Doktora yapan araştırma görevlisi yeşil pasaport alamıyor

Bildiğiniz gibi, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu'nun amacı 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda yer alan öğretim elemanları tanımına giren personeli sınıflandırmak, aylıklarını ve ek göstergelerini düzenlemek, derece yükseltilmesi ve kademe ilerlemesinin şekil ve şartları ile sosyal haklardan yararlanma, ek ders ücreti, üniversite, idari görev ve geliştirme ödeneklerinin miktarını tespit etmek, emekli ve yabancı öğretim elemanlarının sözleşmeli olarak çalıştırılma usul ve esaslarını belirlemektir.

Bu çerçevede, Profesör, Doçent, Doktor Öğretim Üyesi, Öğretim Görevlisi ve Araştırma Görevlisi kadrolarında bulunan personelin ek göstergeleri ve kadro derece aralıkları mezkür kanuna ekli Ek Gösterge Cetvelinde düzenlenmiştir.

Öte yandan, 06 Mart 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7100 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan düzenlemeler çerçevesinde Yardımcı Doçent kadroları kaldırılarak Doktor Öğretim Üyesi; Uzman, Çevirici ve Eğitim Öğretim Planlamacısı kadroları da iptal edilerek Öğretim Görevlisi olarak değiştirilmiştir.

Yapılan bu düzenlemeler sonucunda, 2914 sayılı Kanuna ekli ek gösterge cetvelinde sadece kadro unvanlarının isimleri değiştirilmiş, kadro derece aralıkları ve ek göstergeler ile ilgili herhangi bir düzenleme yapılmamıştır.

Tablo incelendiğinde, aynı başlık altında yer alan Öğretim Görevlisi ve Araştırma Görevlilerinin kadro derecelerinin 1 -7 aralığında olduğu, 1 inci dereceden maaş alanların 3600, 2 nci dereceden maaş alanların 2700, 3-7 arasında maaş alanların ise ek göstergelerinin 2300 olarak gözükmektedir.

Ancak, yıllardan bu yana gelen uygulamada üniversitelere mülga 78 sayılı Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde ihdas edilen Araştırma Görevlisi kadrolarının derece aralıkları 4-7 arasında olmuştur. Yasal bir engel olmamasına rağmen hiçbir üniversiteye 3 ve üzeri derece Araştırma Görevlisi kadrosu ihdas edilmediği gibi halihazırda görev yapmakta olan araştırma görevlilerine dolu kadro derece değişikliği yolu ile de kadro tahsis edilmemiştir.

Diğer taraftan, 7100 sayılı Kanunla 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesinde yapılan düzenleme ile birlikte doktorasını tamamlayan araştırma görevlilerine derse girme hakkı verilmiş olup, haftada oniki saati aşan ders görevleri için haftada on saate kadar 2914 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde yer alan esaslar çerçevesinde öğretim görevlileri için belirlenmiş olan ek ders ücreti, gösterge rakamı üzerinden ek ders ücreti ile sınav ücreti ödenebilmektedir.

Bu açıdan değerlendirildiğinde, doktorasını tamamlamış araştırma görevlileri derse girerek ders ücreti ve sınavı ücreti alabildikleri için öğretim görevlileri ile eşdeğer sayılmıştır. Fakat, kadro derecesi açısından bakıldığında ise adaletsiz bir değerlendirme yapılmaktadır. Öğretim görevlileri 1 inci dereceye kadar inebilirken, araştırma görevlileri 4 üncü derecede bekletilmektedir.

Norm kadro uygulamasının başlaması ile birlikte kadro bulmanın her geçen gün zorlaştığı ülkemizde, araştırma görevlilerinin en azından 1 inci dereceye kadar inebilmelerine imkan verilmesinde yasal olarak hiçbir engel bulunmamaktadır. 2 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çerçevesinde üniversitelerin dolu kadro derece değişiklik tekliflerinin kabul edilmesiyle hem halihazırda görev yapan araştırma görevlilerinin özlük haklarında iyileştirme hem de 5682 sayılı Pasaport Kanunu çerçevesinde yeşil pasaport almalarının önü açılabilir.

Yavuz Selim KAPLAN