre öğün
bazında ek çizelge düzenlenir. Gidenler için mutfak ve yemekhanede henüz
işlenmemiş olan gıda maddeleri kiler fazlalığı olarak depoya geri alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yönetmelikler
MADDE 11 ? (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin düzenlemeler; askerî öğrenci,
erbaş ve erlerin dışında, kazandan beslenen askerî personelin aylıklarından
yapılacak kesintilere yönelik uygulama yöntemi ve beslenme gereksinimleri
sağlanamayan askerî birlik personeline aylık beslenme bedellerinin peşin olarak
ödenmesi konusunda uygulamalara yönelik kurallar, Maliye Bakanlığı ile Sayıştay
Başkanlığının görüşü alınarak, Millî Savunma ve İçişleri Bakanlıkları tarafından
birlikte hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
(2) Deney, binek, güvenlik, eğitim ve yardım gibi amaçlarla Türk Silahlı
Kuvvetlerinde bulunan her cins hayvanın yem gereksinimleri, Maliye Bakanlığı ve
konuyla ilgili kamu idarelerinin görüşleri alınarak, Millî Savunma ve İçişleri
Bakanlıkları tarafından birlikte hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
(3) Yemek hazırlama, pişirme ve sonrasında kullanılan araç ve gereçlerin
temizliği, erbaş, er ve askerî öğrencilerin kişisel temizlikleri ile
kullandıkları giyecek ve eşyalarının temizliği için gereken temizlik
maddelerinin cins, miktar ve uygulama yöntemleri Millî Savunma, İçişleri ve
Maliye Bakanlıkları tarafından birlikte hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
(4) Savaş şartlarında besleme desteği verebilmek için birliğin sefer kadrosuna
bağlı olarak bulundurulacak depolamaya elverişli gıda maddelerinin; cinsi,
niteliği, bir kişi için günlük miktarı, kaç günlük olacağı, hangi birliklerde
depolanacağı ve tüketim koşulları ile yine olağanüstü durumlarda kullanılmak
üzere en az iki günlük öğünlere göre düzenlenmiş dayanıklı hazır gıdaların;
hangi birliklerde ve askerî araçlarda bulundurulacağı ile cins, nitelik, miktar
ve tüketim koşulları, Millî Savunma ve İçişleri Bakanlıkları tarafından birlikte
hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
(5) Satın alınacak yemek hizmeti uygulamalarına yönelik kurallar Maliye
Bakanlığı, Sayıştay ve Kamu İhale Kurumunun görüşleri alınarak Millî Savunma ve
İçişleri Bakanlığı tarafından birlikte hazırlanacak yönetmelik ile düzenlenir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat ve atıflar
MADDE 12 ? (1) 12/9/1330 tarihli Askeri Tayinat ve Yem Kanunu Muvakkati,
(2) 22/4/1925 tarihli ve 657 sayılı Harita Genel Komutanlığı Kanununun ek 1 inci
maddesi,
(3) 23/5/1928 tarihli ve 1325 sayılı 12 Eylül 1330 Tarihli Askeri Tayinat ve Yem
Kanunu Muvakkatine Müzeyyel Kanun,
(4) 23/3/1931 tarihli ve 1776 sayılı Kuvvetli Tayın Kanunu,
(5) 21/7/1931 tarihli ve 1861 sayılı Jandarma Eratı Kanununun 14 üncü maddesi,
(6) 14/5/1932 tarihli ve 1960 sayılı 14 Eylül 1330 tarihli Tayınat ve Yem
Kanununa Müzeyyel (Demirbaş Erzak ve Yem) Kanunu,
(7) 27/11/1935 tarihli ve 2852 sayılı Deniz Mensuplarına Mahsus Yemek Bedeli
Hakkında Kanun,
(8) 10/6/1938 tarihli ve 3433 sayılı Askeri Hastabakıcı Hemşireler Hakkında
Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci cümlesi,
