2003 yılı bütçe kanununda yer alan ve "dolu ve boş kadro değişikliğini" sınırlayan 31/ı bendine ilişkin sitemizin açıklamaları

2003 yılı Bütçe Kanununun kadroların kullanımını düzenleyen 31/ı bendinde; ?13.12.1983 tarihli ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesi ile 2.9.1983 tarihli ve 78 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 1 inci maddesi çerçevesinde yıl içinde yapılacak değişiklikler 31.12.2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girer.? hükmünün uygulamada tereddütlere sebep olduğu sitemize gelen sorulardan anlaşılmaktadır. Aşağıda bu hükmün nasıl anlaşılması gerektiği detaylarıyla açıklanmıştır.

190 sayılı KHK nın Kadro değişikliğini düzenleyen 9 uncu maddesinde; ?Kuruluşlara verilmiş bulunan ve ekli cetvellerde gösterilen serbest kadrolar, hiyerarşik yapıyı bozmamak kaydıyla, yedinci maddede belirtilen usule uygun olarak Bakanlar Kurulunca değişik derecelerden aynı sınıf ve unvanlı kadrolarla değiştirilebilir.
Kanunlar ve andlaşmalar gereği yapılması şart olan veya önceden tahmin edilemeyen hizmetlerin ifası için ihtiyaç duyulan kadroların, karşılanması amacıyla tutulan veya boş olan kadrolarda sınıf, unvan ve derece değişikliği yapmaya, mevcut kadroları birden fazla dereceyi kapsayacak şekilde değiştirmeye ve boş kadroları iptal etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Bu maddeye göre kadroları değiştirilenlerin özlük hakları, değiştirilen yeni kadrolara atanma işlemleri tamamlanıncaya ve bu kadro derecesini kazanılmış hak olarak alıncaya kadar eski kadro dereceleri esas alınarak ödenmeye devam olunur.
Bu değişiklik işlemleri her kurum için yılda bir defa yapılır.? hükmü yer almaktadır.

Kadroların serbest bırakılmasını düzenleyen 7 nci maddesinde ise; ?Bu Kanun Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerin tutulan kadro sütununda gösterilen kadrolar, serbest bırakma işlemleri tamamlanıncaya kadar kullanılmaz.
Kurum ve kuruluşlara kanunlarla verilmiş bulunan görevlerin gerektirdiği kadrolar Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Devlet Personel Dairesinin görüşleri de eklenerek ilgili Bakanlığın teklifi üzerine ve Bakanlar Kurulunca serbest bırakılabilir.
Herhangi bir yıla ilişkin serbest bırakma teklifleri bir önceki mali yılın beşinci ayı sonuna kadar Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Devlet Personel Dairesine bildirilir. Serbest bırakma işlemleri, ilgili mali yıl başından itibaren geçerli olmak üzere bir önceki mali yılın dokuzuncu ayı sonuna kadar sonuçlandırılır.?hükmü yer almaktadır.

Bu hükümler birlikte değerlendirildiğinde; dolu kadro değişikliğinde ve boş kadro değişikliğinde nasıl bir işlem yapılması gerektiği belirtilmiştir. Buna göre dolu kadrolar hiyerarşik yapıyı bozmamak kaydıyla belirlenen usule uygun olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik derecelerden aynı sınıf ve unvanlı kadrolarla değiştirilebilir. Serbest kadrolardan boş olanlarda ise Bakanlar Kurulu Kararı ile sınıf, unvan ve derece değişikliği yapılabilmektedir.

Serbest bırakma işlemlerinin ilgili mali yıl başından itibaren geçerli olmak üzere bir önceki mali yılın dokuzuncu ayı sonuna kadar sonuçlandırılacağı belirlenmesine rağmen dolu kadrolarda ve boş kadrolarda yapılan değişikliklerin ne zaman yürürlüğe gireceği belirlenmediği için dolu kadrolarda ve boş kadrolarda yapılan değişiklikler resmi gazetede yayımlandıkları tarihten itibaren kullanılabilmekteydiler.

Bütçe Kanununun 31 inci maddesinde yer alan hüküm gereğince dolu kadrolarda ve boş kadrolarda yapılan değişiklikler ancak 31.12.2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girecektir. Bu durumu örneklendirmek gerekirse; İçişleri Bakanlığı dolu kadrolarında değişiklik yapmak için usulüne uygun olarak taleplerini Devlet Personel Başkalığına bildirmiştir. Yapılan incelemeler ve toplantılar neticesinde değişiklik Bakanlar Kuruluna sevkedilmiştir. Bu değişiklik 30.10.2003 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Yapılan bu değişiklik neticesinde derece yükselmesi yapacakların veya unvan değişikliği gerçekleştirileceklerin bu işlemleri, ancak 31.12.2003 tarihinde yapılabilecektir. 657 sayılı Kanunun 68 inci maddesinde derece yükselmesi yapılabilmesi için üst derecelerden boş bir kadronun bulunması gerektiği belirtilmiştir. Yukarıda yer verilen Bütçe Kanununda yer alan hüküm gereğince dolu kadro değişikliği 31.12.2003 tarihinde yürürlüğe gireceği için derece yükselmesi yapılamayacaktır. Şayet kurumun mevcut kadrolarından değişiklik yapılmayanlar her zaman kullanılabilirler. Örnek; 1.10.2003 tarihinde yapılan görevde yükselme sınavında başarılı olanların boş kadro olması halinde her zaman atamaları yapılabilir. Şayet boş kadrolarda Bakanlar Kurulu Kararı ile değişiklik yapılmışsa bu kadrolara 31.12.2003 tarihinden önce atama yapılamayacaktır.

Yukarıda açıklamaya çalıştığımız hususlar akademik kadrolar için de geçerlidir.