Danıştay'dan sözlü sınavlar için önemli karar!

Bildiğiniz üzere, "Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik"in "Sözlü Sınav" başlıklı 12/A maddesinde; "Yazılı sınavda en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro veya pozisyon sayısının beş katına kadar aday sözlü sınava alınır.

Son adayla aynı puana sahip olan personelin tamamı sözlü sınava alınır.

İlgili personel, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından;

a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu,

d) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,

e) Genel kültürü ve genel yeteneği,

f) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı, esas alınarak yüz tam puan üzerinden değerlendirilir.

Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak personelin sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır." hükmü yer almaktadır.

Danıştay İkinci Dairesi, kamu kurum ve kuruluşları tarafından görevde yükselme sınavlarında yazılı sınav sonrası ilan edilen kadro sayısının beş katına kadar aday için yukarıda belirtilen yönetmelik hükümlerine göre yapılacak sözlü sınavlara ilişkin kurumların uygulamasına esas teşkil edebilecek önemli bir karar aldı.

Buna göre, sözlü sınavlarda "Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi" ile "Genel Kültür ve yetenek" kriterlerini değerlendirebilmek için sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmiş olmalıdır.

Öte yandan, "Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü", "Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu", "Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı" ve "Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı" gibi mevzuat gereğince zorunlu olan diğer değerlendirme kriterlerinin -sınav kurulu üyelerinin gözlemlerine dayalı kanaatlerine- ilişkin olduğunun açık olduğu ve ilgili mevzuat gereğince takdir edilen notların gerekçelerinin ortaya konulması zorunluluğunun bulunmadığı ifade edilmiştir.

Yavuz Selim KAPLAN

İŞTE DANIŞTAY KARARI

T.C

DANIŞTAY

İkinci Daire

Esas No: 2017/373

Karar No : 2018/3335

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : Adalet Bakanlığı

Vekili : Av.....

Karşı Taraf (Davacı) : .....

İsteğin Özeti : Batman İdare Mahkemesince verilen 03/06/2016 günlü, E:2016/218, K:2016/818 sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

Cevabın Özeti : Cevap verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : Ülkü Bulut Yücel

Düşüncesi : Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesi'nin 04/10/2016 günlü, E:2016/6973, K:2016/4075 sayılı gönderme kararı ile iletilen dosyada işin gereği görüşüldü:

Dava; davacının Adalet Bakanlığı Taşra Teşkilatı Personelinin Adli Yargı Yazı İşleri Müdürlüğü ve İdari İşleri Müdürlüğü kadroları için 19/10/2015 tarihinde yapılan sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle yapılmıştır.

Batman İdare Mahkemesi'nin 03/06/2016 günlü, E:2016/218, K:2016/818 sayılı kararıyla; davalı idarece, somut bilgi ve belgeye dayandırılması mümkün olan "Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi" ve Genel kültürü ve genel yeteneği" haneleri yönünden verilen puanların hukuki denetiminin yapılabilmesi için davacının verdiği veya vermediği cevapların tutanakla kayıt altına alınmadığı gibi, diğer haneler yönünden de soruların yanıtlarına komisyon üyelerince takdir edilen ve yönetmelikte belirlenen başarı düzeyinin altında olan puanların gerekçelerinin ortaya konulmadığı anlaşıldığından; söz konusu sınavın başarı düzeyini oluşturan puanın belirlenmesinde davacının bilgi ve yeterliğinin objektif ve nesnel biçimde değerlendirildiğinden söz etmeye olanak bulunmadığı, kariyer ve liyakat ilkeleri uyarınca kamu hizmetinin ehil kamu görevlileri eliyle yürütülmesi için yapılan sözlü sınavda, ölçme ve değerlendirme esaslarına uygun ve objektif bir değerlendirme yapılmadığı, davacının görevde yükselme sözlü sınavında başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.

Davalı idare; dava konusu işlemin hukuka ve usule uygun olduğunu ileri sürerek İdare Mahkemesi kararının bozulmasını istemektedir.

25/03/2004 günlü, 2413 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Adalet Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin "Sözlü Sınav" başlıklı 15/A maddesinde;

"Şube müdürü, bilgi işlem müdürü, yazı işleri müdürü, idari işler müdürü ve bunlarla aynı düzeydeki görevlere atanacaklardan yazıl sınavda en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere ilan edilen kadro veya pozisyon sayısının beş katına kadar aday sözlü sınava alınır. Son adayla aynı puana sahip olan personelin tamamı sözlü sınava alınır.

İlgili personel, sınav kurulunun her bir üyesi tarafından;

a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi (25 puan)

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü (15 puan)

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu (15 puan)

ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı (15 puan)

d) Genel kültürü ve genel yeteneği (15 puan)

e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı (15 puan)

esas alınarak yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Her üyenin vermiş olduğu puanların aritmetik ortalaması alınarak personelin sözlü sınav puanı tespit edilir. Sözlü sınavda yüz üzerinden yetmiş ve üzeri puan alanlar başarılı sayılır." Kuralı "Başarı Sıralaması" başlıklı 15/B. maddesinde, "Görevde yükselme suretiyle ilan edilen boş kadro sayısı atama yapılmasında başarı puanı esas alınır. Başarı puanı, şube müdürü, bilgi işlem müdürü, yazı işleri müdürü, idari işler müdürü ve bunlarla aynı düzeydeki kadrolara atanacaklar için yazılı ve sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalaması; diğer kadrolara atanacaklar için yazılı sınav puanı esas alınmak suretiyle tespit edilir ve Bakanlığın resmi internet sitesinde ilan edilir.