(9) 19/7/1943 tarihli ve 4480 sayılı Denizaltı Gemileriyle Avcıbotlarında
Bulunanlara Verilecek Hazır Gıda Hakkında Kanun,
(10) 14/6/1944 tarihli ve 4590 sayılı Ordu Uçaklarında Bulundurulacak Demirbaş
Yiyecek Hakkında Kanun,
(11) 9/7/1956 tarihli ve 6779 sayılı 14 Eylül 1330 tarihli Tayınat ve Yem
Kanununa Ek Kanun,
(12) 8/8/1977 tarihli ve 2092 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Özel Beslenme
Kanunu,
(13) 22/6/1978 tarihli ve 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli
Verilmesi Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin ikinci fıkrası ile 2 nci maddesinin
birinci fıkrası,
(14) 25/9/1981 tarihli ve 2528 sayılı Er Kazanından İaşe Edileceklere İlişkin
Kanun,
(15) 11/1/1983 tarihli ve 2780 sayılı Hava Harp Okuluna Girmeye İstekli Aday
Öğrenciler ile Uçuş ve Paraşüt Eğitimine Tabi Tutulacak Harp Okulu Öğrencileri
Hakkında Kanunun 1 inci maddesinin üçüncü fıkrasının son cümlesindeki ",Hava
Harp Okulu öğrencileri istihkakı üzerinden" ibaresi,
(16) 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri
Kanununun 23 üncü maddesi,
(17) 25/10/1983 tarihli ve 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanununun ek 2 nci ve ek 3
üncü maddeleri,
(18) 31/5/1989 tarihli ve 3566 sayılı Kazandan İaşe Edilemeyen Erbaş ve Erler
ile Askeri Okul Öğrencilerine Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun,
yürürlükten kaldırılmıştır.
(19) Mevzuatta, 12/9/1330 tarihli Askeri Tayinat ve Yem Kanunu Muvakkati ve
eklerine yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 1 ? (1) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yürürlüğe konulur. Bu süre içinde mevcut
düzenlemelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Yürürlük
MADDE 13 ? (1) Bu Kanun yayımını takip eden mali yıl başında yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14 ? (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
30/5/2007
GÜNLÜK YEMEK BEDELİ ÖLÇÜT TABLOSU
Besin Grubu |
Besin Türü |
Miktarı g. |
Kalori |
Protein |
Yağ |
Karbonhidrat |
||
1 |
Et, yumurta ve baklagiller |
Et |
Sığır eti (kemikli) |
300 |
720 |
56,10 |
54,60 |
0,00 |
Yumurta |
Yumurta (adet) |
1 |
80 |
6,40 |
5,75 |
0,35 |
||
Kuru baklagiller |
Kuru baklagiller |
35 |
124 |
6,98 |
1,12 |
18,84 |
||
2 |
Süt ve süt ürünleri |
Süt |
Süt |
165 |
106 |
5,78 |
4,95 |
9,08 |
Süt ürünleri |
Yoğurt |
165 |
97 |
5,28 |
4,29 |
8,91 |
||
Beyaz peynir |
30 |
87 |
6,75 |
6,48 |
0,00 |
|||
3 |
Meyve ve sebze |
Meyve |
Taze Meyve |
200 |
110 |
1,33 |
0,63 |
22,40 |
Sebze |
Yaş Sebze |
400 |
180 |
8,04 |
0,94 |
29,28 |
||
4 |
Ekmek ve tahıllar |
Ekmek |
Ekmek |
600 |
1482 |
75,00 |
7,50 |
418,80 |
Tahıl |
Bulgur |
30 |
105 |
32,70 |
0,45 |
22,65 |
||
Pirinç |
30 |
108 |
2,01 |
0,21 |
23,67 |
|||
Makarna |
30 |
110 |
3,30 |
0,33 |
22,89 |
|||
5 |
Yağlar ve tatlılar |
Yağ |
Ayçiçeği yağı |
25 |
225 |
0,00 |
25,00 |
0,00 |
Zeytinyağı |
10 |
90 |
0,00 |
8,10 |
0,00 |
|||
Tereyağı |
20 |
150 |
0,00 |
0,02 |
14,12 |
|||
Tatlı |
Toz şeker |
35 |
133 |
0,00 |
0,00 |
34,83 |
||
Bal |
25 |
79 |
0,08 |
0,00 |
19,60 |
|||
Enerji ve Besin öğeleri |
3986 |
209,75 |
120,37 |
645,42 |