Başarı puanlarının eşit olması halinde, sırasıyla;

a) Hizmet süresi fazla olanlara,

b) Daha üst öğrenimi bitirmiş olanlara,

c) Üst öğrenim mezuniyet notu yüksek olanlara,

Öncelik verilmek suretiyle, en yüksek puandan başlamak üzere başarı sıralaması belirlenir." Kuralı ve "Sınav kurullarının görevleri" başlıklı 17. Maddesinde, "Yazılı sınav kurulunun görevleri; görevde yükselme ve unvan değişikliği yoluyla yapılacak atamalar için görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavının hangi kurum tarafından yapılacağını ve sınav tarihini belirlemek, yazılı sınav sorularını hazırlamak veya hazırlatmak, yazılı sınavların yapılmasını ve değerlendirilmesini sağlamak, yazılı sınava ilişkin diğer iş ve işlemleri yürütmektir. Yazılı sınav kurulu, atamaları adalet komisyonlarınca teklif edilen personel için yapılacak yazılı sınavlarda sınav başvurularının alınması, evraklarının incelenmesi ve Bakanlığa gönderilmesi gibi duyuruda belirtilen bir kısım görevlerini ilgili adalet komisyonu aracılığıyla yürütebilir. Sözlü sınav kurulunun görevleri; bu Yönetmelik hükümlerine göre sözlü sınava tabi tutularak görevde yükselme suretiyle yapılacak atamalarda sözlü sınav tarihi belirlemek, sözlü sınav sorularını hazırlamak ve hazırlatmak, sözlü sınavları yapmak ve değerlendirmek, sözlü sınav sonucuna göre başarı listesinin düzenlenmesini ve ilanını sağlamak, sözlü sınava ilişkin itirazları sonuçlandırmak, sözlü sınava ilişkin diğer iş ve işlemleri yürütmektir." hükmü yer almaktadır.

Dosyanın incelenmesinden; Batman Adliyesi'nde görev yapan davacının, Adalet Bakanlığı, Taşra Teşkilatı Personelinin Adli Yargı Yazı İşleri Müdürlüğü ve İdari İşler Müdürlüğü kadroları için yapılan yazılı sınavda başarılı olarak 19/10/2015 tarihinde yapılan sözlü sınava katıldığı, sınav sırasında düzenlenen Sözlü Sınav Değerlendirme Tutanağında komisyon üyelerince; "Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi" kısmına 15-15-15-15-15, "Genel kültürü ve genel yeteneği" kısmına 7-7-7-7-9, gözlem ve kanaate dayalı kriterlerden olan "Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü" kısmına 7-7-10-8-7, "Liyakati, temsil kabiliyeti, tutum ve davranışlarının göreve uygunluğu" kısmına 7-6-8-7-10, "Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı" kısmına 7-7-7-7-11 ve "Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı" kısmına ise 7-7-7-7-9 puanlarının verildiği, verilen puanlarının aritmetik ortalaması olan 53,00 puan ile başarısız sayılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davacının açıldığı anlaşılmaktadır.

Adalet Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 15. maddesinde, adayların kurul tarafından ikinci fıkranın (a) bendi için yirmibeş puan, (b) ila (e) bentlerinde yazılı özelliklerinin her biri için onbeşer puan üzerinden değerlendirilmesi ve verilen puanların ayrı ayrı tutanağa geçirilmesi öngörülmüş olup; bu yanıtlara komisyon üyelerince takdir edilen notun gerekçelerinin ortaya konulması zorunluluğu getirilmemiştir.

Öte yandan, sözlü sınava ilişkin değerlendirme kriterlerinden, adayın "Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi" ile "Genel kültürü ve genel yeteneği"ne ilişkin değerlendirmeler dışındaki kriterlerin sınav kurulu üyelerinin gözlemlerine dayalı kanaatlerine ilişkin olduğu açıktır.

Bu durumda, "Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi" ile "Genel kültür ve genel yetenek" kriterlerini değerlendirebilmek için sınavda sorulacak soruların önceden hazırlanması ve sorulan sorulara adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta ayrı ayrı gösterilmiş olması karşısında davacının sözlü sınavdan 53 puan almak suretiyle başarısız sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, anılan işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

Nitekim, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 02/11/2017 günlü, 2017/704 YD İtiraz sayılı kararı da aynı yöndedir.

Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin kabulüyle, Batman İdare Mahkemesince verilen 03/06/2016 günlü, E:2016/218, K:2016/818 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. Maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, tebliğ tarihini izleyen (15) onbeş gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/05/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.